Tíminn - 28.01.1982, Blaðsíða 4

Fimmtudagur 28. janúar 1982
4
þingfréttir
Alkalískemmdir
rannsakaðar
■ „Þingsályktunartillaga um
alkaliskemmdir i steinsteypu,
sem samþykkt var á Alþingi
fyrir tæpu ári lenti i félags-
málaráðuneyti i stað iðnaðar-
ráðuneytis”, sagði Hjörleifur
Guttormsson iðnaðarráðherra
er hann svaraöi fyrirspurn frá
Birgi tsleifi Gunnarssyni um
hvað framkvæmd þessara
mála liði. Iðnaðarráðherra
sagði að að visu ætti þetta mál
að hluta heima i félagsmála-
ráðuneytinu, en það var ekki
fyrr en hann var farið að
lengja eftir ályktuninni að upp
komst hvar hún var niður
komin.
Tillaga þessi kvað svo á um
að Rannsóknarstofnun bygg-
ingariðnaðarins rannsakaði
orsakir alkaliskemmda og at-
hugað yrði hvaða leiðir væru
vænlegastar til að létta undir
með þeim einstaklingum sem
verða fyrir fjárhagstjóni
vegna slikra skemmda i hús-
um sinum.
En Rannsóknarstofnun
byggingariðnaðarins hefur
fengið fjárveitingu til að rann-
saka alkalískemmdir og sér-
fræðingur var ráðinn til starf-
ans. Unnið hefur verið að
rannsóknum og innan tiðar er
áfangaskyrsla um þær
væntanleg.
Guðmundur G. Þórarinsson
sagði að leitt væri til þess að
vita að þingsályktunartillagan
hefði villst á milli ráðuneyta
en ánægjulegt væri að nú er
hún komin i heila höfn. Guð-
mundur sagði að viðgerðir á
alkaliskemmdum gætu fariö
fram með ýmsum hætti, en
það væri þjóðhagslega hag-
kvæmt að vel verði rannsakað
hvaða aðferðir reyndust best-
ar og fjárhagslega hagkvæm-
astar. Ættu margir i erfiðleik-
um með eigur sinar vegna
þessara skemmda og itrekaöi
Guðmundur óskir fyrirspyrj-
anda um að iðnaðarráðherra
skipi sem fyrst nefnd til að
sinna þessu máli og gera til-
lögur um til hvaða ráða er
vænlegast að gripa.
Oó
Löggjöf um vöru
flutninga á landi
■ Steingrimur Hermannsson
samgönguráðherra mælti s.l.
mánudag fyrir lagafrumvarpi
um flutningasamninga og
ábyrgð við vöruflutninga á
landi. Fyrsta grein kveður svo
á um að lögin gildi um voru-
flutninga á landi með bif-
reiöum, enda annist vöruflytj-
andi að jafnaði flutning fyrir
fleiri en einn aðila i sömu ferð
gegn gjaldi.
Er lögunum fyrst og fremst
ætlað að gilda um þá skipu-
lagsbundnu vöruflutninga,
sem fram fara með bifreiðum
milli landshluta eða byggðar-
laga en er ekki ætlað að gilda
um vörusendingar, sem hafa
upphafs- og ákvörðunarstað
innan sama bæjarfélags eða
kaupstaöar og fjalla lögin um
réttarsamband sendanda,
flytjanda og móttakanda á
meðan varan er i umsjá flytj-
anda.
Samgönguráðherra skipaði
nefnd til að semja reglur um
vöruflutninga á landi árið
1980. Átti nefndin að gera til-
lögur að lagafrumvarpi um
efniö ef ástæða þætti til og
varð niðurstaðan sú að laga-
setningin þötti nauösynleg. I
athugasemdum viö frum-
varpið segir m.a.:
„Tildrögin að starfi
nefndarinnar voru þau að hér
á landi finnast engin lög eða
reglugerðir um flutnings-
samninga og ábyrgð viðkom-
andi aðila við vöruflutninga á
landi og tæpast hefur nokkur
sú venja skapast i þessum
málum, að til lagaigildis
teljist. Sú óvissa sem þannig
hefur rikt um þessi mál, hefur
oft á tiðum valdið deilum, svo
aö þeiraðilar, sem þessa þjón-
ustu veita og nota óskuðu eftir,
að settar yrðu fastmótaðar
reglur i þessu efni.
Fljótlega kom i ljós i starfi
nefndarinnar að slikar reglur
yröu ekki settar nema I laga-
formi. Tillögur þær aö frum-
varpi sem hér liggja fyrir eru
samdar á grundvelli tillagna
frá Landvara og Fél. isl. stór-
kaupmanna sem aftur eru
byggðar á reglum um flutn-
ingssamninga og flutnings-
ábyrgð annars staðar á
Norðurlöndum. Jafnframt
hefur verið höfð til hliðsjónar
norsk og dönsk löggjöf sem
jöfnum höndum fjallar um
landflutninga innanlands og
milli landa. Loks hefur nefnd-
in i tillögum sinum leitast við
að fella þær að sérstökum að-
stæðum hér á landi, þar sem
þess er þörf.
