Tíminn - 26.07.1981, Page 5

Sunnudagur 26. júli 1981
5
Fullorðna fólkið talar hins vegar
barnamál, og nær sjálfsagt aldrei
fullkomlega tökum á islenskunni.
En það kann svona nægilega til að
bjarga sér, og okkur finnst þvi
fara fram.”
— Hvað með fordóma Islend-
inga?
,,Ég held að unga fólkið hafi
orðið lítillega vart við fordóma á
skemmtistöðum. Þar hafa h'ka
komið upp vandamál, sem sagt
hefur verið frá i blöðum.
,,Að öðru leyti þá hefur þetta
að takast á við, t.d. i sambandi
við vinnu og húsnæði. Við hjá
Rauða krossinum höfum ekki haft
mikla milligöngu um þessi mál i
seinni tið. Nú þetta hefur auðvitað
gengið misjafnlega.
Það má t.d. segja um Hönnu, að
hún er vel komin inn i öll mál hér.
Hún hefur fullan áhuga á að
setjast hér að til frambúðar, og
hefur óskað eftir þvi að fjölskylda
hennar, sem enn er i Vietnam,
megi flytjast til hennar. Beiðni
liggur hjá vietnömskum stjórn
. völdum, en það hefur ekkert gerst
i þvi máli, enda hafa stjórnvöldin
hleypt sárafáum út eftir að báta-
flutningarnir voru stöðvaðir i
fyrra.”
Audga þjóðlífið
— Hvað meö framtiðina?
,,Ég held að þetta fólk eigi eftir
að auðga okkar þjóðlif i fram-
tiðinni. Það flýtur með sér
þekkingu, sehi við eigum eftir að
læra að notar— það getur t.d. búið
til dýra vöru úr.eyruggum há-
karla, en hefur ekki komist i sam-
band við neinn til að koma þvi i
framkvæmd. Nú matreiðslan
hefur þegar haft áhrif, og t.d.
breytingin á Kirnunni við Lauga-
veg þegar valdið þáttaskilum i
veitingahúsarekstri i borginni,
hér er i fyrsta sinn kominn
„etniskur” veitingastaður.
Eins býr þetta fólk yfir heil-
miklum þjóðsagnaarfi, söngvum
og öðru, sem það á vafalaust eftir
að miðla okkur af þegar það nær'
betri tökum á islenskunni.”
—JSG
„¥ið þurftum að
hætta við skól-
ann of snemma”
sem er aðeins tveggja ára, er
heima.
Svo eigum viðeittbarn iviðbót,
sex ára, sem er enn i Vietnam.
Við höfum nú aðeins nóg til að
framfleyta fjölskyldunni hérna,
og getum ekkert sent heim til að
aðstoða við uppeldi þess, þó við
gjarnan vildum.”
— Finnst ykkur svo, að lokum,
gott að vera á Islandi?
„Auðvitað finnst okkur öllum
best að vera i Vietnam. En hvort
við förum einhvern tima þangað
aftur þvi ráöa örlögin. Hér höfum
við nú byggt upp nýtt líf, og það
yrði erfitt að yfirgefa það og
byrja alveg upp á nýtt.”
■ Ari, öðru nafni De Huynh, og
fjöiskylda hans eiginkonan Mar-
grét og krakkarnir Anna, Torfi,
Stefán, og Hakon. búa á Ránar-
götunni. Ari, sem er elstur karl-
mannanna I flóttamannahópnum,
þö hann sé ekki nema 35 ára.
vinnur nú sem kokknr i Kaffi-
vagninum á Grandagarði.
„Við höfum bUið hér i tvö ár og
höfum ekkert að fela,” sagði Ari
þegar við báðum um að fá að
ræða við hann og konuna um
reynslu þeirra af tslandi. Fyrst
spurðum við hvort þau hefðu
orðið fyrir vönbrigðum?
