Tíminn - 22.06.1979, Side 11

Tíminn - 22.06.1979, Side 11
10 Föstudagur 22. júnl 1979 Föstudagur 22. júnl 1979 illMHAlll ii norces norces KONGE KONGE SAGAER SAGAER Nca^cs - fojngr sagacr . Norömenn hala gefiö Heims- kringlu út á rikismáli og lands- máli i tilefni af afmælinu. Sýningin „Snorri Sturluson 1179- 1979 Hefst með samkomu og ræðu Halldórs Laxness i hátíðasal kl. 14 AM — I dag veröur formlega opnuö i Bogasal Þjóöminjasafns sýningin „Snorri Sturhison 1179-1979” og aö sögn Ólafs Halldórssonar mun ætlunin aö hún veröi opin i tvo mánuöi. Aö- gangur veröur ókeypis. Fyrsta hálfa mánuöinn mun sýningin veröa opin frá kl 13.30-22, en upp frá þvl á vanalegum sýningar- tima Þjóöminjasafnsins, 13.30-16. Vönduö sýningarskrá hefur veriö gerö og mun hún veröa seld. Sýningin hefst meö þvi aö kl. 14 i dag veröur samkoma I Hátlöarsal Háskóla Islands, þar sem eingöngu boösgestir veröa viöstaddir, og hefst hún meö leik blásarakvintetts, en aö þvi búnu flytur Halldór Laxness ræöu. Þá veröur lesiö úr Heims- kringluogSnorraEddu, áöur en gengiö veröur út I Þjóöminja- safn og sýningin opnuö. Vönduð sýning Sýninginerhaldin aö tilhlutan rlkisstjórnarinnar og Snorra- nefndar, sem menntamálaráö- herra skipaöi haustiö 1978 og i sitja þeir Guölaugur Þorvalds- son, formaöur, Gils Guömunds- son, Ólafur Halldórsson og Kristján Eldjárn, sem er heiðursformaöur nefndarinnar. í sýningamefnd sitja þeir Finnbogi Guðmundsson, Ólafur Halldórsson og Þór Magnússon, frá Landsbókasafni, Arnastofii- un og Þjóöminjasafni og hafa starfemenn stofnananna lagt hönd á plóginn meö þeim. Sýningin er öll hin vandaö- asta, en hönnuöur hennar er Steinþór Sigurösson', . íjós- myndavinnu vann „ímynd’’ en oröi i formálsoröum sinum og bendir á þörfina til aö sjá meö eigin augum og helst þreífa á hlutum, sem miklir menn hafa hafa átt og notaö. Meöal fjölda mynda sem á sýningunni eru má nefna hug- myndir ýmissa listamanna um útlit Snorra, og skreytingar viö Heimskringluútgáfur og Snorra Eddu. Kennir þar margra grasa. A sýningunni veröur leikin miðaldatónlist og hlýöa má á upplestur úr verkunum á segulböndum, þar sem bestu upplesarar flytja. Nokkrar hugmyndir ýmissa listamanna um útiit Snorra Sturlusonar. tónlistarefni valdi Helga Jó- hannsdóttir meö aöstoö Rlkisút- varps. Heimskringla og Snorra Edda Blaöamaöur og ljósmyndari Timans litu viö I Bogasal í gær, meöan veriö var aö vinna aö lokafrágangi sýningarinnar. I ítarlegri sýningarskrá ritar foreeti Islands inngang, sem hann nefnir „Sjón og saga”, Finnbogi Guömundsson, lands- bókavoröur ritar „Frá Snorra Sturlusyni” og loks tekur viö mjög greinargóö saga og skýr- ing sýningarmunanna. Sýningunni er aö nokkru skipt I tvo hluta, milli Heimskringlu og Eddu, þar sem sýnd eru handrit og myndir sem varöa bæöi ritin. Eru hér til dæmis komin I einn staö Kringlublaö, ReykhoKs- máldagi, Flateyjarbók og MööruvaÚabók. Þá má nefna elsta prentaö ágrip Heims- kringlu frá Kaupmannahöfn, 1594 og þær elstu prentanir Heimskringlu sem á eftir komu, allt til nýjustu útgáfu Hins ís- lenska fomritafélagsog tveggja útgáfa norskra, sem gefin eru út I tilefniaf 800 ára afmælinu. Nokkrir hlutir eru og þarna komnir frá timum Snorra svo sem klukka, kaleikur og patina, útskuröur og ekki sist blekbytta, sem lengi var kölluð „blekbytta Snorra Sturlusonar”,enmun þó nær sanni aö sé frá 16 öld. „En þessuhafa menn lengi trúaö, af þvi aö þeir vildu trúa,” eins og dr. Kristján Eldjárn kemst aö „Blekbytta Snorra Sturlusonar” mun nú