Tíminn - 27.11.1986, Blaðsíða 13

Fimmtudagur 27. nóvember 1986
Tíminn 13
LESENDUR SKRIFA
llllllllllil
llllllllllllllllllllllllllllllll
llilllilllllll
Aflsvæði illsku og ástar
i.
Aflsvæði illskunnar teygir arma
sína um allieim. Hinir mörgu vítis-
staðir í alheimi eru í samhándi hver
við annan og magna hver annan með
illsku sinni. Og armar illskunnar
teygja sig langt út fyrir hin eiginlegu
víti, og hafa óheillaáhrif, jal'nvel hjá
mannkynjum, scm ekki eru á vítis-
Iciö. en sem óvitandi eru um tilvist
vítis og þær hættur, sem þaðan stafa.
„Til þess eru vítin að varast þau," en
til þess að varast þau. vcrður samt
að vita um tilvist þeirra, og um þau
áhrif, er þaðan berast.
II.
Aflsvæöi hinnar æöstu veru eru
öflug mjög og áhrif þaðan streyma
um alheim, lífgandi. bætandi. rríágn-
andi. Ást hinnar æðstu veru þrengir
sér inn í hugskot hverrar lífveru um
allan alheim og leitast við aö beina
þróuninni í átt til sín, og uppræta
illskúna og verðimegund hennar.
Hér er við ákaflega ramman reip að
draga. Hvor stcfnan mun að lokum
sigra. hin illa eða hin góða? Baráttan
cr tvísýn. Svo erfitt er hinni æðstu
veru að hafa úrslitaáhrif á útfjörðum
vitheims og lífheims. Undirtektir
tnannkynja á frumlífsjörðum gætu
hér markað steínuna og breytt fram-
vindunni. Á okkar jörð hafa nú
þegar verið uppgötvuö þau sannindi,
sem leitt gætu til stefnubreytingar,
ef þegin væru og skilin.
Ingvar Agnarsson
Löqgjöf í Danaveldi
Fréttir eru það, sem samlandar
vorir hlusta mest á, og fréttaþráð á
ég, sem fræðir mig hvaðanæva, og
sumt fæ ég betur að vita en þeir, sem
mest hlusta og lesa. „Huginn og
Muninn fljúga hverjan dag jörm-
ungrund yfir“, segir í fornkvæðinu -
en séra Snorri sagði, að þeir hrafnar
væru hvítir, enda hefði hann séð þá.
Einn af fréttariturum mínum segir í
pistli nokkuð frá gangi mála í Dan-
mörku, og er fyrst stuttur kafli um
óeirðirnar í Ryesgötu:
„Hægri menn kröfðust þess, að
lögreglan fjarlægði óróaseggina, því
halda yrði uppi lögum og reglu í
landinu. Hættuna á blóðsúthelling-
um (sem vissulega var fyrir hendi)
leiddu þeir hinsvegar hjá sér. Vinstri
menn sögðu, að forðast yrði meið-
ingar og manndráp, en spurningum
um, hvort þeim þætti sjálfsagt, að
fólk hertæki hús, sem aðrir ættu,
létu þeir ósvarað. En allir urðu
fegnir, er hernámsliðið (besættere)
yfirgaf húsið fyrirvaralaust að kveldi
22. september. Þeir voru víst búnir
að fá nóg, og farnir að rífast innbyrð-
is.“
Fréttaskýring mín hlýtur að verða
á þá leið, að þarna hafi meðal Dana
átt sér stað merkilegt samspil milli
hægri og vinstri, sem f þetta sinn fór
betur en virtist vera hægt að vona.
Ekkert gat betra gerst, úr því sem
komið var, en einmitt þetta, að
„hernámsliði" þessu lenti saman í
eigin illindum. Þeir eignuðust þá
ekki píslarvottana sína í þetta sinn.
En það virðist hafa verið danski
lögreglustjórinn, sem það var mest
að þakka, að ekki var lagt til atlögu.
Næsti kafli úr fréttaþræðinum er
að nokkru annars eðlis en þessi og
þó af líkum rótum runnin atburða-
rásin.
„Athyglisvert mun (sumum)
þykja, að í húsinu við hlið hins
hertekna, nr. 60 er hluti af skrifstof-
um Rauða krossins danska. En Rauði
krossinn hafði einmitt verið í fréttum
stuttu áður, vegna úrsagna þúsunda
styrktarmeðlima (Mun þeim hafa
fækkað úr 110-120 þúsund í 80
þúsund). Flestir gáfu þá ástæðu fyrir
úrsögn sinni, að þeim virtist Rauði
krossinn ekki sinna öðru en flótta-
mönnum þeim, sem til landsins hafa
komið í stríðum straumum síðastlið-
in þrjú ár.
Og nú gerðist nokkuð, sem nánast
setti allt á annan endann um mánaða
skeið.