„Þegar við vorum I Malaysiu
var lifið algeriega óbærilegt, og
við vildum gera hvað sem var til
að komast þaöan. Við heyrðum
sögur um að vel yrði séð fyrir
okkur þegar við kæmum hingað, i
svona litið land.
En fólk sem við þekkjum hefur
skrifað okkur frá Bandarikjunum
og Kanda oghefur sagt okkur að það
hafi það gott. Gott kaup sérstak-
lega. Þau fengu lika aðstoð i heilt
ár eftir að þau komu þangað,”
svaraði Ari.
Það leynir sér ekki að von-
brigðin eru nokkur, þó að ekki sé
á það minnst berum orðum, og
þvi liggur beint við að spyrja um
vandamálin sem þau hafa átt við
að etja?
„Það er mjög erfitt að fá hús-
næði hérna, . Við viljum endilega
,Lifam
frekar ein-
angruðu lífi’
• Gunnar, cða Can Kien Huynh,
kona hans Hetga, sonur þeirra
Vésteinn, (þau misstu dóttur i
fyrra), systur Helgu þær Inga og
Jóna, og móðir þeirra þriggja
Lóa, búa i Engjaseli. Gunnar
vinnur við Holtakex, en systurnar
þrjár vinna i sumar i Hampiðj-
unni. Sá yngsti og sú elsta eru
heimavið.
Þau voru alls ekki áfjáð i að
ræða við blaðamann, en létu þó
undan eftir umtal Helgu. Við
spyrjum vitt og breitt, en
komumst fljótt aö þvi að þær Inga
og Jóna, sem eru 20 og 16 ára
dvöldu á Lýðháskólanum i Skál-
holti i fyrravetur, þangað sem
þær fóru með tilstyrk Rauða
krossins. Okkur langar að vita
hvernig þeim hafi likað?
Enga dönsku,
takk
Þær segjast hafa notið dálitillar
sérstöðu meðal nemenda. Þær
hafi lagt mesta áherslu á mála-
nám: lesið bæði islensku, ensku
og þýsku, en ekki dönsku, og það
liggur við að þær fussi. Best likaði
þeim að læra þýsku, þvi i henni
voru þær jafnmiklir byrjendur og
flestir hinna nemendanna.
Þær systur segja okkur aðeins
frá umræöufundunum sem
haldnir eru vikulega i skólanum.
Þar eru umræðuefnin jafnvel
valin upp úr dagblöðunum. ,,A
þessum fundum sátum við mest
hjá og hlustuöum,” segir Jóna
sem hefur aðallega orð fyrir þeim
systrum. „Við höfðum ekki
nægan orðaforða.”
Mesta ánægju höföum við af þvi
að búa þarna með jafnöldrum
okkar, en það höfðum við aldrei
gert áður. Þeir voru okkur lika
mjög hjálpsamir. Svo kynntumst
við þarna skiptinemum viðs
vegar að úr heiminum, aðallega
frá Norður-Evrópu, en einnig frá
Þýskalandi, Bandarikjunum,
Sviss, Astraliu, og ítaliu. Með
þessum krökkum vorum við á
sama báti, eins og aðrir útlend-
ingar.”
— Hvert verður svo framhaldið
á skólabrautinni?
„Það er nú ekki ákveðið ennþá,
en er i athugun. Kannski förum
við i Fjölbrautarskolann i Breið-
holti, en það er ekki vist. Hún
Guðrún Halldórsdóttir, sem var
skólastjóri okkar i Námsflokkum
Reykjavikur, ætlar að aðstoða
okkur við þétta,” segir Inga.
Friðsamlegt
Þau eru öll sammála um að
islenskan sé þeim mest til
travala. Húsnæðismál hafa einnig
reynst þeim erfið, en þau hafa
þurft að flytja þrisvar. Hins
vegar hafa þau haft nokkuð
trygga atvinnu. Gunnar byrjaði
sina atvinnu i kexinu, en skipti
um tima og reyndi viö smiðar.
