Tíminn - 10.02.1983, Side 7

FIMMTUDAGUR 10. FEBRÚAR 1983.
I • »
7
Vinsælir
breskir
hallardraugar
■ í bresku blaöi hefur verið
birtur vinsældalisti þekktustu
hallardrauga á Bretlandi undir
yHrskriftinni „Hver er hallar-
draugur hvar?“
í efsta sæti listans er sjálf
Elisabet I Bretadrottning, sem
lætur til sín taka í bókasafni
Windsor kastala. Á hæla hcnni
kemur gráklædda daman í
Glamis, hertoginn af Suffolk,
sem heldur sig í Astley-höll,
þá risahundur í Warwick,
grænklædda lafðin af Dunra-
ven, beinagrindin í Dunster,
María Stúart Skotadrottning í
Hermitage, Ann Boleyn og
vofan í Inverary. Oneitanlega
glæsilegur listi!
Sölnud
skilnadar
■ Þýska konan Gerta
Leitner, sem býr í Hamborg,
var ekki lengi að fá skUnað
frá eiginmanni sínum, sem er
grænmetissali, þegar hún
hafi lýst aðstæðum á heimil
inu fyrir dómaranum.
Hún bar það fyrir réttin-
um, að eiginmaður hennar
hefði aldrei séð ástæðu til að
veita fjölskyldu sinni nýtt
grænmeti eða ávexti, þó að
hann hefði átt hægt um vik
með það. í staðinn kom hann
alltaf heim með það, sem
hann gat ekld selt hvort sem
er, svo sem kramda ávcxti og
sölnað grænmcti!
Erfidast að
þekkja
aftur lag-
legt fólk
■ Það er engin ástæða til að
örvænta, þó að við lendum í
því, að einhver eigi erfitt með
að átta sig á því hver við erum,
þó að við höfum áður hist.
Reyndar megum við líta á það
sem gullhamra. Hópur í Kali-
fomíu, sem hefur kynnt sér
málið, hefur nefnUega komist
að því, að fólk eigi erfiðast
með að þekkja aftur laglegt
fólk!
Niðurstöðuna fékk hópurinn
með þvi að fá sjálfboðaUða tU
að skoða myndir af 120 ungum
pUtum. Þeir ungu mannanna,
sem höfðu ekkert óvenjulegt
við sig, voru álitnir mest aðlað-
andi. En þegar sjálfboðaliðun-
um voru sýndar myndirnar
aftur nokkra síðar, voru það
einmitt þessir sömu menn, sem
þeir könnuðust ekkert við að
hafa augum litið áður.
Sálfræðingar gefa þá skýr-
ingu, að sléttir og fclldir and-
litsdrættir, sem ekki bera nein
sérstök einkenni, svo sem stórt
nef eða skakkan munn, þyki
yfirleitt fallegastir.
þá eignast safnið eintak og síðan
gilda samningar í milli safnsins
og þeirra sem eiga höfundarétt
yfir myndunum um afnot af
þeim. Þannig getur safnið lánað
myndir fyrir gjald sem að hluta
rennur til þess sjálfs og að hluta
til eigenda höfundarréttarins.
Þannig er megnið af þeim mynd-
um sem á safninu eru í eigu
annaðhvort ljósmyndara eða
erfingja hans, en safnið hefur
fengið allmörg stór söfn til
varðveislu.“
- Veistu hve margar myndir
eru á safninu?
„Satt að segja þá hef ég ekki
hugmynd um það, það er alveg
geigvænlegur fjöldi. Nýrri söfn
sem við höfum til varðveislu eru
gífurlega stór sum hafa að geyma
allt upp í 300 þúsund negatíf
hvert. Gömlu söfnin sem við
erum með, fágæt söfn með
myndum aldamótaljósmyndara
eru miklu minni, sem stafar
auðvitað fyrst og fremst af
tæknilegum ástæðum.
- Hvað um sýningar á vegum
safnsins?
„Já, - nú seint í þessum
mánuði hefst mjög forvitnileg
sýning á Kjarvalsstöðum á veg-
um okkar og menningardeildar
franska sendiráðsins. Þar verður
sýnt úrval af ljósmyndum
franska rithöfundarins Emils
Zola, en hann var frábær ljós-
myndari og tók mikinn fjölda
mynda á síðari hluta ævi sinnar,
það eru varðveittar eitthvað um
sjö þúsund glerplötur eftir hann.
