Tíminn - 06.04.1986, Qupperneq 7

Tíminn 7
Sunnudagur6. apríl 1986
William Sharpe, - einvalalið og ég
langyngstur. En það er ekki gert ráð
fyrir að ég standi þeim neitt að baki,
- enda ætla ég mér að standa mig
vel."
Grobb?
Eruð þið alltaf jafn montnir?
„Montnir!? Ja, - mér hefur nú
bara virst það hérna á íslandi, að
menn mættu ekki vera svolítið bros-
mildir og ánægðir með lífið, án þess
að vera taldir montnir. Maður þarf
alltaf að vera eins og draugur upp úr
öðrum draug, til þess að falla í
kramið. Ég vil ekki meina að ég sé
montinn, - ég held ég sé bara vel
ánægður með sjálfan mig. Og það
þýðir ekki að vera í þessu fagi öðru
vísi en að hafa visst sjálfstraust.
Maður þarf að hafa trú á sjálfum sér
og ef fólk telur það mont, þá er það
bara allt í lagi. Ég brcyti mér ekki til
þess að falla betur í kramið. Ég kem
til dyranna eins og ég er klæddur".
Og Gunnar kinkaði kolli og sam-
sinnti bróðursínum. En blaðamaður
minntist þess, að Guðbjörn hefði
sungið á skemmtun í Broadway og
að Irigólfur Guðbrandsson hefði líkt
honum við Pavarotti í kynningunni.
„Nei, nei“, sagði Guðbjörn hlæj-
andi,. „Hann kallaði mig nú bara
Pavarotti íslands og það er nú svolít-
ið annað. Ingólfur setur nú samt
Kristján Jóhannsson skör hærra, -
hann er geysilega fínn söngvari.
Menn segja svo margt þegar þeir
verða hrifnir og mér hafði gengið vel
að syngja þetta kvöld“.
Rétt í þessu stökk Gunnar á fætur
og hljóp inn í eldhús. Pizzan var
tilbúin.
„Hvað ertu að koma með þetta
inn núna, Gunnar? Ég er kominn í
stuð til að tala, maður. Ég má varla
vera að því að borða“. „Þú ert nú
líka búinn að segja nóg í bili“. Og
svo gæddum við okkur á gómsætri
pizzu, sem var greinilega verk unnið
af vönum höndum.
„O, ætl’ekki. Æfingin er í góðu
lagi, því að tenórar þurfa nefnilega
að borða fleiri máltíðir á dag en
aðrir“, sagði Gunnar, og tók vel til
matar síns. „Maður er ómögulegut
ef maður borðar ekki nóg. Til dæmit
segir Sieglinde Kahmann að á morgn-
ana eigi maður að borða smávegis.
syngja svo aðeins, borða svo meira
og syngja svo meira, og loks borða
mikið, - þá geti maður sungið mikið.
Og þetta er alveg rétt. Og til að
halda sér í góðu formi, þarf maður
að hvíla sig vel. Svona á milli
matmálstíma og söngtíma förum við
stundum í líkamsræktina og lyftum
og pumpum, - þó það geri kannski
ekki meira en að hreinsa matarblett-
ina af samviskunni".
En hvað er Gunnar að fást við
helst, annað en matargerð?
„Ég er náttúrlega þremur árum
yngri en Guðbjörn og hef lært árinu
skemur en hann. En við komum
yfirleitt saman fram á árshátíðum og
skemmtunum og núna um daginn
tók ég upp ítalskar aríur, þýsk ljóð
og Kaldalónslög fyrir útvarpið. Svo
er bara að vinna vel undir prófin í
vor.“
Söngnám
Bræðurnir hafa gengið mjög svip-
aðan menntaveg. Þeir tóku báðir
þátt í Nemendamóti Verzlunarskól-
ans sem einsöngvarar, þeir hafa
verið hjá tveimur söngkennurum og
eru nú í söngnámi hjá Sigurði
Demetz, eins og fyrr sagði. En
ólíkt flestum öðrum söngnemend-
um, taka þeir ekkert fram yfir
sönginn. Þeir eru einungis í söng-
námi og ekkert er látið trufla það.
