Tíminn - 19.01.1980, Blaðsíða 6

6
Laugardagur 19. janúar 1980.
Útgefandi Framsóknarflokkurinn.
Framkvæmdastjóri: Jóhann H. Jónsson. Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson, Jón Helgason og Jón Sigurösson. Ritstjórnarfull-
trúi: Oddur ólafsson. Auglýsingastjóri: Steingrlmur Gislason.
Ritstjórnarskrifstofur, framkvæmdastjórn og auglýsingar SIÖu-
múla 15. Slmi 86300. — Kvöldslmar blaöamanna: 86562, 86495.
Eftir kl. 20.00: 86387. Verö I lausasölu kr. 230.- Askriftargjald kr.
4.500 á mánuöi.
Blaöaprent^/
Það var og!
Aldrei veit það á gott þegar voldug stjórnmálaöfl,
sem hafa tekið mikinn þátt i forystu þjóðmála, vilja
firra sjálf sig allri ábyrgð á vandamálum þjóð-
félagsins, en þykjast þess umkomin að lita ávitandi
niður á alla aðra af einhverjum hástóli hugsjón-
anna.
Þannig hlýtur það að vekja undrun að i forystu-
grein Þjóðviljans i gær segir svo um Alþýðubanda-
lagið:
„En ef hann ætlar sér annað og stærra hlutverk
en hefðbundið sósialdemókrati þá þarf hann i leið-
inni að taka mið af langtimamarkmiðum, af sér-
stöðu sinni, af þvi að það eru reyndar ekki sósialist-
ar sem hafa skapað það samfélag sem nú er i
kreppu”.
Þessi er þá tónninn i málgagni Alþýðubandalags-
ins daginn sem væntanlegur leiðtogi flokksins tekur
sér fyrir hendur að hafa forgöngu um stjórnar-
myndun i landinu. Þá er tækifærið notað til þess að
vekja athygli á þvi að flokkurinn telur sig ekki bera
ábyrgð, ekki vera þátt þess stjómkerfis og valda-
kerfis sem þjóðin býr við.
Hver kannast við þetta? Muna menn ekki eftir þvi
að Alþýðubandalagið hefur undirtökin i máttugustu
fjöldasamtökum landsins, samtökum sem hafa úr-
slitaáhrif á þróun efnahagsmála i landinu? Hafa
menn gleymt þvi að Alþýðubandalagið tók þátt i
rikisstjórn fram á siðastliðið haust? Hefur flokkn-
um mistekist að vekja athygli á þvi að hann hefur
mikil áhrif á Alþingi?
Og hefur það farið fram hjá mönnum, að jafnvel
Sjálfstæðisflokkurinn telur að taka beri tillit til Al-
þýðubandalagsins i stjórnarmyndunartilraunum,
svo sem berlega kom i ljós fyrir skemmstu?
Tilraunir forystumanna Alþýðubandalagsins til
að virðast hreinir englar, saklausir alls og ábyrgð-
arlausir með öllu, hvitþvegnir og ljómandi af upp-
hafningu sálarinnar, eru fáfengilegar. Almenning-
ur hlær að sliku.
En Þjóðviljinn hefur fleira að segja um stjórnar-
myndun Svavars Gestssonar:
,,Hitt er svo annað mál að flokkur sem vill meiri-
háttar breytingar á gerð þjóðfélagsins er i nokkurri
klemmu að þvi er varðar samsteypustjórnir. Hann
gengur til samstarfs við önnur pólitisk öfl, sem
a.m.k. nú um stundir hafa engan áhuga á tilrauna-
starfsemi i þjóðfélagsmálum og hugsa ekki út fyrir
þann ramma sem efnahagslifi og efnahsgslegum
ráðstöfunum eru nú settar.”
Það var og!
Það byrjar varla vel fyrir tilraunum Svavars
Gestssonar ef ætlunin er sú að fara „út fyrir” hinn
efnahagslega „ramma” þjóðarbúsins, svo notuð
séu orð Þjóðviljans. Það sem nú skiptir öilu máli i
baráttunni gegn verðbólgunni og fyrir iifskjörum og
framförum er einmitt þetta: að halda sig rækilega
innan þessa „ramma” og forðast alla óþarfa „til-
raunastarfsemi”.
Ef forystumenn Alþýðubandalagsins hafa borið
það við að fylgjast með ummælum annarra undan
farnar vikur og mánuði, þá hljóta þeir að hafa áttað
sig á þessu.
JS
Erlent yfirlit
Kissinger varar við
rússneskri friðarsókn
Spennuslökun byggist á vissu aðhaldi
Kissinger hugsi
SIÐAN hernaöaraögeröir
Rússa hófust hafa fjölmiölar I
Bandarikjunum leitaö úlits
Henrys A. Kissingers, fyrrum
utanrlkisráöherra i auknum
mæli. Einkum hefur veriö spurt
um álit hans á þessum
hernaöaraögeröum Rússa og
hvernig bæri aö mæta þeim.
Þaö hefur beint aukinni at-
hygli aö Kissinger, aö sá
orörómur hefur komizt á kreik
aö Reagan hafi fariö þess á leit
viðhann, aö hann yröi aöalráöu-
nautur hans i utanrikismálum
meöan á kosningabaráttunni
stæöi. Meö þessu væri óbeint
gefiö til kynna aö Kissinger yröi
utanríkisráöherra I stjórn
Reagans, ef hann næöi
kosningu. Fyrir Reagan gæti
þaö oröiö mikilsveröur styrkur,
ef hann hlyti sllkan stuöning
Kissingers.