talin frá 16 öid. Steinþór Sigurösson, hönnuöur sýningarinnar, hefur unniö mikiö starf viö undirbúning, en mánuöur er liöinn frá þvl er hafist var handa i Bogasalnum. Heimskringluútgáfur má llta I fjölbreyttu úrvali á sýnlngunni. „A skal aö ósi stemma.” (Rússnesk Edduskreyting) Karl Kvaran viöaöra myndina sem olli óróleika peningakerfisins. Tlmamynd GE. Listaverk ollu óróleika Karl Kvaran er magnaöur málari. Myndir hans eru svo áhrifamiklar aö starfsfólk i viröulegum peningastofnunum telur sig ekki hafa æskilegan starfsfriö meö gínandi mynd- verk eftir hann yfir sér. Ekki alls fyrir löngu voru tvær myndir eftir Karlhengdar upp I banka í Reykjavik. Ber önnur þeirr nafnið „Gustur”, og það meö rentu þvi i henni eru umsvif og mikill óróleiki. Þeir sem undir uröu aö sitja töldu mynd- ina raska starferó sinni og báöu um aö hún væri fjarlægð. Var fariö meö „Gust” og hina myndina niður I kjallara og „eru þær kannski best geymdar þar” — sagöi Karl Kvaran i gær Liklega hefur þetta verið rétt ráöstöfun hjá bankanum þvi nægur viröist óróleikinn á peningamarkaði þótt ekki sé verið aö koma mjögstarfandi bankamönnum i uppnám með æsilegum listaverkum. „Gustur” verður ásamt mörgum öörum málverkum Karls til sýnis á Kjarvalsstöö- um næstu vikur en þar veröur opnaö á laugardag. Eru nú fimm ár liöin siðan Karl Kvaran sýndi siöast og hlýtur ný sýning hans aö teljast til tiöinda i lista- heimi. Allar eru myndir Karls mikl- ar aö flatarmáli. Hann var spuröur hvort hann málaði stórt til aöselja dýrt. Listamaöurinn brosti vorkunnsamlega aö svo fáranlegri spurningu — ..Stórt format er út af linunni. Stærö myndaog form veröur aövera i jafnvægi.” Annar spyrjandi vildi fá aö vita hvaö þaö ætti að þýöa aö hafa tiltekna mynd I fánalitun- um og bjóst viö þjóðlegheitum. Vist er myndinn i fánalitum. Hún heitir „14. júli Bastilludag- urinn.” „Guðný” nefnist enn ein myndanna á sýningunni og er þar hvergi mannsmynd á. Skýr ingin er einföld. Guöný er per- sónuleiki sem listamaöurinn hefur mætur á og telur dr. Gunnlaugur Þóröarson hrl., astrlöufullur listunnandi, aö hughrif ráöi hvernig myndir verða til, svo og nafngiftum þeirra. Telur dr. Gunnlaugur sig geta séð greinilega hvaöa myndir eru málaöar undir tón- listarflutningioghverjar I þögn. Ein mynda Karls er máluö und- ir flutningi útvarpssögu og heit- ir eftir henni. „Myndin af Dori- an Gray.” En Karl segir nöfn myndann ekkifela I sér neina visbendingu um hvernig þær eru geröar þótt Gunnlaugur segi aö tonlistin flæöi út úr sumum þeirra. „Annars er enginn fótur fyrir þessum nöfnum,” segir Karl, „annar en sá aö skilja myndirn- ar hverja frá annarri. Heita ekki allar kindur eitthvaö?” Þessir fróöleiksmolar um örfáarþeirra mynda Karls, sem brátt gefst kostur á að sjá, voru tindir upp er blaöamönnum var boöiö aö skoða sýninguna i' gær og segja þeir aö sjálfsögöu litiö um myndlist Karls Kvaran, enda vefet flestum tunga um tönn þegar fara á aö lýsa litum og formum I oröum og má meö sanni segja aö sjón er sögu rik- ari. Þaö er varla á færi manna nema eins og dr. Gunnlaugs að lýsa áhrifum málverka, en hann var viðstaddur þessa forkynn- ingu og lá ekki á liöi sinu við aö útskýra áhrifamátt verkanna, og vist er að sterkir litir og kröftug form Karls Kvaran hljóta aö hafa sterk áhrif á fleiri en bankamenn. O.