Tíminn - 09.01.1980, Blaðsíða 9

Miðvikudagurinn 9. janúar 1980
9
íyna að , ,yf irvinna þá skelfilegu til
ci
} 9 er megnugur, með öðrUm orð-
um, að framkvæma það ó-
mögulega.
Dali er margt tii lista lagt
Þó að Dali sé orðinn 75 ára að
aldri, er hann enn gifurlega
hæfileikarikur og orkumikill og
hefur margar aðrar hliðar aðr-
ar en þær að vera málari i
fremstu röð og alger snillingur i
þvi að komast i sviðsljósið.
Hann hefur skrifað bækur til að
skýra út verk sin: hann hefur
gert tvær súrrealistiskar kvik-
myndir, sem eru taldar sigild-
ar: hann hefur hannað myndir
fyrir svið og leikbúninga og
m.a.s. samið hluta af ballett-
um: skartgripir hans eru seldir
dýrum dómum i þekktustu
skartgripaverslunum heims:
„munn-legubekkur” hans, sem
mótaður er eins og tvær varir,
var alger bylting i húsgagna-
gerð.
Fyrir nokkrum árum tók hann
sig m.a.s. til og hannaði flösku
undir spænskt koniak, sem ber
greinileg merki höfundar sins.
Linur flöskunnar eru einna helst
til þess fallnar að sá, sem á
hana horfir, fái það á tilfinning-
una, að hann sé búinn að sporð-
renna innihaldinu.
1941 gerði Dali
þessa „mjúku”
<zy sjálfsmynd.
Hann álitur sig góðan mann,
ef dæma má blaðaviðtalið:
Betri en nokkru sinni fyrr, þó að
ég geti ekki að mér gert að fyll-
ast mikilli ánægju, þegar stór-
slys verða. Hann segir frá þvi,
að þegar hann var barn að aldri,
„langaði mig fyrst til að verða
kokkur. Þá var ég fimm ára
gamall. Siðar langaði mig til að
vera Napóleon, en þaðan i frá
jókst metnaður minn stöðugt, og
nú langar mig til að vera Dali.”
Að baki orðanna, sem eru ætl-
uð til að koma eins við fólk og
málverk af mönnum með út-
dregnar skúffur standandi fram
úr þeim er hinn raunverulegi
Dali. En hver er hann eigin-
lega?
Ef marka má yfirlýsingar
hans i blaðaviðtalinu, er það
spurning, sem hann hefur spurt
sjálfan sig i mörg ár. Hann
varpaði frá sér þessum ótrú-
legu uppljóstrunum, eins og ó-
nýtu beini inn i lýsandi landslag,
þar sem er venjulegt fólk á ferli
á einhverju málverka hans:
— Ég átti bróður, sem dó úr
heilahimnubólguþegarhann var
5 ára gamall, áður en ég fædd-
ist. Þar sem foreldrum minum
þótti mjög vænt um dána barn-
ið, gáfu þeir mér nafn hans,
hann hét Salvador Dali. Og þau
fóru með mig, eins og ég væri
hinn. T.d. gerðistþað, þegar við
vorum úti á gangi, að þau
sögðu: Hinn hnerraði, þegar
hann fór hér um. Vert þú var-
kár. Þau voru alltaf að endur-
taka svona hluti, eins og hvað
hannh'efði verið laglegur, o.þ.h.
Þá var ég ekki ég, ég var hinn
látni. t hvert skipti, sem ég fór
inn i herbergi foreldra minna og
sá myndina af bróður minum
dána, gat ég ekki sofið, vegna
þess, að höfuð mitt var fullt af
hugmyndum um rotnun og
dauðann . Ég var skelfingu
lostinn. Hugsunin um bróður
minn olli mér kviða. Jafnvel enn
þann dag i dag fyllir hugsunin
um hann mig kviða.
Ég hef staðið i stöðugri bar-
áttu fyrir þvi að sanna minn eig-
in persónuleika, til að yfirvinna
þá skelfilegu tilhugsun, aö i
rauninni sé ég dáinn. Þess
vegna varð ég að gripa til hinna
sérviskulegustu bragða, setja
brauðhleifa á höfuð mér, skriða
á öllum fjórum og fleira ^slikt.
