Tíminn - 24.04.1980, Blaðsíða 12

16
Fimmtudagur 24. aprll 1980
Með vertíðarhlut frá Lófóten
Hjörleifur Sigurösson listmál-
ari 15 f',1925) hefur um langt
skeiö veriö mikill menningar-
maöur á Islandi, og aö afloknu
myndlistar og listasögunámi i
frægum borgum svo sem i
Parfs, Stokkhólmi og Osló, sett-
isthannaöá Islandi, og hóf störf
sem listmálari, en varö auk
þess fljótlega sérstakur menn-
ingarmaöur, er ávallt var reiöu-
bdinn til aö vinna aö Utbreiöslu
listar.
Hann ritaöi gagnrýni (mjög
vandaöa) í blöö, leiöbeindi
skdlanemum um söfn, þar sem
list og saga var skoöuö, var
oröaöur viö mörg söf n og frdö-
skaparsetur myndlistarinnar.
Um tíma veitti Hjörleifur ný-
stofnuöu Listasafni alþýöu for-
ustu, og munu þá ekki öll hans
störf talin, myndlistinni til
framgangs en á þetta er minnt,
vegna þess aö hin fjölbreyttu
störf hlutu aö koma niöur á hans
eigin myndlist, meö einum eöa
öörum hætti, sem reyndar varö
raunin á.
Ég geri aö visu ráö fyrir aö
Hjörleifur Sigurösson hafi feng-
iö kaup fyrir sum af þessum
störfum, en eigi aö slöur á
myndlistin i landinu honum
mikla skuld ógoldna, þvi Hjör-
leifur var ekki einasta menn-
ingarfrömuöur, heldur einnig
ötull talsmaöur myndlistarinn-
ar hvar sem þvi var viö komiö.
Vertíðarhlutur frá Lo-
foten
En nú hefur oröiö breyting á.
Hjörleifur Sigurösson fluttist
fyrir riímu ári til Noregs meö
fjölskyldu sinni og settist aö I
Lofoteni Noregi.eöa á Vestvag-
ey, kona hans Else Mia er
margir þekkja, m.a. fyrir störf
hennar i' Norræna hiisinsu, er
einmitt norsk aö ætt. HUn er nU
bókasafnsstjtíri I Vestvagey.
Þaö sem skiptir sköpum er aö
Hjörleifur Sigurösson listmálari viö uppsetningu sýningar sinnar I FtM-salnum TfmamyndGE
nú gefst Hjörleifi Sigurössyni
tækifæri til þess aö helga sig
myndlistarstörfum fyrir sjálfan
sig aö fullu, eftir hinar menn-
ingarlegu annir, er tóku svo
mikinn tima, og nU kemur hann
til Islands meö fyrsta vertiöar-
hlutínn sinn frá Lofoten, en þtítt
vertiö hafi brugöist sjtímönnum
þar i' vetur, viröist hafa gengiö
betur hjá málaranum, þvl hann
kemur meö mikil föng, en hann
sýnir I FlM-salnum.
1 sýningarskrá lýsir höfundur
myndunum svo sjálfur:
„Myndirnar frá Lófóten eru all-
ar geröar á slöustu þrettán
mánuöum. Flestar eiga rætur
sinar aö rekja til umhverfis
höfundar á Vestvagey. Þar er
landslag rlkt af tilbrigöum og
viö Utsýn til flestra átta. Undir-
lendiö á Vestvagey er samfelld-
ara og stærra en annarsstaöar I
Lóftíten enda landbUnaöur helsti
atvinnuvegurinn. Frá sjtínar-
hóli málara býöur veturinn upp
á einstök myndefni. Þaö er ekki
einasta, aö hin hringlaga fann-
breiöa stingi forvitnilega og
stundum dnotalega I áugu, held-
ur er hUn Uka á slfelldri hreyf-
ingu og breytir yfirbragöi
Jónas Guðmundsson
MYNDLIST
landsins næstum dag frá degi.
