Tíminn - 08.04.1986, Blaðsíða 2

2 Tíminn
Þriðjudagur 8. apríl 1986
Frumvarp til bjargar
kartöfluverksmiðjunum?
Þyki einhverjum innfluttir garö-
ávcxtir, gnenmcti eöa kartöflur
vera scrsttikt lostæti þá er vissara
fyrir þann hinn sama að kaupa vel
af slíkri vöru hiö fyrsta. I’ess mun
skammt aö bíöa aö lagt veröi 200%
gjald á tollverð hinnar innfluttu
vöru.
Þctta er alla vega efni stjörnar-
frumvarps um breytingu á lögum
um framleiöslu, verölagningu og
sölu á búvörum sem lagt var fram
í efri ileild Alþingis í gær. Frum-
varpið kom til l'yrstu umræöu
samdægurs og þá geröu nokkrir
þingmenn stjórnarandstöðunnar
athugasemdir við cfni þess og
tengdu þaö bágri stööu svokallaöra
kartöfluvcrksmiöja hérlendis.
í grcinargcrö með frumvarpinu
segir m.a.: „Vegna náttúrufars og
legu landsins er ekki unnt að
tryggja nægilegt vöruframboö allt
áriö á vissum tegundum búvara,
t.d. garöávöxtum, grænmcti og oft
kartöflum. Vcröur því aö flytja
þessar vörur inn en í ýmsum tilvik-
um eru hinar erlcndu vörur greidd-
ar verulega niöur af þarlendum
st jórnvöldum. Þegar innlend fram-
leiðsla cr á markaðnum raskar
innflutningur þessara vara því
ntjög samkeppnisaöstööu innlendu
framleiðslunnar og skeröir mögu-
lcika innlendra framleiðenda til aö
tryggja nægilegt vöruframboö í
framtíöinni. Þessar aöstæöur hafa
m.a. gert þeim innlendu fyrirtækj-
um sem vinna úr kartöflum erfitt
l'yrir í samkeppni viö niðurgreidda
framleiöslu erlendis frá". -SS
Sambandiö í Evrópu:
FJARMALAVID
SKIPTIN ÓLL
TIL LUNDÚNA
Frá frcttaritara Tímans í London, David Keys.
Fyrirhugað er að gera London aö
aðal fjármálamiðstöð Sambandsins í
Evrópu. Rekstri skrifstofu Sam-
bandsins í Hamborg verður hætt í
sinni núverandi mynd og þau við-
skipti sem þar liafa farið fram flutt
til skrifstofunnar í London.
Áætlað er að þessi breyting geti
sparað Sambandinu nokkur hundr-
Kona í fyrsta
skipti á seðli
Jóliunnes Nordal seðlabankasljóri ineð stærsta seðilinn í íslenska scðlasafn-
inu, |nísiind króna seðilinn. í júní kcniiir nýr llniinþiisiind króna seðill lilár
að lit. (T ímainynd Svcrrir)
SAWKVÆMTlikSUM Ntt.tO
29 MAHð vj.il
SEÐLABANKI
ÍSLANDS
Nú léttist brátt í pyngjunni án þess
aö verðmætiö skerðist. Nýr 5000
króna seðill veröur settur í umferð í
kotnandf júnímánuöi.
Auglýsingastofa Kristínar hf. hef-
ur hannað seöilinn eins og aöra seöla
í núgildandi seðlaröð. Aöallitur
seöilsins er blár og stærð hans
7x 15,5 sm cöa '/: sm lengri cn 1000
króna seöillinn. Á framhlið seðilsins
er andlitsmynd af Ragnheiöi Jóns-
dóttur (1646-1715) biskupsfrú á Hól-
um og er þetta í fyrsta skipti, scm
konumynd birtist á íslenskum pen-
ingascðli. Er allt myndefni seöilsins
tengt Ragnheiöi, hannyröum hennar
og kcnnslu. Andlitsmyndin svo og
minni mynd af manni Ragnheiðar,
Gísla Þorlákssyni Hólabiskupi og
tveimur fyrri ciginkonum hans er
unnin cftir málverki í Þjóðminja-
safni. Verögildi í bókstöfum er unn-
iö eftir útsaumslctri úr sjönabók
Ragnhciðar og bakgrunnsmynstriö
er þaö sama og hún notaöi í altaris-
klæöi fyrir Laufáskirkju í Eyjafirði.
sem nú er geymt í Þjóðminjasafninu.
