Tíminn - 06.01.1981, Blaðsíða 2

2
Þriðjudagur G. janúar 1981
Steingrimur Hermannsson um efnahagsráöstafanir ríkisstjórnarinnar:
Grípa þarf til frekari
aðgerða síðar á árinu
— þó alit gangi svo vel sem hugsast getur, ef koma á verðbólgunni niður í 40%

Hei — ,,Þvi neitar varla nokkur
maöur, að þaö er ákaflega stórt
og mikilvægt skref, að sam-
komulag hefur náðst um að-
gerðir sem breyta verðbólguspá
ársins úr um eða yfir 70% i um
eða yfir 50%. Og ég fagna þvf að
sú ieið er farin að taka ofan af
hækkununum 1. mars, þvi auð-
vitað fylgist þar allt að, búvöru-
verð, verðbætur á laun og fisk-
verð”, sagði Steingrimur Her-
mannsson er Timinn ræddi við
hann um bráðabirgðalögin og
efnahagsráðstafanirnar i gær.
Steingrimur sagöi það einnig i
samræmi viö stefnu Fram-
sóknarflokksins, aö bæta skerö-
inguna meö skattalækkunum
þannig að kaupmáttarskerðing
verði ekki meiri en ella heföi
orðið. Þá sagði hann framsókn-
armenn einnig hafa lagt á það
mikla áherslu, að ekki mætti
hætta rekstrargrundvelli at-
vinnuveganna. En stórt skref til
tryggingar þess hafi verið
stigið með þeirri lagfæringu á
gengi sem ákveðiö var i desem-
ber.
Afturá mótisagðist hann ótt-
ast, að meiraþurfi til eftir að
fiskverðið hefur hækkað og
þessvegna hafi verið fallist á
nokkra millifærslu til atvinnu-
veganna, sem verði þó að tak-
marka. Steingrimur sagöi að
sér þyki hinsvegar heldur vafa-
samt að kippa viðskiptakjara-
viðmiðuninni úr sambandi, þótt
ekki væri nema þetta eina ár.
Menn yrðu að gera sér grein
fyrir þvi að sérstakar verð-
hækkanir erlendis, t.d. á oliu,
gætu ekki verið tilefni til launa-
hækkana hér á landi. Það væri
hugsanavilla.
Borið var undir Steingrim það
álit Verslunarráðsins, að með
þeirri millifærslu sem gert sé
ráð fyrir sé lifshagsmunum
þjóðarinnar stefnt i voða. Hann
sagðist út af fyrir sig vera þvi
alveg sammála að mjög varlega
veröi að fara i millifærslu. Hitt
sé að athuga, að þær séu þegar
miklar i þjóðfélaginu, ýmsir
njóti þar sérstakra kjara. T.d.
væri mjög um það deilt hvort
útflutningur sjávarafuröa
njóti eins góðra kjara að þessu
leyti og aðrar greinar. Sjávar-
útvegurinn fengi t.d. ekki
endurgreiddan uppsafnaðan
söluskatt. Ef aftur á móti væri
ekki um að ræða nema 8-10 mill-
jarða (gkr.) sem kalla
mætti millifærslu i þessu dæmi,
og þá ekki nema örlitið brot af
framleiðsluverðmætinu, sýndist
honum ekki stórhætta á ferðum.
Það mikilvæga sé, að þetta
komisemallra réttlátast niður.
Þeirrar skoðunar að
sjávarútvegurinn eigi
ennþá töluvert inni hjá
Seðlabankanum.
Steingrimur sagðist lika vilja
vekja athygli á þvi, að Seðla-
bankinn hafi viöurkennt aö
gengistryggðu afurðalánin hafi
veriö miklu óhagkvæmari en
önnur lán, með þvi gengissigi
sem verið hefur. í reynd hafi þvi
verið um verulega tilfærslu að
ræða frá útflutningsatvinnuveg-
unum til annarra lánþega. Á
þessari forsendu hafi sér s.l.
hausttekist að fá Seðlabankann
til að endurgreiöa 3.6 milljaröa.'
,,Og ég er þeirrar skoðunar, að
sjávarútvegurinn eigi ennþá
töluvert inni hjá Seðlabankan-
um ef þessi samanburður á
hagkvæmni lánanna er að fullu
metinn”, sagði Steingrimur.
Þar sem eitt af aðalmarkmið-
um þeim „sem rikisstjórnin
hefur undirbúið” eins og segir i
efnahagsáætluninni, er aö
draga úr hraða verðbólgunnar i
um 40% á árinu, en fram hefur
komiöhjáSteingrimisjálfum og
fleirum að hann talar um 50%
var hann spurður i hverju sá
munur liggi og hvort eitthvað
frekara hafi verið undirbúið en
þegar er fram komið.