Myndirnar eru flestar frá París,
og eru einhverjar alglæsilegustu
myndir sem ég hef séð. Við tókum
þá ákvörðun að standa að þessari
sýningu, þótt það sé óneitanlega
mjög kostnaðarsamt fyrirtæki.
Þetta verður ekki sölusýning
þannig að við verðum að treysta
á áhuga almennings.
Fyrir utan þessa sýningu erum
við svo með sýningu í Vest-
mannaeyjum í undirbúningi.
Það verða myndir frá Vest-
mannaeyjum sem við höfum
safnað saman. Við vonumst til
að þessi sýning verði sett upp
einhvem tíma í mars.“
JGK
I
iniwmi'fli
erlent yfirlit
■ Shultz, Reagan forseti og Bush
Hafa Bush og Shultz
haft erindi sem erfidi?
Árangurinn af sendiferðum þeirra óljós enn
■ REAGAN forseta og ráð-
gjöfum hans var orðið það ljóst
um áramótin, að áróðurstafl
risaveldanna hafði snúizt við
eftir að Andropov tók við forust-
unni.
í Vestur-Evrópu hafði staða
Sovétríkjanna batnað í áróðurs-
stríðinu eftir að Andropov hafði
boðizt til að fækka meðaldræg-
um eldflaugum í Evrópu til jafns
við eldflaugar Breta og Frakka.
Einnig hafði það styrkt
aðstöðu Rússa, að Andropov
hafði lagt til, að gerður yrði
griðasáttmáli milli Atlantshafs-
bandalagsins og Varsjárbanda-
lagsins. Viðræður yrðu síðan
hafnar á grundvelli hans um
takmörkun og samdrátt hvers
konar vopna og herafla.
. Reagan var ekki undir það
búinn að mæta þessari sókn
Andropovs með gagntillögum,
eins og krafizt er í Vestur-
Evrópu í vaxandi mæli. Hann
hélt enn fast við núlltillöguna
svonefndu varðandi meðaldrægu
eldflaugamar, en bætti því þó
við, að hann væri tilbúinn að
íhuga vandlega allar tillögur frá
Rússum.
Jafnframt hafnaði hann þó
tillögunni um að Rússar tak-
mörkuðu meðaldrægar eldflaug-
ar í Evrópu til jafns við frönsku
og brezku eldflaugarnar.
Það var ekki aðeins í Evrópu,
sem Rússar höfðu snúið áróðurs-
taflinu sér í vil. Þeir höfðu orðið
vinsamlegri skipti við Kínverja
en um langt skeið og voru farnir
að gefa Pakistanstjórn í skyn, að
þeir væru tilbúnir til að semja
um Afganistan.
Því til áréttingar em rússnesk-
ir fjölmiðlar nú farnir að segja
frá hernaðarlegum átökum í
Afganistan, en um það höfðu
þeir þagað að mestu í stjórnartíð
Brésnjefs.
Sumir fréttaskýrendur telja
þetta merki um, að Andropov
meini það alvarlega, að hann
vilji semja um Afganistan á þann
hátt, sem Pakistan, íran og Kína
gætu unað við. Slíkt myndi bæta
sambúð Rússa og Kínverja.
REAGAN taldi af framan-
greindum ástæðum, að hann
yrði að snúast gegn sókn And-
ropovs bæði í Vestur-Evrópu og
Asíu. Hann og ráðgjafar hans
voru hins vegar ekki vissir um,
hvernig það yrði bezt gert.
Niðurstaðan varð sú, að
■ Kohl og Thatcher
Bandaríkjastjórn skyldi vinna
sér tíma með því að Reagan
sendi sérstaka fuiltrúa til Vestur-
Evrópu og Austur-Asíu í þeim
tilgangi að ræða við helztu
valdamenn þar og afla upplýs-
inga, sem gætu orðið grundvöllur
að stefnubreytingum eða stefnu-
mótun síðar.
Reagan og ráðunautum hans
var Ijóst, að þessar sendiferðir
yrðu ekki teknar alvarlega, nema
hann tefldi fram hinum beztu
mönnum, sem hann hafði á að
skipa. Það gerði hann líka.
Hann sendi Bush varaforseta
til Vestur-Evrópu og Shultz
utanríkisráðherra til Austur-
Asíu, en Bush og Shultz eru
tvímælalaust þeir samverka-
menn Reagans, sem njóta mests
álits og viðurkenningar.
Báðir hafa þeir þann kost að
vera gætnir og athugulir og hollir
Reagan, þótt oft kunni þeir að
hugsa á aðra leið en hann.
