Tíminn - 29.11.1979, Blaðsíða 6

6
Fimmtudagur 29. nóvember 1979
r
V
Wmmrn
Útgefandi Framsóknarflokkurinn.
Framkvæmdastjóri: Jóhann H. Jónsson. Ritstjórar: Þór-
úrinn Þórarinsson og Jón Sigurðsson. Ritstjórnarfulltrúi:
Oddur ólafsson. Fréttastjóri: Kjartan Jónasson. Augiýs-
ingastjóri: Steingrimur Gislason. Ritstjórnarskrifstofur,
framkvælndastjórn og auglýsingar Siðumúla 15 simi
'96300. — Kvöldsimar blaðamanna: 86562, 86495. Eftir kl.
20.00: 86387. Verö I lausasölu kr. 200.00. Askriftargjald kr.
4000 á mánuöi. Blaðaprent.
J-
Geir og Þorvaldur
Sunnudaginn 18.þ.m. birti Mbl. langa grein um
Geir Hallgrimsson, sem átti að réttlæta lélega for-
ustu hans. Aðalskýringin var sú, að svo ólik öfl tog-
uðust á innan Sjálfstæðisflokksins, að erfitt væri að
ná nokkru samkomulagi. 1 þessu sambandi vék
Mbl. einkum að ágreiningi, sem stafaðiaf mismun-
andi hagsmunum landshluta.
Til þess að komast hjá þessum ágreiningi, hefur
Sjálfstæðisflokkurinn nú sem fyrr gripið til þess
áróðurs að hafa tungur tvær, eða halda öðru fram á
Austfjörðum, Vestfjörðum og Norðurlandi, Suður-
landi og Vesturlandi en i Reykjavik og Reykjanes-
kjördæmi. Niðurstaðan verður sú, að enginn veit
hver raunveruleg stefna flokksins er i fjölmörgum
máium.
Glöggt dæmi um þetta er árás málgagns Geirs
Hallgrimssonar, Morgunblaðsins, á Ólaf Jóhannes-
son fyrir að hafa haldið fram þeirri skoðun, að
stuðla beri að jöfnun hitunarkostnaðar með þvi að
hækka styrk til þeirra, sem búa við oliuhitun. Mál-
gagn Geirs Hallgrimssonar telur allar slikar hug-
myndir árés á Reykvikinga. Það snýst með offorsi
gegn öllum jöfnuði á þessu sviði.
Á sama tima og Geir Hallgrimsson lætur blað sitt
hamast þannig gegn niðurgreiðslu á oliuhitunar-
kostnaði skrifar Þorvaldur Garðar Kristjánsson
grein i málgagn Sjálfstæðisflokksins á Vestfjörðum,
Vesturland. 1 greininni heldur Þorvaldur þvi fram,
að gera verði ráðstafanir til að borga niður oliu-
kostnaðinn, svo að hitunarkostnaður hjá þeim, sem
nota oliu, geti lækkað um helming. Siðan segir Þor-
valdur:
,,Til þess að standa undir verðjöfnun hitunar-
kostnaðar samkvæmt framangreindum hugmynd-
um, þarf fjármagn, sem nemur um 6000 milljónum
króna á árinu 1980.”
öllu meiri getur munurinn á málflutningi þeirra
Þorvaldar og Geirs ekki verið. Málgagn Geirs and-
mælir allri verðjöfnun hitunarkostnaðar, en Þor-
valdur krefst þess að sex milljörðum króna verði
varið til slikrar verðjöfnunar á næsta ári.
Hvaða ályktanir eiga svo kjósendur að draga af
svona málflutningi? Hvort á heldur að trúa Geir eða
Þorvaldi, Morgunblaðinu eða Vesturlandi?
Eina svar hugsandi kjósenda er að gefa ekki at-
kvæði sitt flokki, sem talar þannig tungum tveim i
stærstu þjóðmálum, að ómögulegt er að vita hver
raunveruleg stefna hans er.