Á bakhliö er mynd af Ragnhciði
ásamt tveimur nemendum sínum aö
skoða altarisklæöiö. Stóll Ragnheið-
ar og sjónabók er teiknuö eftir
frummyndum úr Þjóðminjasafni og
grunnmynstur er hiö sama og á
framhlið. Útsaumað fangamark
Ragnheiðar cr á spássíu.
Fyrsta prentun á hinum nýja seöli
mun telja alls um 3 milljónir stykkja.
Ef allur kostnaöur er talinn mun
hver seöill kosta Seðlabankann kr.
3,42 fyrst í stað en síðar kr. 2.83.
Þá hefur Seölabankinn látið slá
sérstakan 500 króna minnispening í
tilcfni af 100 ára afmæli seðlaútgáfu
í landinu og hefst sala hans miöviku-
daginn 9. apfíl n.k. Á framhliö
peningsins er mynd fjallkonunnar,
en fjallkonumynd var á bakhlið 50
króna seöils 1886 og oft síðar á
íslenskum seölum. Á bakhlið er
mynd af áraskipi undir seglum. en
slík skip voru algcng fyrir um 100
árum, ogcr útgáfa peningsins þtmnig
tcngd aðalatvinnuvegi þjóöarinnar.
Minnispeninginn teiknaði Þröstur
Magnússon, teiknari FÍT. Hámarks-
upplag peningsins er takmarkaö viö
20.000 eintök. Þar af eru 5000 pen-
ingar sérunnir úr 925/1000 silfri og
15000 stk. í venjulegri sláttu úr
500/1000 silfri.
uö þúsund sterlingspund.
Umsvif skrifstofunnar í London
munu aukast um a.m.k. 20% þegar
hún hefur tekið við þeim rekstri sem
áður var í Hamborg.
Þessi breyting á hlutverki Lund-
únaskrifstofunnar sem á að koma til
framkvæmda í ágúst, kemur í kjölfar
aukningar á mikilvægi fjármálaum-
svifa hennar, en þau hafa þrefaldast
á síðastliðnum fimm árum.
Framkvæmdastjóri Lundúnaskrif-
stofu Sambandsins, Sigurður Á. Sig-
urðsson sagði að flutningur reksturs
Hamborgarskrifstofunnar til
London muni stuðla aö því enn
frekar en orðið cr að gera London
aö miðstöð fjármálaviðskipta ís-
lensku Samvinnuhreyfingarinnar í
Evrópu.
„Við. teljum heppilegast að ein-
beita okkur að London," sagði Sig-
uröur viö Tímann, „því hér er pen-
ingamarkaöurinn fyrir hendi og hér
er fjármagnskostnaður ntinni en
víðast annars staðar."
Sambandið hefur fengið lánafyrir-
greiðslu í London á mun betri
kjörum, en kostur er á í Þýskalandi,
og lánsféð er ekki einungis notað til
að fjármagna innflutning til íslands
hcldur einnig til að fjármagna út-
flutning frosinna fiskafurða frá Is-
landi til Bretlands og annarra landa
Evrópu.
„Lánstraust okkar og viðskipta-
vild hjá bönkum í London hefur
verið að aukast," sagði Sigurður enn
fremur.
Sú starfsemi sem flutt veröur frá
Hamborg til London er m.a. fjár-
mögnun inn- og útflutnings og mark-
aðssetning á íslensku kjöti, ullar- og
æðardúnsvörum.
Hamborgarskrifstofan mun þó
halda áfram að vera til sem umboðs-
skrifstofa lceland Seafood Ltd.
Söluaukning upp
á250 miíljónir
- hjá lceland Seafood Ltd.fyrstu
þrjá mánuöi ársins
Á fyrstu þrem mánuðum ársins
1986 scldi Iceland Seafood Ltd.
4.200 lestiraf frystum sjávarafurðum
fyrir 6,4 milljónir sterlingspunda eða
um 390 milljónir króna. Þetta var
tvisvar sinnum meira að verömæti
en á satna tímabili fvrra árs. Þá voru
seldar tæplega 2,200 lestir fyrir 2.3
milljónir stcrlingspunda. Miðaö viö
Búfjáreign ríkisbúa og búvöruframleiösla:
UM 364 TONN AF MJ0LK
og 75 tonn af kjöti
Búvöruframleiðsla á vegum
ríkisins á síðasta ári var fyrst og
fremst um 364 tonn af mjólk (0,3%
af 115.878 tonna landsfram-
leiðslu), rúm 48 tonn af kindakjöti
(0,4% af 12.200 tonna landsfram-
leiðslu) og rúmlega 27 tonn af
nautakjöti (um 1% af 2.720 tonna
landsframlciðslu). Upplýsingar
þessar komu frant í svari við fyrir-
spurn Ólafs Þ. Þórðarsonar á Al-
þingi um vetrarfóðraðan bústofn á
ríkisbúum í vetur, afurðir hans á
síðastaári, markmiðmeðbúskapn-
um og áformaðan bústofn næsta
vetur.
