Tíminn - 17.02.1984, Blaðsíða 4

■ „Þið verðið nú vitni að því sem ég
vil kalla byltingu í þessum ákveðna þætti
byggingarstarfseminnar hér á landi“,
sagði Einar Guðberg Gunnarsson, fram-
kvæmdastjóri Gluggaverksmiðjunnar
Ramma h.f. í Njarðvík m.a. er hann
sýndi fréttamönnum hin nýju tæki til að
gagnfúaverja timbur, sem Rammihefur
nú keypt og tekið í notkun - fyrst
trésmiðja hér á landi - við gluggasmíði.
Búnaður þessi og það fúavarnarefni sem
notað er, er framleitt af Gori A/S í
Danmörku og vörnin í fiokki B, sam-
kvæmt stöðlum samræmdum af Nor-
ræna timburvemdarráðinu (NTR).
Að sögn Einars Guðbergs eru nú
liðnir nær tveir áratugir síðan Gori fór
að gagnverja timbur, eða árið 1965.
Arið 1969 hafi síðan verið lögleitt á
Norðurlöndunum að allir gluggar skyldu
gagnvarðir. „En hvers vegna höfum við
verið svona sofandi fyrir þessum málum?
Hvers vegna hefur ekkert verið gert hér
á landi í þessum efnum öll þessi 15 ár
síðan?“ spurði Einar Guðberg.
Sístækkandi hópur smiða
lifir af gluggaviðgerðum
„Þið þckkið öll hina klassísku spurn-
ingu hvers hús- eða íbúðakaupanda hér
á landi „hvernig eru gluggarnir?" Það
hefur nánast verið litið á það sem
eitthvert náttúrulögmál að gluggar séu
orðnir fúnir þegar hús eru orðin 30-40
ára gömul og jafnvel löngu fyrr. Sá
hópur smiða sem lifir af því góðu lífi að
gera við fúna glugga fer sí stækkandi.
Aldrei hefur liins vegar verið kannað
hvað þetta vandamál er stórt og um-
fangsmikið. Síðasta stóra þekkta dæmið
er t.d. Víðishúsið".
Gagnvörnin er fólgin í því að fúa-
varnarefnið gengur inn í viðinn, en ekki
borið utaná eins og tíðkast hcfur. Gagn-
fúavörnin cr gerð á tréeiningunum full-
unnum, þannig að efnið fcr vcl inn í
endahlutana sem alla jafna eru viðkvæm-
ustu fletirnir fyrir fúa. Tækið sjálft er
tvíþætt. Neðri hlutinn er geymir fyrir
13.000 lítra af olíuupplausn, sem síðan
streymir upp gegn urn timburstokkinn,
sem tekur 6 rúmmetra af viði hverju
sinni. Við gagnvörnina er ýmist beitt
yfirþrýstingi og undirþrýstingi, þótt hið
síðarnefnda sé aðaleinkenni aðferðar-
innar, sem oft er því nefnd „vakúum-
fúavörn".
Enn eitt
íslenska heimsmetið
Við kaup Ramma á tækjum þessum
slógu íslendingar enn eitt heimsmetið,
að því er fram kom í samtalinu við Einar
Guðberg. Þegar hann fór til tækjakaup-
anna til Gori kom í Ijós að arkitektar á
íslandi hanna miklu lengri og stærri
glugga en almennt tíðkast annarsstaðar
í heiminum. í stað þess að Rammi gæti
keypt þau tæki, sem algengust eru, þ.e.
með 3ja metra löngum tanki varð Gori
að hanna stærsta verkfæri heimsins af
þessari tegund fyrir Ramnia, þ.e. 6
metra langt. Það krefst þess jafnframt að
olíubirgðirnar í geyminum þurfa alltaf
að vera miklu meiri en ella væri nauðsyn-
legt.
Framleiðslan hjá Rammaveröurundir
óháðu gæðaeftirliti Iðntæknistofnunar
íslands og varan merkt eftir reglum
NTR, standist hún gæðakröfur. Eftirlit
Iðntæknistofnunar fer þannig fram, að
komið er að óvörum í verksmiðjuna og
sótt sýni af gagnvörðum viði, sem síðan
verður prófaður. Auk eigin framleiðslu
mun Ramrni einnig taka að sér gagnfúa-
vörn fyrir aðra.