Óttínn við Ólaf
Morgunblaðið ber þess mörg merki, að Sjálf-
stæðisflokkurinn óttast nú ekki annan mann meira
en ólaf Jóhannesson. Það birtir daglega um hann
ýmsan óhróður og útúrsnúninga á ummælum hans.
T.d. hefur það snúið þannig út úr þeim ummælum
hans, að greiða eigi niður kostnað við oliuhitun, að
hann vilji leggja stórfelld gjöld á hitaveituna i
Reykjavik. Mbl. heldur áfram að hamra á þessu,
þótt ólafur hafi lýst eindregið yfir, að sérstakur
skattur á hitaveituna i Reykjavik komi ekki til
greina og fjár til umræddra niðurborgana verði að
afla með öðrum hætti.
Þessar árásir Mbl. á ólaf Jóhannesson sýna það
glöggt, að baráttan i Reykjavik stendur milli Fram-
sóknarflokksins og Sjálfstæðisflokksins. 1 Reykja-
vik hafa kjósendur um forustu Ólafs Jóhannessonar
og Geirs Hallgrimssonar að velja. Það val ætti að
vera vandalaust.
Þ.Þ.
Óvenjulegur atburður á flokksþinginu þar
ÞAU tiðindi gerðust á þingi
rúmenska Kommúnistaflokks-
ins, sem haldið var i slðustu
viku, að einn af stofnendum
flokksins, Constantin Pirvul-
escu, 84 ára gamall, kvaddi sér
hljóðs og flutti magnaða ádeilu-
ræðu, þar sem hann gagnrýndi
einkum Ceausescu forseta og
flokksform ann. Pirvulescú
sagöi að stjórnarfarið væri spillt
og ólýðræðislegt, og kenndi
Ceausescu mest um. Pirvulescu
hlaut engar undirtektir, en
mikil mótmæli, og við for-
mannskjöriö á eftir hlaut
Ceausescuatkvæði allra fulltrú-
anna, en Pirvulescu var þá
horfinn af fundi. Enginn greiddi
honum atkvæði, þegar kjör miö-
stjórnarinnar fór fram, en hann
átti sæti i henni. Taliö er vist, að
hann verði rekinn úr flokknum.
Óliklegt þykir, aö hanneigi eftir
aðkoma oftar fram opinberlega
I Rúmeniu, en sökum aldurs
sins sleppur hann senniiega viö
að vera settur á bak við loku og
lás.
Ef marka ætti andrúmsloftið,
sem virtist rikja á þinginu, nýt-
ur Ceausescu mikils trausts.
Völd hans standa bersýnilega á
traustum grunni, þarsem erhið
öfluga flokkskerfi, sem hann
hefur komiö á. Allt bendir til að
hann eigi eftir aö ráða rikjum
meðan lif og heilsa endist.
hátt, að Rúmenia hefur meiri
skipti við Kina og israel en talið
er aö leiðtogum Sovétrikjanna
sé að skapi. Þá hefur Rúmenia
oft greitt atkvæði á alþjóðaþing-
um öðru visi en hin Aust-
ur-Evrópurikin,t.d. viðurkennir
Rúmenía enn rikisstjórn Pols
Pot. Vafalitiö fellur valdhöfum
Sovétrikjanna þetta ekki, en
hafa þó sætt sig við það. Að einu
leyti er þetta þeim lika viss
styrkur, þvi að þeir geta bent á
Rúmeníu sem dæmi þess, að
þeir fyrirskipi ekki öörum
kommúnistarikjum, hvernig
þau eiga að haga utanrikis-
stefnu sinni.
EITT er þaö, sem einkennir
stjórn Ceausescu frá stjórnum
annarra kommúnistarikja.
Hann teflir ættingjum og vanda-
mönnum sinum mjög fram og
skipa þeir nú orðið flest valda-
mestu embætti rikisins. Að
þessu leyti minnir Ceausescu á
ýmsa einræðisherra fyrri tima.
