Tíminn - 22.06.1980, Blaðsíða 14

14
Sunnudagur 22. júnl 1980
Sunnudagur 22. júni 1980
23
AM — Þegar siglt er um höfnina í Hamborg er ekki
óhugsandi að íslenskur ferðamaður kunni að koma auga
á skip sem honum kemur kunnuglega fyrir sjónir og
ósjálfrátt verður honum á að hrópa upp yfir sig: — nei,
er þá ekki skip að heiman þarna! Nú fer því auðvitað
f jarri að slík sjón gegni einhverri furðu, því vitað er að á
milli Hamborgar og tslands hefur verið siglt frá því á
fimmtándu öld, þótt ekki hafi þær siglingar verið reglu-
bundnar, og skipin að vonum þýsk fram eftir öldum. En
hitt er samt ekkert minna en óvæntur fundur að koma
auga á Mánafoss í uggvænlegri klemmu á milli skutsins
á fimmtíuþúsund lesta stórskipi frá Monróvíu og stafns-
ins á öðru svipuðu frá Tripolis eða Leeth.
En ef menn hefðu tíma til að sigla um höfnina í einn
dag og sætu með heimskortið á hnjánum, er lítill vafi á
að um kvöldið mundi þeir geta verið búnir að f inna eitt-
hvert far frá nær því hverju jarðarinnar ríki sem liggur
að sjó í þeim frumskógi mastra og skipsskorsteina sem
þarna grær og er aldrei eins í dag og hann var í gær, því
þar sem bananarnir frá Mið-Ameríku svifu til jarðar
þá, líða sítrónur frá Spáni niður úr greinum löndunar-
hegranna nú.
„ Uberseetagen"
1 Hamborg eru menn stoltir af
þessari höfn og þaft meft réttu, þvl
óhætt mun aft segja aft hún sé
nokkurs konar undur nútímans,
hvaft samhæfingu og skipulag
snertir. Þetta verftur mönnum
auftvitaft ekki ljóst vift fyrstu sýn,
þvi þaft tekur tlma ab átta sig á ab
höfnin er fagurlega gerft heild, en
ekki óreglulegur og illskiljan-
legur samsetningur af bryggjum,
skemmum og ranghölum sævega,
sem lykkjast undir stálbrýr á
Elbubökkum. Þessi höfn tekur
yfir flæmi sem nemur áttunda
hluta af borgarsvæftinu, eba 89
ferkilómetra og um hana fer
mestur hluti út- og innflutnings
þessa forrika lands, en fimmti
hluti vörumagnsins er sendur
áfram til annarra Evrópulanda,
ekki sist til A-Þýskalands, Tékkó-
slóvakiu, Austurrikis og Sviss,
auk Noröurlanda.
Þannig má segja aft tæpast
gefist annar staftur sem betur geti
gefift hugmynd um viftskiptalán
og þrótt V-Þjóftverja. Þessa eru
þeir sér lfka sjálfir meftvitandi og
á ári hverju halda þeir hátíft i
nafni hafnar sinnar, „Ubersee-
tagen”, sem mætti llkja vift sjó-
mannadaginn á fslandi, þar sem
hér er um aö ræfta hátift þeirrar
atvinnugreinar, sem mannlif
borgarinnar hefur hitann úr. Höf-
undi þessa pistils var boftift til
hátfftarinnar ásamt nokkrum
kollegum úr blaftamannastétt á
Norfturlöndum i fyrra mánufti, en
þaft er til siös aft þarna komi I
heimsókn fulltrúar frá einhverj-
um tilteknum heimshluta hvert
ár og voru Norfturlönd tilnefnd
nú. Aftalræftu á þessari hátift flutti
forsætisráftherra Dana, Anker
Jörgensen, auk þess sem vift-
staddir voru þeir Olof Palme frá
Sviþjóft og Bruno Kreisky frá
Austurriki, og þarna komu aft
vonum margir menn úr
verslunar- og stjórnmálalifi
landsins.
Norður, — suður, — austur
Orsaka þess hve Hamborgar-
höfn hefur veigamiklu hlutverki
ab gegna i viftskiptalifi allrar
Evrópu er fyrst og fremst aft leita
I landfræftilegri legu borgarinnar
og þess mikla kerfis vega og járn-
brúa sem á siöustu áratugum
hefur byggst upp af þeim sökum,
til þess aft tryggja sem greiftasta
