Tíminn - 24.07.1987, Qupperneq 8

8 Tíminn
Titninn
MÁLSVARIFRJALSLYNDIS, SAMVINNU OG FÉLAGSKYGGJU
Útgefandi: Framsóknarflokkurinn og
Framsóknarfélögin í Reykjavík
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar:
Aðstoðarritstjóri:
Fréttastjórar:
Auglýsingastjóri:
Kristinn Finnbogason
Indriði G. Þorsteinsson ábm.
IngvarGíslason
NíelsÁrni Lund
OddurÓlafsson
BirgirGuðmundsson
Eggert Skúlason
SteingrímurGíslason
Skrifstofur: Síðumúli 15, Reykjavík. Sími: 686300. Auglýsingasími:
18300. Kvöldsímar: Áskrift og dreifing 686300, ritstjórn 686306,
íþróttir 686332, tæknideild 686387. Setning og umbrot: Tæknideild
Tímans. Prentun: Blaðaprent h.f. Kvöldsímar: 686387 (tæknideild)
og 686306 (ritstjórn).
Verð í lausasölu 55.- kr. og 65.- kr. um helgar. Áskrift 550.-
Bílamnflutningur
og fjármögnun hans
Bílainnflutningur til landsins virðist ætla að
verða meiri á þessu ári en nokkru sinni fyrr. Eftir
því sem næst verður komist hafa verið flutt inn 13
þúsund ökutæki á sex mánuðum þessa árs. Hér eru
fyrri innflutningsmet slegin svo að ekki eru dæmi
til slíks áður. Á öllu síðasta ári voru flutt inn 15
þúsund ökutæki, að langmestu leyti fólksbílar eins
og nú, og jafnvel þótt eitthvað kunni að draga úr
innflutningsákafanum á síðara helmingi þessa árs
má gera ráð fyrir að heildartala ársins fari langt
fram úr því sem var í fyrra.
Á síðustu 12-15 árum hefur bílaeign landsmanna
farið mjög vaxandi, og ef horft er lengra aftur í
tímann eru umskiptin enn meira áberandi. Má til
sanns vegar færa að fátt sýni þjóðfélagsbreytingu
síðustu 20 ára betur en bflaeignin. Nú er svo komið
að íslendingar eru meðal þeirra þjóða sem eiga
flesta bíla miðað við íbúa. Einkum er áberandi að
bílaeign er miklu almennari hér á landi en gerist
annars staðar á Norðurlöndum.
í árslok 1985 voru á íslandi 430 fólksbílar á
hverja 1000 íbúa, í Svíþjóð 377, í Noregi 367, í
Finnlandi 316 og í Danmörku 293. Ætla má að
þessi hlutföll, hvað varðar ísland og nágrannalönd-
in, hafi breyst á síðasta ári, þannig að ísland sé nú
komið lengra fram úr þessum löndum í bílaeign en
tveggja ára tölur sýna.
Á árinu 1986 varð stóraukning á innflutningi bíla
í kjölfar tollalækkunar í mars það ár, enda mátti
ljóst vera að skyndileg lækkun aðflutningsgjalda
hlaut að hafa áhrif á innflutninginn. Nú virðist það
aftur hafa haft áhrif á bílainnflutning þessa árs að
fólk var látið halda að tollar af bílum yrðu
hækkaðir að nýju. Verður varla annað sagt en að
bílainnflutningur síðustu mánaða fari fram úr öllu
því sem skynsamlegt getur talist.
Þessi mikli bílainnflutningur vekur þá spurningu
hvernig háttað sé fjármögnun þessarar starfsemi.
Er það svo að bankakerfið sé við því búið og fúst
til þess að taka þátt í skyndilegri aukningu
bílakaupa með lánveitingum, eða fjármagna kaup-
endur þessi kaup algerlega af sparifé sínu? Vafa-
laust eru dæmi hvors tveggja, að kaupendur hafi
yfir að ráða nægu reiðufé og að bankakerfið sem
slíkt hlaupi að einhverju leyti undir bagga.
Hitt er þó ekki síður sennilegt að fjármögnunin
eigi sér stað með erlendum einkalántökum sem
bankakerfið kemur hvergi nærri. Það frjálsræði
sem ríkir um töku erlendra lána, sem einstaklingar
og kaupsýslumenn notfæra sér, er vafalaust grund-
völlur þess fjármögnunarkerfis sem nú gildir í
bílainnflutningi. Þessi miklu bílakaup eru þá
fjármögnuð með erlendum lántökum.
Föstudagur 24. júlí 1987
Komið aftan að
Hún var óneitanlcga heldur ein-
kennilega valin tímasctningin á
yfírlýsingunni sem hópur líffræð-
inga sendi frá sér í fyrradag. Þar
lýsti tuttugu og eins manns hópur
þeirra yfír andstöðu sinni við vís-
indaveiðar íslendinga, á nákvæm-
lega sama tíma og íslensk sendi-
nefnd var vestur í Bandaríkjunum
til viðræðna við þarlend stjórnvöld
um málið.
