Tíminn - 06.01.1981, Blaðsíða 6

6
Þriðjudagur 6. janúar 1981
Otgel'andi: Framsóknarflokkurinn.
Framkvæmdastjóri: Jóhann H. Jónsson. Auglýsingastjóri:
Steingrímur Gislason. Skrifstofustjóri: Jóhanna B. Jóhannsdótt-
ir. Afgreiðslustjóri: Sigurður Brynjólfsson.—'Ritstjórar: Þórar-
inn Þórarinsson, Jón Helgason, Jón Sigurðsson. Ritstjórnarfull-
trúi: Oddur V. Ólafsson. Fréttastjóri: Kristinn Hallgrimsson.
Blaðamenn: Agnes Bragadóttir, Atli Magnússon, Bjarghildur
Stefánsdóttir, Friðrik Indriðason, Friða Björnsdóttir
(Heimilis-Timinn), Heiður Helgadóttir, Jónas Guðmundsson
(Alþing) Kristin Leifsdóttir, Ragnar örn Pétursson (iþróttir),.
Ljósmyndir: Guöjón Einarsson, Guöjón Róbert Ágústsson.
Myndasafn: Eygió Stefánsdóttir. Prófarkir: Flosi Kristjánsson,
Kristin Þorbjarnardóttir, Maria Anna Þorsteinsdóttir. —
Ritstjórn, skrifstofur og auglýsingar: Siðumúla 15, Reykjavik.
Simi: 86300. Auglýsingaslmi: 18300. Kvöldslmar: 86387, 86392. —
Verð i lausasölu: 3,50. Askriftargjald á mánuöi: kr. 70,00. —
Prentun: Blaðaprent h.f.
íslendingar geta
verið bjartsýnir
Óneitanlega hafa íslendingar við verulega efna-
hagserfiðleika að etja um þessar mundir. En þeir
eru ekki einir um það. Nú um áramótin hafa verið
dregnar upp i nágrannalöndum okkar sizt glæsi-
legri myndir en hér af efnahagsástandinu. Þegar
þannig er statt um nágranna okkar, sem við bezt
kjör búa, má gera sér ljóst, hvernig umhorfs er
annars staðar i heiminum.
Þegar á ailt er litið, hafa íslendingar ekki á-‘
stæðu til svartsýni. Forseti íslands, Vigdis Finn-
bogadóttir, minnti vel á það i áramótaávarpi sinu:
,,Þegar litið er um öxl, virðist svo sem verstu ár
islenzkrar þjóðar hafi verið, þegar hún lét vonleysi
ná tökum á sér. Við búum í landi, sem einatt hefur
verið okkur erfitt. Það er oft ekki á færi okkar að
afstýra margs konar vanda, sem að okkur steðjar.
En við getum brugðizt við vandanum. Okkur er
gefið vit. Okkur er gefinn styrkur. Hagsýni er okk-
ur i blóð borin. Ailt þetta og miklu fleira býr i okk-
ur, aðeins ef við viljum nýta það, en látum von-
leysishjal og úrtölur ekki viila um fyrir okkur.
Glamur og skarkala bar hér áður á góma og
misnotkun orða i áróðursskyni. Við skulum ekki
láta telja okkur trú um það að islenzkt þjóðféiag sé
á vonarvöl.Dægurþras og karp um keisarans skegg
breyta ekki þeirri staðreynd, að þrátt fyrir úr-
lausnarefni daglegs lifs, erum við ekki að syngja
okkar siðustu vers. Sannanir þessa blasa hvar-
vetna við. Landið okkar og það afl, sem i okkur
sjálfum býr, veitir okkur svo rikulegt viðurværi.
að áþreifanleg veimegun er hér miklu meiri en
viðast gerist, og svo mikil að barlómur hlýtur að
vera fyrir neðan okkar virðingu. En velmegun,
talin i krónum og aurum, er annað en velmegun
andans.
