Tíminn - 01.09.1982, Blaðsíða 9

MIÐVIKUDAGUR 1. SEPTEMBER 1982
9
✓
■ „I ljósi þeirra staðreynda, að
kjarnfóðurverð mun nú um komandi
mánuði vera og verða um og yfir 5 krónur
hver fóðureining á verslunarstað, er
eðlilegt að sérhver bóndi beri saman
verðgildi þess, sem hann hefur til fóðurs,
eða selur, til samræmis við annað fóður er
komið getur í stað þess sem kann að vera
fargað.“
meðal okkar jafnan frá 1,6 kg og allt upp
í 3,0 kg heys í hverri F.E. (hærri tölur
nefni ég ekki því að sé það rýrara er það
frekar efni til nauðsynlegs jórturs en
næringar eins og okkar fóðrunar-
háttum er varið.)
Næringargildi (orkugildi) heys er nú
aðvelt að staðfesta síðan efnagreiningar-
skilyrði hafa eflst svo sem raun ber vitni.
Mat vetrarforðans, með efnagreining-
um, hvort sem er vegna heysölu eða til
heimanotkunar, ættu bændur að kapp-
kosta. Forðagæslulögin gera ráð fyrir
máli og mati til skýrslufærslu á hverju
hausti hjá hverjum bónda, mælingin er
auðveld, matið án efnagreininga að
sjálfsögðu ályktun ein, en með fengnum
niðurstöðum efnagreininga kemst sér-
hver bóndi miklu nær því en ella hve
mikil verðmæti hann hefur í hlöðum
sínum af eftirtekju sumarsins.
Það er ekki bara í harðærum, að
efnagreiningar eru eðlilegar og nauðsyn-
legar, heldur skyldu það vera sjálfsögð
viðbrögð hvers bónda og hverju sinni að
láta kanna gildi þess, sem hann hefur
aflað til vetrarforða og næringar bú-
stofni sínum. Þetta er jafneðlilegt og að
efnagreina jarðveg ræktunarlandsins til
þess að úthluta árlega áburðar-
skömmtum í hlutföllum, er best sam-
rýmast eðlilegri þörf gróandans hverju
sinni.
V erðgildismunurinn
Ekki er því að leyna, að margir
bændur fara í ályktunum sínum, í
viðræðu við forðagæslumennina, mjög
nærri því hvaða gildi hey hans hafa á
haustnóttum. En í kaupum og sölu heys
er allt of sjaldan um það spurt eða rætt
hvert er raungildi vörunnar. Þetta er
furðulegt fyrirbæri þegar um venjulegan
markað er að ræða og torskilið t.d. þegar
bóndi selur hey, sem að næringargildi
hefur 1,7 kg í F.E. sama verði og annar,
en af heyi hans fara 2,3 kg eða meira í
hverja fóðureiningu.
í ljósi þeirra staðreynda, að
kjarnfóðurverð mun nú og um komandi
mánuði vera og verða um og yfir 5
krónur hver fóðureining á verslunarstað,
er eðlilegt að sérhver bóndi beri saman
verðgildi þess, sem hann hefur til fóðurs,
eða selur, til samræmis við annað fóður
er komið getur í stað þess sem kann að
vera fargað.
Til þess að komast á sporið um
raunvirði nú, er eðlilegt að miða við
meðal framleiðslukostnað fyrst og
fremst.
í fyrra reiknaðist svo hjá Búreikninga-
stofunni, að framleiðslukostnaður þá
næmi um 1,40 á hvert kg heys. Nú má
reikna með að hækkunin nemi 40-50%
frá fyrra ári. Mundi þá hvert kg heys nú
metast að meðaltali kr. 2,00-2,10 hvert
kg með 85% þurrefni komið í hlöðu.
Samkvæmt efnagreiningum nú ætti að
vera raunvirði hver F.E. komin í hlöðu:
1,7 kg. í F.E. á kr. 2,45 pr. kg = 4,17 kr pr.F.E.
2,0 kg. í F.E. ákr.2.10 pr.kg. = 4.20 kr. pr.F.E.
2,3 kg. í F.E. ákr. 1.80 pr.kg. = 4.14kr. pr.F.E.
2,6 kg. í F.E. ákr. 1.60 pr.kg. = 4.16 kr. pr.F.E.
2,9 kg. í F.E. á kr. 1,40 pr.kg. = 4.06 kr. pr.F.E.