Sennilega tekur Reagan meira
tillit til þeirra en annarra sam-
verkamanna sinna.
Það hefur áður verið rakið í
erlenda yfirlitinu að hlutverk
Bush myndi reynast býsna erfitt,
þar sem hann hefði annars vegar
haukana í Bandaríkjunum, sem
vilja beita Sovétríkin viðskipta-
þvingunum og herða vígbúnað-
arkapphlaupið, en hins vegar
vaxandi fylgi í Vestur-Evrópu
við þá stefnu, að ekki eigi að láta
samninga stranda á því, þótt
Rússar hafni núlltillögu Banda-
ríkjaforseta.
Hlutverk Shultz var ekki síður
erfitt, þótt á annan hátt væri.
Sambúð Kína og Bandaríkjanna
hefur farið kólnandi að undan-
förnu. Valdamenn í Peking hafa
lýst vaxandi andúð á stuðningi
Bandaríkjanna við stjórnina á
Taiwan og þeir hafa lýst vaxandi
andstöðu við hersetu Banda-
ríkjamanna í Suður-Kóreu.
Til viðbótar hefur komið eins
konar viðskiptastríð á vefnaðar-
vörum. Bandaríkjastjórn tak-
markaði vissan innflutning á
vissum vefnaðarvörum frá Kína,
en Kínastjórn svaraði með al-
geru banni á bandarískum vefn-
aðarvörum.
í kínverskum fjölmiðlum hafa
Bandaríkin verið ásökuð um
svipaða yfirdrottnunarstefnu og
Sovétríkin, en fram til skamms
tíma voru Sovétríkin talin verri.
Á sama tfma hefur það svo
gerzt, að sambúð Kína og So-
vétríkjanna hefur heldur
Þórarinn
Þórarinsson,
ritstjóri, skrifar
skánað. Utanríkisráðherra Kína
mætti við jarðarför Brésnjefs og
í framhaldi af því mun Gromyko
utanríkisráðherra Sovétríkjanna
heimsækja Peking. Þá hefjast
aftur í marz viðræður þær milli
Kína og Sovétríkjanna, sem
hófust á síðasta ári.
SENDIFERÐUM þeirra
Bush og Shultz er nú að ljúka og
verður ekki dæmt um á þessu
stigi, hver árangurinn verður.
Hann kemur ekki fyllilega í ljós
fyrr en eftir heimkomuna og
þegar séð verður, hvort þessar
sendiferðir verða til þess að
breyta eitthvað afstöðu forsetans
og stjórnar hans.
Ótvírætt hafa þessi ferðalög
þó vakið athygli og Bandaríkin
verið meira í sviðsljósinu en
Sovétríkin meðan á þeim stóð.
Bush fékk hjá öllum þeim
ríkisstjórnum, sem hann heim-
sótti, stuðning við þá skoðun, að
núlllausnin svokallaða væri bezta
lausnin varðandi meðaldrægu
eldflaugarnar, en það var jafn-
framt látið fylgja með, að aðrar
lausnir gætu komið til greina.
Þetta kom m.a. glöggt fram í
yfirlýsingu, sem birt var eftir
fund þeirra Helmuts Kohl og
Margaretar Thatcher í London
4. þ.m. í yfirlýsingunni segir, að
náist ekkert samkomulag um
meðaldrægu eldflaugarnar, verði
Natóáætluninni frá 1979
framfylgt.
Ýmsir fréttaskýrendur draga
þá ályktun af þessu, að Reagan
verði ekki stætt á að halda
núllstefnunni til streitu, heldur
verði hann að sætta sig við
minna, ef samkomulag á að nást.
Shultz var vel tekið í Japan
eins og vænta mátti, þótt óvíst
sé um árangur af viðræðunum í
Tokýó. Um viðræður hans við
valdamenn í Peking hefur það
helzt frétzt, að þær hafi verið
hreinskilnar og gagnlegar. Shultz
notaði tækifærið til að bjóða
Deng, sem er mesti valdamaður
Kína, í heimsókn til Bandartkj-
anna, og verður sennilega úr
henni á þessu ári.
Litlar líkur virðast á því, að
breyting verði á stefnu Kínverja
þangað til. Strax eftir brottför
Shultz gagnrýndu kínverskir
fjölmiðlar aðstoð Bandaríkj-
anna við Taiwan og hemaðarað-
stoðina við Suður-Kóreu, en
þangað fór Shultz frá Peking.