Tíminn - 14.08.1987, Side 5

Föstudagur 14. ágúst 1987
Tíminn 5
Kringlan hálfu dýrari en
öll mannvirki sjávarþorps
Ein Kringla mundi rúma allt íbúðarhúsnæði, atvinnuhúsnæði, skóla og
kirkju og heilsugæslu í fjölmörgum góðum sjávarplássum á Islandi og
byggingarkostnaður hennar er meiri en byggingarkostnaður allra húsa,
gatnakerfis og hafnar að viðbættu verði togarans í þessum plássum.
Til að gefa landsbyggðarmönnum
hugmynd um umfang þessa næst
stærsta húss á íslandi (Álverk-
smiðjan ein er stærri) má nefna, að
ef ein Kringla væri á stöðum eins
og Grundarfirði, Flateyri,
Hvammstanga, Skagaströnd,
Reyðarfirði, Hvolsvelli eða Eyrar-
bakka, þyrfti þar engar aðrar bygg-
ingar, hvorki fyrir íbúðir eða at-
vinnustarfsemi. Aðeins einn veg
að henni og bryggju hinumegin.
Tálknafirði og Bíldudal mundi
m.a.s. duga ein Kringla í samein-
ingu. Sömuleiðis gætu víða 5-10
sveitahreppar sameinast um eina
Kringlu. Gæti ekki verið forvitni-
legt reikningsdæmi fyrir sérfræð-
inga að finna út hve mikið hefði
mátt/mætti spara í t.d. vega-, síma,
og orkulögnum í landinu ef allir
fslendingar utan höfuðborgar-
svæðisins byggju og ynnu í 180
Kringlum í staðinn fyrir 220 dreifð-
um sveitar- og bæjarfélögum?
Stærð Kringlunnar er 154 þús-
und rúmmetrar. Öll hús í Reykja-
vík mældust samtals um 21.250
rúmmetrar árið 1982 hvar af íbúð-
arhúsnæði var rúmlega helmingur.
íbúðar-, verslunar-, iðnaðarhús-
næði, ásamt vörugeymslum,
sjúkrahúsum, kirkjum og öðru var
því samtals að meðaltali um 154
þús. rúmmetrar, eða samsvarandi
einni Kringlu. fyrir hverja 625
Reykvíkinga. Komu því 246 rúm-
metrar í hlut hvers og eins, enda
Reykjavík vinnustaður miklu fleiri
en þar búa. Á flestum þeim stöðum
sem nefndir voru hér að framan
eru íbúar um eða undir 625 og má
því ljóst vera að samanlagt rúmmál
allra bygginga er þar víðast hvar
mun minna en rúmmál einnar
Kringlu.
í Kringlublaði Morgunblaðsins í
gær segir framkvæmdstjóri Kringl-
unnar byggingarkostnað hennar
um 1.700 milljónir króna, fyrir
utan kóstnað við innréttingar
þeirra 80 fyrirtækja sem þar eru til
húsa. í nýlegri Jarðgangaskýrslu er
að finna mat á „endurstofnverði"
aPhra mannvirkja á nokkrum stöð-
um á landinu, en endurstofnverö
er: „Áætlaður nýbyggingarkostn-
aður að frádregnum afskriftum
vegna aldurs og ástands", þ.e.
kostnaður við að byggja plássin
upp í núverandi ástand.
Þar kemur m.a. í ljós að endur-
stofnverð allra mannvirkja á Flat-
eyri er rétt um 700 milljónir króna,
þar af 125 milljónir í höfn, 100
milljónir í gatnakerfi og lóðum og
480 milljónir í fasteignum. Að
viðbættum góðum togara mundi
því Flateyri eins og hún leggur sig
ekki kosta nema helming einnar
Kringlu. Þarf raunar byggingar-
kostnað heils Eskifjarðar (líklega
smátt um marmara þar) ásamt 2
togurum til að jafna við byggingar-
kostnað Kringlunnar, sem ekki
þurfti þó nema nokkra stórhuga
athafnamenn í Reykjavík til að
ráðast í. Hvort „aflabrögð" og
verðmætasköpun Kringlunnar
verða meiri eða ntinni en Eski-
fjarðar á síðan eftir að koma í ljós.
En þess má geta að útflutnings-
verðmæti sjávarafurða frá Eskifirði
má áætla um 550-600 milljónir kr.
í ár. -HEI
Stefnir í metár í þorskafla:
SMÁFISKUR í
AFLA EYKST
TIL MUNA
- segja starfsmenn Hafrannsóknarstofnunar
Samkvæmt bráðabirgðatölum
Fiskifélags Islands, stefnir í metár í
þorskafla landsmanna. Allt útlit er
fyrir að með óbreyttri veiði, verði
heildarafli landsmanna um 400.000
tonn, 100.000 tonnum meiri en Haf-
rannsóknarstofnunin lagði til að
veitt yrði á árinu.
í skýrslu sinni um aflahorfur 1987
segir stofnunin, að „ef veidd verða
400 þús. tonn árin 1987 og 1988 mun
það hafa í för með sér hækkun á
veiðidánarstuðli úr 0,92 1986 í 1,06
1987 og 1,09 1988. Veiðistofninn
mun standa sem næst í stað árin
1987-1989. Hrygningarstofn mun
hins vegar minnka talsvert."