011 þau undarlegu uppátæki,
sem ég hef gripið til, ’-hafa verið
til að drepa bróður minn dána
og sanna, að ég væri ekki hann,
að ég væri sá, sem hélt lffi.”
fyrir sjálfstæða listamenn,
þvi fáir listamenn hafa lýst
eymd barna svo rækilega og hún
gerði. Bæði i grafik og högg-
myndum. Sigurður Þórir þyrfti
þvi að finna listsköpun sinni
frumlegri farveg. Ahrifamest
þótti mér mynd á 2. hæð (held
ég), þar sem herforingjar heilsa
á efri myndfleti, likt og formenn
gera á grafhýsi Lenins, þegar
hersýningar eru á Rauða torg-
inu i Moskvu, en neðri myndir
sýnir lögreglu vera að berja á
borgurum og aö kasta gasi.
Jóhanna Bogadóttir. er
persónulegri i list sinni. Að visu
eru hin persónulegu einkenni
innan mjög þröngs ramma.
Berar konur með tómar dósir
festar á sig með linum. Þessi
dósahugmynd, fljúgandi dósir
er skemmtileg og það er lif og
fjör i mörgum þessara mynda.
En þessihugmynd erþó ekki ein
sér nægjanlegt feröanesti I ævi-
starf.
Myndir 1 blandaöri tækni eru
athyglisverðar, einkum þær
sem virðast hafa gróið upp Ur
myndfletinum, eins og fræ sem-
skjóta rótum I svartri mold.
Ég veit ekki hverjir taka að
sér að fá myndir á sjúkrahús
borgarinnar, eða hvort þetta er
frumkvæöi listamannanna
sjálfra, en eigi að siður er þetta
þakkarverð starfsemi og likast
til þörf lika, einkum i svartasta
skammdeginu, þegar sérhver
maður þakkar fyrir allt það ljós
sem til hans berst.
Þá ekki sist þeir, sem um sárt
eiga að binda.

Happdrætti Háskólans hefur lipra
og þrautþjálfaöa umboösmenn um
allt land. Sérgrein þeirra er aö veita
góöa þjónustu og miöla upplýsingum
um Happdrættió, s.s. um númer,
flokka, 'raöir og trompmiöana. Þeir
láta þér fúslega í té allar þær upplýs-
ingar sem þig lystir aö fá.
Veldu þann umboösmann sem er
sjálfum þér næstur. Þannig sparar
þú þér ónauösynlegt ómak viö
endurnýjunina. Óendurnýjaöur miöi
eyðir vinningsmöguleika þínum.
Veldu því hentugasta umboöiö, —
þann umboðsmann sem er sjálfum
þér næstur.
af umboósmönnum HHÍ?
Þetta er ágæt niöurstaöa
langrarog merkrar starfsævi og
mikillar lifsreynslu. Og mér
virðist að öll frásögn þessarar
bókar frá upphfi til enda ein-
kennist af þessari llfsskoöun.
Þvi er þetta góð bók.
H.Kr.
Dr. Friðrik Einarsson.
UMBOÐSMENN Á NORÐURLANDI:
Hvammstangi Siguróur Tryggvason, simi 1341
Blönduós Sverrir Kristófersson, Húnabraut 27. simi 4153
Skagaströnd Guörún Pálsdóttir, Röðulfelli, simi 4772
Sauóárkrókur Elinborg Garðarsdóttir, öldustig 9. simi 5115
Hofsós Þorsteinn Hjálmarsson, simi 6310
Haganesvik Haraldur Hermannsson, Ysta-Mói
Siglufjöróur Aóalheiöur Rögnvaldsdóttir, Aöalgata 32, sími 71652
Ólafsfjörður Verslunin Valberg, sími 62208
Hrisey Gunnhildur Sigurjónsd. Noröurvegi 37, simi 61737
Dalvik Verslunin Sogn c/o Sólveig Antonsdóttir
Grenivik Brynhildur Frióbjörnsdóttir, Ægissíóu 7. simi 33100
Akureyri Jón Guömundsson, Geislagötu 12. simi 11046
