Tíminn - 19.01.1980, Blaðsíða 16

Gagnkvæmt
tryggingafé/ag
Auglýsingadeild
Tímans.
18)00

FIDELITY
HLJÓMFLUTNINGSTÆKI
Pantið myndalista.
Sendum í póstkröfu.
SJÓNVAL V“Í,“?«SÍ!

$ Laugardagur 19. janúar 1980
Veirusjúkdómur herjar á minkabúin
Afkoman á síðasta ári mun verri fyrir vikið
JSS— „Samkvæmt tölum frá siö-
asta ári, sem mérhafa borist frá
minkabúunum, virbist afkoman
verasvipuöog áöur, þ.e. svipaöur
afkvæmafjöldi”, sagöi Sigurjön
Bláfeld loödýraráöunautur, er
Timinn ræddi viö hann. „Hún er
aftur á móti engan veginn nögu
góö og frjósemin ekki I hámarki
vegna þess aö stofninn er sjúkur
af svokallaöri Alusion-veiki”.
Sagöi Sigurjón aö þarna væri
um aö ræöa hægfara vírussjúk-
dóm sem skemmdi nýrun i sýktu
dýrunum og væri einnig þess
valdandi aö dýrið yröi ófrjótt.
Læöurnar ættu færri hvolpa og
högnarnir yröuófrjóir. Væri veik-
in smitandi, einkum við snert-
ingu, þannig aö sýkt læöa smiöaöi
hvolpana og dýr I næsta nágrenni.
Þá sagöi Sigurjón, aö þessi
sjúkdómur hefði verið mikiö
rannsakaöur á undanförnum ár-
um og mikiö gert til aö reyna að
útrýma honum. Eina leiðin virtist
vera sú aö finna sjúku dýrin og
farga þeim, þvi enn heföi ekki
tekist aö finna bóluefni, gegn
veikinni. Aöspuröur um hve
miklu minni afkoman á minkabú-
unum værinú, en miðað viö eöli-
legar aöstæður, sagöi Sigurjón að
reiknað væri með að meöaltali 3,5
hvolpum eftir hverja ásetta læðu.
Nú væri hún rúmlega 3,1 hvolpur
á læðu. Væri þetta mikill munur
þar sem miklu munaði um hvert
hálft dýr.
,,Nú er kominn hingaö til lands
islenskur læknir sem hefur sér-
hæft sig I þessum sjúkdómi úti i
Noregi. Viö vonumst til aö hann
muni hjálpa okkur til aö vinna
bug á honum þvi hann hefur háð
búunum mjög mikið. Sjúkdómur-
inn er i öllum ræktuöum mink, og
er alls staðar i heiminum aö
reyna að útrýma honum”.
Loks sagði Sigurjón, aö verð á
minkaskinni væri nú mjög hátt.
Það hefði veriö mikiö á siöasta
ári, en rokiö upp um allt aö 25%
að undanförnu. Söluhorfur væru
góðar og afkoman á búunum ætti
þess vegna að veröa þokkaleg
Niðurstöður tólf ára rannsóknar:
Þungar vinnuvélar stór-
rýra uppskeru af túnum
JH — Umferö þungra dráttarvéla
og vinnuvéla sem þeim heyra til,
getur valdiö allt aö 30-40% upp-
skerurýrnun á túnum. Þetta er
niöurstaða rannsókna, sem þeir
Óttar Geirsson ráðunautur og
Magnús óskarsson á Hvanneyri
geröu árin 1964 til 1975. Upp-
skerumunur var minnstur á til-
raunareitum þeim sem til sam-
anburöar voru haföir, fyrstu
árin, en fór vaxandi eftir þvi,
sem á leiö. Aö meöaltali öll árin
var hann 16%.
