Tíminn - 05.10.1982, Blaðsíða 12

12_______
tekinn tali
ÞRIÐJUDAGUR 5. OKTÓBER 1982
ÞRIÐJUDAGUR S. OKTÓBER 1982
13
tekinn tali
Bóris
SpasskíJ,
ákveðinn
íað
sig upp
á nýjan
leik
■ „Það þarf ákveðna geggjun til að
geta einbeitt sér algjörlega að tafl-
mennskunni“.
■ ...ég vona samt að ég sé ekki
geggjaðri en hver annar“.
■ „...ég á ákaflega erfitt með að
magna hjá mér þessa drápshvöt".
.Einvígið við Friðrik er ansi dular-
■ ..Ég fylltist metnaði þegar ég komst
að því að ég bjó yfir dáliílu vopnabúri“.
hafa dalað dálítið, en þó held ég að hann
sé enn nægilega sterkur til að halda
titlinum.“
Hvað um Kortsnoj? Heldurðu að
hann eigi ennþá möguleika í áskorenda-
kcppninni?
„Nei.“ Stutt og laggott.
Ef hann fær áhuga á skák mun ég
auðvitað hjálpa honum, en sjálfur
myndi ég fremur kjósa að hann yrði -
ja, til að mynda atvinnumaður í tennis.“
Hvers vegna?
„Ja, það er nú svo að þó skáklistin sé
fyrst og fremst hugarstarfsemi þá nýtur
hún hvergi nærri sömu vinsælda og
greinar eins og tennis. Það er náttúrlega
Margir skákmenn þrífast fyrst og fremst
á baráttuviljanum - já: við skulum segja
drápshvötinni, en sú er ekki raunin með
mig, Ég á ákaflega erfitt með að magna
upp í sjálfum mér þessa drápshvöt. Þeir
sem henni eru gæddir, það eru
skákmenn sem hafa farið að safna í
vopnabúr sitt vegna þess að þeir voru
fullir metnaðar að ná langt. Hjá mér var
verða jú þeir Karpov, Kasparov,
Beljavskíj og fleiri mjög sterkir skák-
menn, ef til vill Júsúpov eða einhverjir
af ungu mönnunum. Engu að síður tel
ég að sóvéska sveitin nú sé ekki jafn
afgerandi sterkusí og hér áður þegar í
henni voru menn eins og Tal, Petrósjan,
Bótvinnik, Smyslov, Kéres, Géller og ég
- allir upp á okkar besta. Sovétríkin eru
sveitinni af þeirri einföldu ástæðu að
mér var ekki boðið.“
Tímamynd Róbert
,Kasparov er sá sem á mesta möguleikana á að skora á Karpov'
Fæ ekki lengur heimboð
frá Sovétríkjunum.
Hver eru tengsl þín við Sovétríkin nú?
„Ja, ég tefli náttúrlega undir fána
Sovétríkjanna og kem því fram sem
fulltrúi þeirra, en að öðru leyti eru lítil
tengsl milli mín og Sovétríkjanna. Fyrst
eftir að ég flutti úr landi var mér boðið
svona einu sinni á ári af rússneska
skáksambandinu - athugaðu að það var
skáksamband Rússlands en ekki
sovéska skáksambandið sem nær yfir öll
ríki Sovétríkjanna; en þessi boð hafa
fallið niður undanfarið. Og ég er sjálfs
mín herra að því leyti í hvaða mótum
ég tek þátt og svo framvegis."
Veistu hvar þú munt tefla næst?
;,Nei það er ekki frágengið. Kannski
í Linares á Spáni í febrúar."
En þú munt búa áfram í Frakklandi?
„Já“ segir hann ákveðinn. „Það er
ekki fyrirsjáanleg nein breyting á því.“
Hvert er helsta metnaðarmál þitt í
náinni framtíð?
„Bara að tefla vel,“ segir hann
brosandi. „Tefla eins og ég lifandi get.
