Tíminn - 20.10.1982, Blaðsíða 3

MIÐVIKUDAGUR 20. OKTÓBER 1982
fréttirl
„GREIÐSLUSTAÐfl MARG
FALT BETRI EN 1978”
■ Til eru þeir sem einblína á hlutfall
veltufjármuna, sem eina mælikvarðann
á fjárhagsstöðu. Sem dæmi um hvað
slíkur samanburður er rangur, má geta
þess að í árslok 1974, þegar fjárhagur
borgarinnar var hvað allra verstur, var
veltuhlutfallið um 2,5, sem verður að
teljast mjög gott, en þá nam handbært
fé aðeins 0,96% af skammtímaskuldum,
og það skýrir erfiðan fjárhag," segir
Sigurjón Pétursson, borgarfull-
trúi Alþýðubandalagsins í greinargerð
sem hann sendi frá sér vegna niðurstöð-
unnar á úttekt á fjárhagsstöðu borgar-
innar, sem rædd var í borgarráði í gær.
í greinargerðinni segir Sigurjón, að á
síðasta kjörtímabili hafi orðið ýmsar
breytingar á færslum tekna og gjalda.
Og hafi ekki verið tekið tillit til þeirra
allra í fjárhagsúttektinni. „Pví er rétt að
geta þeirra, án þess að dómur sé lagður
á hugsanleg áhrif þeirra," segir Sigurjón.
„Byggingasjóður hefur á tímabilinu
verið sameinaður borgarsjóði og eru því
skuldir hans því nú taldar til borgarsjóðs.
Skuld borgarsjóðs við Húsatryggingar
var áður vaxtafærð, en er nú verðtryggð
með 2,5% vöxtum.
Árið 1978- voru öll innkomin gatna-
gerðargjöld, fyrir 30. júní, sem voru
hærri upphæð en öll fjárhagsáætlunin,
færð til tekna á fyrri helming ársins. En
nú er tekjufærður helmingur af áætluð-
um tekjum vegna gatnagerðargjalda.
Eftirfarandi samanburður úr skýr-
slunum sýnir með einföldum hætti
hvernig fjárhagur borgarinnar hefur
breyst frá árinu 1978.
Fjármunir ársins 1978 eru færðir upp
5,3 sinnum (mat borgarbókhalds) og
færðir til nýkróna.
■ Árið 1978 kynntu forystumenn fyrrverandi meirihluta, Björgvin Guðmundsson,
Sigurjón Pétursson og Kristján Benediktsson niðurstöðu Ijárhagsúttektar Olafs
Nílssonar....
Veltufjármunir (í milljónum króna)
Eignir 1978 1982 Mismunur
Handbært fé 5,9 63,4 +57,5
Eftirstöðvargjalda 137,6 101,9 +35,7
Opinberiraðilar 129,2 83,7 +45,5
Aðrar skammtímaskuldir 12,1 25,8 + 13,7
Birgðir 0,8 0,5 -0,3
285,6 275,3 +10,3
Skammtímaskuldir
Hlaupareikn.yfirdr. 19,5 0(inneign:40,3) -19,5
Ógreiddir reikningar 44,3 33,7 + 10,6
Ógr. Iaun(eftirágr.) 36,1 58,9 +22,8
Aðrar skammtímaskuldir 9,4 9,5 +0,1
Greiðslumunur fyrirtækja 14,7 48,2 +33,5
124,0 150,3 +26,3
Hlutfall handbærs fjár
af skuldum 4,8% 42,2%
Ógreiddar pantaðar vörur
hjálSR 33,0 12,3 +20,7
Hrein eign borgarsjóðs 3.598,1 4.244,4 +646,3
„Sé greiðslumunur fyrirtækjanna ekki Að þessu skoðuðu er augljóst að
talinn með, heldur aðeins skuldir möguleikar borgarinnar til .að inna af
borgarinnar við aðila utan kerfisins, þá hendi skuldbindingar sínar, eru margfalt
breytist veltufjárhlutfallið þannig að í betri nú en 1978," segir -Sigurjón
stað þess að vera nú talið 1,83 þá verður Pétursson.
„Fjárhags-
staðan
versnað
ffrá ’“7°”
það 2,69 en var 1978 2,61.
-Sjó
■ „Því var haldið fram við stjórnarskiptin
í Reykjavík 1978 af þeim. sem þá tóku við,
að staða borgarsjóðs og fjárhagur borgarinn-
ar væri slæmur. Niðurstaða hlutlauss úttektar
aðila nú er sú, að staða borgarsjóðs sé traust
nú. en hafi þó versnað frá 1978, þrátt fyrir
stóraukna skattheimtu."
Þetta sagði Davíð Oddsson, borgarstjóri í
Reykjavík, á blaðamannafundi sem haldinn
var í gær til að kynna úttekt á fjárhagsstöðu
borgarinnar, sem Ólafur Nilsson, endurskoð-
andi, gerði nýlega að ósk fyrrverandi
borgarstjórnarmeirihluta í Reykjavík.