„Það er skoðun okkar fram-
sóknarmanna, að þessar að-
gerðir — þótt þær séu mjög
góðra gjalda verðar og boði að
minu mati gott — duga ekki til
þess að koma verðbólgunni
niður i 40% á árinu,” sagði
Steingrimur. Hinn stóraukni
verðbólguhraði væri vegna
hinna miklu hækkana i kjölfar
launahækkananna i nóv. og
desember s.l. og með þvi að
fella burtu þessi visitölustig i
upphafi þessarar hraðaaukn-
ingar næðist út af fyrir sig meiri
árangur.
Sýnist frekari aögeröir
nauösynlegar ef standa á
viö 40% markið.
„En mér sýnist ljóst, að til að
standa við 40% markmiðið —
sem ég tel mjög mikilvægt — þá
þurfi að gera frekari aðgerðir
siðar á árinu,” sagði Stein-
grimur. Að vissu leyti væri búiö
að undirbúa það að þvi leyti, aö
ákaflega mikið hafi veriö unnið
að athugunum og allskonar
gagnaöflum i þessu sambandi.
Siðan væri og það að athuga, aö
eftir væri ákaflega stór óvissu-
þáttur, sem erfiskverðið. Mikið
færi eftir fiskverðsákvörðun-
inni, hve mikið þurfi til viðbótar
til að ná fyrrnefndu marki.
Annað atriði væri og ófyrirséö,
þ.e. hvort íiskverö muni hækka i
Bandarikjunum kannski um 3-
4% eins og sumir hafi verið að
spá. Þaö gæti aö sjálfsögðu stór-
lega aukið möguleika til aö
gripa til jákvæðra aögerða.
„Það eru þvi þessir óvissu-
þættir, fiskverðið nú, hækkanir
á innflutningi, sérstaklega
oliunni, og svo hugsanlega
hækkun á fiskverði erlendis,
sem gera það að verkum að erf-
Steingrimur Hermannsson.
itt er að segja til um það nú,
hvað gera þarf siöar á árinu.
En min skoðun er sú, að þótt
allt gangi svo vel sem frekast er
unnt, þurft samt aö gripa til ein-
hverra viðbotarráðstafana
siðar. Þaö tel ég að eigi aö vera
frekariniðurtalningarskref með
kaupmáttaruppbótum fyrir þá
lægst launuðu,” sagði Stein-
grimur.
útgjöld til að tryggja
kaupmátt geta dregið úr
framkvæmdum.
Varðandi heimild til frestun-
ar opinberra framkvæmda,
sagði Steingrimur ekkert hafa
veriö um það fjallað i smáatriö-
um. En þurfi rikisstjórnin að
leggja i veruleg útgjöld t.d. til
að tryggja kaupmáttinn þá gæti
svo farið að fresta þurfi ein-
hverjum framkvæmdum, til
þess að hægt verði aö halda
jákvæðum fjárlögum. Auk þess
þurfi vitanlega að gæta að þvi
hver þensluáhrifin i þjóðfélag-
inu verði af þeim framkvæmd-
um sem ráðgerðar eru á fjár-
lögum og i lánsfjáráætlun.
Einnig var borið undir Stein-
grim það álit Verslunarráðsins,
að lagagreinar bráöabirgðalag-
anna varðandi vaxtalækkun
stangist á innbiröis. Hann benti
á, að vaxtalækkun á gengis-
tryggðum afurðalánum komi
nú til framkvæmda, sem sér-
staklega sé mikilvægt, takist að
halda genginu sæmilega stöð-
ugu framan af árinu. Hinsvegar
hafi Seðlabankinn lagst mjög
hart gegn almennri vaxtalækk-
un nú um áramótin, þannig að
menn hafi ákveðið að ganga
ekki gegn þvi. En takist það sem
að er stefnt 1. mars, sagðist
Steingrimur ekki sjá neina
ástæðu til annars en að lækka
vextina. Þetta væri þvi raun-
verulega frestun á þvi til 1.
mars.
Aðspurður hvað liði fiskverðs-
ákvörðun sagöi Steingrimur þvi
miður allt standa fast milli út-
gerðarmanna og sjómanna,
varöandi hin almennu kjör.
Þessvegna hafi ekki verið hægt
að ýta fiskverösákvöröunum
áfram. útgerðarmenn hafi
neitað aö ræða málin nema að fá
fyrst yfirlýsingu frá rikisstjórn-
inni um að hún muni ekki hafa
afskipti af lifeyrissjóðsmálum
sjómanna og reyndar lika varö-
andi jólafriin. Sagðist hann telja
þetta furðulega afstöðu hjá út-
gerðarmönnum, sem að sjálf-
sögðu myndu fá aðild að þeirri
nefnd sem um þessi mál mun
fjalla. Og auðvitað gæti rikis-
stjórnin aldrei gefið neina alls-
herjar yfirlýsingu um að hún
skipti sér ekki af slikum málum.