Ég ætla að reyna að tefla mikið á
næstunni, hleypa í mig krafti og hækka
Elo-stigatölu mína sem svo mikið
byggist á núorðið. En umfram allt að
tefla vel.“
Bóris Spasskíj er o?ðinn 45 ára. Ljónsmakkinn er
farinn að grána svolítið, en hann er kvikur í hreyfingum
og hinn hraustlegasti að sjá. Tekur okkur brosandi út að
eyrum og býður okkur kurteislega sæti. Séntilmaðurinn
Spasskíj. Þetta mun vera í fjórða sinn sem hann kemur
hingað til íslands. 1957 kom hann hér fyrst, tefldi þá í
ólympíusveit sovéskra studenta: 1972 var hann aftur á
ferðinni, og ‘77. Nú teflir hann skrýtilegt einvígi við
Friðrik Olafsson; það er sem kunnugt er á vegum Storðar
tímarits sem Almenna bókafélagið og Iceland Review
hyggjast gefa út, og úrslitin verða ekki kunn fyrr en
tímaritið kemur út snemma á næsta ári. Við verðum að
láta okkur hafa það að bíða. SpjöIIum við Spasskíj á
meðan.
Mjög ánægður í Frakk-
landi
Nú hefur þú búið í Frakklandi í mörg
ár...
„Nei,“ segir Spasskíj ákveðinn og
nákvæmur. „Eg hef búið í Frakklandi í
nákvæmlega sex ár: flutti frá Sovét-
ríkjunum í september 1976.“
Jæja, í sex ár þá. En ertu ánægöur á
Vesturlöndum?
„Já, ég er mjög ánagður. Þaö er
ákaflega gott að búa í Frakklandi, þó
það sé að vísu óhentugt fyrir skákmann
vcgna þess að skáklíf er þar heldur
lítilfjörlegt. Ég hef þess vegna ofan af
fyrir mér með því að tefla fyrir
skákfélagið Solingen í vestur-þýsku
fyrstu deildarkeppninni, og svo náttúr-
lega á skákmótum hér og hvar um
heiminn."
Vinnurðu einn, eða hefurðu einhvern
sérstakan þjáliara?
„Ég vinn einn, aleinn. Núna upp á
síðkastið hef ég aftur á móti velt því fyrir
mér að taka upp samstarf við einhvern
annan skákmeistara, og í því sambandi
hef ég mest rætt við júgóslavneska
stórmeistarann Bruno Parma. Það getur
vel farið svo að við tökum upp
samvinnu.“
millisvæðamótinu í Mexíkó, sem haldið
var í ágúst, enda þótt mér tækist ekki
að komast áfram í áskorendakeppnina.
Þar munaði aðeins hálfum vinningi og
inn á milli þótti mér ég tefla ágætar
skákir."
Varðstu fyrir miklum vonbrigðum
með að komast ekki áfram í keppninni
um að skora á Karpov?
„Já, ég neita því ekki, en ég er
ákveðinn í að gera betur næst og held
að ég hafi ágæta möguleika. Og í
rauninni er það svolítill léttir að vera
ekki með í þetta sinn. Þátttaka í
heimsmeistarakeppninni er mikið álag;
krefst feykilegrar okru, og undir-
búningur miðast nálega allur við næsta
einvígi. Nú eru hins vegar þrjú ár þar til
næsti hringur hefst og þann tíma ætla ég
að nota eins vel og ég get, reyna að bæta
mig á öllum sviðum og tefla eins og ég
best get. Eftir þrjú ár ætti ég því að vera
sæmilega undirbúinn.“
Karpov nógu sterkur þó
Kasparov skori á hann
Átta skákmenn keppa á næsta ári um
réttinn til að skora á Karpov; Beijavskíj,
Húbner, Kasparov, Kortsnoj, Portisch,
Ribli, Smyslov og Torre. Hver þeirra
heldurðu að verði næsti áskorandi?