Um 2.000 kr. auka-
kostnaður við heilt
einbýlishús
Tækin kostuðu um 1,5 millj. króna.
Af olíunni ganga um 0,2 lítrar inn í
hvern lengdarmetra af venjulegu glugga-
efni. Gagnvörnin hefur þá eiginleika að
olían mettar viðinn, þannig að hann
tekur ekki við meiri raka og er því varinn
gegn þeim rúmmálsbreytingum sem
valda fúa; í timbri þegar það verður til
skiptis fyrir áhrifum vatns og sólarhita.
■ Gluggar og hurðir í smíðum og
auövitað af öllum stærðum og gerðum,
þótt slíkt geri þessa hluti um 30% dýrari
en þeir þyrftu ella að vera.
■ Einar Guðberg
— Hanna þurfti sérstakan tank svo
„íslensku” gluggarnir kæmust ofan í hann
■ Unninn gluggaviður á leið inn í gagnfúavarnartækið. Úr því kemur hann aftur snertiþurr eftir 45 mínútur.
Rammi kynnir ný tæki til að gagnfúaverja timbur:
ENN ERII fSLENMNG-
SRAflSLA HDMSMET
Taldi Einar Guðberg láta nærri að
gagnvörnin þýði um 2.000 króna auka-
kostnað við gerð allra glugga í dæmigert
einbýlishús.
íslendingar vilja ekki
30% ódýrari glugga
Það kom og fram í viðtalinu við Einar
Guðbcrg að enn virðumst við Islending-
ar hafa sérstakt yndi af því að kaupa
hlutina dýrari en þeir þyrftu að vera.
Stöðlun glugga, t.d. í 4-6 tegundum,
hefur nánast ekkert gengið hingað til,
þótt slíkir gluggar gætu verið um 30%
ódýrari en nú er. Meðal annarra þjóða
sagði hann algengt að 50-70% af allri
gluggaframleiðslu væru staðlaðir
gluggar. Að vísu tók hann fram að
aðeins væri farinn að nást árangur í
þessa átt hjá stórum byggingaraðilum
eins og t.d. byggingarsamvinnufélögun-
uni í Kópavogi og Byggung, en þó hafi
ekki náðst samræmi milli þeirra aðila
innbyrðis. Einar sagði verðskrána þegar
lækka töluvert við pöntun t.d. 200-300
eins glugga.
Rammi gæti framleitt
alla glugga sem hér
þarf ef...
Þessi sérhyggja landans skapar hins
vegar eðlilega mikla vinnu. Fram kom
hjá Einari að framleiðslugeta þeirra
tækja sem Rammi hcfur sé slík að þar
væri hægt á 5-6 mánuðum á ári að
framleiða alla glugga sem Islendingar
þurfa árlega ef þeir væru staðlaðir.
Svipað er að segja um útihurðasmíðina
hjá Ramma. Dyragöt á húsum geti verið
af öllum stærðum og gerðum, þannig að
sérsmíða þurfi nánast alla karma og
ramma og annað sem tilheyrir nema
kannski hurðirnar sjálfar. Þar sagði
hann að einnig gæti munað um 30% á
verði með stöðlun.
-HEI
■ „Það er allt í lagi að vinna við þessi
tæki ef maður passar sig á því að nota
réttu handtökin", sagði Hanna Ingi-
mundardóttir, starfsmaður í Ramma,
þegar Tímamaður hafði orð á því að sér
hafi alltaf þótt fræsarar og slík tæki
heldur ógnvænleg. Hanna kvaðst nú
hafa starfað í Ramma tvö ár samfleytt og
alls á fjórða ár og kunna þessari vinnu
ágætlega. Spurð hvort hún hyggði e.t.v.
á nám í iðninni kvaðst hún ekki vera
farin að hugleiða slíkt, en hver veit hvað
síðar kann að koma upp á. Samstarfs-
maður Hönnu Karólína Þorgrímsdóttir
hefur nú 7 starfsár að baki í Ramma,
enda taldi Hanna að oftast hafi þar verið
tvær til þrjár konur meðal starfsmanna,
sem nú eru samtals um 25 talsins.
Tímamyndir G.E.