Tíminn - 25.01.1987, Blaðsíða 9

Tíminn - 25.01.1987, Blaðsíða 9
"""'i'iminm .'i’Xí? W>' MW c Sunnudagur 25. janúar 1987 Tíminn 9 sem Hannes, safnari konungs var með á skipinu, heldur sigldi hann vorið 1683 með Hollend- ingum, sem þó var harðbannað að sigla með í þann tíð. En Jón hætti nú á þetta, þar sem hann var þannig þokkaður af íslensk- um yfirvöldum að ferðapassa hefði hann aldrei fengið, svo hann gæti siglt með Dönum. Er til Hollands kom fór Jón þaðan til Helsingjaeyrar og tókst að koma bókunum heilu og höldnu til Stokkhólms. Varð þetta stærsta sending íslenskra hand- rita sem Svíar fengu og þótt eitthvað af þeim hafi týnst, eru þær enn í dag kjarninn í hand- ritasafni þeirra frá íslandi. Fornfræðingur Danakonungs, Thomas Bartholin, varð æfur er hann frétti um þetta og fékk konung til að herða enn bannið við útflutningi íslenskra hand- rita til annarra en Dana og varð Kristján kóngur fimmti þegar við þeirri áskorun. Yfirumboðsmaður íslands íslenskir valdsmenn hugsuðu margt, eftir að Jón hafði verið hér á ferð og afréðu nú allir landsins bestu menn að skrifa konungi og segja honum hvílík- an mann Jón hefði að geyma. Jón sat nú úti í Kaupmanna- höfn og gleymdi svo sem ekki heldur misgjörðum við sig og. hélt áfram að hnykkja á um kærur sínargegn íslenskum, sem hann bar upp á allar mögulegar vammir og skammir og kunni vel að leiða konungi fyrir sjónir hvernig umboðsmenn hans hefðu stórfé af krúnunni með illri ráðsmennsku. Skiptist kæru- skjalið í 21 lið undir nafninu „Jóns Eggertssonar viðleitni". Erfðafjandmanni sínum, Birni Magnússyni, sýslumanni, bregður hann um það að hann hafi verslað mikið við útlend- inga, en Magnús lögmaður Jóns- son ekki fengist til að skoða málið vegna frændsemi við Björn. Þar hafi konungur misst stórfé, því Björn sé mjög ríkur. Öðrum valdsmönnum ber Jón skírlífisbrot á brýn og telur dönsk lög mjög fyrir borð borin í því efni. En þá kemur að lengstu grein- inni. Hún fjallar um nauðsyn þess að skipaður sé yfirumboðs- maður konungs, „oberprocur- ateur“, á íslandi, sem sjái um að hafa eftirlit með réttarfarinu og gæta hagsmuna konungs. Skuli í embættið valinn duglegur ís- lendingur, góður í dönsku og dönskum lögum. Jón rekur nú ýmislegt sem þetta embætti skuli hafa með höndum. Hann telur að engar áhyggjur þurfi að hafa af launum til embættismannsins, því hann gæti látið sér nægja 2 ríkisdali af hverjum þingstað, sem yrðu um 300 rd. á ári. Þá telur hann að lausamenn megi að skaðlausu taka í þjónustu konungs sem soldáta. Skatt- leggja vill hann lausamenn sem stundi sjóróðra eða fari um með kaupskap og loks telur hann að brúðkaupsveislur á íslandi séu mjög óhóflegar(!). Væri eðlilegt að hafa þær óbrotnari og greiddu embættismenn og fyrirmenn konungi ákveðna peningaupp- hæð, þegar þeir festu ráð sitt. Hann telur óþarft að halda skól- ann á Hólum, vill leggja hann niður en veita hluta skólapen- inganna til fátækra presta, en láta hitt renna til konungsfjár- hirslu. Hann kvartar um smá- peningaskort í landinu, sem tor- veldi viðskipti og vill að aflagt verði að þeir sem vilja sigla verði að fá til þess sérstakt vegabréf á Bessastöðum. Loks vill hann láta rannsaka ýmsa verðmæta málma og steina, sem hann segir á íslandi finnast. Ekki þarf að taka fram að Jón jhafði í huga einn mann sem sérlega vel væri til yfirumboðs- mannsstarfans fallinn, nefnilega J sig sjálfan. I Guð forði þessu fátæka landi frá slíkum