Nú getur vitaskuld hvorki Garri
nc aðrir veríð að standa í því að
skipa þessu fólki fyrir verkum um
það hvort það eigi að vera með eða
á móti vísindaveiðunum. En eins
og margsinnis hefur komið fram
hér í opinberri umfjöllun um málið
snýst það fyrst og fremst um það
hvort við eigum að láta Banda-
ríkjamenn segja okkur fyrir verk-
um um það hvernig við nýtum
náttúruauðlindir okkar.
Rökin gegn hvalveiðunum vcrð-
ur ekki betur séð en séu eingöngu
tilfínningalegs eðlis. Engin rök
hafa komið fram fyrir því að hvala-
stofnarnir hér við land séu í útrým-
ingarhættu. Og það að senda frá
sér yfirlýsingu á borð við þessa,
undir því yfírskyni að þar séu
sérfróðir menn að kveðja sér
hljóðs, á nákvæmlega því augna-
bliki þegar fulltrúar okkar standa í
viðkvæmum samningaviðræðum
um málið vestra, getur ekki heitið
annað en að verið sé að koma
illilega aftan að þessum sömu full-
trúum okkar. Slíkt er síður en svo
þjóðhollt eða til fyrirmyndar, held-
ur þvert á móti.
Heiðarlegur
atvinnuvegur
Kjarni málsins er hins vegar sá
að á íslandi eru hvalveiðar hciðar-
legur atvinnuvegur sem á sér langa
hefð og engum heilvita manni dett-
ur í hug að vilja banna. Það kemur
því á óvart að öfgaskoðanir er-
lendra samtaka, sem kenna sig við
umhverfisvernd, skuli fá hljóm-
grunn meðal hérlendra manna.
Jón Krístjánsson alþingismaður
skrifaði raunar skilgóða grein hér í
Jón: Sæmra að hafa barist
en gefist upp fyrirfram.
blaðið í gær þar sem hann dregur
saman helstu kjarnaatriði málsins.
I niðurlagi greinar sinnar nefnir
hann að unihvcrfisvemdarsamtök
■ heiminum hafí ærin verkefni og
hafí unnið mikið gagn á mörgum
sviðum. Hins vcgar verði störf
þeirra að byggjast á þekkingar-
grunni en ekki tilfínningum ein-
göngu, þó að þær hljóti að vera
hvatinn að starfí þeirra og ávallt
með í spilinu. Síðan segir Jón:
„Það sem við íslendingar erum
nú að biðja um er að fá að stunda
í samvinnu við nágranna okkar
mjög yfirgripsmiklar hvalarann-
sóknir næstu árin. Við viljum fá að
selja þær afurðir sem til falla. Við
viljum síðan fá að byggja framhald-
ið á grundvelli þessara rannsókna.
Verðum við neyddir til uppgjaf-
ar með þvingunum í þessu máli er
það alvarleg skerðing á sjálfsák-
vörðunarrétti okkar, sem getur
haft víðtækarí afleiðingar en okkur
órar fyrir.
Vissulega getur svo farið, en þá
er sæmra að hafa barist, en ekki
gefíst upp fyrirfram, eins og margir
vilja nú gera.“
Þetta telur Garri að liffræðing-
arnir ættu að íhuga vel.
Kjaftur á
íslenskum kerlingum
Hún var nánast óborganleg yfir-
lýsingin sem Guðbergur Bergsson
Guðbergur: Hefur
stolið frá Márquez.
ekki
birti í Þjóðviljanum í gær og kom
með viðtali við hann um nýja
þýðingu hans á bók eftir kólumb-
íska rithöfundinn Márqucz. Hún
hljóðar svona:
„Fyrir rúmri viku var ég á gangi
hér í Rcykjavík, ásamt viður-
kenndum hjónum, þcgar á móti
okkur kom manneskja sem var að
halda upp á að hún hafði verið
þrjátíu og citt ár í hjónabandi. Hún
fór strax að faðma eiginmann vin-
konu ininnar. Og í samblandi af
faðmlagi og fræðum sagði hún
þama á götunni, að ég væri geð-
lurða sem hafí aldrci gert annað en
stela frá García Márquez. Um leið
og ég fagna því að enn skuli vera
kjaftur á íslenskum kerlingum, hlýt
ég að andmæla hókmenntalegri
niðurstöðu hennar, á þeim for-
sendum að bækur Márquesar voru
óþekktar í Evrópu fram að árinu
1968. Og þá hafði ég skrifað all-
margar bækur. Þetta er því hauga-
lygi í kerlingunni, og ef hún hefur
stundað ámóta lygar í hjónaband-
inu og í bókmenntafræðum, furðar
mig að heilvita karlmaður skuli
hafa tekið mark á ást hennar.“
Mitt í öllu moldrokinu út af
hvalamálinu er uppörvandi að rek-
ast á svo talandi dæmi þess að enn
eru uppi á íslandi menn sem kunna
að taka hressiiega upp í sig, jafnvel
þótt þeir séu að fjalla um sínar
eigin pcrsónur. Garri.