Hvað hefðbundinn bústofn
snertir kom fram að sauðfjárcignin
er 2.320 (um 0,33% af tæplega 713
þús. fjár í landinu), 535 nautgripir,
eða um 0,7% af nautgripacign í
landinu og 162 hross, sent cr um
0,3% af hrossafjölda landsmanna.
Mjólkurkýr eru um 100, þar af
40 á Hvanneyri, en þaðan voru
seld rúmlega 194 tonn af nijólk, vel
yfir helmingur þeirra 264 tonna
sem lögð voru inn eftir þessar 100
kýr. Ef allar kýr í landinu mjólk-
uðu eitthvað í líkingu við kýrnar á
Hvanneyri (4.755 I að meðaltali) er
ljóst að offramleiðsluvandinn væri
mörgum sinnum hrikalegri en hann
þó er. Hin kúabúin eru á Hólum
og Möðruvöllum. Markmiðið með
búskapnum er: kennsla, kynbætur,
rannsóknir og tilraunir.
Lang stærsta sauðfjárbúið er á
Hesti 755 fjár. Búið er rekið sem
alhliða tilraunabú í sauðfjárrækt
og m.a. sagt að cinkum afurðar-
rannsóknirnar krefjist mun meiri
ásetnings lamba og hrúta en al-
mennt tíðkist hjá bændum. Næst
stærsta búið er á Skriðuklaustri -
580 fjár, en þar er einnig rekin
alhliða tilraunastöð í jarð- og bú-
fjárrækt, þar sem mikil áhersla sé
nú m.a. lögð á tilraunir með nýt-
ingu innlends fóðurs. Á bænda-
skólunum er um 300 fjár á hvorum
stað og um 240 á Reykhólum, en
þar eru m.a. rannsakaðir ýmsir
gæðaþættir í ull.
Ekki verður af svörunum ráðið
að hugmyndir séu uppi um fækkun
á „ríkisbústofni" á næstunni. Nema
hvað Hvanneyrarskóli reiknar með
að losa sig við um 40 gripa holda-
nautastofn, sem upphaflega var
fluttur frá Bessastöðum til varð-
veislu á Hvanneyri, en skólinn
hefur nú verið leystur undan þeirri
varðveisluskyldu. -HEI
gengi sterlingspundsins í dag ncmur
söluaukningin því um 250 millj.
króna.
Iccland Seafood Ltd. er ekki með
framleiðslu á eigin vegum í Bretlandi
og því eru allar afuröir. sem fyrirtæk-
ið selur. fullpakkaöar í íslenskum
fiskvinnslustöðvum.
Benedikt Sveinsson. fram-
kvæmdastjóri lceland Seafood Ltd..
hefur þetta að segja um cinstaka
þætti sölunnar:
„Salan í marsmánuði nú nam 2.1
milljón sterlingspunda. Var það
rúmlega þrisvar sinnum meira en
í marsmánuði 1984.
Á fyrstu þrem mánuðttm ársins
1986 seldi fyrirtækið frysta rækju
fyrir 1.5 milljónir sterlingspunda.
Var það rúmlega tvisvar sinnum
meira að magni til og rúmlcga
þrisvar sinnum meira aö verömæti
en á sama tímabili fyrra árs.
Aö öðru leyti er þessi mikla sölu-
aukning einkum borin uppi af
mikilli aukningu á sölu frystra
þorskflaka. Markaðurinn virðist
ævinlega vera fvrir hendi. Meiri
þorskafli heima á íslandi og sterk-
ari staða sterlingspundsins hafa
leitt til þess að niiklum mun meira
var framleitt fyrir Bretlandsmark-
að fyrstu mánuöi þessa árs en á
sama tímabili í fyrra."
Birgðir af frystum sjávarafurðum.
fyrir Bretland sem og aðra markaði,
munu ekki í annan tíma hafa verið
minni en þær eru nú.