Prestur nokkur á Jótlandi, Sören
Krarup að nafni, setur 21. sept.
auglýsingu í dagblað, þar sem hann
hvetur landa sína til að hunsa vænt-
anlega flóttamannafjársöfnun 5.
okt., og lýsa þannig yfir andúð sinni
á stofnuninni Dansk Flygtninge-
hjælp. „Sú stofnun", segir hann, „er
nánast ríki í ríkinu, og fær að
ráðskast að vild í krafti löggjafar frá
1983. Verði löggjöfinni ekki breytt,
blasir við útrýming dönsku þjóðar-
innar.“
Varla er hægt að lýsa látunum,
sem hér urðu út af auglýsingunni.
Dagblöð, útvarp og sjónvarp fóru
bókstaflega hamförum gegn prestin-
um, og jusu hann auri og lygum sem
mest þau máttu.
En hann lét það ekki á sig fá, og í
sjónvarpsþætti nokkrum dögum síð-
ar mætti hann stjórnanda flótta-
mannahjálparinnar og kvað hann
gersamlega í kútinn, og spyrjanda
sjónvarpsins einnig. Og nú stóð ekki
á stuðningi við hann: dagblöðin
fylltust af lesendabréfum frá fólki,
sem lýsti áhyggjum sínum af framtíð
lands og þjóðar, ef svo héldi sem
horfði.
Andstæðingarnir létu ekki heldur
sitt eftir liggja og varð af þessu hörð
hríð. Svo fór, að pólitíkusar sáu sitt
óvænna, og samþykktu nýja löggjöf
um flóttamenn, skömmu eftir að
þing kom saman. Hefur straumurinn
til landsins nú að heita má alveg
stöðvast.“
Þetta sagði mér fréttaþráður
minn, kenndur við tvo hrafna. Hvort
þeir voru hvítir eða svartir, er mér
sagt að skipti ekki máli nú á þessum
tímum. En vitað er, að ekki voru
aðrir hrafnar á flugi þarna um þetta
leyti, og því hefur ekkert af þessu
frést fyrr en nú.
Þorsteinn Guðjónsson
Hver einn smádepill þessarar myndar sýnir eina sólstjörnu, sein hver ein er
álíka björt og okkar sól eða jafnvcl margfalt bjartari. Gert er ráð fyrir að
flestum sóluin fylgi reikistjörnur og ýmsar þeirra munu þá vera byggðar
vitverum á mismunandi þroskastigi. IVIjög er áríðandi að lífssambönd okkar
jarðarbúa séu við mannkyn þar sem vit og góövild eru á réttri leið.
Nokkur orð um
þáttinn Geisla
Ég tel mig knúinn til að fjalla
örlítið um þáttinn Geisla þann 9/11
þar sem heimspekingurinn Hannes
H. Gissurarson var enn á ný að viðra
sínar heimspekilegu skoðanir fyrir
framan alþjóð. En því miður er það
nú þannig að aldrei hef ég lesið neitt
gáfulegt eftir þann ágæta mann né
heyrt hann segja neitt af viti.
Það hvarflaði að mér þegar ég
Um breyttan útsendingar-
tíma Útvarps og Sjónvarps
fylgdist með þættinum að Hannes
H. Gissurarson hefði staðnað, senni-
lega á sínum menntaskólaárum,-
málaflutningsmunstri sínu um þessa
svokölluðu listamenn sem vaða með
lúkurnar ofan í vasa skattgrciðenda
til þess cins að viðhalda menningu
þjóðarinnar og heyrðist manni helst
á Hannesi að hann vildi leggja þá
niður. Það hvarflar að mér að heim-
spekingurinn Hannes H. Gissurar-
son sé nú ekki mikill listamaður í sér
og þar af leiðandi vilji hann ekkert
listakjaftæöi, kannski á sama hátt og
sumir segja að bændur séu óþarfir
ien samt borða þeir hið íslenska
fjallalamb í aðra eða þriðju hverja
máltíð. Persónulega fannst mér
Hannes ræða um þetta mál eins og
önnur mál á vægast sagt mjög öfga-
kenndan hátt og virðist hann sleikja
yfirborðið og vega og meta svo
hlutina eftir því.
Sveinn Hauksson
Sú breyting og ruglingur, sem
gerð var á útsendingartíma Útvarps
og Sjónvarps á s.l. hausti, hefur
mælst illa fyrir og jafnvel valdið
stórri óánægju margra þeirra sem
vilja fylgjast með því sem þar fer
fram og almennt hefur verið hlustað
á. Þær breytingar hafa orðið til þess
að margt af því efni sem flestir hafa
lagt sig eftir að sjá og heyra fer fyrir
ofan garð og neðan hjá þeim.
Þar til má nefna þáttinn Um
daginn og veginn, sem hefur verið
fastur liður í Útvarpinu frá upphafi
að loknum fréttum á mánudögum og
hefur notið almennra vinsælda svo
að vart mun hafa verið almennari
hlustun á annað efni, ef frá eru
skildar fréttir. Nú er útilokað að
hlusta á þann þátt nema fella niður
að horfa á sjónvarpsfréttir kl. 19.30.