Orörómurinn hermir ekki,
hvort Kissinger hafi svaraö
þessum tilmælum Reagans.
Vafalítiö hugsar hann sig vel
um áður en hann gengur þannig
til liös viö Reagan meðan óvist
er, hvort hann veröurtilnefndur
frambjóöandi repúblikana. Sag-
an segir, aö Kissinger hafi full-
anhug á aö veröa utanrikisráö-
herra aftur og þvi er liklegt, aö
hann dragi aö svara Reagan
þangaö til ráöiö er, hvert for-
setaefni repúblikana veröur.
Hyggilegast viröist fyrir
Kissinger aö halda öllum dyrum
opnum þangað til.
1 RÆÐU, sem Kissinger hélt I
Boston 7. þ.m. og sagt er frá i
Christían Science Monitor 8.
þ.m. lagði hann sérstaka
áherzhi á aö vara viö nýrri
friöarsókn af hálfu Sovétrikj-
anna. 1 náinni framtlö myndu
þau vart ráöast inn I Iran eöa
Pakistan. Ef aö likum léti,
myndu RUssar hefja nýja
friöarsókn innan fárra mánaöa
og beina henni aö Vest-
ur-Evrópu I þvi augnamiöi aö
veikja samheldnimilli þjóöanna
þar og Bandarikjamanna. Þaö
væri söguleg staöreynd aö
Sdvétrlkin byrjuöu slika friöar-
sókn fljótlega eftir aö þau heföu
beitt hervaldi til aö færa út yfir-
ráösin ednsog þeirværu aö gera
i Afghanistan.
Kissinger kvaðst vara landa
sina viö sllkri friöarsókn af
hálfu Sovétrikjanna, þvi aö til-
hliörunarsemi eöa undanláts-
semi af þessum ástæöum heföi
leitttil þessaöBandarlkin heföu
á undanförnum árum ekki veitt
næga mótspyrnu, þegar RUssar
heföuveriðaönátökum áKUbu,
Angóla, Eþiópiu og Suö-
ur-Jemen. Innlimun Afghanist-
an kæmi i beinu áframhaldi af
þessu.
Þessi kenning Kissingers
kemurekkiá óvart. Hann hefur
Kissinger I góöu skapi
jafnan haldiö því fram, aö sam-
fara spennuslökun þyrfti að
fylgja árvekni og aöhald til að
koma I veg fyrir, að risaveldin
eða einstök önnur rlki notfæröu
sér hana til aö færa út yfirráö
sln meö valdbeitingu á einn eöa
annan hátt. Segja má, að þetta
hafi kommúnistarikin gert með
hernaöarfhlutun I Angólu og
Eþiópíu.
1 samræmi viö þetta sjónar-
miö sitt lagöi Kissinger tíl, þeg-
ar kUbanskir hermenn fóru aö
taka þátt I bardögunum i
Angóla, aö Bandarikin skærust I
leikinn meö aöstoö til þeirra
samtaka innfæddra manna I
Angóla,sem böröust gegn yfir-
ráöum kommúnista. Banda-
rlkjaþing felldi þá allar fjár-
veitingar I þessu skyni, þvi að
þingmenn óttuöust, aö þetta
gæti oröiö upphaf nýrrar Vfet-
namstyrjaldar.
ÞAÐ MA segja um þessa
kenningu Kissingers aö hægara
er að kenna heilræðin en halda
þau. Hann leggur til, aö mótuö
veröi langtfmastefna um aö-
geröir tíl aö stöðva frekari út-
þenslu sovézkra yfirráða. En
hugmyndir hans um fram-
kvæmd þessarar stefnu, virbast
ennekki fullmótaöar. Hann tel-
ur það of langt gengiö aö gera
varnarsamning viö Kfna, þvl að
það ögri Sovétrikjunum um of
og getí haft hættulegar af-
leiðingar.
1 sjónvarpsviðtali 13. þ.m.
varpaöi Kissinger fram þeirri
tillögu.aöBandarikin ættu aðfá
herbækistöð i Pakistan, þvi aö
her Pakistan einn gæti vart var-
izt rússneska hernum, ef til
styrjaldarkæmisiöarmeir, þótt
hann væri vel búinn bandarlsk-
um vopnum. Kissinger lagði
jafnframt áherzlu á, að þetta
yröi gert án þess Indverjar
þyrftu aö lita á það sem ögrun
viö sig.
Þaö veröur hins vegar aö telj-
ast mjög ósennilegt að Indverj-
ar sættí sig viö þetta mótmæla-
laust, enda yröi þetta brot á
stefnu þeirra um friðlýst Ind-
landshaf. Þá má telja vafasamt,
að Iranir llti þetta hýru auga og
a.m.k. ekki meöan sambUÖ
þeirraog Bandarikjanna breyt-
ist ekki. Af pólitiskum ástæöum
innanlands myndi Hka veröa
mjög erfitt fyrir stjórn Paki-
stans aö leyfa Bandarfkjunum
aöhafahernaöarlega bækistöö i
landinu.
Sú langtfmastefna sem
Kissinger talar um, er fjarri þvi
aö vera fullmótuö á raunhæfan
hátt af honum eöa öðrum, en
mótun hennar verður eitt helzta
viöfangsefni vestrænna stjórn-
málamanna I náinni framtiö.
Meginmarkmiö hennar veröur
aö vera þaö aö tryggja friö og
þvf mætti oröa takmark hennar
á þann veg, aö það væri spennu-
slökun meö aðhaldi.
Þ.Þ.