Tíminn - 17.12.1980, Blaðsíða 5

Miðvikudagur 17. desember 1980
5
Björn 6. Björnsson sýnir i Torfunni ljósmyndir, teikningar og sitthvaö frá:
LEIKMYNDAGERÐ VIÐ PARADÍSARHEIMT
Norðurlönd ekki
sjálfstætt FIDE-
1979 lét NDR i Ham-
borg gera sjónvarps-
kvikmynd eftir skáld-
sögu Halldórs Laxness,
Paradisarheimt. Höf*
undur handrits og leik-
stjóri var Rolf Hadrich,
sá sami og kvikmynd-
aði hýr Brekkukots-
annál 1972, en nú sem
þá sá Björn G. Björns-
son um leikmyndagerð.
Paradisarheimt er viöamikil
saga, sem gerist viða um lönd,
og var efni hennar skipt i 3 hluta
i handriti. Sögustaðir eru fjöl-
margir, bæði raunverulegir og
til orðnir i hugskoti höfundar,
þvi sagan greinir öðrum þræði
frá raunveruiegum atburðum
og stöðum.
Ljóst var, að gerð leikmynda
við Paradisarheimt yrði mikil
framkvæmd og kostnaðarsöm
eins og ævinlega þegar endur-
skapa þarf hugblæ liðsins tima.
í júli 1978 var hafist handa við
söfnun heimilda og val upptöku-
staða á Islandi, kannaðar voru
söguslóðir i Danmörku og i
október var farin fyrsta
könnunarferðin af mörgum til
mormónabyggðanna i Utah i
Bandarikjunum. Þá voru gerð-
ar fyrstu áætlanir um fram-
kvæmdir og kostnað.
Alls var kvikmyndaðá um 100
stöðum, bæði hér á landi, i Utah
og i Þýskalandi, en þar voru
tekin þau atriði sögunnar, sem
gerast eiga i Danmörku.
Um það bil helmingur ofan-
greindra staða er landslag, og
þá er það oft aðalstarfi leik-
myndagerðarmanna að fjar-
lægja eins og kostur er ummerki
nútimans og annað, sem ekki
fellur að anda verksins.
Leikmyndir i Paradisarheimt
eru margar, liklega 40-50, en oft
er erfitt að greina I sundur hvað
er leikmynd og hvað er aðlögun
á umhverfi, sem fyrir hendi er
að einhverju leyti.
Leikmyndagerð við Para-
disarheimt tók eitt ár. Vinnu-
stundir urðu um 30 þúsund og
kostnaður tæpar 200 millj.
króna. Vinnan fór fram á þrem-
ur tungumálum i fjórum lönd-
um og komu um 100 manns við
sögu.
Langstærsta
framkvæmdin
við gerð leik-
mynda við
Paradisar-
heimt var
bygging aðal-
götunnar í
mormóna-
þo r p i n u i
Utah. He‘r er
Björn að störf-
um við gerð
þeirrar leik-
myndar.
svæði að sinni
Skáksamband Norðurlanda
hafði lagt fram tillögu þess efnis,
fyrir FIDE-þingið á Möltu, að
Norðurlöndin yrðu gerð að sjálf-
stæðu FIDE - svæði. Miðnefnd
FIDE, sem yfirfer öll mál sem
berast, lagði hinsvegar til við
þingið að ósk FIDE-ráðsins, að
engar breytingar yrðu gerðar á
svæðaskipulaginu að sinni, með
hliðsjón af svæðamótunum, sem i
hönd fara á næsta ári. Hinsvegar
skyldi stefnt að þvi að endurskoða
það fyrir þarnæstu heims-
meistarakeppni, sem hefst árið
1984. A aðalþinginu var samþykkt
að hafa þennan háttinn á, og yrði
þá m.a. tillagan um „Nordic
Zone” tekin til athugunar. Enda
þótt málið hafi ekki náð fram að
ganga að þessu sinni var tækifær-
ið notað til að kynna tillöguna og
ræða efni hennar við fjölmarga
fulltrúa, til að afla henni fylgis
þótt siðar verði. Með þvi að
Norðurlöndin yrðu sjálfstætt
skáksvæði innan FIDE, myndu
norrænir skákmeistarar m.a. fá
tryggðan aukinn rétt i svæða- og
millisvæðamótum heims-
meistarakeppninnar.
Nýir norrænir titilhafar
i skák
A aðalþingi FIDE, þvi sem ný-
lokið er á Möltu, voru fjölmargir
nýir titiiberar i skák útnefndir.
Þeirra á meðal voru eftirtaldir úr
hópi norrænna skákmanna:
Alþjóðlegir meistarar: Erling
MortenSen, Danmörku,
Nils-Gustav Renman, Sviþjóð
FIDE-meistarar:
Jakob Öst-Hansen, Danmörku,
Björn Brinck-Clausen,
Danmcrku, Harri Hurme, Finn-
landi, Björn Tiller, Noregi, Ragn-
ar Hoen, Noregi, Dan Kramling,
Sviþjóð.