Um sumur vex gras og annar
lágvaxinn gróöur upp á efstu
tinda fjallanna. Ltífótveggurinn
— fjallahryggurinn langi frá
hafi aö sjá — er hiö slgilda viö-
fangsefni myndlistarmanna I
Lóftíten.”
Þaö er ekki mjög auövelt aö
skýra frá breytingu þeirri er
oröiö hefur á listsköpun Hjör-
leifs Sigurössonar síöustu árin.
Ef til villgreinir almenningur
þessa þróun I þrem skrefum:
Sýningu er haldin var fyrir hálf-
um áratug I Hamragöröum,
„ki'nverskri” sýningu, er ég
leyfi mér aö nefna svo, er hann
hélt I FIM salnum fyrir tveim
árum eöa svo og þá er þaö ver-
tiöarsýningin frá fyrstu starfs-
önninni sem frjáls maöur I
Noregi, myndirnar er hann sýn-
ir niina.
Ég kom til Noröur-Noregs
sem unglingur, noröur fyrir
sktígana, en þar sefur landiö I
draumlausum svefni og fjar-
lægöin viröist dendanleg.
Þaö er því ekki einasta frum-
legt aö grlpa tíl klnverskrar
tækni, til aö lýsa landinu þar,
þvi' viss hluti klnverskrar
myndlistar sýnir sams konar
draum. Osnortiö land og mikla
viöáttu.
Eljuverk
A hinn bóginn tekur þaö tals-
veröan tlma aö vinna aö svona
myndlist. Kínverskir litir hæfa
ekki skapgerö allra. Efniö vill
fara slnar leiöir og þaö stein-
markar ekki, aö þvl er viröist,
þótt borinn sé á litur. Arkirnar
rlsa líka upp ókvæöa viö og
gretta sigog hrukkast, þegar aö
þeim er boriö vatn og litur, og
þá er hin austurlenska þolin-
mæöimeira viröi en flest annaö.
Og fyrir þá, sem ekki vita betur,
eru þessar tiltölulega einföldu
myndir, fyrst og fremst elju-
verk.
Þaö er enginn vafi á þvl aö
þama hefur Hjörleifur Sigurös-
son, fundiö skemmtilegt fram-
hald fyrir myndsköpun slna.
HUn er I senn eölilegt fram-
haldaf list hans frá fyrri árum,
og frumleg viöbót viö Islenska
list.
En þaö tekur ekki aöeins
langan tlma aö mála svona
myndir þött einfaldar viröist I
allri gerö. Þaö tekur llka dálít-
inn tlma fyrir sálina aö ná þvi
jafnvægi og kyrrö, er I sýn-
ingarsalnum rlkir, fyrir fólk er
kemur Ur skarkala I hina djUpu
þögn I einu vetfangi.
Ef menn nema staöar munu
þeir gleyma stund og staö I víö-
áttum noröursins.
Ldfoten er verstöö. Fyrst og
fremst verstöö I huga lslend-
inga, en þetta er líka bUnaöar-
land, þar sem eru margir bænd-
ur I þrotlausum vanda, eins og
allstaöar þar sem búiö er á vit-
lausum stööum I hagfræöinni,
en réttum I hamingjunni.
Munur er mikill á sumri og
vetri. Aöeins hiö óskilgreinda I
llfinuer eins allt áriö, og viö vit-
um ekki hvaö þaö er. Partur af
þvl er I þessum kinversku
myndum frá Noregi eftir Hjör-
leif Sigurösson, svo mikiö má
fullyröa.
A sýningunni I FÍM salnum
eru 39 myndir, nær allar frá
Ldfoten, en aörar frá öörum
löndum, þar á meöal Klna og
Danmörku.
Sýningu Hjörleifs Sigurösson-
ar lýkur 4. mal, n.k.
Jónas Guömundsson
Minning
Gunnar J. Eyland
F. 11. 6. 1933
D. 15. 4. 1980
Nú er vinur minn og æskufé-
lagi, Gunnar Eyland, horfinn yfir
móðuna miklu. Það er sárt að
missa góðan vin i blóma lifsins.