Fyrir sitt leyti sagðist Stein-
grimur telja sjálfsagt, að sjó-
menn fái þá hækkun, að þeir
hafi svipað tekjuhlutfall miðað
við menn i landi og verið hefðu
fyrir hækkanirnar i nóv. og
desembermánuði. s.l. En verið
væri að athuga hvort mæta
megi einhverju af þvi með
öðrum hlutum sem sjómenn
meta.
Læt ekki blöðin ráða
hvenær ég fer í frí með,
f jölskyldunni.
Að lokum var Steingrimur
spuröur hvað hann vildi segja
um þann mikla áhuga sem
ýmsir viröast hafa haft á ferða-
lagi hans um hátiðarnar, ef
marka má öll skrif og getgátur
sem komið hafa fram i blöðum
þar að lútandi.
„Mér hefur alltaf verið ljóst,
að nokkuð er sama hvað maður
gerir, að alltaf eru rógtungur-
nar samar við sig. Enda hafa
þær greinilega ekki látið á sér
standa t.d. i blöðum eins og Al-
þýðublaði og Helgarpósti. Hins-
vegar mun ég að sjálfsögðu ald-
rei láta slika menn hafa áhrif á
það, hvenær ég tek mér fri með
minni fjölskyldu. Ég taldi þessa 1
daga að mörgu leyti heppilega,
þar sem svo mikið var af fridög-
um hvort eð er. í öðru lagi var
undirbúningi efnahagsráð-
stafananna langt komið. 1 þriöja
lagi tiðkast það i Framsóknar-
flokknum að margir vinni að
svona málum. Við vinnum að
málum i hópvinnu, þannig að
engin vandræði eru þótt einn
maður hverfi frá um stundar-
sakir. Sem betur fer eigum við
mjög mörgum góðum mönnum
aö á að skipa i þessum málum
og höfum liklega fleiri en
nokkur annar flokkur. Að sjálf-
sögðu fylgist ég lika mjög vel
meö þvi sem var verið aö gera
og allt sem ákveðið var i þessu
máli var með minu fulla
samþykki,” sagði Steingrimur.
— En kostnaður af ferðinni
var einnig til umræðu?
„Slikan rógburð tel ég varla
svaraverðan. Að sjálfsögðu þá
greiði ég sjálfur allan kostnað-
við þessa leyfisferð mina og
fjölskyldu minnar”, sagði Stein-
grimur.
I
Mjólkurbill ekki komist upp I Villingaholtshrepp I eina viku:
Bændur hella niður mj ólkinni
BSt — „Þrátt fyrir óvenjulega
mikinn snjó og vetrarriki og
samgönguerfiðleika, þá er það
þó stórkostlegur munur fyrir
okkur hér i Gaulverjabæjar-
hreppi, að nú höfum viö samt
vatn. — en áður viö likar aö-
stæöur varö vatnsleysi aðal-
vandamáliö hér um slóöir, en
þetta breyttist allt með nýju
vatnsveitunni,” sagöi Stefán
Jasonarson, bóndi og hrepp-
stióri Vorsabæ, er blaöamaður
Timans náöi tali af honum til aö
spyrja hann frétta um færö,
veður og annaö fréttnæmt i hans
sveit.
Aö sögn Stefáns er mikill jafn-
fallinn snjór þarna fyrir austan,
en bændur i Gaulverjabæjar-
hreppi hafa þó komið frá sér
mjólkinni, en t.d. uppi i Vill-
ingaholtshreppi eru bændur
farnir að hella niöur mjólk, en
þangað hefur ekki komist
mjólkurbill i meira en viku, en
verið var að reyna að brjótast
þangaö i gær.
Stefán Jasonarson sagði, að
öll umferð úr Gaulverjabænum
yröi nú aö fara i gegnum
Stokkseyri, þvi að Gaulverja-
bæjarvegurinn, frá Bár og út aö
Selfossi er nánast alófær, en það
er afar sjaldgæft, en tekist hefur
að halda opnum veginum um
Stokkseyri. Þar hefur saltro
frá sjónum sitt aö segja og e
hefur helst hlánað eitthvaö
lægt sjó. Algjört jarðbann
fyrir hross núna og kemur
vel, aö heyfengur var mikill
góður siðastiiðið sumar.
Frá þvi fyrir jól hefur ve
Framhald á bls