Mývatn Guórún Þórarinsdóttir, Helluhrauni 15, simi 44137
Grimsey Ólina Guöfnundsdóttir. sími 73121
Husavik Árni Jónsson, Ásgarósvegi 16. sími 41319
Kópasker Óli Gunnarsson, Skógum, simi 52120
Raufarhöfn Ágústa Magnúsdóttir, Ásgötu 9. simi 51275
Þórshöfn Steinn Guðmundsson. Skógum
UMBOÐSMENN Á AUSTFJÖRÐUM:
Vopnafjöróur Þuríóur Jónsdóttir, simi 3153
Bakkagerði Sverrir Haraldsson, Ásbyrgi, simi 2937
Seyóisfjoröur Ragnar Nikulásson, Austurvegi 22, simi 2236
Noróf]orður Björn Steindórsson, sími 7298
Eskif|oróur Dagmar Óskarsdóttir. simi 6289
Egilsstaðir Aðalsteinn Halldórsson, Laufási 10, simi 1200
Reyóarfjorður Bogey R. Jónsdóttir. Mánagötu 23, simi 4210
Faskruósfjoróur Bergþóra Bergkvistsdóttir, Hlíöargötu 15, sími 1951
Stoóvarfioróur Magnús Gislason, Samtúni
Breiódalur Ragnheióur Ragnarsdóttir, Holti, simi 5656
Djúpivogur Maria Rögnvaldsdóttir, Prestshúsi, sími 8814
Höfn Gunnar Snjólfsson, Hafnarbraut 18. sími 8266
UMBOÐSMENN Á VESTURLANDI:
Akranes
Fiskilækur
Melasveit
Grund
Skorradal
Laugaland
Stafholtstungum
Bókaverslun Andrésar Nielssonar. simi 1985
Jón Eyjólfsson
Davíð Pétursson
Lea Þórhallsdottir
UMBOÐSMENN Á SUÐURLANDI:
Kirkjubæjarklaustur Birgir Jónsson, sími 7024
Vik i Mýrdal Þorbjörg Sveinsdóttir, Helgafelli, simi 7120
Þykkvibær Hafsteinn Sigurósson. Smáratúni, sími 5640
Hella Verkalýösfélagið Rangæingur, simi 5944
Espiflöt Eirikur Sæland
Biskupstungum
Laugarvatn Þórir Þorgeirsson, simi 6116
Vestmannaeyjar Sveinbjörn Hjálmarsson, Bárugötu 2, simi 1880
Selfoss Suðurgarður h.f.. Þorsteinn Ásmundsson, simi 1666
Stokkseyri Oddný Steingrimsdóttir. Eyrarbraut 22, simi 3246
Eyrarbakki Pétur Gislason, Gmala Læknishúsinu, sími 3155
Hverageröi Elín Guöjónsdóttir, Breiöumörk 17, simi 4126
Þorlákshöfn Ingibjörg Einarsdóttir, C-götu 10. simi 3658
Borgarnes
Hellissandur
Olafsvik
Grundarfjorður
Stykkishólmur
Búöardalur
Mikligaróur
Saurbæjarhreppi
Þorleifur Gronfeldt. Borgarbraut 1
Soluskálinn s f. Simi6671
Lara Bjarnadottir. Ennisbraut 2. simi 6165
Kristin Krist|ánsdottir. simi 8727
Esther Hansen. simi 8115
Oskar Sumarlióason. simi 2116
Margrét Guób|artsdottir
UMBOÐSMENN Á VESTFJÖRÐUM:
Króksfjarðarnes Halldór D Gunnarsson
Patreksfjorður Anna Stefania Einarsdóttir. Sigtúni 3. simi 1198
Tálkanfjoróur Asta Torfadottir. Brekku, simi 2508
Bildudalur Guðmundur Pétursson. Grænabakka 3, simi 2154
Þingeyri Margrét Guójónsdóttir, Brekkugötu 46. sími 8116
Flateyri Guðrún Arinbjarnardóttir, Hafnarstræti 3, simi 7697
Suóureyri Sigrún Sigurgeirsdóttir. Hjallabyggó 3, simi 6215
Bolungarvik Guóriöur Benediktsdóttir. simi 7220
ísafjöröur Gunnar Jónsson. Aðalstræti 22. simi 3164
Súðavik Aki Eggertsson, simi 6907
Vatnsfjorður Baldur Vilhelmsson
Krossnes Sigurbjorg Alexandersdóttir
Árneshreppi
Hólmavik Jón Loftsson, Hafnarbraut 35, simi 3176
Borðeyri Þorbjórn Bjarnason, Lyngholti, simi 1111
HAPPDRÆTTI HÁSKÓLA ÍSLANDS
/Vlennt er máttur
v.
argus