flutninga til noröurs, sufturs og
austurs. Tvær helstu hraftbrautir
Þýskalands á þessu svæfti, sem
liggja frá norbri til sufturs, liggja
svo aft segja um sjálft hafnar-
svæftift og flutningabifreiftarnar
eru ekki nema fáar minútur inn á
hvafta hleftslustaft sem vera skal,
eftir aft þær hafa beygt út af þess-
um brautum. Innan fárra ára er
ætlunin aft aka megi á hraftbraut
frá höfninni rakleitt til Berllnar.
Þá eru rikisjárnbrautirnar uppi
meft áform um aft byggja I Ham-
borg fullkomnustu vöruhleftslu-
miftstöft i Evrópu, sem afgreiöa
mun 11000 vagna á dag, en járn-f
brautarteinar hafa fyrir löngu
verift lagftir fram á hvern
bryggjusporft. Or Norftursjó eiga
stærstu flutningaskip greiftan aft-
gang upp til Hamborgar eftir
Elbu eftir aft leiöin hefur verift
dýpkuö svo mikift á seinni árum
HAMBORGARHÖFN
Stærsta miðstöð vöruflutninga á sjó í Evrópu sem ræður
yfir fremstu þjónustutækni á þessu sviði í heimi
aft hún er 13,5 metra djúp á fjöru,
en 16 metra djúp á flófti.
450 fyrirtæki
En fljótift Elba er ekki úr sög-
unni sem siglingaleiö eftir aft upp
til hafnarinnar er komift, þvi frá
1976 hefur hún verift skipgeng aila
leift til Tékkóslóvakiu. Þannig fer
mikill hluti flutninga til A-
Evrópulanda um ána, en verslun-
in vift t.d. A-Þjóöverja er mikil. A-
Evrópulöndin eru einu aftilarnir
sem eiga sér sérstakar vöru-
skemmur I borginni, bryggjur og
kviar, en öll þjónusta hafnarinnar
er ella á höndum einkaaftila, ekki
færri en 450 talsins, aft undan-
skildu fyrirtæki borgarinnar,
HHLA, sem rekur aftra stærstu
vörugámakvina. Þessi mikli
fyrirtækjafjöldi, sem rekur vöru-
skemmur, hleösluþjónustu, pökk-
unarstarfsemi, dráttarbáta,
skipaafgreiftslu og fieiri starfa ab
vonum I nánum tengslum hvert
milljón mörk á viku hverri.
Þannig hefur tekist aft koma
höfninni i þaft horf, sem bylting
nútimans i vörufiutningum hefur
krafist.
Dæmi um þetta er vörugáma-
miftstöftin Waltershof, en þar sem
hún er nú var fyrir fimmtán árum
sumarbústaöaland. A athafna-
svæfti þeirra tveggja stóru vöru-
gámakvia sem þarna eru geta 40
flutningabilar og 300 lyftarar at-
hafnaft sig i einu á 1.5 ferkfló-
metra svæöi. Vift bryggjurnar,
sem eru fjórir kflómetrar aft
lengd geta allt aft 14 skip verift
fermd eöa affermd I einu, meft
hjálp 12 fastra gáma-krana og 18
krana á hjólum. 1978 nam hlutfall
þess varnings, sem fluttur var I
gámum, 30% alls vörumagnsins
og 600 þúsund gámar, 5.2
milljónir tonna aft þyngd, fóru um
höfnina þaö ár.
vift annaft en eiga þó i harftri sam-
keppni.
Billjónum marka hefur verift
eytt I aft byggja, skipuleggja og
endursmifta eldri hafnarhluta,
auk stækkunar og nýbygginga.
Féft lagfti borgin til, ásamt fyrir-
tækjunum sem þarna starfa og
um tiu ára bil var talift aft til þess-
ara framkvæmda rynnu 5-6
Árift 1978 var hlutfall flutnings f gámum orfttft 30% af þvf vörumagni
sem um höfnina fór þaft ár. Roli-of/roll-on skipin gera þessa flutninga
enn hagkvæmari. Lestun og afferming þeirra tekur afteins fáar klukku-
stundir.
Fullkomin afgreiðslutækni
Meb þeirri sivaxandi flutninga-
tækni sem nú er beitt i Hamborg
er þab þvi liöin tift aft vörubflar og
vagnar flytji farminn I geymslur.
Höfnin býr yfir hleftslu og afferm-
ingarbryggjum, sem hæfa hvafta
tegund vöru sem vera skal og