Það sæmir okkur að vera bjartsýn og trúa á okk-
ur sjálf. Það er velmegun andans, og til að öðlast
þá velmegun þurfum við þessa von, sem svo fall-
ega hefur verið ort um. Megi það verða kjörorð
okkar íslendinga um þessi áramót, að vonin, sem
stundum er veikbyggð eins og vetrarblóm, dafni
og verði að sóleyjum sumarsins 1981, — vonin um
batnandi tið og góðæri til sjós og lands og i hugum
okkar mannanna. Með samstöðu og sjálfstæðis-
hugsjón, tillitssemi og skilningi, hófsemi, sann-
leiksást og ræktun lýðræðisins mun okkur vel
vegna. Þá munum við kunna fótum okkar forráð,
og þá eigum við verðmæti að gefa, ekki aðeins
okkur sjálfum, heldur einnig öðrum þjóðum”.
Steingrimur Hermannsson, formaður Fram-
sóknarflokksins, vék einnig að þessu efni i lok ára-
mótagreinar sinnar. Hann sagði:
,,Ég er i engum vafa um það, að sá mikli auður,
sem við eigum til lands og sjávar, ásamt mikilli
viðáttu og dásamlegu umhverfi, getur orðið undir-
staða mannlifs, sem væri jafnvel einstakt. Og að
sjálfsögðu er bætt mannlif okkar meginmarkmið.
Til þess þarf þó atvinnu- og efnahagslifið að vera
traust”. Þ.Þ.
Erlent yfirlit
Þórarínn Þórarinsson:
Frá blaðamannalundi IRA um hungurverkfall fanganna sjö.
Bretar vilja.losna
við Norður-írland
Lausn hunffurverkfallsins styrkir Thatcher
HIÐ ÞEKKTA brezka viku-
blaö The Sunday Times efndi
nýlega til skoðanakönnunar
varöandi afstöðu brezkra
kjcísenda til Norður-írlands.
Aðalspurníngin snerist um það,
hvort Norður-írland ætti aö
vera áfram hluti brezka
konungsríkisins.
Yfirgnæfandi meirihluti
þeirra, sem svöruðu eða 63%,
voru fylgjandi aöskilnaði.
Aðeins 37% voru fylgjandi þvi,
að Norður-lrland tilheyri
brezka konungdæminu áfram.
Það hefur verið álitið fram að
þessu, að meirihluti brezkra
kjósenda væri fylgjandi þvi aö
Norður-írland yrði áfram hluti
brezka rikisins. Skæruhernað-
urinn, sem hófst þar fyrir tólf
árum, hefur bersýnilega verið
smám saman að breyta viðhorfi
brezkra kjósenda.
Talið er aö um 2000 manns
hafi fallið i skæruhernaði á
þessum tfma, þar af 335 brezkir
hermenn. Um 11.000 brezkir
hermenn eru nú við gæzlustörf I
Norður Irlandi, en hafa stund-
um verið þar fleiri. Samt virðist
ekkert lát á starfsemi skæru-
liða.
Flestir tilheyra skæruliðarnir
IRA-samtökunum, sem berjast
fyriraðskilnaöi frá Bretlandi og
sameinuðu Irlandi. Flestir
þeirra éru úr katólska minni-
hlutanum, sem telur um þriðj-
ung ibiíanna.
Meðal mótmælenda, sem telja
um tvo þriðju ibúanna, hafa
einnig risiöupp skæruliðahópar,
sem hafa unniö hryðjuverk i
hefndarskyni. Mótmælendur,
sem flestir eru enskrar eða
skozkrar ættar, vilja að Norður-
Irland verði áfram hluti brezka
konungsrlkisins og eru mjög
andvigir sameiningu Irlands.
Þeir óttast, að þá verði hlutur
mótmælenda fyrir borð borinn.
UMRÆDD skoðanakönnun
fór fram um likt leyti og sjö
fangar úr hópi skæruliða IRA,
sem voru i Maze-fangelsinu i
Noröur-trlandi, hættu hungur-
verkfalli, sem hafði staðið I 53
daga. Einn þeirra var þá svo illa
kominn, aö honum var ekki hug-
aöllf, efhannhéldihungurverk-
fallinu áfram.
Verkfall sitt hófu sjömenning-
arnirtilaðmótmæla þvi, aö þeir
nytuekkiréttinda sem pólitlskir
fangar, heldur væru meöhöndl-
aðir sem venjulegir glæpa-
menn. Þeir yrðu t.d. að ganga i
fangafötum, fengju nær engar
heimsóknir, mættu ekki hittast
o.sirv.
