Tíminn - 29.11.1979, Blaðsíða 11

Fimmtudagur 29. nóvember 1979
L^iLíLLLlL
n

Allir hlutir hafa sinn
tima
lika ungt fólk. En maöur veöur
ekki inn á fólk og tekur út úr þvi
bækur, heldur reynir aö sjá
hlutina i nýju samhengi, og
styöst þá viö eigin reynslu. Allt
skeöur þetta undir vissum kliöi,
eöa brimhljóöi frá lifandi lífi
hinna ungu, þannigaö ég tel mig
vera I vissu sambandi viö allt
þetta unga fólk.
Allir menn þekkja lika
unglinga út frá sinni samtiö, og
ég veit ekki til aö neitt breytist i
grundvalíaratriöum þótt hún
hafi veriö búin til þessi nýja
stétt austur i Sviþjóö.
Þarfir, langanir, lausnir eru
hinar sömu ár og siö.
Aö vi'suskynja allir jafnaldra
sina á sérstakan hátt, hafa visst
samband, sem er laustengt viö
aöra aldurshópa.
Viö skulum samt ekki gleyma
þvi aö svo sterk eru áhrifin frá
unglingsárunum, eöa ævinni
fyrst eftir 16 ára aldur, aö jafn-
vel þótt menn veröi niræöir, býr
unglingurinn áfram I þessu
gamla hylki, ferskur og nýr. Og
þótt borgarstéttinni gangi vel aö
gleyma sér i einskisveröum
hlutum, skrauti og skemmtun-
um, þá lifir uppruninn innra
meö þessu fólki.
AUir hafa átt sinn
unglingsvetur
— ÞU talaöir um Kjarval.
Hvaöer aö frétta af föngum i þá
bók?
— Kjarval kemur alltaf á ó-
vart. Ég hefi komist aö ýmsu
mjög merkilegu. Til dæmis
hefurmaöurinn veriö stórskáld.
Viö hér þekkjum hann af kvæö-
um, sem hannbirti, ýmist i blöö
um, eöa smákverum, er hann
gaf út. En þaö eru ekki hinraun-
verulegu kvæöi þessa manns,
þau hefur hann geymt I handriti
meö sinum unglingsvetri, ef svo
má oröa þaö, sagði Indriöi G.
Þorsteinsson að lokum. JG.
— Um þessa bók er annars
það aö segja, aö hún kemur á
vondum tlma fyrir mig, þvi ég
hefi verið upptekinn af yndis-
legum manni, Jóhannesi Kjar-
val, viö aö skrifa bók um hann,
sem er mikið verk en þvi hefur
fylgt mikill lestur bréfa og
skjala, og auk þess feröalög til
aö hitta menn, sem þar skipta
máli. Unglingsvetur gat hins
vegar ekki beðið, ekki af þvi aö
þessi bók eigi svo brýnt erindi,
eins og höfundar halda margir
hverjir gjarnan fram um bækur
sinar. En allir hlutir hafa þó
sinn tima, lika bækur.
Þetta á viö, til dæmis, um
margar ævisögur manna,
merkismanna, sem raun-
verulegur áhugi var fyrir, og
svo loks þegar ævisagan kemur
eru allir dauöir sem áttu aö lesa
hana og gátu skiliö hana-I réttu
samhengi.
Unglingsvetur gerist i núinu,
einsog stundumersagt, og ég er
ekki viss um aö hún sidpti eins
Þú kannast við tilfinninguna.
Hreingerningar og aftur hrein-
gerningar. Það er ef til vill ekki svo
afleitt, þegar um er að ræða slétta
veggi og jafnvel loftið í stofunni.
En þegar kemur að ofninum, þá
þaftu að bogra og bagsast með
kúst og dulu. Samt er ekki alltaf
hægt að hreinsa ofninn nægilega
vel.
Við leggjum til, að þú leysir
vandann með því að mála - já,
mála íbúðina með björtum og
fallegum Kópal-litum; svo þegar
kemur að ofninum, þá færðu þér
Allir hafa átt sinn
unglingsvetur "G
málninghlf
Nýverið kom út hjá
Almenna bókafélaginu
Unglingsvetur, ný
skáldsga eftir Indriða
G. Þorsteinsson, rithöf-
und, og er 17. bók höf-
undar, en sumar af
fyrri bókum hans hafa
þó verið gefnar út
margsinnis, allt að þvi
fjórum sinnum, sem er
dálitið óvenjulegt, en
auk þess hafa sumar
þessar sögur verið
kvikmyndaðar. En þar
fyrir utan eru svo
ljóðabók, prentuð sem
handrit og sérprentun-
in Tilraun til Gunnu.
Indriöi G. Þorsteinsson er eitt
vinsælasta og mest lesna skáld
sinnar tiöar.