Davíð sagði á fundinum, að einn
mikilvægasti þáttur í athugun á fjárhagsstöðu
sveitarfélaga fælist í mati á möguleikum
þeirra til að inna af hendi á réttum tíma þltr
greiðslur, sem á þau falla, þ.e. hver sé
veltufjárstaða sveitarfélagsins.
- Með veltufjármunum er átt við þær
eignir, sem ekki eru ætlaðar til varanlegrar
eignar eða ætlað að breyta í handbært fé
innan árs. Með skammtímaskuldum er átt '
við þær skuldir, sem ætlað er að komi til
greiðslu innan árs. Hlutfallið milli þessara
tveggja þáfta kallast veltufjárhlutfall og er
litið sem heilbrigðasta mælistikan á fjárhags-
stöðu fyrirtækis eða sveitarfélags og við þá
mælistiku var miðað í fjárhagsúttektinni líkt
■ .... en nú kom það í lilut Davíðs
Oddssonar, borgarstjóra. Við hlið hans
situr Gunnar Eydal, skrifstofustjóri
borgarstjórnar. Tímamynd Ella.
og 1978," segir í tilkynningu sem afhent var
á blaðamannafundinum í gær.
Veltufjármunir eru samkvæmt úttektinni
179.505 á móti 108.880 í skammtímaskuldum
við áramót. Veltufjárhlutfallið því 1,65.
Hins vegar voru veltufjármunir 42.081 og
skammtímaskuldir 16.332 í árslok 1977.
Veltufjárhlutfall var 2.58.
Davíð nefndi á fundinum, að Ijóst væri,
að staða ýmissa fyrirtækja borgarinnar væri
mjögóhagstæðnú. Hanntóksem dæmi BÚR
og Hitaveituna og sagði slæma afkomu
fyrirtækjanna hafa verulega neikvæð áhrif á
stöðu borgarsjóðs.
Loks sagði Davíð, að það gerði greiðslu-
stöðu borgarsjóðs afar erfiða, að við gcrð
fjárhagsáætlunar fyrir árið 1982 hafi verið
skilið eftir gat upp á 40 milljónir sem ætlunin
hafi verið að brúa með 40 milljóna láni, sem
hvergi fengist. -Sjó
staðan
var í
góðu
lagi”
— segir Kristján
Benediktsson,
borgarfulltrúi,
um niðurstöðu
fjárhagsúttekt-
arinnar
■ „Það er náttúrlega augljóst af
þessari skýrslu að fjárhagur Reykjavík-
urborgar þessi fjögur ár var í góðu
jafnvægi," sagði Kristján Benediktsson,
oddviti Framsóknarflokksins í borgar-
stjórn, þegar Tíminn innti hann álits á
niðurstöðum úttektar á fjárhagsstöðu
borgarinnar sem Ólafur Nilsson, endur-
skoðandi hefur nýlega skilað af sér.
„Tilgangurinn með þessari úttekt,"
sagði Kristján, „var að fá fram hvort
verulegar breytingar á fjárhagsstöðunni
hefðu orðið frá áramótum og þar til ný
borgarstjórn tók við. Það kemur í Ijós,
eins og við vat að búast, að það er ekkert
óeðlilegt í því sambandi. Þannig að það
er samræmi á milli reikningsins sem
miðast við 31. desember og þessa
uppgjörs sem miðast 30. júní. Svo nú
sést það að fyrrverandi meirihluti
raskaði ekki fjárhagnum til hins verra á
þá fimm mánuði sem hann stjórnaði á
þessu ári.“
- Það kemur fram í úttektinni að
veltufjárhlutfall hefur lækkað úr 2,30 í
1,83 á þeim fjórum árum sem fyrrver-
andi meirihluti stjórnaði.
„Veltufjárhlutfall getur nú rokkað
talsvert upp og niður og þótt það sé
aðeins óhagstæðara nú en það var fyrir
fjórum árum þá hefur það ekkert komið
niður á greiðslugetu hjá borginni, hún
er i góðu lagi," sagði Kristján.
Ennfremur nefndi Kristján, að ekki
þyrfti mikið til að hafa áhrif á
veltufjárhlutfall. „Til dæmis var keypt
húseign, hús Almennra trygginga við
Pósthússtræti, og ef á henni hvíla miklar
skammtímaskuldir getur það eitt út af
fyrir sig raskað hlutfallinu verulega,"
sagði Kristján.
-Sió.
fréttaskýring
Alþýðubandalagið vill ákveða kosningadag án samráðs við aðra í ríkistjórn
ÓLAFUR RAGNAR í EINKAVID-
RÆÐIIM VID STJÓRNARANDSTÖDU
■ „Ég hef ekki nákvæmar fregnir af
þessu daðri Alþýðubandalagsins við
stjórnarandstöðuna, en ég tel Ijóst mál
að Ólafur Ragnar Grímsson hafí nú um
helgina verið að leita hófanna við
forystumenn stjórnarandstöðunnar,
enda er hann til alls vís,“ sagði einn
heimildamanna Tímans úr röðum Fram-
sóknarmanna í gær, en það gengur nú
fjöllunum hærra að Alþýðubandalagið
undirbúi nú brotthlaup úr ríkisstjórn-
inni.