Þaö kom einnig I ljós, aö um-
ferö þungra véla olli gróðurfars-
breytingu. Túnvingull hvarf
miklu fremur úr umferöarreitun-
um, en hlutfall vallarfoxgrass
jókst frá þvi, sem þaö var viö sán-
ingu. Jurtir, sem þrifast vel i
raka, svo sem stör.fifu, skriölin-
gresi, haugarfa og elftingu var
eingöngu aö finna i umferöarreit-
unum og mosi var þar einnig
meiri. Samhengi kom fram milli
uppskeru rýrnunarinnar og raka-
stigs jarövegsins, þegar ekið var
um hann á vorin.
Þeir félagar gera ráð fyrir, aö
fariö sé sex til átta sinnum um
túnin meö þungar vélar á ári
hverju aö meöaltali, en um-
feröirnar geti oröiö tiu til tólf á
ári. En viö svo mikla umferð fer
hver blettur þrisvar til fjórum
sinnum undir afturhjól dráttar-
vélar.
A sumrin eru túnin tiltöluleg
þurr, og þá valda vélarnar minni
þjöppun, en viö áburöardreifingu
á vorin er oftast talsveröur raki i
þeim, en þá má gera ráö fyrir, að
20% þeirra lendi undir afturhjól-
um dráttarvélar viö eina umferð.
Auk þeirrar þjöppunar, sem
hlýst af vélum og verkfærum,
treöst jarövegurinn einnig vegna
búfjárbeitar á tún og þó að þungi
búfjár sé litill I samanburði viö
stórar vélar, veröur mikill þrýst-
ingur á hverja flatareiningu,
vegna þess hve klaufir búpenings
eru smáar. Þannig er þrýstingur
undir klaufum kúa um þaö bil
tvöfalt meiri en undir afturhjóli
dráttarvélar.
Frostþensla jarövatns að vetri
losar jaröveginn, segir I skýrslu
þeirra Óttars og Magnúsar, en
„oft mun þó frostlyfting aö vetr-
inum ekki nægja til aö eyöa áhrif-
Egilsstaöakauptún
Steypt alla mánuði
vetrarms á Egilsstöðum og Hérað alautt
JH — Jörö er alauö um gervallt
Fljótdalshéraö, og ekki nema
lltíU snjór I fjöllum, sagöi Jón
Kristjánsson á Egilsstööum, er
Timinn ræddi viö hann í gær. Oft
hefur veriö hér bjart og fagurt aö
undanförnu, og aö minnsta kosti
annaö veifiö vel jeppafært um
Jökuldalsheiöi og Möörudals-
öræfi.
1 þessari góöu tíö hefur veriö
unnin steypuvinna hér á Egils-
stööum f öllum þeim mánuöum,
sem af eru vetri, og útivinna viö
byggingar er I fullum gangi flesta
daga, þar sem hús eru á þvi bygg-
ingarstigi.
Byggingar eru hér talsverðar,
aö vanda, sagöi Jón ennfremur,
enda fjölgar fólki frá ári til árs,
og fór tala ibúa á Egilsstööum
yfir eitt þúsund haustiö 1978.
Þrátt fyrir þessar byggingar er
hérmikil húsnæöisekla, og reyn-
ist meöal annars vandkvæöum
bundiö aö sjá kennurum mennta-
skólans, semtók til starfa I haust,
fyrir húsnæði.
Hitaveita er komin i hluta
kaupstaöarins.og sjá heimamenn
um lagningu dreifikerfisins. Voru
fyrstu húsin tengd viö hitaveitu-
kerfiö rétt fyrir jólin.
Heita vatniö kemur eins og
kunnugt er úr borholu I Urriöa-
vatni I Fellum, og fær byggöin,
sem risiö hefur handan viö
Lagarfljótsbrú, einnig heitt vatn
þaöan. 1 vor stendur til aö bora
aöra holu til þess aö afla meira
vatns,og ereldii talinn leika á þvi
vafi, að þaö fáist.
um þjöppunar, sem veröur af
völdum dráttarvélaumferöar
sumarið áður”.