Bæði kaupendum og seljendum heys
er, frá hagrænu sjónarmiði, eðlilegt að
líta á hlutföll þau, sem um er að ræða
við mismunandi raungildi vörunnar, og
þegar hér við bætist kostnaður, sem á
okkar tímum er yfirþyrmandi þegar
flytja skal hey um langvegu er eðlilegt
og sjálfsagt að taka þann þátt inn í
dæmin, því að þar er alltaf miðað við
rúmmál eða þyngd, sem kostnaðarlega
vegur miklu þyngra á laklegu fóðri en
bestu vöru.
Heygæði í sumar
Um gildi heyjanna á þessu sumri er
auðvitað ekki vitað fyrr en efnagreining-
ar hafa verið gerðar, en allar líkur benda
til þess að meginmagn heyja á Norður-
og Austurlandi hafi raungildi frá 1,6-2,0
kg í F.E. en í öðrum landshlutum líklega
frá 1,9-2,5 kg í F.E. Þetta eru ályktanir
en engin vissa. Hitt er vissa, að eðlilega
ættu þeir er selja hey og kaupa að
komast að raungildi vörunnar, fá
héraðsráðunauta til að taka sýni og
senda þau til efnagreininga á þeim
stöðum, sem slík starfsemi er í gangi.
Tölurnar, sem að ofan greinir, eru
auðvitað ekki ætlaðar beint til afnota
heldur sem leiðarvísir í því efni hvert er
raunvirði þess, sem er handa í milli
samkvæmt niðurstöðum efnagreininga
og þær ættu þannig að vera til hliðsjónar
við kaup og sölu umræddrar fóðurvöru.
Hvort verðgildi breytist er líður á vetur
skal hér látið ósagt.
Hitt má svo vel undirstrika, að þessi
mál þurfa bændur að hugleiða nánar en
gerst hefur, í ljósi hagrænna viðhorfa
miklu betur en gerst hefur, svo sem
drepið er á í upphafi greinarkoms þessa.
■ Ljósmyndarinn Denise Colomb, sem myndar frægðarmenn innanfrá.
frú Denise Colomb með myndavelina,
enda örðugt að dæma, þegar maður er
ekki málkunnugur neinu af því frægðar-
fólki sem þama er sýnt. Sumt er líka
farið úr þessum heimi. En sem
ljósmyndari, kann frúin á hinn bóginn
vel til verka, enda er sýningin hennar
hin fjölskrúðugasta, þótt aðeins sé um
mannamyndir að ræða.
Nöfn eins og Andy Warhol koma þó
í hugann.
En eitt má þó hafa til hliðsjónar að
miklir snillingar hafa oft verið venjulegt
fólk líka. Partur af nánasta umhverfi,
rétt eins og grænmetissalinn á hominu,
þótt þeir hafi verið æði rúmfrekir í
listaheiminum, eða í bókmenntunum.
Og það er einmitt þessi mannlegi þáttur
í lífi meistaranna, sem frú Colomb
undirstrikar. Og kannske em það
einmitt þeir, sem em á þessum svart
hvítu myndum.
Miro og fleira fólk
Þá em á þessari frönsku sýningu 27.
grafíkmyndir, eftir fræga myndlistar-
menn og sumir þeirra em einnig á
myndalista frá Denise Colomb, eins og
til að mynda Miro, Helion og Dado. Og
einkennilega fer það í mann, að horfa
til skiptis á myndir þeirra og myndir af
þeim og spyrja sig. Hvort veit meira um
Miro-, Colomb, eða Miro?
Ljósmyndavélin er að því leyti til
örðugt tæki til persónulegrar mynd-
gerðar, að erfitt er að greina, eða skapa
sér stfl.
Sérgrein er hægt að velja. Frægðar-
menn og annað.