A það skal bent að tillögurn-
ar eru eingöngu miðaðar við
flutninga innanlancis en að svo
komnu máli a.m.k. eru ekki
horfur á að vörur verði fermd-
ar hér til útflutnings á bif-
reiðar, sem siðan yrðu fluttar
sjóleiðis til annarra landa. Um
vöruflutninga á bifreiðum
milli landa er i gildi sérstakur
millirikjasamningur frá árinu
1956 (Covention on the Con-
tract for the International
Carriage of Goods by Road
•CMR) en island er ekki aðili
aö honum.
Tillögum þeim sem liggja
fyrir er skipt i eftirfarandi
kafla:
I. Gildissvið
II. Flutningssamningur
III. Abyrgð flytjanda
IV. Abyrgð sendanda
V. Ábyrgð móttakanda
VI. Ýmis ákvæði
Kaflaskiptin sýna i stuttu
máli um hvaða atriði til-
lögurnar fjalla en kaflinn um
flutningssamningana er
þeirra lengstur og ýtarleg-
astur.
Telur nefndin aö með þeim
tillögum sem hún leggur hér
fram, ættu þau deilumál ekki
að þurfa að koma upp meðal
aöila sem ekki mætti leysa
með stoð f þessum tillögum ef
að lögum veröa, eða öðrum
gildandi lögum”. OÓ
fréttir
GíTurleg ásókn f að fá að flytja inn
fiskiskip síðustu mánuði:
AÐ JAFNAÐI EIN
UMSÓKN A VIKU!
— á síðasta ári fækkaði fiskiskipum um 25, en
brúttórúmlestum fjölgadi um 2.000
■ Þrátt fyrir sifelldar full-
yrðingar um stöðuga fjölgun
fiskiskipa og samfara þvi minni
afla I hlut hvers og eins, þá er
staðreyndin þvert á móti sú, að
fiskiskipum landsmanna fækkaði
um 25 (2,9%) á árinu 1981 og botn-
fiskafli á hvert skip jókst að
meðaitali um 9% á hvert skip á
sama tima. Brúttórúmlestum
fiskiskipaflotans fjölgaði aö visu
um 2.000 á árinu, sem jafngildir
1,99%, en þrátt fyrir það varð
3,8% aukning á botnfiskafla á
hverja brúttórúmlest að meðai-
tali.
AR FJÖLDI BRL.
1972 84 12.258
1973 93 ‘ 21.818
1974 61 12.683
1975 42 4.746
1976 26 5.734
1977 24 5.791
1978 20 5.638
1979 22 4.371
1980 21 5.175
1981 14 3.637
1982 14 3.460
Á töflunni sjáum við sam-
þykkta nýsmiði fiskiskipa eins og
hún hefur verið 1. janúar árlega
frá árinu 1972, en algengt er að
hvert skip komi tvö ár i röð á
skrána. Þannig er t.d. reiknað
með að þau 14 skip, samtals 3.460
brl. sem samþykkt voru um s.l.
áramót verði skráð á næstu tveim
árum.
— HEI
„Aldrei eins mikið
verið látið undan
þessum
þrýstingi og nú”
- segir Kristján Ragnarsson,
framkvæmdastjóri LÍÚ
Þessar upplýsingar koma fram
i yfirliti um breytingar á fiski-
skipastólnum á siðasta ári, sem
sjávarútvegsráðuneytið hefur
tekið saman vegna „töluverðs
misskilnings sem hefur gætt i
fjölmiðlum að undanförnu varð-
andi stærð fiskiskipastólsins og
fjöldi væntanlegra fiskiskipa”
eins og segir i yfirlitinu.
Eftirspurn eftir innflutningi
fiskiskipa var aftur á móti gifur-
leg á s.l. ári. Sérstaklega mun
eftirspurn frá þvi i haust hafa
veriö meiri en nokkru sinni um
mörg undanfarin ár. Undanfarna
haust- og vetrarmánuði hefur
sjávarútvegsráðuneytið fengið
eina umsókn á viku til jafnaðar til
umsagnar um innflutning á skip-
um. Auk þess hafa óformlegar
umsóknir og fyrirspurnir (sem
ekki hafa farið lengra) verið
jafnaðarlega um ein á dag á þvi
timabili. A sama tima liggja fyrir
hjá Fiskveiðisjóði Islands a.m.k.
66 umsóknir um innflutning og
nýsmiði, sem nema 7.200 brl. (Og
mun nú enn hafa fjölgað frá þeirri
tölu).