Unglingsvetur
Itilefni af útkomu bókarinnar
átti blaöiö stutt viötal viö höf-
undinn, þar sem hann var beö-
inn aö segja lesendum frá
Unglingsvetri og öröu er tengist
bókum hans, og ennfremur um
kjör höfunda, en Indriöi G. Þor-
steinsson er einn sárafárra
islenskra rithöfunda, sem vinn-
ur fyrir sér meö ritstörfum ein-
vörðungu.
— Nei ég hefi enga fyrirvinnu
aöra en sjálfan mig, og þaö er
auövitað haröur slagur, en ég
hygg aö vinna drepi þó engan,
a.m.k. ekki svo lengi sem menn
drepa ekki af sér alla lesendur,
sagði hann og drap á hljóö-
lausri, hviiri glæsibifreiö sinni.
— Unglingsvetur fjallar um
sambúö kynslóöa og hvernig
þaöer aö veröa fulloröinn. Sum-
um tekst þaö aö visu aldrei, sem
betur fer má kannski segja, i
sumum tilfellum má fullyröa
þaö.
Sérstaklega hefur boriö á
þessu, eftir aö viss þjóölifsrösk-
un varö ofaná hér á landi eflir
aö Sviar fundu upp unglinginn
sem fyrirbæri, sem annars er
ekki til. í heiminum voru áöur
aöeins börn og fullorönir, börn
sem höföu réttindi án ábyrgöar,
og fullvaxnir sem voru ábyrgir
geröa sinna.. Nú er aftur komin
fram kyslðö fullvaxta manna og
kvenna, sem hefur öll réttindi
fulloröins fólks, en hefur aö þvi
er viröist, ögnvar skyldur og
enga ábyrgö. Þaö er sænska
framleiöslan, sem flutt hefur
veriö út til margra landa.
Þorsteinsson,
rithöfund,
um nýja bók
— Nú, til frekari skýringar þá
hefur Unglingsvetur sinn tíma
og sínar viddir. Sagan er tima-
sett dálitiö sérkennilega. Hún
hefur sér fortlð, hún hefur sér
samtíö, aö svo miklu leyti sem
unnt er aö tala um grundaöa
samtiö, þarna er timi sem er
rétt liöinn, og svo gerist sagan
eins og áöur sagöi i núinu.
Þaökemursemsé þarna fram
sá „historiski sans”, sem
Islendingar hafa fyrir öllum
hlutum, mansævin og svo þetta
unga fólk sem er aö byrja að
veröa til I samtimanum. Þarna
er þvi fjallaö um þrjú sérstök
timabil, eða æviskeiö.
Ritað i návist unglinga
— Nú ert þií maöur um
fimmtugt. Veistu mikiö um
ungiinga nútimans?
— Ég umgengst unglinga
nokkuö mikiö. A nokkra stráka.
Þeir fara yfir löndin eins og
Herúlar, eins og eldblossar yfir
hjarn. Éghitti þvi mikið af ungu
fólki og greini lifsstil þess og er
þannig á vissan hátt inni i
myndinni sjálfur öllum stund-
um.
Að vi'su stöövast börnin litið i
lifi manns, en börn eru i nálægö,
málningarsprautu og sprautar
Kópal á ofninn á augabragði.
Með Kópal sparast ótrúlega mikið
erfiði og heimilið verður sem nýtt,
áður en sjálfur jólaundirbúningur-
inn hefst.
Indriöi G. Þorsteinsson, rithöfundur. Timamynd Tryggvi.
miklu máli, þegar búiö veröur
aðskipta um þjóð, eða kynslóöir
I þessu landi.
— Hversu iangt er slðan þú
hófst handa viö aö rita þessa
bók?
— Þaö má segja sem svo, að
unglingsvetur hafi staðiö yfir
hjá mér siöan árið 1975, þótt ég
væri ekki aö skrifa bókina af
neinni alvöru, nema i Ihlaupum
fyrr en á siðasta ári. En ég lauk
svo við verkið á timabilinu
júli-september á þessu ári.
Aö rita bækur tekur tima.
Þettaer einsogi ölgerðinni, þaö
veröur aö gerjast I manni, aö
rita þetta svo niöur er of litill
hluti verksins, og þarf ekki aö
taka mikinn tima. Þaö tekur
ekki langan tima aö tappa á öl-
flöskur, en talsveröan tima
tekur þaö hins vegar aö gerja
gott öl.
— Þaöer dálitil flatneskja yf-
ir þvinúoröiö að segjast taka út
miklar þjáningar við aö setja
saman skáldsögur, en þó eru
flestir undir dálitlu fargi meöan
á þessustendur.og þaö er miklu
af létt þegar upp er staöiö. Þá
stendur maður ráöþrota fyrst á
eftir, eins og athafnasamur em-
bættismaöur, sem skyndilega er
kominn á eftirlaun og hefur ekk-
ert aö gera.