Hafrannsóknarstofnun gerir ráð fyr-
ir að annar hver fiskur sem veiðist á
árinu verði annaðhvort þriggja eða
fjögurra ára og meðalþyngd verði
um eitt og hálft til tvö kíló. Fari afli
fram úr 360.000 tonnum á árinu 1987
mun það fyrst og fremst verða til að
hlutfall smáfisks í afla eykst enn frá
því sem gert var ráð fyrir.
„400.000 tonna veiði þýðir bara
það að stofninn nær sér alls ekkert,
frá þvf sem nú er. Þessir tveir góðu
árgangar sem eru að koma inn núna,
Eldur við
bústað
Steingríms
í fyrrakvöld var slökkviliðið í
Reykholti kallað út til að slökkva eld
sem kviknað hafði í rusli við bústað
Steingríms Hermannssonar utanrík-
isráðherra að Kletti í Reykholtsdal.
Slökkvistarfið gekk vel og ekkert
tjón varð, hvorki á bústaðnum né á
fallegum skóginum í kring. Talið er
að glæður hafi lifað eftir þegar rusli
var brennt í skurði við bústaðinn
fyrr í vikunni og að þegar vindur
gekk upp í fyrrakvöld hafi þær náð
að magnast.
gera það að verkum að það er tiltölu-
lega auðvelt að ná inn þessum afla,
því það er mikið af smáfiski á miðun-
um. Þetta er bara spurning um
skynsamlega nýtingu. En svo er
spurningin bara hvort menn treysta
sér til að láta stærri hluta af þessum
smáfiski vaxa upp og fá meiri afla
seinna, eða nýta stofninn á annan
hátt. Ef menn treysta sér ekki til
þess, nú þá verður bara að kyngja
því. Við höfum ráðlagt annað, meira
getum við í sjálfu sér ekki gert,"
sagði Jakob Jakobsson, forstjóri
Hafrannsóknarstofnunar í samtali
við Tímann.
Afleiðing 400.000 tonna þorskafla
verður því að hlutfall smáfiska í afla
eykst til muna, veiðidánarstuðull
hækkar talsvert og stofninn nær sér
ekki á strik. -SÓL
Úr sýningu Ólafar Ingólfsdóttur og Ismopekka Heikinheimo sem sett verður upp í Félagsstofnun stúdenta 15. -17.
ágúst.
Dans hjá stúdentum:
Nútímadans og málverk í einu
Tríóið Hilmar Örn Hilmarsson,
Ólöf Ingólfsdóttir og Ismopekka
Heikinheimo, sem er dansari frá
Finnlandi, munu dagana 15., 16. og
17. ágúst setja á svið danssýningu í
Félagsstofnun stúdenta.
Þetta er nýstárleg uppákoma þar
sem fléttað er saman listformum á
sérstæðan hátt. Þarna mætast
nútímadans og málverk í einni heild
með hljóðbakgrunni sem Hilmar
Örn Hilmarsson hefur séð um.
Aðeins verður um að ræða þrjár
sýningar hér á landi, en síðan verður
verkið sett upp í Finnlandi í sept-
ember næstkomandi.
-SÓL
Jón Baldvin Hannibalsson og söluskattslögin:
Kallaði til sín
frumvarpssmiði
Jón Baldvin kallaði fjórtán menn
úr ráðuneyti sínu, scm unnu að
gerð frumvarps um sérstakan sölu-
skatt, inn til sín fyrir skömmu og
ræddi alvarlega við þá unt óþarfa
ónákvæmni og vinnubrögð við gerð
bráðabirgðalaganna. Bráðabirgöa-
lögin hafa fengið víðtæka gagnrýni,
einkum frá þeim sem þurfa að
starfa eftir þeim og hafa fjölmörg
sýnishorn þcirrar gagnrýni verið
tíunduð í fjölmiðlum. Heimiidir
Tímans herma að ráðherrann hafi
talið að vel hefði mátt komast hjá
einhvcrri af þessari gagnrýni og því
boðað til þessa fundar með starfs-
mönnum sínum.
„Jú, það er flugufótur fyrir
þessu" sagði Jón Baldvin þegar
þetta var borið undir hann. „Hins
vegar er öllum þeim sent nálægt
jsessu koma vorkunn, því þetta er
ekki vinnandi verk út af fyrir sig,"
sagði fjármálaráðherraennfremur.
Um söluskattslögin sagði ráð-
herrann síðan: „Það skal fúslega
viðurkennt af minni hálfu, að það
eru mörg álitamál eins og óhjá-
kvæmilegt er meðan menn eru á
annað borð aö þvælast með undan-
þágur. Undanþágurnar cru hlutur
scm á ekki að vera í skattalögum.
Þær valda mismunun. Það er verið
að grípa inn í samkeppnisaðstöðu,
hygla einhverjum á kostnað ann-
arra. Hcr er þó meginreglan sú að
verið er að hygla framleiðendum
íslcnskra matvæla, landbúnaðar-
afurða fyrst og frernst, á kostnað
innflytjenda. Þeirri meginreglu
vcrður náttúrlega ekki brcytt þar
sem fyrir dyrurn stendur að taka
þetta kerfi til heildarendurskoðun-
ar frá og með áramótum."
Aðspurður sagðist Jón Baldvin
ckki vilja fullyrða neitt um hvort
breytingar verði gerðar á sölu-
skattsreglugerðinni eftir að þing
kemur saman. Hann myndi ekki
hafa frumkvæði að því. -HM