Til em að vísu aðferðir til að skapa
ljósmyndastíl, en það leiðir oft til þess
að ljósmyndin er ekki lengur ljósmynd,
heldur eitthvað annað. En gaman er eigi
að síður, að eiga þess kost að sjá suma
þessa grafíkera einnig á mynd, um leið
og maður skoðar handverk þeirra, - og
svo er líka unnt að kaupa listaverka-
bækur, lærðar bækur um suma þeirra,
þannig að þrjár hliðar em sýndar á
sumum þessum persónum. Það er
vissulega fróðlegt. I bókum getur maður
með góðum litmyndum farið nærri um
myndlist. Á hinn bóginn er því oft ólíkt
farið, þegar menn rita um myndir á
fræðilegu máli, þá skilja oft leiðir, milli
þess sem skrifar og hins, sem les, og þau
skrif þekkja íslenskir blaðalesendur
jafnvel og aðrir. Nokkrir tugir bókatitla
em á sýningunni og er unnt að kaupa á
mjög hagstæðu verði. Ættu þeir, sem
telja sig hjafa gagn af listaverkabókum
að kanna þetta framboð.
Þá er einnig unnt að kaupa, eða panta
myndir eftir Denise Colomb - og síöast-
en ekki síst þá er Miro til sölu. Hann
þyrfti endilega að verða eftir í landinu,
þó skertar verðbætur séu komnar í lög,
og vont sé að gera út á annað en
ríkissjóð. Jónas Guðmundsson
Jónas Guðmundsson
skrifar
tekinn tali
SUF-þing á Húna-
völlum um helgina
— rætt við Vakfimar Guðmannsson,
fomiann FUF í Austur-Húnavatnssýski
■ „Við höfum áætlað að það geti
komið á annað hundrað þingfulltrúar
auk gesta. Já allir framsóknarmenn em
auðvitað velkomnir. Ég hef orðið var við
mikinn áhuga - sérstaklega hérna heima
í kjördæminu - en fólk annars staðar að
af landinu hefur flest samband við
skrifstofu Framsóknarflokksins í
Reykjavík varðandi upplýsingar og
þátttöku", sagði Valdimar Guðmanns-
son í Bakkakoti, formaður Félags ungra
framsóknarmanna í Austur-Húnavatns-
sýslu, og þar með aðal gestgjafi þings
Sambands ungra framsóknarmanna sem
haldið verður á Húnavöllum um næstu
helgi, er Tíminn rabbaði við hann
nýlega.
Valdimar sagði hægt að útvega allt að
200 manns gistingu á staðnum, þ.e. fyrir
um 100 manns í 2ja og 4ra manna
herbergjum, sem reiknað er með að
hjónafólk og fjölskyldur sitji fyrir, og
auk þess um 100 manns í svefnpokum í
skólastofum. í báðum tilvikum verður
fólk að hafa með sér svefnpoka eða
rúmföt.
- Fjölskyldur sagði Valdimar, er þá
allt eins gert ráð fyrir að fólk taki
„uppvaxandi" framsóknarmenn með
sér?
- Já allir velkomnir með börnin með
sér. Og félagið sér um barnagæslu fyrir
þá sem vilja.
- SUF-þingið snýst þá ekki eingöngu
um pólitíkina?
- Nei, það verður ýmislegt annað um
að vera. Það er m.a. farið í það sem við
kölluðum „frímínútur" á Hallormsstað
síðast, þ.e. ýmsa útileiki. Síðan sjáum
við (FUF í A-Hún.) um kvöldvöku hér
á Húnavöllum á föstudagskvöldinu, þar
sem verður svona blandað efni, söngur
grín og gaman. Á staðnum er líka geysi
stór íþróttasalur og íþróttavöllur þar
sem hægt er að fara í alls konar leiki, og
þar sem m.a. verður efnt til knattspyrnu-
keppni milli fráfarandi og nýrrar
stjórnar síðdegis á laugardeginum. Hér
er líka góð sundlaug, og fyrir þá sem eru
veiðiglaðir verður væntanlega hægt að
útvega veiðileyfi í Svínavatni, sem er hér
rétt hjá.
Á laugardeginum er síðan hugmyndin
- það er að segja ef veður leyfir - að
fara í útsýnisferð á Reykjahyrnu, sem er
hér stutt frá, með góðum leiðsögu-
menningarmálj
■ Valdimar Guðmannsson.
manni. En þaðan er víðsýnt yfír
Húnaþing í góðu skyggni.
Lokahófið verður síðan í Félags-
heimilinu á Blönduósi á laugardags-
kvöldið og verða þangað rútuferðir frá
Húnavöllum og aftur þangað um
nóttina. Lokahófið byrjar með sameigin-
legu borðhaldi, síðan verða ýmiss
skemmtiatriði og dans á eftir.