manni. Mektarmenn á íslandi fengu veður af þessu skjali og leist ekki á blikuna. Jón hafði á | sínum tíma hitt Kristján konung ! að máli og ekki farið illa á með ; þeim og nú óttuðust menn ákaf- lega að orðum Jóns yrði trúað í j Danmörku. Best lýsa orð Þórðar | biskups Þorlákssonar afstöðu i manna, en Þórður sagði um Jón: Sendimaðurinn týndi bæði hesti sínum og höfuðfati - og „bók Snorra Sturlusonar“. „Guð hindri það að sá maður komi til stórra yfirráða hér í þessu fátæka landi, svo hann geri ei góðum mönnum meiri skaða en hann allareiða hefur gert. Væri hann bekenndur í Kaupmannahöfn sem hann er hér og hefur til gert og verkað, þá máske honum væri minna hlýtt.“ Nú tóku menn sig því til og sömdu langt og ítarlegt ákæru- skjal á hendur Jóni, þar sem ferill hans er rakinn og hvergi dregið úr. Rifjuðust nú upp hin gömlu galdramál hans. Einnig bentu menn á hvílík bölvun mundi af því stafa að fara að skattleggja sjávarafla fátækra manna á íslandi og hörðum orðum fara þeir um þá tillögu að leggja niður hinn fátæka en ómissandi skóla á Hólum. Um tillögu Jóns um niðurfellingu passaskyldunnar minna þeir á hvernig hann sjálfur hafi brotið lög og tekið sér far með Hollend- ingum og af verðmætum steinum eða málmum segja þeir löngu sannað að ekkert sé að finna á ‘ ................................................................... . SMyriL~L1Ne NORRONA iMd mmm . að láta gamla drauniinn rætast, sigla á góðu sjóskipi um fjarlæg höf, kynnast söguslóðum fornra menningarþjóða, njóta sólarinnar og skemmta sér áhyggjulaust með frændum okkar Færeyingum. 1 Næstkomandi páska fer færeyska far- þegaskipið Norræna í mánaðarlanga skemmtisiglingu til Landsins helga, ísraels, þar sem menn minnast árlega upp- risu Krists. í ísrael verður dvalist í átta daga og gefst fólki kostur á margvíslegum ferðum um landið til helstu sögustaða Biblíunnar. Aleðan á siglingunni með Norrænu stendur bjóðast farþegum margvíslegar skemmtanir, auk þeirrar sem notaleg sólin sér fyrir á þessum árstíma. Til þess að sem best fari um farþega gista aðeins tveir í hverjum klefa, tveggja eða fjögurra manna. Fjölskyldur eða þeir sem ferðast saman geta þó fengið fjögurra manna klefa til afnota, og veitir skipafélagið þá nokk- urn afslátt. Sömuleiðis geta einstaklingar, sem það kjósa, dvalist einir í klefa, en þá greiða þeir tvöfalt gjald. SMYRIL LINE Á siglingunni til ísraels verður höfð eins dags viðdvöl í Lissabon í Portúgal og Valettu á Möltu, og á heimsiglingunni verður dvalist í tvo daga í Rómaborg og einn dag á eynni Mön í írlandshafi. Á öllum þessum stöðum gefst tækifæri til að fara í land og taka þátt í skoðunarferðum um nágrennið. Fyrir einstakling kostar ferðin frá 86.000 kr. og er allur matur um borð innifalinn. Hver og einn greiðir hins vegar kostnað af skoðunarferðum í landi. Norræna leggur í haf frá Þórshöfn í Fær- eyjum 3. apríl og þangað kemur hún aftur 4. maí. íslenskum farþegum verður flogið til og frá Færeyjum, og eru flugfarseðlar og tveggja nátta gisting í Færeyjum inni- falin í heildarverðinu. Látið ekki stórkostlegt ævintýri ganga ykkur úr greipum. Tryggið ykkur far í tíma. Skilyrði fyrir því að ferðin verði farin eru þau að a.m.k. 400 manns taki þátt í henni. Skráningu lýkur 5. febrúar. Hafið samband við Ferðaskrifstofu ríkisins eða söluumboðið Austfar s. 97-2111. FRI Ferðaskrifstofa Ríkisins s;25855

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.