Ó. HAFSKIP H.F. UPPLÝSINGAR TIL VIÐSKIPTAMANNA! Bretland er hagkvæmt til landbúnaöar enda eru þar blómlegar sveitir, en jaröeignum hefur löngum veriö misskipt. Landeigendur hafa arörænt bændurna á liönum öldum og nú er komiö upp nýtt vanda- mál i sambandi viö eignarrétt á land. Fjölskyldubújörð — Fjölskyldubú Bretar óttast að fjölskyldueignir bújarða leiði til vanda i breskum búskap Forstöðumaöur iVeödeildar land búnaöar I Bretlandi, Clive de Paula, sagöi á ráöstefnu I Ox- ford nýlega, aö mikil tilhneiging sé nú og vaxandi á þann veg, aö fjölskyldu-hlutafélög mynduö- ust um jaröeignir Breta. Þetta viöhorf taldi hann mjög var- hugavert. Fyrrum var þaö svo, aö eitthvert barnanna erföi for- eldri og byggi siöan á jöröinni, en nú, þegar búin stækka svo sem raun er á og verömæti jarö- anna vaxa að mun, reynist þaö oftast einstaklingum ókleift aö eignast jörö og bú, vegna þess að til þess hafa fæstir fjármuni. Clive de Paula tjáði, að á siö- ari árum færi fjölgandi þeim búum, sem rekin eru á kostnaö ættarinnar og allt of mörg þeirra sundrast eftir skamm- vinnan félagsbúskap á félags- eign. Þaö sýnist einatt vera svo, að tilviljunarkennt er hvort sá eða þeir, er búi stýra, eru til þess hæfir og vafasamt er að ábygö- artilfinningin fyrir rekstrinum sé sú sama þegar unniö er fyrir marga, eöa eigandi er einn og rekur búiö á eigin kostnaö og ábyrgð. Umbætur á jörðum, sem eru félagseignir ,njóta sjaldan framfara af þvi að eig- endurnir vilja ekki leggja fé af mörkum til umbótanna. 'Þetta veldur ágreiningi og jafnvel oft úlfúö og vinslitum milli aöilja fjölskyldna. Þaö endar oftast með þvi aö jöröin eöa jaröirnar eru seldar, og þá oft aöiljum, sem ekki kunna aö búa. Stund- um fer það svo aö bújörö er brytjuö og seld I mörgu lagi. Tjáöi hann allt þetta valda um- talsveröum vanda, sem hann sæi ekki hvernig leysa skyldi. A umræddu þingi reis upp skólastjóri, Vic Hughes, sem tjáöi alvarlegasta mál bresks búskapar, aö aöeins forrikir aö- iljar heföu efni á aö kaupa bú- jarðir, aöeins 1% jarða væri til sölu árlega og tilviljunarkennt hvort hæfir aðiljar stæöu fyrir breskum búskap á komandi ár- um. Helst virtist honum viöeig- andi aö lifeyrissjóöir, vissar stofnanir og spari- sjóðir yröu framvegis eigendur landsins (bújaröanna), þannig gæfust tækifæri fyrir unga og efnalitla, en vel hæfa menn, til þess aöstýra búum framvegis. Báðir voru þeir og ýmsir fleiri á einu máli um, aö leita þyrfti úrræöa til þess aö búskapur yröi framvegis rekinn á arögíéfan háttafhæfumaöiljum ogmáske væri rétt aö enginn stundaði bú- skaplengur en til 65 ára aldurs. Vel gæti svo farið aö rikiö yröi aö taka I taumana og styðja unga bændur meö fjármagni til að hefja búskap. Fyrstu ferðir skipa okkar eftir verkfall eru „SKAFTÁ" lestar í Hamborg „RANGÁ" lestar í Hamborg „RANGÁ" lestar í Antwerpen „RANGÁ" lestar í Antwerpen „SKIP" lestar í Ipswich „RANGA" lestarí Ipswich „SKIP" lestar í Kaupm.höfn „LANGÁ" lestar í Kaupm.höfn „SKIP" lestar í Kaupm.höfn „SELÁ" lestar í Gautaborg „SKIP" lestar í Gautaborg „LANGÁ" lestar í Fredrikstad „SKIP" lestar í Fredrikstad „LAXÁ" lestar í Gdynia „LAXÁ" lestar í Helsinki 26. -27. júní/losun Rvík02. júlí 09. júlí/losun Rvík 17. júlí 25.-26. júní/losun Rvík02. júlí 11. júíí/losun Rvíkl7. júlí 28.-29. júní/losun Rvík03. júlí 12. júlí/losun Rvík 17. júlí 25. júní/losun Rvík02. júlí 25.-26. júní/losun Rvík03. júlí 02. júlí/losun Rvík09. júlí 25.-26. júní/losun Rvik02. júlí 03. júlí/losun Rvík09. júlí 27. -28. júní/losun Rvík03. júlí 04. júlí/losun Rvík09. júlí 03. júli/ losun Rvík 16. júlí 06.-09. júlí/losun Rvík 16. júlí

x

Tíminn

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.