Tíminn - 30.04.1975, Blaðsíða 13

Miðvikudagur 30. april 1975.
TÍMINN
13
iiii iffijif ii iii
Ein þrjU bréf, sem Landfara
bárust fyrir skemmstu hafa
sýnilega verið send nokkrum
blöðum samtlmis, þar sem þau
hafa nú þegar birzt i VIsi, Þjóð-
viljanum og Morgunblaðinu.
Bréf þessi voru úr Borgarfirði,
Reykjavik og Neskaupstað. Viö
sjáum ekki ástæðu til þess að
birta þau, þar eð bréfritarar
hafa fengið inni annars staðar.
Askja og Hekla
Snúum okkur svo að öðrum
bréfum, og veröur fyrst fyrir
bréf frá Guðmundi P. Ásmunds-
syni frá Krossi. Hann segir:
„Laugardaginn 28. marz 1975
flutti Guðmundur Sigvaldason
jarðfræðingur erindi i hljóð-
varpiö. Það fjallaði aðallega um
Oskjugosið 1875 — nokkurs kon-
ar aldarminning um öskjugos-
ið, og áhrif þess, mjög athyglis-
vert, og fræöandi. Inn I það
skaut hann sögn, er stakk I eyr-
un, hún var á þá leiö, aö eitur-
efni I öskjugosefnum væri ekki
hið sama og I Heklu-spýju. Þvi
að gadds I sauðfé hafði lltt eða
ekki oröið vart á öskufallssvæöi
hennar.
Ef þetta er rétt heyrt og skiliö
hjá mér, á að trúa þvl, að eitur-
efni I Heklu-ösku valdi gaddi I
sauöskepnunni. Ef Guðmundur
Sigvaldason eða einhverjir aör-
ir trúa þvl, þá hlýtur hann eða
þeir að hafa sterk rök. En leyfist
mér aö nefna aö til hafa verið
ýmislegar hugmyndagötur, sem
menn hafa farið, en áttaö sig og
komizt á rétta leiö. Llfverur
jarðarinnar munu flestar hafa
sin ættar- eða erfðalög, sem
fylgja þeim frá einum ættliö til
annars, ef utanaðkomandi áhrif
breyta ekki. Við mann-
skepnurnar erum á sama báti
og sauðskepnan, og má benda á
mismunandi andlitsfali, háralit,
vaxtarlag og limaburð.
Smá dæmi: Tveir hrútar, dæt-
urnar lifðu I sömu högum og
húsum, dætur annars voru vart
ásetningshæfar, sex vetra, sök-
um skemmda I jöxlum — gadd-
ur. En dætur hins náðu tlu til tólf
ára aldri meö óskemmda jaxla
af missliti — gaddi. Vonandi
eiga bændur austan lands eitt-
hvað af slnum fjárstofni, sterk-
lega ætttengdan þeim, sem var
fyrir öld.
Sagt var frá þvl I útvarpi i
marz, að menn hefðu fariö neð-
an af Héraöi upp undir jökul.
Fundu þeir tvær ær lifandi og
fullorðinn hrút dauðan. Yngri
ærin var ómörkuð, hin hafði
ekki undir mannahendur kom-
izt, síöan hún var lamb. Geta
þessar kindur ekki kennt okkur
eitthvað — og er þá hrútshaus-
inn meö hornum (?) ekki und-
anskilinn. Viö eigum málshátt
er hljóðar svo: „Gott er aö hafa
barn til blóra og kenna þvl alla
klækina.” Er Hekla notuð sem
skýla fyrir vanþekkingu okkar?
Varla er þaö landi eða þjóð til
gildisauka.”
Sædýrasafnið
Sveitakona, nánar tiltekið Ur
austursveitum, sendir svolát-
andi bréf:
„Það gladdi mig að sjá I
Landfara 26. marz, grein
Vesturbæings um Sædýrasafn-
ið. Loksins tók einhver upp
hanzkann fyrir þau hrjáðu dýr,
sem þar eru geymd. Ég kom I
Sædýrasafnið I fyrrahaust, og
get ég órhögulega hugsað mér
aö nokkur manneskja meö fulla
dómgreind geti haft ánægju af
komu sinni þangaö. Sérstaklega
fannst mér kindurnar aumkun-
arlegar I sínum þröngu stíum
meö gluggalausum skýlum á
bak viö. Ein jata var I stiunni
hjá kindunum en opin til end-
anna, þannig að kindurnar gátu
gengið eftir henni endilangri, og
spillt fóðrinu, sem þær og sýni-
lega geröu, enda var yfirbragð
þeirra vanlíðunarlegt og ullin
kyrkingsleg. Þarna voru einnig
hrútar sér I stlu og engin jata
sjáanleg hjá þeim. Þar var fóðr-
inu fleygt I eitt horn stíunnar.