„Ekkert kappsmál
að sitja í stjórn“
Tíminn sneri sér til Steingrfms
Hermannssonar, formanns Framsóknar-
flokksins í gær og spurði hann um
afstöðu þingsflokks Framsóknarflokks-
ins: „Við teljum að þó að menn hefðu
viljað kosningar í nóvembermánuði, þá
sé tíminn hlaupinn frá okkur í því
sambandi. Hins vegar teljum við
sjálfsagt að stefna að kosningum eins
fljótt og raunhæft er, með tilliti til
afgreiðslu mála á Alþingi. Okkur er það
alls ekkert kappsmál að sitja í ríkisstjórn
með óstarfhæfan meirihluta, en við
teljum varla raunhæft að hægt verði að
kjósa fyrr en í aprímánuði.
Það kom greinilega fram á fundunum
með flokksmönnum stjórnarandstöð-
unnar að þeir vilja semja um kjördag,
og það er ekkert því til fyrirstöðu af
okkar hálfu að kjördagur verði ákveðinn
eins fljótt í vor og aðstæður leyfa."
Ólafur Ragnar biðlar
til stjórnarandstöðu
Tíminn hafði í gær samband við
fulltrúa stjórnarandstöðuflokkanna til
þess að forvitnast um hvað Alþýðu-
bandalagið hefði boðið upp á í þessum
viðræðum um helgina, sem Ólafur
Ragnar Grímsson, formaður þingflokks
Alþýðubandalagsins stóð fyrir. Saman-
tekt úr upplýsingum þeim sem þannig
fengust fer hér á eftir:
Ólafur Ragnar Grímsson, byrjaði um
þessa helgi að viðra sínar hugmyndir við
forystumenn stjórnarandstöðuflokk-
anna. Hans hugmyndir voru í þá veru
að Alþýðuhandalagsmenn hefðu nú
sannfærst um að þingmenn stjórnar-
andstöðunnar ætluðu sér að fella
bráðabirgðalögin, en fram til þessa
hefðu þeir ekki trúað því. Sagði hann
Gunnar Thoroddsen forsætisráðherra
hins vegar ekki trúa því, og hafa í hyggju
að sitja í forsætisráðherrastóli til næsta
hausts, cnda talinn reiðubúinn til þess
að draga framlagningu bráðabirgðalag-
anna fram yfir 1. dcsember nk. Ólafur
Ragnar á að hafa lýst yfir óánægju
Alþýðubandalagsmanna með þessar
hugmyndir forsætisráðherra og því lagt
til við forystumenn stjórnarandstöðunn-
ar að Alþýðubandalagið ákvæði með
þingmönnum stjórnarandstæðunnar
hvenær kosið verður, auk þess sem
Alþýðubandalagsmenn biðu upp á sam-
komulag um kjördæmismál.
Alþýðubandalag hefur ekkí
upp á mikið að bjóða
Ekki munu forystumenn stjórnarand-
stöðunnar hafa verið ginnkeyptir fvrir
boðum Alþýðubandalagsins, því þeir
munu hafa komist að þeirri niðurstöðu
að í rauninni hefði Alþýðubandalagið
ekki upp á mikið að bjóða, því
þingrofsrétturinn væri í höndum forsæt-
isráðherra, cða hjá þingflokkunum
öllum sameiginlega. Munu forystu-
mennirnir því hafa ályktað sem svo að
Gunnar Thoroddsen, forsætisráðherra,
myndi sitja sem fastast áfram, þó svo að
Alþýðubandalagið hlypi úr ríkisstjórn-
inni, því það væri engan veginn hægt að
gefa sér það sem staðreynd að Fram-
sóknarflokkurinn fylgdi á hæla Alþýðu-
bandalaginu í brotthlaupinu. Þá væri
einungis eftir sú leið að samþykkja
vantraust á forsætisráðherrann, og
stjórnarandstöðuliðið með því að flytja
vantrauststillögu á þann mann sem verið
hefur foringi þeirra undanfarin þrjú ár.
Staða mála virðist því sú, að þótt
Alþýðubandalagið vilji hlaupast á brott,
þá komist það hvergi með góðu móti.
Stjórnarandstöðumenn benda á, og
glotta stórum, að útlokað cr að kjósa
fyrir I. desember, en Alþýðubandalags-
menn hafa sagst viija kjósa strax. Segja
stjórnarandstöðumenn að það þurfi
a.m.k. sjö vikna undirbúning fyrir
kosningar, auk þess sem þeir benda á að
forsætisráðherra hafi alla möguleika á
hendi sér til þess að draga þessar
sameiginlegu viðræður allra flokka á
langinn eins og honum sýnist.
-AB