„Kasparov er greinilega sá sterkasti.
Hann er geysilega efnilegur, vel að sé í
fræðum og teóríu, en um leið upp-
áfinningasamur og skapandi; baráttu-
viljinn óskaplegur. Ég er hins vegar ekki
viss um að taugar Kasparovs þoli álagið
í þessari hörðu keppni, hann er ungur
og virðist stundum yfirspenntur. Ég
held líka að jafnvel þótt Kasparov nái
að tryggja sér áskorendaréttinn, þá eigi
Karpov ágæta möguleika á að sigra og
halda heimsmeistaratigninni þrjú ár í
viðbót. Eftir þrjú ár þaðan í frá má hann
aftur á móti fara að vara sig mjög á
Kasparov.“
En er Karpov jafn sterkur nú og hann
var fyrir nokkrum árum. Hann virtist
ekki eins öruggur, tapar fleiri skákum
og svo framvegis.
„Þetta er að vísu rétt. Karpov virðist
Fleira í mínu lífí en skákin
Mér dettur í hug úr því minnst er á
Karpov og Kortsnoj; þeir hafa báðir
geflð út ævisögur sínar og af einhverri
undarlegri tilviljun bera þær sama nafn
í þýðingum á Vesturlöndum: Skákin er
líf mitt. Getur þú sagt það sama um
sjálfan þig?
Spasskíj brosir út að eyrum. „Skákin
er líf mitt, eða lífið er skák mín; hver
er munurinn? En í alvöru talað, þá á
þetta ekki við um mig. Það er fleira í
mínu lífi en skákin ein. Skákin er
atvinna mín og það vill bara svo til að
ég hef mikla ánægju af atvinnu minni.
Áhugamál á ég mér svo fjölmörg:
bókmenntir, ekki síst Dostoévskíj,
íþróttir og bara að vera heima með
fjölskyldu minni.“ Hann brosir. „Ég er
orðinn mikill fjölskyldumaður síðustu
árin. Það er erfitt að lifa eðlilegu
fjölskyldulífi vegna stöðugra ferðalaga
vítt og breitt um heiminn, nú síðustu
mánuði hef ég til dæmis teflt á sex
skákmótum hér og hvar, en ég reyni. Ég
á ungan son og ég er ekki búinn að vera
lengi að heiman þegar ég er orðinn
sjúkur af heimþrá. Ég á mér litla íbúð í
Frakklandi...“ Hann grípur fram í fyrir
sjálfum sér. „Nei, hvaða vitleysa. Hún
er ekkert lítil; hún er svona meðalstór,
en þar líður mér altént best. Ég tek
engan þátt í því litla skákltfi sem er í
Frakklandi, enda eru margar klíkur
innan skákhreyfingarinnar þar, sem
deila mjög harkalega og ég vil ekki koma
nálægt því.“
Finnst þér þú þurfa á þjálfara, eða
samstarfsmanni, að halda?
„Já, ég er ekki frá þvf. Það er alltaf
gott að geta rætt hugmyndir sínar við
einhvern, og auk þess þarf mikinn
sjálfsaga til að halda sér á topnum í
þessum bransa, og þeim sjálfsaga er ég
bara ekki búinn. Það gæti því verið
aðhald í því að vinna með öðrum.“
Ljóst að ég er ekki jafn
sterkur og ég var
Hvernig meturðu sjálfan þig sem
skákmann um þessar mundir?
„Það er ljóst að ég er ekki jafn sterkur
og ég var hér áður fyrr,“ segir Spasskíj
ákveðinn. „Þar er engum um að kenna
nema sjálfum mér; ég hef ekki agað
sjálfan mig nægilega, eins og ég drap á.