meft krönum og lyfturum verftur
henni svipstundis komift frá
skipshlift á sinn staft, sem alltaf er
rétt hjá. Eins og fyrr er nefnt er
hlutur flutningagámanna sivax-
andi og notkun ,,roll-on/roll-off”
skipa gerir mögulegt ab aka I
þeim rakleitt út úr skipinu og
beint út á þjóftveginn, ef svo ber
undir ab þeim sé ætlaft aft flytjast
til fjarlægra staba inn I landi.
Dæmi um slika sérhæffta aft-
stöbu er ávaxtahöfnin, þar sem
landaft er ótal ávaxtategundum,
sem hver kann ab gera sérstakar
kröfur um hita efta rakastig, en
þessi höfn er búin fullkomnustu
geymsluskálum i þvl skyni. Svip-
aft má segja um fiskhöfnina, þar
sem djúpfrysta má fiskinn á
staftnum, ef svo ber undir, og full-
komin afgreiösluaftstafta gerir
mögulegt ab afhenda hann alveg
nýjan til kaupenda á mettima, til
aft tryggja sem best gæfti. Vift út-
flutning ýmissa vörutegunda er I
„Ubersse-Center” tekiö vift vör-
unni I heilum farmi, henni skipt
og pakkaft til sendingar til fjölda
kaupenda I ýmsum löndum og þá
flutt beint til skips. Þegar um
flutning þungra hluta er aft ræfta,
eins og heilla járnbrautarvagna,
stærri véla og annars þess háttar,
eru til taks flotkranar, sem lyft
geta allt aft 1100 lestum. Þannig
má áfram telja og nefna séraft-
stöftu fyrir flutning á fljótandi
formi og löndunartækni vift mjöi-
vöru, en geymsluaftstafta er fyrir
um milljón lestir mjöls. Meftan
mjölinu er dælt I siióum upp I
geymslurnar vift hafnarbakkann,
Mjölvörugeymslurnar rúma milijón lestir mjöls.
eru flotprammar sem búnir eru
sams konar sflóum vift þá hlift
skipsins sem fjær er bakkanum
og hlafta skip, sem tilbúin eru aft
flytja mjölift eftir fljótunum inn I
land, efta austur fyrir landamær-
in.
5/4 millión rúmmetra tank-
rými
Olíuvörur fara til bryggja oliu-
hreinsistöftva, en þarna eru
einnig fyrirtæki sem komift hafa
sér upp tönkum til geymslu á
fljótandi efnum til iftnaöar, jurta-
olium og ýmissi dýrafitu. Tanka-
rýmift er um 5.4 milljónir rúm-
metra. Afram er hægt ab halda og
koma aft geymslum fyrir málma
og málmgrýti, kol og skyldar vör-
ur. Stærsta móttöku- og hleftslu-
aöstaftan var reist 1977 og annar
hún aft stórum hluta þörfum Sam-
bandslýftveldisins, Austurrikis og
A-Þýskalands af þessu tagi.
lslensk skipafélög og farmenn
þekkja vel til Hamborgar og
hafnar hennar og sjálfsagt er þaft
ekki lltill hluti af þeim vörum sem
eru á boftstólum I reykvískum
verslunum efta eru á borftum
okkar daglega, sem átt hafa vift-
dvöl á bakkanum þar eystra.
Þarna er stærsta miftstöft vöru-
flutninga frá öllum heimshornum
sem i Evrópu finnst og líklega sú
sem hefur fremsta þjónustutækni
á sinu svifti I heimi.

' "iSWSHSISmÍiP'^ÍI IIMbi "

'

Biohm og Voss skipasmiftastöftin setur enn svip á höfnina, þótt vegur skipasmlfta I Hamborg sé ekki sá sami og var og hafl flust til grann-
borganna. Þess I staft er mildft framkvæmt af skipaviftgerftum I borginni.
Við höfnina starfa 12000 þjálfaftir verkamenn. Launin eru há og gagn-
stætt þvl sem vlfta gerist eru þessi störf eftirsótt og „innflutt vinnuafl”
er þvl ekki aft finna I „eyrarvinnunni” f Hamborg.

«nKÍ

- v- . ,,,,
Vöruflutningar til Tékkóslóvakiu og A-Þýskalands fara aft mlklu leyti eftir fljótavegunum. Tvelr sifklr fljótabátar sjást ner tremst a
myndinni.