Þar hafði hann litið meira upp,
svo hann ákvað að fara aftur i
kexverksmiðjuna. Stelpurnar
unnu til að byrja með viö peysu-
prjón. Þau hafa aðeins reglulegan
vinnudag, og segja það setja
mark á eyðsluna og lifistandard-
inn.
„Við lifum annars frekar ein-
öngruðu lifi. Hér er lika mjög
friðsamlegt,” segir Gunnar og
brosir viö. „Það er stundum of
rólegt, og má heyra flugur fljúga
hjá,” segja stelpurnar og hlæja.
ná i eigið húsnæði, annars virðist
það vera svo að við þurfum að
vera að flytja á hverju ári.
Vantar orð
yfir kryddið
En stærsta vandamálið er is-
lenskan. Við erum menntuð á kin-
verskan máta, á mandarin, og
lærðum enga ensku. Islenskan er
þvi mjög erfið. Stundum kemur
þetta niður á kokkamennskunni
hjá mér þegar ég veit ekki nafnið
á ákveðnu kryddi!
NU skil ég fólk þegar það talar
við mig. En ég á -erfiðarar með að
tjá mig. Það er lika litill timi til
að þjálfa kunnáttuna, þvi ekki hef
ég tima til þess i vinnunni, en
eftir hana kem ég heim til fjöl-
skyldunnar, og ekki tölum við is-
lensku við hvert annað.
(Það upplýstist reyndar siðar
að tveir elstu krakkarnir tala is-
lensku sin á milli.)
— En nU sátuð þið á skölabekk
til áð læra islensku?
„Já, ifimm mánuði. Þá hættum
við, enda enginn timi. Við
byrjuðum mjög fljótlega að
vinna. Okkur finnst við hafa þurft
að byrja of snemma, og þurft að
hætta skólanum of snemma.
Við vildum gjarnan læra meira
i islensku, en miðað við að-
stæðurnar nUna, þá er það ó-
mögulegt. Það er enginn timi til
þess.”
Er ánægður
Við spyrjum Ara, sem hingað
til hefur séð um að svara, um at-
vinnusögu hans. Hann segir að
hann hafi byrjað að vinna tima-
bundið á Hótel Sögu i nóvember
1979. Þar hafi hann verið til vors,
en þá fékk hann, fyrir milligöngu
Rauða krossins, vinnu á veitinga-
húsinu Aski. Eftir niu mánaða
starf þar, reyndi hann sig við
eldamennsku á Mánafossi Eim-
skipafélagsins, en réði sig siðan i
Kaffivagninn þar sem hann unir
sér vel.
„NU á ég ekki margar sér-
stakar óskir,” segir Ari, „fyrir
utan hUsnæðið sem við höfum
þegar minnst á, og ég er á-
nægður.;
Það er lika erfitt að fá sumar
óskir, sem við kynnum að hafa,
uppfylltar hér. Heima hjá okkur
voru margir sem höfðu sitt eigið
fyrirtæki, og þannig gátu menn
orðið ri"kir. En slikt er erfitthér.”
Þá var timi til kominn að snúa
sér að konunni og börnunum . HUn
vinnur i þvottahUsi, og lætur
nokkuð vel af sér, þó að hUn hafi
ekki um það mörg orð. HUn segir
að verkstjórinn, sem er kona, sé
sér mjög hjálpsöm, og komi
stundum við hjá þeim og bjóði
krökkunum með i ferð i sumar-
bUstaðinn sinn. Við spyrjum
frekar um börnin?
Heima er best
„Þau hafa aðlagast fljótt, og
gengið vel að læra málið,” segir
Ari, og það gat blaðamaður sann-
reynt. „Samt eru frekar fá börn
hérna I þessu hverfi, og mun
meira af gömlu fólki. Þau tvö
elstu hafa verið i skóla, og það
þriðja, sem er fimm ára, er ný-
byrjaö i leikskóla og Rauði kross-
inn aðstoðar við það. Hið yngsta,
Ari með syni sinum Stefáni. Tlmamynd Róbert
Auglýsið i Túnanum