SUF-þingið býður því greinilega upp
á eitthvað fyrir alla, bæði þá stórpóli-
tísku sem að sjálfsögðu sitja alla fundi,
halda ræður og taka þátt í umræðuhóp-
um og nefndarstörfum, og einnig fyrir
þá minna pólitísku sem vilja eiga glaða
stund í góðum félagsskap. Undirrituð
þekkir m.a. af eigin raun að langa að
fara á SUF-þing þó komin sé langt yfir
SUF-aldur og svo hefur verið um fleiri.
Þótt Valdimar sé búinn að telja hér upp
áætluð „gamanmál" SUF-þingsins má
trúlega - ef að vanda lætur - allt eins
búast við að efnt verði til „framhalds-
lokahófs" að Húnavöllum eftir hófið á
Blönduósi. „Allavega borðaði ég morg-
unverðinn áður en ég fór að sofa síðasta
morguninn á síðasta þingi,“ sagði
Valdimar og brosti, er þetta var borið
undir hann.
Sem sagt allir ungir (í anda) fram-
sóknarmenn eru velkomnir á Húnavelli
um helgina, til að sitja allt þingið eða
hluta þess eftir því sem hverjum og
einum hentar best. Og varla er að efa
að Húnvetningar verða höfðingjar heim
að sækja.
- HEI
Greinasafn um
vedurfrædi
Allra veðra von. Greinar um veður-
fræði. Ritstjóri Þór Jakobsson.
Fiskifélag íslands 1982.
91 bls.
■ í fréttatilkynningu með ritgerða-
safni „Allra veðra von“ segir m.a. á
þessa leið: „í ritinu „Allra veðra von“
eru greinar um allt milii himins og
jarðar, svona hér um bil; þ.á.m. tölvu-
spár, háloftin, alþjóðlega veðurþjón-
ustu, haf og loft, ofviðri, veðráttuna og
loftmeng.un. Ennfremur er sagt frá
veðurduflum, sólgeislum, loftbornum
ögnum úr sjó, veðurfarsbreytingum og
hafís.“
Hér er ekkert ofsagt og mér sýnist sem
leikmanni að ritgerðasafnið sé hrein
fróðlciksnáma öllum þeim, sem vilja
afla sér nokkurrar þekkingar á þeim
viðfangsefnum, sem hér er fjallað um.
Skal því m.a. beint til kennara, sem hafa
veðurfræði á kennsluskrá sinni, að þetta
rit ætti að henta vel sem viðbótarlesefni
við kennslubækur og sjálfir geta þeir
fundið þama ýmsan fróðleik, sem gæti
aukið virðingu nemenda fyrir lærdómi
þeirra.
Höfundar ritgerðanna í safni þessu
eru 12, 11 veðurfræðingar og einn
haffræðingur. Efninu er skipt í þrjá
meginhluta og eru í hinum fyrsta sjö
útvarpserindi um veðurfræði. Þar
fjallar Markús A. Einarsson um veður-
spár, Borgþór H. Jónsson um háloftin,
Hlynur Sigtryggsson um alþjóðlega
veðurþjónustu, Þór Jakobsson um haf
og loft, Trausti Jónsson um ofviðri og
ofviðrarannsóknir, Adda Bára Sigfús-
dóttir um veðráttuna og Flosi Sigurðs-
son um loftme^gun. í öðrum hluta, sem
nefnist „Greinar um veðurfræöi" skrifar
Eyjólfur Þorbjörnsson um veðurduflið,
Hafliði Jónsson um loftbornar agnir úr
sjó, Hreinn Hjartarson um sólgeislun og
Páll Bergþórsson ritar grein1, sem
nefnist „Fáein orð um tölvuspár.“ í
þriðja og síðasta hluta skrifa svo
!Svend-Age Malmberg um ástand sjáv-
ar og hafís við ísland, Markús Á.
Einarsson um veðurfarsbreytingar og
Þór Jakobsson um hafís nær og fjær.
Ekki ætla ég mér þá dul að reyna að
setja út á þessar greinar sérfræðinganna
eða gera upp á milli þeirra. Þær eru allar
stórfróðlegar og flestar skemmtilega
skrifaðar svo fákunnandi leikmenn geta
haft af þeim gott gagn. Ætti ritið því að
mælast vel fyrir hjá öllum áhugamönn-
um um þessi fræði.
Bókin er pientuð hjáísafold^i^rent-
smiðju og er allur frágangur hennar með
ágætum. Jón Þ. Þór.