Sömu sögu var aö segja um
geiturnar, þeim var gefið undir
sig.
Ég hafði orð á þessu viö yfir-
mann safnsins, að mér fyndist
kindurnar ósællegar. Þaö taldi
hann mikla fjarstæðu, og sagöi,
að gestir safnsins heföu svo
gaman af aö fóðra dýrin á
ýmsu, sem þeir hefðu meðferö-
is, og taldi þau lifa I vellysting-
um. Þennan dag voru þarna
engir gestir utan ég og mitt
fylgdarlið, en ef aðaluppistaða
fóöursins frá gestanna hálfu er
tyggigúmml og logandi slga-
rettustubbar, þá er varla von á
góðu.
Refirnir virtust okkur geöbil-
aðir, þeir voru mjög ljótir útlits
og æddu um búrin linnulaust
fram og aftur, ýlfrandi og
skrækjandi.
A þó nokkuö stóru afgirtu
svæði var einn kalkúnhani,
hvort sem hann hefur nú boðið
sér þangaö sjálfur, eöa átt að
gera svona vel viö hann. Þá
hefði mér fundizt réttmætara,
að geiturnar og kindurnar hefðu
fengið það svæði.
Annars finnt mér engin þörf
aö vera að parraka kindur
þarna yfir sumartímann, þær
sjást svo vlöa meö vegum
landsins. Bændum þykir illt að
þurfa að byrgja fé sitt I rétt yfir
sólarhring, — hugsuð ykkur llð-
an kinda að vera lokaðar I
þröngri stlu alla sumarmánuö-
ina. Ég kom þarna I þurru og
góöu veðri, en ljótt hlýtur að
vera um að litast I stiunum I
rigningu og illviörum.
Ég vil svo eindregið taka und-
ir það, sem Vesturbæingur segir
um lög og reglur um meðferð
dýra I landinu, — ég skora á þá,
sem eiga að sjá um að þeim sé
framfylgt, aðhrista af sér slenið
og gera skyldu slna.”
JOLBARÐAR
Kja
ra 825x20/12 Nylon 19.530
verð 900x20/14
1000x20/14
21.830
27.320
28.560
29.560
31.320
1000x20/16
1100x20/14
1100x20/16
Full dbyrgo d sólningunni
8ÓUreNVfrHE
Sendum
póstkröfu
Nýbýlavegi 4
Kópavogi
Sími 4-39-88
Bifreiðaeigendur
Þessa dagana seljum við alla sólaða hjól-
barða með niðursettu verði.
Afsláttur frá 5-20%
Sem dæmi má nefna:
560x15 á krónur 2.970
155x14 á krónur 3.040
725x13 á krónur 3.510
700x13 á krónur 3.510
640x13 á krónur 3.090
Sendum um allt land gegn póstkröfu.
Barðinn
Armúla 7 — Simi 3-05-01.
Gúmmivinnustofan
Skipholti 35 — Simi 3-10-55.
Skrifstofustarf —
Birgðavarsla
Óskum að ráða mann til birgðavörslu,
skrifstofustarfa o.fl. i véladeild áhalda-
hússins i Borgartúni 5.
Þekking á vélum og nokkur ensku-
kunnátta nauðsynleg.
Umsóknir með upplýsingum um menntun
og fyrri störf þurfa að berast fyrir 10. mai
n.k.
Vegagerð rikisins
Borgartúni 5 — Reykjavik.
Óska eftir að kaupa
Ijósavél
20-30 hestöfl, nýja eða notaða, helzt vatns-
kælda.
Upplýsingar i simum 92-2107 eða 92-2600.
Húseigendur —
Bæjar- og sveitarfélög
Það eru Bacharach mælitækin sem notuð
hafa verið með bestum árangri við nýtni-
mælingar oliukynditækja.
Bacharach umboðið,
Helgi Thorvaldsson, Háagerði 29,
Reykjavik, simi 34932.