Sérstaklega vekur það þó at-
hygli hve valdamikil kona hans
ASTANDIÐ i riki hans er ekki
gott aö sama skapi. Fréttaskýr-
endum, sem þekkja til mála
austantjalds, kemur yfirleitt
saman um, að harðstjórn og
skoöanakúgun sé miklu meiri
þar en i öðrum austantjalds-
löndum. Rúmenia er eina aust-
antjaldslandið, þar sem enn rik-
ir ómengaður Stalinismi.
En þetta er ekki öll sagan.
öllum heimildum kemursaman
um, að lifskjör séu lélegri i
Rúmeniu en i öllum öðrum rikj-
um Evrópu, að Albaniu undan-
skilinni. Hin stranga skipulagn
ing og skriffinnska Stalinismans
hefur lagt dauða hönd á at-
vinnulifið.
Rúmenum hefur ekki einu
sinni tekizt að nota sér hinn
mikla oliuauð landsins til að
fullnægja eigin þörfum. Nýlega
hefur verið sagt frá þvi, aö rúm-
enska stjórnin hafi samiö um
stóraukin oliukaup frá Sovét-
rikjunum. Þetta gerist þrátt
fyrir það, aöþvi var sérstaklega
fagnað sem stórviðburði á
flokksþinginu, að nýlega er haf-
in fyrsta oliuvinnsla úr sjávar-
botni undan ströndum
Rúmeniu.
Til þess að draga athyglina
fráhinubága efnahagsástandi i
Rúmeniu, hefur Ceausescu
gripið til þess ráös að fylgja ó-
háðari stefnu i skiptum við
Sovétrikin en önnur kommún-
istariki austantjalds. Þetta
hefur m.a. komið fram á þann
Ceausescu-hjónin og Nicu sonur þeirra.
Elena Ceausescu
er, en sumir fréttaritarar telja,
aö raunverulega stjórni hún
Ceausescu. Þau eru jafnaldra,
nýlega orðin sextug, og hafa
þekkzt siðan ibarnæsku og haft
stöðugan félagsskap siðan.
Ceausescu hefur sjaldan komið
fram opinberlega, nema Elena
væri við hlið hans. Einkum hef-
ur þetta þó verið áberandi siðan
hann tók viö formennskunni i
Kommúnistaflokknum fyrir 14
árum.
Elena Ceausescu hefur átt
sæti i framkvæmdastjórn
flokksins eða æðstu stjórn hans
allmörg undanfarin ár og er
sögð ganga þar næst Ceausescu
aðvöldum. Hlutverk hennar þar
er að hafa eftirlit með flokknum
og flokksmönnum og ræður hún
þvi mjög miklu um allar em-
bættisskipanir innan flokkskerf-
isins. Þetta veitir henni að sjálf-
sögðu geysileg völd.
Það er lika talið, að þaö séu
öllu meira ráð hennar en Ceaus-
escu hve mörgum ættingjum
þeirra og vandamönnum hefur
verið lyft i æöstu embætti. Bróö-
ir hennar er varaforsætisráð-
herra og mágur hans er lika
varaforsætisráöherra. Ein af
systrum Ceausescus er gift nú-
verandi forsætisráðherra, en
önnur er gift fyrrverandi for-
sætisráöherra, en báðir eiga
þeir sæti i framkvæmdastjórn
flokksins. Bróðir Ceausescus er
landbúnaöarráöherra, en annar
er háttsettur I hernum. Sonur
þeirra Ceausescu-hjónanna,
Nicu, er formaður æskulýös-
samtaka kommúnista, en
tengdafaðir annars sonar þeirra
er varaforsætisráöherra og á
sæti i framkvæmdastjórninni.
Þannig má halda áfram að
rekja þetta og minnir þetta
rúmenska valdakerfi talsvert á
stjórnarhættina I Saudi-Arabiu,
þar sem öll helztu embættin eru
skipuðmönnumaf Saud-ættinni.
Það er ekki sizt þetta, sem
Pirvulescunefndisemdæmi um
spillinguna i Rúmeniu. Þ.Þ.
Erlent yfirlit
Ræður Elena orðið
mestu í Rúmeníu?