Söknuðurinn fyrnist seint en
minningin um góöan dreng mun
lifa lengi.
Gunnar Eyland var fæddur i
Reykjavik hinn 11. júni 1933. For-
eldrar hans voru heiðurshjónin
Jenny Juul Nielsen og Gisli Jóns-
son Eyland, skipstjóri. Gunnar
átti 5 systkini, en eitt þeirra dó I
æsku.
Ungur fluttist Gunnar til Akur-
eyrar með foreldrum sinum og
þar ólst hann upp.
Hinn 22. mars 1958 kvæntist
Gunnar eftirlifandi konu sinni,
Guölaugu Gunnarsdóttur. Þau
eignuðust engin börn I sambúð
sinni.
Gunnar Eyland var góöur og
hjartahlýr vinur og félagi. Allir
sem eitthvað áttu saman viö hann
að sælda virtu hann fyrir prúð-
mennsku sina og ljúfmannlega
framkomu.
Gunnar var tilfinningarlkur og'
með rika réttlætiskennd. Hann
geröi allt sem hann gat til aö
hjálpa þeim samferöamönnum
sinum i lifinu sem minna máttu
sin og vermdi umhverfi sitt með
hjálpsemi sinni og hjartagæsku.
Enda þótt Gunnar eignaöist
ekki börn sjálfur var hann þó
mjög barnelskur. Það fór ekki
framhjá neinum sem til þekkti.
Börn systkina hans og systurbörn
konu hans voru honum mjög kær
og bar hann fyrir þeim mikla um-
hyggju, sem hver faðir heföi veriö
fullsæmdur af gagnvart börnum
sinum.
Mér er það minnisstætt þegar
hjónin Gunnar og Guðlaug komu I
heimsókn á heimili mitt, þegar ég
kenndi á heimavistarskólanum á
Jaöri, hvernig bæði börnin mln og
börnin sem voru þarna á skólan-
um hændust aö honum. Þau voru
næm fyrir þvi að þarna var maö-
ur á ferð með stórt hjarta og hlýtt
geð. Hann hafði alltaf nóg aö gefa
þeim og miöla af glaðværö og
góðvild sinni.
Og einmitt þannig var Gunnar
Eyland alltaf I öllu sinu lifi, sifellt
gefandi og veitandi en sjaldan
þiggjandi.
1 barnæsku átti Gunnar við
erfiðan sjúkdóm að striða, sem
hann barðist viö I hljóöi og kyrr-
þey, án þess aö tala um þaö viö
vini sina og samferðamenn.
Nú hefur brugöiö ský fyrir sólu,
— sláttumaðurinn mikli meö ljá-
inn hefur enn sem oftar gengiö
um dyr. Við kveðjum góöan dreng
vin og félaga, Gunnar Eyland.
Ég og fjölskylda min sendum
konu hans og öðrum nánum aö-
standendum hans innilegustu
samúðarkveðjur á erfiöri
skilnaðarstund.
Guð blessi ykkur öll.
Aö lokum kveö ég þig Gunnar
vinur minn og geri eftirfarandi
kveðjuorð að minum:
„Ég man um bjarta bernskutíö
hve brosti sól og vor.
Og blærinn kyssti lög og láð,.
hve ljúft var sérhvert spoi
Við áttum marga unaösstund
meö æskubros á vör.
Viö báruhjal og blóm I hliö,
hve björt var okkar för.
Nú sé ég brosa sumarmál
og sólá himinbrú.
Sjá, blómið grær og barnið hlær
svo blitt, — En hvar ert þú?
Þig dauðans engill bar á braut,
minn bjarta æskuvin.
Þvi greini ég naumast skugga-
skil
ég skelf und laufgum hlyn.
Já aldrei verður sólin söm
og sumar eins og fyr. —
Ég bið og trúi á herrans hönd
og himins fögru dyr.
Með tár á hvarmi ég stend á
strönd
og stari um ókunn höf.
Svo bind ég lítinn ljóöa sveig
og legg á þina gröf.”