0 Flutningar
einnig að úti á landi eru verzlun-
arsvæði og byggðir vlðast tiltölu-
lega smáar einingar, þannig að
þeim hentar betur aö hafa örar
samgöngur og geta tekið vörur
jafnóðum,eftir þvi sem þær eru
notaðar, heldur en aö liggja með
mikið fé I stórum vörusendingum
á milli strjálla ferða strandferða-
skipanna. Fjármagn hvers konar
er orðið það dýrt i dag, að vext-
irnir greiða rlflega mismuninn á
flutningsgjaldi með skipi eða bil.
9. Ekki vil ég fara út i að deila
við Guðjón um hvaö er hyggileg
fjármálastjórn og hvað ekki, um
þaö atriði verða menn seint sam-
mála hér á landi. En mér skilst,
að Guðjón vilji leggja minna i
vegi og nota peningana heldur til
að styrkja Rikisskip. Hræddur er
ég um,að ef vegirnir væru ekki,
þá væru lika tekjurnar litlar —
þannig aö litið yrði afgangs handa
Guöjóni. Venjulegur stór vöru-
flutningabill greiöir llklega um
300.000 kr. á ári I þungaskatt, og
býst ég við að rikissjóð muni um
þaö fé.þegar allt er saman komiö.
Nú,þá mætti litillega drepa á
það, af hverju skuli þurfa að
styrkja einn atvinnurekstur gegn
öörum, eru ekki allir jafnnauð-
synlegar einingar i þjóðarheild-
inni, mætti jafnvel segja. Væri
ekki skynsamlegt að hætta viö
fyrirtæki, sem borgað er með ár
eftir ár og nota féð sem sparast til
að laga vegakerfið? Það munar
um minni upphæð heldur en það.
Gpðjón vill láta leggja niður lang-
leiðaflutninga, sem hann nefnir
svo, og vitnar þar til aðgerða,sem
gerðar voru af hálfu rikisins I
Þýzkalandi og hann telur til fyrir-
myndar. Nú, Guðjón fer þarna
villur' vegar. Flutningar hér á
landi eru ekki langleiöaflutningar
i raun og veru, hér er aðeins um
að ræða vegalendir, sem bifreiðar
eru látnar sjá um flutning á I
flestum löndum, og einnig i
Þýzkalandi. Þá vill Guðjón láta
alla þungavöru, sekkjavöru og
slikt um borö i skipin og telur til
mikilla bóta. Um þetta er það að
segja, að þessi vara er að mestu
leyti flutt með skipum i dagrog
myndi þvi þessi aðgerö lltið bæta
reksturinn hjá Rikisskip.
10. 1 þessum lið kemur Guðjón
Teitsson með ýmsar tillögur til
úrbóta á rekstri skipanna, en
flestar virðast kalla á meiri pen-
inga, sem virðist vera svo litið af.
Nærtækara virðist manni,að það
væri frekar reynt að spara i
rekstri fyrirtækisins, t.d. með þvi
að minnka yfirbygginguna, fækka
á skrifstofunni niður i 1 fram-
kvæmdastjóra, sem þá ynni einn-
ig með hinu fólkinu, og tvær af-
greiðslustúlkur, ef til vill einn
sendil, en þó gæti framkvæmda-
stjórinn ef til vill annazt þaö.
Bókhaldið mætti fela einhverri
bókhaldsskrifstofu fyrir væga
upphæð. Siðan mætti reka skipin
eftir fastri áætlun yfir veturna til
þeirra staða sem þörf þætti.
Mætti þá sleppa þeim stöðum,
sem væru i vegasambandi, og
aúka feröafjöldann á hina, sem
væru lokaðir. Sumartiminn yrði
notaður til viðhalds og ferða með
ákveðna farma á ákveðna staði á
fullu gjaldi, og þannig reynt að
nýta hverja ferð til fullnustu.
Siðan er til hin leiðin i þessu
máli sem öðrum, hún er sú að
leggja niður Rikisskip og fela
Eimskip.Hafskip og Sambandinu
að annast flutninga á sjó eftir
þörfum, I samvinnu við vöruaf-
greiðslur vöruflutningabifreiö-
anna, sem þá önnuðust af-
greiðsluþjónustuna. Miklar likur
eru fyrir þvi að þetta væri bezta
og ódýrasta launsin fyrir þjóðar-
búið.
Kópavogi,10. apríl 1975
Björn ólafsson.