Ovissa
um fram-
hald
skóla-
bygginga
JH — Menntaskólinn á Egils-
stööum hefur fariö vel af staö,
sagöi Jón Kristjánsson, frétta-
ritari Tímans þar. Heimavistirn-
ar eru fullsetnar, og kennsla i
fyrsta, öörum og þriöja bekk.
Þar er einnig veitt svokölluö
fulloröinsfræösla, og eru nem-
endur i þeirri deild aðallega fólk
úr Egilsstaðakauptúni.
A hinn bóginn er allt i óvissu um
framhald bygginga vegna skól-
ans, en fyrirsjáanlegt, að nem-
endum muni fjölga til muna
næsta haust, ef allt veröur meö
felldu og unnt aö veita þeim viö-
töku, er þar vilja stunda nám.
Skólanum hlýtur aö sjálfsögöu
veröa þaö mikill hnekkir, ef
byggingum veröur ekki fram
hakliö í samræmi viö þann vöxt,
sem eölilegur er fyrstu árin, og
séö sómasamlega fyrir þörfum,
ekki sist um húsnæöi til fbúðar
handa nemendum og kennurum,
sem veröur að fjölga jafnhliöa
fjölgun bekkjardeilda.
Búðar-
dals-
leír tíl
rann-
sðknar
JSS— Iöntæknistofnun hefur aö
undanförnu gengist fyrir þvi aö
kannaö væri notagildi svokall-
aðs Búðardalsleirs, og þá eink-
um meö tilliti til framleiöslu
grófkeramiks. Hefur á vegum
stofnunarinnar verið unniö aö
söfnun sýna, sem eru nú til
rannsóknar i Bretlandi. Skýrsla
um niöurstööur er væntanleg
innan skamms.
Sagöi Gylfi Einarsson jarð-
fræðingur hjá IBntæknistofnun
rannsóknir þessar eiga sér
langan aödraganda. Guömund-
ur frá Miödal heföi veriö frum-
kvööull að notkun leirsins. Ariö
1957 heföi svo verið samþykkt
tillagafrá Alþingi um athugun á
leirverksmiöju i Dalasýslu.
Frumathugun heföi veriö gerö
en niöurstööur reynst neikvæö-
ar. 1969 heföi Rannsóknastofnun
iönaöarins og Orkustofnun veriö
faliö aö rannsaka notagildi is-
lensks leirs. Þaöan heföi erindiö
veriö sent til Rannsóknarráös,
sem heföi lagt til aö frekari
rannsóknir yröu geröar á leirn-
um, svo og á markaösöflun.
Siöan heföi lftiö gerst þar til
heimamenn i Búöardal og ná-
grenni heföu tekiö sig saman sl.
vetur, stofnaö áhugamannafé-
lag og hafið söfnun hlutafjár.
Heföu þeir fariö fram á aöstoö
Iöntæknistofnunar til aö fá end-
anlega úr þvi skoriö hvort þarna
væri um einhverja nýtingar-
möguleika að ræða.
„Nú veltur framhaldiö á
Framhald á bls. 23
Búfræðinámskeið
á Hólum
Bændaskólinn á Hólum hefur
ekki veriö starfræktur I vetur, þar
eö aösókn aö honum hefur f jaraö
út. Nú á aö reyna aö koma þar á
stuttum búfræöinámskeiöum til
þess aö nýta húsnæöi og kennara-
liö.
Námskeiö þau, sem ráögerö
eru, a-u tvö, og stendur hvort i
þrjár vikur. Hefst fyrra nám-
skeiðiö 11. febrúar, en hið siðara
3. mars-
Kennsla veröur bæöi verkleg og
bókleg, og kennslustundir alls 158
á hvoru námskeiði, þar af 68
verklegar. Þátttakendur eiga aö
greiða fæöiskostnaö, sem er
áætlaöur 2500-3000 krónur á dag,
og bókakostnaö, um þrjátiu þús-
und. Námskeiðin eru jafnt ætluö
konum sem körlum.
Kennarar bændaskólans og
ráðunautar mun leiöbeina á
námskeiöunum, en auk þess
munu koma á þau fyrirlesarar.