Breytingar innan flotans á sið-
asta ári voru þær helstar að bát-
um fækkaði um 31 niður i 744,
samtals 61.844 brl. Skuttogurum
fjölgaði aftur á mótium 6 (7 skráð
og 1 afskráð), urðu 92 og samtals
44.426 brl. Fjölgunin var annars-
vegar skip sem flutt voru til
landsins án leyfis stjórnvalda —
en fyrir slikt hefur nú verið lokað
— og hinsvegar skip er samþykkt
voruaf allri rikisstjórninni á fyrri
hluta ársins 1981, er fóru til
byggöarlaga er áttu við vanda-
mál að etja.
Þróunin framundan kemur
fram i töflu er Siglingamálastofn-
un rikisins gerir um hver áramót.
Samkvæmt henni hafa aldrei á
siðustu 10 árum verið færri skip á
„leiðinni” en nú um tvenn siðustu
áramót, sem sagt er endurspegla
stefnu stjórnvalda. Sú alda skipa-
kaupa sem staðið hefur i meira en
áratug, sé þvi að fjara út.
■ „Það er af þvi aö menn hafa
fundið, að það hefur aldrei eins
mikið verið látið undan þessum
þrýstingi og núna og þessvegna
ganga þeir á lagið”, svaraði
Kristján Ragnarsson, fram-
kvæmdastjóri Llú spurningu
Timans um, hvernig það megi
vera að ásókn I kaup á nýjum
skipum hafi aldrei verið meiri en
nú.
— Ennúklifa útgeröarmenn si-
fellt á þvi að útgerð nýrra skipa
sé gjörsamlega vonlaus?
„Flestir þeir sem eru að biðja
um þessi nýju skip eiga litla sem
enga peninga og áhætta þeirra
þvi ekki mikil. Þegar jafnframt
er litið til þess fordæmis — sem
átthefur sér stað nú á s.l. ári — að
menn hafa fengið 100% lán fyrir
skipunum þá finnst þeim það auö-
vitað mjög aðgengilegt að freista
gæfunnar, sérstaklega þeir sem
ekki ætla að bera ábyrgð á þvi og
eiga enga peninga til að leggja i
skipin sjálfir.”
— Er mönnum þá nákvæmlega
sama um vaxandi skuldir ár frá
ári sem þeir eygja enga mögu-
leika á að greiða?
„Menn leggja engin veð fram i
þessu nema skipin sjálf og eru þvi
ekki ineinni áhættu, og það er það
sem gerst hefur itrekað, t.d. á
Þórshöfn og Djúpavogi.”
— I þeim tilfellum ganga þó
bæjarfélögin i ábyrgð?
„Maður hefði jú haldið það. En
þaö er annað að geta sótt aurana i
vasa annarra. Hins vegar verður
maður var við það að almenning-
ur t.d. á Þórshöfn, hefur áhyggjur
af þessu. Einnig finnst mér al-
menningur átta sig á þvi, að þeg-
ar þetta er komið af stað, þá
dragast fyrirtækin og bæjarfélag-
ið inn i meiri og meiri ábyrgðir.
Þórshafnarbúar t.d. draga ennþá
eftir sér slóða „Fontsævintýris-
ins”, þeim til mikilla erfiðleika.
En meðan menn geta farið inn i
Framkvæmdastofnun og sótt
þangað lán til að velta þessu öllu
á undan sér, þá er ekki gott i efni.
Meginatriðið að minu mati er, að
menn leggi eitthvað af mörkum
sjálfir og taki einhverja áhættu.”
— HEI
Brunabótafélagid stofnar heiöursstödugildi
í tilefni 65 ára afmælis félagsins:
Alþjódlegu skákmeistar-
arnir fá fyrstu launin
■ Brunabótafélag tslands hefur
ákveðiö að stofna heiðursstöðu-
gilditilaðminnast 65 ára afmælis
félagsins.
1 reglum um stöðugildiö segir
að „megintilgangur þessa stöðu-
gildisersá aðgefa einstaklingum
kost á að sinna sérstökum verk-
efnum, sem til hags og heilla
horfa fyrir Islenskt samfélag
hvort sem þaö er á sviði lista, vis-
inda menningar, iþrótta eða at-
vinnulffs. Þau verkefni koma hér
ein til greina, sem kostuð eru af
viðkomandi einstaklingi sjálfum.
Stjórn B.í. velur þann ein-
stakling sem heiðurslaun hlýtur,
eftir umsóknum samkvæmt aug-
lýsingu. En ef þurfa þykir mun
stjórnin njóta álits og umsagnar
kunnáttumanna eða sérfræðinga.
Þar sem ekki hefur verið
ráörúm til umsókna um heiðurs-
laun B.t. á árinu 1982, samkvæmt
settum reglum, hefur stjórnin
ákveðið að veita eftirtöldum aðil-
um heiöurslaunin á þvi ári hverj-
um i þrjá mánuði. Hauki Angan-
týssyni, Helga Ólafssyni, Jóni L.
Arnasyni og Margeiri Péturssyni
en þeir hafa allir unnið til alþjóö-
legs meistaratitils i skák og meö
þvi unniö mjög aö eflingu skák-
listarinnar hér á landi og aukiö
hróöur tslands erlendis”.
—Sjó