Arel.
Stefán Trjámann Tryggvason.
Gunnar J. Eyland kaupmaöur,
Espilundi 9, Garöabæ, varö bráö-
kvaddur 15. april sl. langt fyrir
aldur fram, þá 46 ára aö aldri.
Hann var yngstur af sex börn-
um hjónanna Jenny Amalie J.
Eyland, af dönskum ættum,og
Gfsla Jtínssonar Eyland, skip-
stjtíra. Gunnar fæddist I Reykja-
vlk, en flyst fljótlega með fjöl-
skyldunni tíl Akureyrar, þar sem
hann elst upp til 14 ára aldurs og
minntist hann margra ánægju-
stunda frá æsku sinni þar, en
veröur fyrir þeirri miklu reynslu
aö missa móöur slna snögglega;
þá flyst Gunnar til Reykjavlkur
ogstendur á eigin fótum eftir þaö.
Fljótlega fer hann aö vinna hjá
Upplýsingaþjónustu Bandarlkj-
anna, viö kvikmyndasafniö, jafn-
hliöa þvflærir hann aö veröa sýn-
ingarmaöur I kvikmyndahúsi.
Unguraö árum stofnar Gunnar
fyrirtækiö Filmur og vélar aö
Sktílavöröustfg 41, meö Jóhanni
V. Sigurjtínssyni.
RUmlega tvltugur kemur
Gunnar inn I fjölskyldu okkar, er
hann kynntist konuefni slnu Guö-
laugu Gunnarsdóttur, þá korn-
ungri, dtíttur hjónanna Helgu A.
Einarsdóttur og Gunnars Sigur-
jónssonar, verkstjtíra. Guðlaug
og Gunnar gengu I hjónaband 22.
mars 1958 og áttu þau yndisleg ár
saman, voru þau mjög samstillt I
hlýju sinni og elsku viö allt sem
lifandi er.
Þegar börnin fæddust I fjöl-
skyldunni umvaföi hann þau af
allri sinni ást og umhyggju, þau
kölluöu hann „Frænda”,;orð sem I
sjálfti sér segir lltiö en gildir
sttírt. Þaö er erfitt aö sætta sig viö
aö elskulegur tengdasonur, mág-
ur, svili og „Frændi” sé farinn frá
þessu jaröneska lífi. Hann sem
hringdi á hverjum morgni aö
hvetja tíl dáöa, hann sem I hlýju
sinni umvaföi án oröa og gaf af
slnu sttíra hjarta, hann sem I hóg-
værö og rósemi áttí alltaf tlma og
umhyggju fyrir alla, lagöi aldrei
nema gott til, brosiö hans og hlý
hönd sefaöi og hvatti I senn. Þó
okkar sorg sé stór er sorg Guö-
laugar dýpst. Guö sem þekkir
leiöina aö hjörtum okkar styrki
hana og vemdi. Viö þökkum Guöi
fyrir „Frænda”, lif hans og
tilveru.
Far þú I friöi, friöur Guös þig
blessi og haföu þökk fyrir allt og
allt.
Tengdafólk.
Móöir okkar og tengdamóöir,
Sveinsína A. Sigurðardóttir,
Snældubeinsstöðum, Reykholtsdal,
veröur jarösungin frá Reyholtskirkju laugardaginn 26.
aprll kl. 2 e.h.
Börn og tengdabörn.
Eiginmaöur minn
Gunnar J. Eyland
kaupmaöur
Espilundi 9, Garöabæ,
veröur jarösunginn frá Fossvogskirkju föstudaginn 25.
aprll kl. 13.30.
Þeim, sem vildu minnast hans er bent á llknarsjóö Odd-
fellowstúkunnar Þórsteins, eöa aörar llknarstofnanir.
Guölaug Gunnarsdóttir.
Barnaieiktæki
íþróttatæki
^Þvottasnúrugrindur (
Vélaverkstæði
BERNHAROS HANNESSONAR
Suöurlandsbraut 12. Sfmi 35810