„Ég byrjaði í Söngskólanum fyrir
fjórum árum. Þá tók ég inntökupróf
og söng fyrir kennarana lag sem ég
hafði sungið í uppsetningu Verzlun-
arskólans á Evita á Nemendamóti,“’
sagði Guðbjörn. „Jón Ólafsson, yfir-
poppari á Rásinni ogstórvinur minn,
lék undir á píanóið. Svo á eftir söng
ég nokkra skala og fór nú ekki hærra
en upp á b. Már Magnússon, söngv-
ari, var einhvern veginn ekki alveg
sáttur við þetta og trúði ekki að mér
hefði verið gefið svona klingjandi
gott b af náttúrunnar hendi, en við
Gunnar höfum báðir það sem kallað
er náttúruraddir. Nú, hann lét mig
taka þetta b hvað eftir annað, áður
en hann varð sannfærður. í>á struns-
Guðbjörn t.v. og Gunnar Guðbjörnssynir með kennara sínum, Sigurði Demetz, (sem aftur hefur tekið upp fornafnið Vincenzo). ,Tímamynd: Róbcn)
aði hann út. Ég vissi auðvitað ekki
hvaðan á mig stóð veðrið og hélt
helst að ég væri kolómögulegur og
fengi aldrei inngöngu í samfélag
söngvara. En það var nú öðru nær
og var ég settur í tíma hjá Magnúsi
Jónssyni, en hjá honum var ég út
veturinn“.
„Ég hinsvegar byrjaði ári síðar og
hjá Snæbjörgu Snæbjarnarsdóttur í
Tónlistarskólanum í Garðabæ,“
sagði Gunnar. „Pá var ég 18 ára
gamali. En þegar ég hafði verið þar
í eitt ár ákvað ég að fylgja bróður
mínum, sem þá var byrjaður hjá
Demma“, en svo er Sigurður Dem-
etz yfirleitt kallaður í vinahópi.
Og Guðbjörn tók við: „Já. Það
bar nú þannig til að mágkona okkar
kennir á píanó í Nýja tónlistar-
skólanum. Hún benti mér á Dem-
etz og bað mig um að syngja fyrir
hann, sem ég og gerði. Hann bauð
mér þá í tíma til sfn, en hafði áður
spurt hvort ég ætlaði mér ekki að
vérða atvinnusöngvari. Hann vill
ekki nemendur sem eru með
hálfkák."
„Nei, - enda tók hann mig inn
með sömu skilyrðum."
„Hann er mjög strangur kennari.
Fyrst þegar ég byrjaði braut hann
mig algjörlega niður; hann hermdi
eftir mér þegar ég gerði vitleysur,
sagði að ég syngi í nefið og gerði grín
að mér á allan hátt. Svo einu sinni
þegar ég var nýkominn í tíma til
hans lét hann mig syngja „Ég lít í
anda liðna tíð“ eftir Kaldalóns og
þegar það vfir búið spurði hann mig
þeirrar samviskuspurningar, hvort
mér hefði nú fundist þetta gott hjá
mér. Ég sagði honum sem var, að
mér hefði nú ekki fundist það. Já,
sagði hann, þetta er þá ágætt í dag.
Og ég var látinn ganga út úr kennslu-
stundinni þó hún væri ekki nær
hálfnuð. Ég skildi vitanlega hvorki
upp né niður í nokkrum hlut og var
gráti næst, en Demmi sagði mér svo
löngu seinna, að þarna hefði hann
verið að athuga hvort ég gagnrýndi
sjálfan mig, - því að annars hefði
hann ekki nennt að eyða meiri tíma
í mig.“
„Hann hefur ekkert að gera með
fólk, sem ekki heyrir þegar það gerir
vel eða illa. Það þýðir ekki að vera
að segja mönnum til alla ævi, - alla
vega endist Demma karlinum ekki
aldur til þess,“ skaut Gunnar inn í,
en Guðbjörn hélt áfram.
„Ég held ég móðgi engan, þótt ég
segi að Demmi sé besti söngkennar-
inn hér á landi. Hann hefur skilað
svo mörgum söngvurum út í þjóðfé-
lagið, svo sem Kristjáni Jóhanns-
syni, Sigríði Ellu, Erlingi Vigfússyni,
Ólafi Þ. Jónssyni, Ingveldi og Sigur-
veigu Hjaltested og gott ef ekki
Kristinn Hallsson sjálfur hafi verið
eitthvað hjá honum líka. Það var
líka fyrir óperusöngvara sem Demmi
kom hingað fyrst til að halda nám-
skeið, svokallað „master class“, en
ekki til að kenna nýgræðingum.”