Þá náði Yrjö Rantanen, frá
Finnlandi, lokaáfanga að stór-
meistaratitli i siðustu umferð
Olympiumótsins. Standa vonir til
að hann verði útnefndur stór-
meistari hinn 1. jan. nk.
Samkv. þessu eiga Noröurlönd-
in nú: 6 stórmeistara, 28 alþjóð-
legameistara og 8 Fide-meistara.
Westinghouse
hitavatnsdunkar
Höfum fyrirliggjandi Westinghouse
hitavatnsdunka í 4 stærðum:
TR 221 20 gallon - 80 lítrar
TL 522 52 gallon - 200 lítrar
TL 622 66 gallon - 250 lítrar
TL 822 82 gallon - 300 lítrar
Vandlátír velja Westinghouse
KOMIÐ-HRINGIÐ-SKRIFIÐ
við veitum allar nánari upplýsingar.
Kaupfétögin um allt land
Véladeild
Sambandsins
Ármúla 3 Reykjavik Simi 38900
Þorsteinn Matthiasson hcfur
skráð þessa þætti, af sinni al-
kunnu háttvisi. Honum er það helst
til foráttu fundið að hann leitar
fremur eftir þvi betra i fari sinna
viðmælenda.- Málshátturinn
„Fár bregður þvi betra ef hann veit hið verra” er
honum viðsfjarri. Hann er ekki i nýtfskulegri leit að ávirðingum
og hneykslismálum. Það er óhætt að fullyrða að þessi bók er
lærdómsrik og auk þess skemmtileg og myndum prýdd.
Ægisútgáfan
Bragi Einarsson i Eden.
Allir þekkja þaðfræga fyrirtækien færri
manninn, sem stendur aö baki athöfn-
unum. Athafnaþrá, bjartsýni og dugn-
aður var eina. veganestið og oft hefur
Bragi og þau hjón, þurft að beygja bakið
á fyrstu árunum. Erfiöleikarnir létu
ekki á sér standa, en ekki var bugast og
árangurinn blasir við.
Helgi Eyjólfsson.
Byggingameistari. Hagsýni og dugnaö-
ur eru þungamiðja hans starfssögu.
Honum hefur verið sú list lagin að fram-
kvæma hlutina á hagkvæmari hátt en
aðrir og oft hefur hann gert það sem
flestir töldu ófært. Má þar m.a. nefna
byggingu verksmiðjanna á Djúpuvik og
Hjalteyri, sem hann byggði við aðstæð-
ur sem vægast sagt voru ekki aölaðandi.
En Helgi fann ráð við öllum vanda og
svo hefur verið allar hans athafnir.
Kristmundur Sörlason.
Fátækur sveitastrákur af Ströndum.
Byrjaði sinar athafnir i smáskúr, eftir
ýmiskonar svalk á sjó og i landi. Hefur
nú ásamt Pétri bróður sinum, komið á
fót umsvifamiklu fyrirtæki, Stálveri
h.f., sem hefur fitjaö upp á ýmsum ný-
ungum. M.a. smiðað vél sem framleiðir
is úr sjó og margt fleira mætti telja sem
aðhafst er á þeim bæ. Áþreifanlegt
dæmi þess, hverju vilji og dugnaður fær
áorkað.
Páll Friðbertsson.
Forstjóri, Súgandafiröi. Hann er að
segja má fæddur inni sitt hlutverk. Fað-
ir hans var forustumaður um atvinnu-
mál og þaö hefurfallið i hlut Páls að
halda uppi merkinu. Oft hefur verið
þungt fyrir fæti, en nú hefur fyrirtækinu,
sem hann hefur stjórnað, tekist að koma
á fót einu best búna frystihúsi á landinu
og eignast nýjan skuttogara.Páll hefur
átt þvi láni að fagna að eiga ágæta sam-
starfsmenn'og Súgfirðingar hafa staðið
fast saman um sin atvinnumál.
Soffanias Cecilsson.
Hefur nokkra sérstöðu i þessum hópi.
Hann byrjaði formennsku og fyrirvinnu
heimilis i barnæsku. Var um árabil af-
burðafengsæll skipstjóri. En hætta skal
íslenskir
athafnamenn
hverjum leik þá
hæst hann ber.
Soffanias rekur nú
fiskvinnslufyrirtæki
á Grundarfirði.
Hefur átt i vmsum
brösum við kerfið
en ekki látið undan
siga. Temur sér
ekki víl eða vol.
Litrik persóna
sem gaman er að
kynnast þeg-
arallter undirlagt
af bölsýni
og barlóm.