Tíminn - 26.10.1980, Page 21

Sunnudagur 26. október 1980.
29
„Laufin falla, litir dofna, ljUf-
ust blóm á hausti sofna”.
Gróðurinn býr sig undir vetur-
inn með því að fella blöðin og
hægja á allri lifsstarfsemi.
Ofanjarðarhlutar flestra jurta
visna og deyja, en niðri i mold-
inni lifa rætur og jarðstönglar
með næringarforða frá sumr-
inu. Forðinn er geymdur til
vorsins, þegar nýr vöxtur
byrjar.
Langflest barrtré fella ekki
blööin, barrnálar þeirra eru sf-
grænar, en mjóar og vel Ut-
búnar til aö þola veturinn.
Krækilyng, beitilyng og sortu-
lyng eru lika sigræn og sérstak-
lega útbúin til að þola þurrk og
kulda. Kalda sumarið i fyrra
var sigrænum plöntum mjög
erfitt, svo þær náðu margar
hverjar ekki aö þroska brum og
greinar nægilegu undir vetur-
inn. T.d. visnaði krækilyng á
stórum svæöum I noröanverðu
landinu.
Plöntur úti um hagann veröa
að spjara sig sjálfar, en garða-
gróöi er hægt að veita aðstoð,
búa hann undir veturinn, enda
ekki vanþörf á þvi, einkum fyrir
ýmsar tegundir sunnan Ur lönd-
um, sem vanar eru mun hent-
ugra veðurfari en hér gerist.
Hugum ögn að barrtrjánum.
Greni og furuplöntum hættir til
að hálfsviðna og brúnlitast á
vetuma og vorin. Orsökin er oft
sú, að rætumar ná ekki i nóg
vatn þegar jörð er frosin og sól-
in skin. Sólskinið örvar lifsstarf-
semina, útgufun eykst um barr-
nálarnar, þær skemmast af
vatnsskorti. Ber mest á slikum
skemmdum mdti sól , eins og
eölilegt er. i görðum er hægt að
hli'fa ungum barrtrjám talsvert
með þvi aö refta yfir þau,
þannig að þau búi i grindum á
vetuma.
Við Miklatún
> n ii ^
Ingólfur Davíðsson:
Vetrarkoma
og
garðagróður
mold upp að rósunum á haustin,
eða fylla að þeim með greinum
og ýmsu msli. Sumir vefja um
þær striga, en hann verður að
vera mjög gisinn, ella er hætt
viö rotnun.
Laukabeð:
Margir setja niður ýmsa
blómlauka á haustin til blómg-
unar að vori, oge.t.v. ár eftir ár.
Moldin verður að vera vel fram-
ræst, þaö er fyrsta skilyröi. t
öðm lagi er gott að láta létt og
loftmikið skýli ofan á laukabeð-
in t.d. greinar, jurtastöngla,
mosa o.fl. svipað, eöa gamlan
húsdýraáburö. Viökvæmum
jurtum ýmsum má skýla á
sama hátt. Greinar barrtrjáa
þykja sérlega hentugt vetrar-
skýli. En þétt og þungt skýli
getur valdið fúa og köfnun jurt-
anna.
Ekki er vert að snoöa beö
fjölærra jurta á haustin.
Snjórinn og hrislurnar
Snjórinn hlífir á vetmm bæöi
jurtum og trjám, sem þá em i
dvala. Mikill snjór getur þó
skemmt trjágróður mikið, eink-
um bleytusnjór, brotiö greinar
og stofna. Stundum rífur snjór,
sem er að þiðna og siga, greinar
af trjánum.
t göröum er fært aö draga Ur
skemmdum, þegar svona
stendur á með þvi aö hrista
greinar svo að snjór falli af
þeim.en varlega veröuraö fara
að. I litlum göröum í snjóa-
plássum binda menn upp við
prik smáhrislur, vefja greinar
saman til varnar á haustin.
Skemmdir af snjóþyngslum
fara talsverteftir greinarskipun
trésins. Langar lafandi greinar
taka á sig mikinn snjóþunga,
einkum neðarlega á trénu. Hægt
er aö laga lauftré talsvert, meö
tilliti til snjóþyngsla, og sniöa af
eöa stytta varasarnar greinar
aö haustinu.
Stór álmur i vetrarbúningi I Suöurgötu
Mjöll i viðihrislum
Bergflétta að Hringbraut 10
gróður og garðar
Sumarið hefur verið óvenju
gott og mun gróður hafa búiö sig
vel undir veturinn, miklu betur
en I fyrra. Lauf er visnaö á trjá-
gróðri aö mestu og flestöll blóm
fallin, nú i lok sumars, enda best
aö gróöur sé kominn i dvala
þegar vetur gengur i garö.
Bergfléttan, sem klæöir vegg
hússins á Hringbraut 10 gegnt
umferðarmiöstöðinni, helst
nokkurn veginn græn allan
veturinn. Verður þó dálitiö
brúnleit ef sólfar er mikið á vor-
in.
Nú gefur aö lita bergfléttur
hér og hvar i ReykjaÝik og
viöar. Þrifast þær allvel þó
þeim sé ekkert skýlt á vetuma.
A Hringbraut teygir hún arma
sina umhverfis gluggana.
Litum á yfirlitsmynd Guð-
jóns. Horft er yfir Miklatún,
Háteigskirkja t.h. i bakgrunni.
Þarna sjást birkihrislur i
vetrarbúningi og sitkagrenitré.
Skammt frá stirnir á lauf
Alaskavföis, likt og á silfur
(silfurviðir).Þaöer þessvert aö
leggja leiö sina um Miklatún og
sjá þetta.
Holklaki veldur oft
skemmdum á vorin, lyftir rót-
um og slitur þær. Ber mest á
þessu á snjóléttum stöðum.
Gegn holklaka er veruleg vörn
aö bera húsdýraáburö kringum
plönturnar. Frjósemi jarövegs-
ins eykst þá einnig. Munið að
rætur trjáa og runna ná venju-
lega álika langt út frá trénu og
greinarnar ná. Það er þvi ekki
nóg að bera áburð rétt inn við
stofninn.
011 tré, runnar og flestar
skrautjurtir hafa gott af áburö-
inum. Sandur veitir og nokkra
vöm gegn holklaka, og sé um
fáeinar smáhrislur aö ræða, er
gott aö leggja grasþökur á
moldina umhverfis þær. Má
gera rauf I þökurnar svo þær
falli vel inn að stofninum.
Margar rósir eru viðkvæmar
og þola illa veturinn, einkum
þar sem snjór hlifir ekki aö
staöaldri. Vd reynist aö moka