Nú heyrir maður óperusöngvara,
og þá auðvitað sérstaklega tenóra,
klifra upp eftir tónstiganum í óguð-
legar hæðir. Eru slíkar æfingar heil-
brigðar?
„Það er ekkert eðlilegt við óperu-
söng. Viðerum líkirfþróttamönnum
að þessu leyti. Það er heldur ekki
eðlilegt að stökkva 2 metra í loft upp
eða að svipta upp 300 kílógramma
lóðum. Þar hafa menn aukið við
krafta sína og getu með æfingu. Hjá
okkur er nákvæmlega hið sama uppi
á teningnum", sagði Guðbjörn Guð-
björnsson og enn samsinnti Gunnar.
Hér ríkir betra bræðralag en sagt er
frá í íslenskum handritum fornum.
Hjónakornin
á Þórsgötunni
„Já, við erum eiginlega eins og
hjón“, sagði Gunnar hlæjandi.
„Við vorum að fá okkur börn á
heimilið, þessa páfagauka þarna.
Þess vegna getum við ekki skilið, því
að við gætum aldrei komið okkur
saman um hver ætti að eiga Cava-
radossi og hver Toscu“.
Það þykir rétt að benda á, að
Cavaradossi cr tenórhlutverkið í óp-
eru Puccinis „Tosca“, en titilhlut-
verkið er fyrir sópran.
Kvarta nágrannar ekkert yfir háv-
aða, þegar þið æfið ykkur?
„Blessaður vertu, þetta eru bestu
nágrannar í heimi. Þeir hafa sýnt
okkur ótrúlegt umburðarlyndi, enda
allt saman listamenn eða listhneigt
fólk. Rögnvaldur Sigurjónsson, pí-
anóleikari, býr hér við hliðina á
okkur, beint á móti býr Stefán
Stephensen, hornaleikari, nú,
Megas býr hér á efstu hæðinni og hér
skammt frá er Gunnar Sverrisson
skáld. Hann fylgist grannt með því
sem við erum að gera“.
En skyldfólkið?
„Það styður okkur heils hugar.
Pabbi er að vísu dáinn fyrir fimm
árum, en þá fengum við þessa íbúð,
vegna þess að mamma tók ekki í mál
að hafa okkur hávaðaseggina undir
sama þaki og hún. Hún er samt
ákaflega söngelsk og hefur hjálpað
okkur mikið. Til dæmis á hún bílinn
sem við erum alltaf á“.
Meðan á þessu spjalli stóð hafði
Gunnar tekið saman mataráhöldin
og fært fram í eldhús. Óþarft ætti að
vera að taka fram, að engu var leyft,
- enda blaðamaður orðinn sannfærð-
ur um, að til að öðlast góða söngrödd
„þurfi maður að borða mikið“.
„Og fyrst við erum farnir að tala
um fjölskylduna”, sagði Gunnar og
fékk sér aftur sæti, „má alveg bæta
því við, að við erum fleiri frændurnir
í söngnámi. Kolbeinn Ketilsson er
líka hjá Demma, en hann er sonur
Ketils Jenssonar tenórsöngvara og
föður-bróður okkar. Ketill gat sér
frægðar hér á landi á sínuni (ima
fyrir óperusöng en hann lærði á
Ítalíu. Við höfum því fengið óper-
una með móðurmjólkinni, ef svo má
að orði komast."
„Söngraddir ganga í ættir. Afi
okkar og bróðir hans höfðu báðir
góðar raddir og fólk þekkir okkur
stundum á röddinni, hafi þeir þekkt
annan hvorn okkar. Það kom eitt
sinn til mín maður, þegar ég hafði
sungið á skemmtun, og spurði hvort
ég væri skyldur Júlíusi Hallgríms-
syni, sem er afabróðir minn, - við
hefðum svo svipaða rödd. Þetta
virðist vera einhver sérstakur radd-
blær sem fólk þekkir, enda eru
raddir okkar Gunna mjög háar og
bjartar".