Nú síðustu mánuði hef ég hins vegar
verið ánægðari með taflmennsku mína
en ég var um langt skeið. Ég er orðinn
líkamlega hraustari en ég var, leik nú
tennis daglega og er í ágætu formi. Af
því hefur leitt að ég er öruggari með
sjálfan mig en áður, og taugaspenna,
sem oft hefur hrjáð mig, er í iágmarki
og mér finnst að ég sé að ná mér á strik
á nýjan leik. Ég er til dæmis þokkalega
ánægður með taflmennsku mína á
■ Boris Spasskíj þungt hugsi í fjölteflinu við bankamenn um helgina.
vegna þess að skákin er ekki eins
spennandi fyrir áhorfendur, og hún
nýtur þess vegna ekki sömu virðingar.
Auk þess er líf atvinnuskákmannsins
hreinlega erfitt“.
Hvað þarf eiginlega til að komast í
fremstu röð skákmeistara? Þarf ekki
svolitla geggjun til að geta einbeitt
huganum algerlega að 64 reitum og
nokkrum taflmönnum?
Nú hlær Spasskíj dátt. „Jú, það þarf
alveg áreiðanlega svolitla geggjun. Ég
vona samt að ég sé ekki geggjaðri en
hver annar. En umfram allt er nauðsyn-
legt að vera við góða heilsu, vera sterkur
og agaður karakter, nákvæmur í
vinnubrögðum og þolinmóður, og þá
eru sj álfir hæfileikamir auðvitað ótaldir.
Tímamynd Róbert
ekki nándar nærri eins dómínerandi í
alþjóðlegu skáklífi og þau voru áður,
framfarirnar hafa orðið svo miklar
annarsstaðar."
Hverjir heldurðu að verði hættulegustu
keppinautar Sovétmanna?
„Ég þykist vita að það séu ennþá
Ungverjar, ég veit ekki hverjir aðrir það
ættu að vera. Júgóslavar? Varla.
Bandaríkjamenn? Nei. Búlgarar?"
Hann hristir höfuðið.
En Englendingar?
„Nei, ekki núna. Ensku skák-
meistararnir eru ennþá of ungir, en eftir
nokkur ár eru þeir líklegir til stórræða.
Annars hef ég lítið leitt hugann að þessu
ólympíumóti. Ég tefli ekki í sovésku
Dularfullt einvígi við Fríð-
rik Ólafsson.
Að lokum: hvernig líst þér á einvígið
við Friðrik Ólafsson?
„Það er ansi dularfullt mál,“ segir
Spasskíj. „f rauninni veit ég ekkert
hvernig það fer. Auðvitað liggur í
augum uppi að ég telst vera sterkari
skákmaður um þessar mundir, en ég hef
aldrei teflt svona stutt einvígi áður;
aðeins fjórar skákir. Ég hef teflt sex
skáka einvígi, tólf skáka, fjórtán skáka,
sextán skáka og tuttuguogfjögra skáka,
en aldrei svona stutt. Svo það gæti farið
á alla kanta. En ég er ákveðinn í að hafa
gaman af því og gera mitt besta.“
Var ekki boðið að tefla í
ólympíusveit Sovét-
ríkjanna.
Má ég spyrja um álit þitt á
ólympíuskákmótinu sem hefst um
mánaðamótin? Heldurðu að sovésku
skáksveitinni takist að vinna þar
öruggari sigur en á Möltu 1980, þegar
hún varð jöfn ungversku sveitinni að
vinningnum er örlítið hærri á stigum?
„Það er erfitt að segja. Vitanlega er
sovéska sveitin sigurstranglegust; í henni
Þarf áreiðanlega svolitla
geggjun...
Hann sonur þinn; myndirðu mæla
með lífl atvinnuskákmannsins við hann?
„Nei,“ segir Spasskíj ákveðinn. „Ég
myndi ekki vilja ýta honum út í neitt.
■ ...og þar fór biskupinn fyrir lítið. Spasskíj leikur gegn einum bankamanninum í fjölteflinu um helgina.
Þar vann hann 14 skákir, gerði 8 jafntefli og tapaði 4 skákum.