Elllllllllllllllllllllllll VÍTT OG BREITT llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll 111111 llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Smjörfjallið
Skammt er síðan „sérfræðingar"
vöruðu við smjöráti, alla vega fyrir
þá sem vildu lifa sæmilega langa
æfi. Af smjöráti fengu menn alls
konar kvilía og ef undirritaður
man rétt var m.a. tilgreint eftirfar-
andi: Offita, blóðfita, þrenging
æða og dauði. íslendingar trúa að
sjálfsögðu sérfræðingum og ekki
voru kenningarnar fyrr fram settar
en fólk hætti að kaupa smjör. Þar
sem kýrnar hættu ekki strax að
framleiða efni í þessa afurð hlóðst
strax upp fjall eitt gríðarmikið sem
fékk nafnið Smjörfjall. Fleiri fjöll
á íslandi bera þetta búsældarlega
nafn og þótt uppistaðan í þeim sé
grjót hafa þau þótt góð fæðulind í
gegnum aldirnar fyrir sauðfé og
menn.
Hið nýja Smjörfjall óx með
undrahraða og varla voru svo sagð-
ar fréttir að ekki bærust nýjar og
hrikalegri tölur um stærð þess. Að
síðustu komst það ekki fyrir með
góðu móti í neinum frystigeymsl-
um og var þá tekið á það ráð að
drepa niður framleiðendur þess
bæði nautgripi og bændur, enda
óhæfa að framleiða bráðdrepandi
eitur fyrir landsmenn. Einstaka
menn héldu þó áfram að borða
smjör þrátt fyrir aðvaranir sér-
fræðinga og báru því við að áar
þeirra og ömmur hefðu lifað á
þessari fæðu gegn um aldirnar og
aldrei orðið meint af.
Þeir sem vildu lifa lengi fóru hins
vegar að borða smjörlíki og jurta-
feiti.
Vegur smjörlíkisins óx
Til að framleiða smjörlíki þurfti
hvorki nautgripi né bændur heldur
framsýna iðnfrömuði með verk-
smiðjur, tól og tæki og fjármagn til
að auglýsa vöruna í útvarpi, sjón-
varpi, blöðum og tímaritum. Þar
að auki gáfu sumir arðinn til þeirra
sem höfðu fengið hjartveiki af
smjöráti. Var nú ekki borið fram
brauð í landinu án þess að smjör-
líki væri ekki þar á, brasmeti á
pönnu var kokkað í smjörlíki og
því var meira að segja smurt á
harðfiskinn. (Sumir ku þó hafa
blótað á laun og notað smjör á
þorrablótum).
Nýjar kenningar
Segir nú ekki fleira af heilsu-
smjörlíki þar til fyrir nokkrum
dögum að út kom ritið „Holl efni
og heilsurækt, - tímarit um heilsu-
farslega valkosti“, sem Heilsu-
hringurinn gefur út. Þar gefur að
líta athyglisverða grein eftir Ævar
Jóhannesson, sem ber heitið
„Fróðleikur um fítur og olíur í
fæðu“.
Greinin er vandlega unnin og
víða komið við, enda „... hugsuð
sem samantekt á því mikilvægasta
sem fólk þarf að vita í sambandi við
fituneyslu“. Þar er m.a. fjallað um
Transfitur sem þykir vafasöm fæða
og getur leitt af sér ýmsa sjúkdóma
m.a. kransæðastíflu. Síðan segir:
„Meirihluti þeirra transfíta sem
neytt er kemur úr hertum eða
hálfhertum afurðum úr jurtaolíum
eða sjávardýraolíum. í venjulegu
smjörlíki er oft 40-45% transfítu-
innihald. I mjúku jurtasmjörlíki er
transfituinnihald nálægt 20%.
Smjör er aftur á móti með í kríng-
um 11% transfítur og jafnvel
minna eftir sumuni hcimildum".
Svo heldur greinarhöfundur
áfram:
„Að mínu mati eru afurðir úr
hertum jurtaolíum vafasöm fæða
sem sniðganga ætti eftir bestu getu.
Þó held ég að afurðir úr hertu lýsi
séu ennþá vafasamari til neyslu, að
minnsta kosti þangað til annað
hefur verið sannað á fullnægjandi
hátt. í þessu felst að hætta ætti
neyslu á mestöllu smjörlíki og
bökunarfciti, einnig svokallaðri
,Jurtafeiti“. Þó er sennilega óhætt
að nota lítilsháttar af mjúku jurta-
smjörlíki t.d. „Sólblóma“ og
„Akrablóma“.
Einhverjir kunna að spyrja hvort
smjör sé þá nokkuð betra. Því er
til að svara að smjör er náttúruleg
afurð sem þjóðin hefur notað í
þúsund ár, án þess að alvarlegur
skaði hafí hlotist af.“
Þarna gefur að líta athyglisverða
kenningu. Það skyldi þó aldrei
vera svo að smjörið sé hollara en
smjörlíkið!!! -nál.