Eruð þið ekki bornir saman sem
söngvarar?
„Jú, því er nú ver,“ svaraði Gunnar.
„En það er ekki sanngjarnt. Þó að
við höfum líkar raddir, þá eru þær
ekki eins. Við komum sennilega til
með að verða gjörólíkir söngvarar,
þegar fram líða stundir." „í sam-
bandi við samanburðinn vil ég bara
svara þessu svona,“ sagði Guðbjörn
„de gustibus non est disputandum.“
Það er ekki hægt að rífast um smckk.
Söngkennsla á íslandi
„Annars er undarlegt, hvað fólk
þarf sífellt að stilla okkur bræðrun-
um upp á móti hvor öðrum. Eins og
það sé ekki nóg pláss fyrir tvo
söngvara í viðbót á íslandi. Menn
ættu að hafa meiri áhyggjur af því,
hve margar raddir eru skemmdar
hér,“ sagði Gunnar og baðaði út
öllum öngum.
Skemmdar? Er kennslu þá í ein-
hverju ábótavant? Kunna þá söng-
kennarar hér á landi ekki að...?
Þetta mál virðist bræðrunum mjög
hugleikið, því Guðbjörn gaf blaða-
manni ekki færi á að Ijúka við
spurninguna.
„Ja, - það getur vel verið að
kennararnir kunni alveg ógurlega
mikið, - en þeir virðast sumir hverjir
eiga í miklum vandræðum með að
skila því frá sér.“ Og Gunnar tók við
boltanum: „Svo er það þessi: (líkir
eftir kerlingu) - hann getur kannski
ckkert sungið, en hann er frábær
kennari! Það gengur ekki upp í
þessu fagi, að sá sem ekki getur,
kennir. Fólk lærir afskaplega lengi
og tekur hálfan annan helling af
stigum og loks kennarapróf án þess
að hafa nokkra rödd.“ Guðbjörn:
„Ég get ekki skilið rökfræðina á bak
við þetta. Ég hlýt bara að vera svona
heimskur, því að mér er alveg sama
þótt einhver drottningarmóðir suður
í löndum leggi blessun sína yfir
prófskírteini þessara svokölluðu
kennara. Sá sem ekki getur sungið,
getur ekki heldur kennt mönnum að
syngja.“
Ekki töldu bræðurnir, að allir
gætu orðið góðir söngvarar, en
mögulegt væri að „opna“ flestar
raddir; það væri nauðsynlegt leikur-
um, þingmönnum, handboltaþjálf-
urum og mæðrum, jafnt og söngvur-
um, að læra að beita röddinni.
„En ekki nóg með að hér þrífst
slangur af kolómögulegum söng-
kennurum," sagði Guðbjörn „kerf-
ið sjálft gerir hvergi ráð fyrir að þú
sért í söngnáminu af einhverri al-
vöru. Það er hvergi pláss fyrir þá
sem ætla sér að verða einsöngvarar,
- og þú getur alveg sagt það, að ekki
einu sinni í Söngskólanum er manni
gefinn kostur á því að læra af alvöru.
Allir þessir skólar eru eins konar
útungunarstöðvar fyrir kóra. Nema
kannski Nýi tónlistarskólinn. Hvorki
Demmi né Ragnar Björnsson skóla-
stjóri nenna að kenna fólki sem
þeim finnst ekki varið í.“ „Eina
leiðin er oft sú, að kennararnir af
einskærri hjartagæsku taki nemand-
ann í aukatíma heim til sín,“ bætir
Gunnar við ræðu Guðbjörns og sló
svo botninn í viðtalið: „Allt þetta
ranglæti í garð söngnemenda kyndir
auðvitað undir fordóma fólks gagn-
vart söng og óperutónlistinni. Það er
engin furða að fáráðlingarnir spyrji
mann: (og enn kemur eftirherma, en
Gunnar er sá snjallari af þeim bræðr-
um í þeirri list) Ertu bara að læra að
syngja? Á hverju ætlar þú að lifa? -
Ég hef ætlað mér að lifa hamingju-
sömu lífi og starfa það sem ég
ánægju af. Og ég veit að ég tala fyrir
okkur báða þegar ég segi: Ég er ekki
þessi dæmigerða níu til fimm týpa!“