Af þeim vilja fáir missa. Sama gildir
með þættina íslenskt mál og Daglegt
mál, sem margir hlustuðu á sér til
gagns og gamans. Þeir þættir hafa
verið færðir á þá tíma dagskrárinnar,
að hending ein ræður hvort á þá
hittist eða ekki.
f því sambandi verður manni á að
spyrja hvort þetta samrýmist þeim
málfarsáhuga, sem Sverrir Her-
mannsson hefur látið uppi eða hvort
þetta er gert til að ögra honum, þó
það sé ólíklegt. En svo virðist sem
hann hafi ekki veitt því athygli
hverjar hornrekur þessir þættir hafa
orðið hjá forráðamönnum ríkis-
útvarpsins.
Fleira mætti telja sem veldur
hlustendum erfiðleikum við að fylgj-
ast með efni þessara fjölmiðla, eftir
þennan tímarugling.
Enginn sér heldur hverju þessi
ruglingur og tilfærsla á að þjóna.
Það þjónar ekki til hagræðis fyrir
hlustendur og notendur, almennt,
mikið fremur það gagnstæða.
Að færa fréttatíma Útvarps og
Sjónvarps svo fast hvorn að öðrum
sem gert er, er einnig til vandræða.
Oft er það svo að útvarpsfréttum er
varla lokið þegar sjónvarpsfréttir
byrja. Mönnum gefst ekki tími til
að færa sig milli herbergja, þar sem
útvarp og sjónvarp eru ekki f sama
herbergi, svo sem víðast mun vera.
Yfirleitt hafa menn hlustað á út-
varpsfréttir kl. 19.00 meðan setið er
við kvöldmatarborð, en tekið sér
smáhvíld milli frétta til kl. 20. Kon-
um hefur þá gefist tími til að koma
frá matarílátum og þess háttar áður
en sest er í rólegheitum við að horfa
á fréttir sjónvarps.
Að demba útvarps- og sjónvarps-
fréttum á menn í belg og biðu, eins
og nú er gert, er mjög vanhugsað,
enda flestum eða öllum til ama og
óþæginda.
Þó ráðamenn þessara stofnana
væru mjög roggnir af þessum breyt-
ingum sínum, þá er það síður en svo
að það sé vel séð af hlustendum, eða
þeir skilji þá nauðsyn sem talin var
á þessu, af ráðamönnum.
Ég held það affarasælast fyrir
þessar stofnanir að raska sem minnst
þeim venjum sem komnar voru á í
þessum efnum. Fólk lagar venjur
sínar, matmáls- og kaffitíma að
þeim tímum sem fastir liðir eru á
dagskrá. Að rugla þeim eins og nú
hefur verið gert, er aðeins til óþæg-
inda og vandræða, og leiðir til þess|
að ekki er hægt að njóta þeirra
dagskrárliða, sem fullorðið og eldra
fólk helst vill fylgjast með.
Forráðamenn Útvarps og Sjón-
varps ættu þvt' að sjá sóma sinn í að
breyta dagskrárliðum í sama horf og
áður og hafa þá á sama tíma. Ég
efast um að nokkur hafi látið í ljósi
við þá að aðrir tímar hentuðu betur
fyrir flesta hina daglegu og föstu liði
en þeir sem voru fyrir þessa breyt-
ingu.
Ef þetta hefur átt að gerast til að
hliðra fyrir nýjum fjölmiðlum, þá er
það eklki að almennum vilja gert.
Ríkisútvarpið og Sjónvarpið eru fjöl-
skyldufeðurnir í fjölmiðlahópnum,
sem enginn sér fyrir endann á hve
stór eða umfangsmikill verður. Þann
rétt sinn þarf það að verja, en ekki
láta hrekja sig úr þeim sessi sem þeim
ber með því að rokka með dagskrá
sína eftir duttlungum og hentisemi
hinna, sem síðar koma.
Það ber forráðamönnum þessara
stofnana að sjá um ef þeir ætla ekki
að láta troða sig undir í þeim fjöl-
miðlaslag, sem þegar er hafinn, en
enginn sér fyrir endann á.
Þær hugmyndir sem komið hafa
fram um að selja vissa þætti starfsemi
þessara ríkisreknu fjölmiðla geta
bent til óþarfrar undanlátssemi við
hina nýju keppendur. Þeim hug-
myndum hefur verið mótmælt og því
þarf að mótmæla enn kröfuglegar en
gert hefur verið, því hér er um þær
stofnanir að ræða sem alls ekki mega
ofurselja sig peninga- og gróðasjónar-
miðum þeim, sem uppi vaða í fjöl-
miðlaslagnum og á öðrum sviðum.
Kjörorðið á að vera: Stöndum
vörð um Ríkisútvarpið og Sjónvarpið.
Látið ekki hrekja þær stofnanir með
dagskrárþætti sína af þeim tíma og
vettvangi, sem hingað til hafa hentað
best, fyrir hlustendur.
Guðmundur P. Valgeirsson
(hcf það tómstundagaman
að gefa út hljómplötur)
dáwUisseyFerguson