Af hálfu Breta var þvi haldiö
fram, að þeir væru allir dæmdir
fyrir glæpaverk sumir beinlinis
fyrir morð, og gætu þvi ekki
fengið réttindi pólitískra fanga.
Hins vegar var gefið i skyn af
hálfú Breta, aö þeir gætu fengið
ýmsum af óskum sinum fram-
Margaret Thatcher
að fara til Dublin og heimsækja
Charles J. Haughey forsætis-
ráðherra trlands. Með þessu
var Thatcher að endurgjalda
heimsókn hans til London
siðastl. sumar.
Eftir fund þeirra, gáfu bæði
forsætisráðherra og utanrlkis-
ráöherra Irlands til kynna að
einkum hefði verið rætt um
Norður-lrlandsmálið og
hugsanlega samvinnu rikjanna
um lausn þess.
Ýmsir fjölmiðlar drógu af
þessu þá ályktun, aö Thatcher
heföi fallizt á, að Irland hefði
hér meiri hönd I bagga við lausn
Norður-trlandsmálsins en áður
hefur verið gert ráð fyrir. Þetta
vakti nokkurn Ulfaþyt meöal
mótmælenda i Norður-lrlandi.
Af hálfu Thatchers var þessu
mótmælt, en jafnframt tekið
fram, aö viss samvinna væri
nauðsynleg milli Irlands og
Bretlands um Norður-írlands-
málið.
Af hálfu brezku stjómarinnar
hefur undanfarið farið fram
athuganir á þvi, hvernig hægt
væri að leysa Norður-Irlands-
málið, en fyrsta skrefið væri að
koma á laggirnar einhvers kon-
ar heimastjóm i Norður-lrlandi,
sem gæti farið með umboð
Norður-lra i viðræðum um þessi
mál. Hingað til hefur þessi við-
leitni strandað á tortryggni
mótmælenda á Norður-trlandi,
einkum þó ýmissa öfgamanna
þar, eins og Paisleys prests.
Það getur ýtt undir lausn
þessa máls, að almenningur i
Bretlandi er orðinn þreyttur á
Norður-trlandsmálinu og vill
losna við Norður-trland úr
brezka konungsrikinu.
gengt um betri aöbúnað, en i þvi
fælist ekki sú viðurkenning, að
þeir væru pólitiskir fangar.
Þetta vildu skæruliöarnir ekki
sætta sig við, og hófu þvi sjö-
menningarnir hungurverkfallið.
Tilkynnt var, að fleiri væru
reiðubúnir til að bætast I hópinn
siðar.
Það þótti ljóst, að það myndi
vekja mikla reiðiöldu meðal
katólskra manna i Norður-
trlandi, ef fangamir sveltu sig i
hel. Hins vegar var ljóst, að
mótmælendur myndu taka þvi
illa, ef fallizt væri á, að þeir
væru pólitlskir fangar. Brezka
stjórnin átti þvi úr vöndu að
ráöa.
Daginn áður en þeir hættu
hungurverkfallinu, fékk
Margaret Thatcher forsætisráð-
herra mjögeindregin tilmæli úr
mörgum áttum um að láta und-
an kröfum fanganna. Hún neit-
aði þvi harðlega aö fallast á þá
aðalkröfu þeirra, að þeir væru
pólitiskir fangar.
Föngunum mun hins vegar
hafa verið gefiö til kynna, að
þeir gætu fengið bættan að-
búnaö á ýmsan hátt, enda hefði
það verið tilkynnt fyrirfram.
Niöurstaðan varð sú, að þeir
hættu hungurverkfallinu.
Það þykir vist, aö þetta hafi
bjargað jólafriðnum i Norður-
trlandi og ef til vill til lengri
tima.
YFIRLEITT ertalið, að þetta
hafi styrkt álit Margaretar
Thatcher meðal mótmælenda,
án þess að vinna henni óvin-
sældir katólskra manna. Hún
haföi lika skömmu áður bætt
hlut sinn meðal þeirra með þvi