Tíminn - 16.09.1987, Blaðsíða 12

12 Tíminn
Miðvikudagur 16. september 1987
FRÉTTAYFIRLIT
PEKING - Heimildir segja
að Kína muni styðja tillögu (
Sameinuðu þjóðanna um bann ;
á vopnasölu til íran ef síðar-
talda ríkið neitar að fallast á
samþykkt Sameinuðu þjóð-
anna frá í júlí þar sem krafist
er voþnahlés á milli íran og j
Irak.
LONDON - Mousavi for- ;
sætisráðherra írans fullyrti að
bann á sölu vopna til írans
mundi engin áhrif hafa á getu ;
þess til að berjast við írak. “Við
erum nú þeaar að mestu leyti |
færir um að framleiða okkar
eigin vopn“, sagði Mousavi. '
KOUROU, Frönsku Gíneu
- „Framtíðarmöguleikar Evr-
ópu á þátttöku í geimkapp-
hlaupinu eru undir því komnir
að skot Ariane - 3 eldflaugar-
innar takist," sagði formaður
Arianespace fyrirtækisins,
skömmu áður en skjóta átti
flauginni á loft frá Frönsku
Gíneu í Suður - Ameríku í
gærkvöld.
COLOMBO - Indverskir
hermenn, sem staðsettir eru á
Sri Lanka, skutu á vígamenn
úrröðum hinnaherskáu Tamíl-
ísku tígra í gær. En Tamílísku
tígranir skildu eftir sig á átt-
unda tug fallinna í hryojuverk-
um í austurhluta Sri Lanka um
síðustu helgi.
MOSKVA - Síðasti andófs-
maðurinn af gyðingaættum
hefur verið látinn laus úr vinnu-
búðum í Síberíu. Að sögn
fjölskyldu hebreskukennarans
Alexei Magarik, sem 1985 var
dæmdur til Síberíuvistar.
vegna eiturlyfjaákæru, er hann
væntanlegur til síns heima í
dag. Að sögn Vladimir Slepak
helsta leiðtoga gyðinga, sem
vilja flytjast frá Sovétríkjunum,
er Magarik síðasti andófsmað-
urinn af gyðingaættum sem
hreyfing hans hefur vitneskju
um að hafi verið í þrælkunar-
búðum.
BELGRAD - Helstu banka-
menn Júgóslavíu munu missa
störf sín í kjölfar versta fjár-
málahneykslis, sem átt hefur
sér stað í tíð stjórnar kommún-
ista í landinu. Nú þegar hefur
varaforseti landsins, Hadija
Pozderac, orðið að segja af)
sér vegna þessa hneykslis, en :
það snýst um útgáfu Agroko-
merc, iðnfyrirtækis í landbún-
aði, á fölsuðum skuldarviður-
kenningum fyrir u.þ.b. 35 millj-
arða (sl. kr.
ISTANBUL - Hermála-
nefnd Atlantshafsbandalags-
ins kom saman til fundar í
Tyrklandi í gær til þess að
ræða stöðu og markmið
bandalagsins. Áður hitti her-
málanefndin undir forystu
Wolfgang Altenburg hershöfð-
ingjaforsetaTyrklands, Kenan
Evren að máli, en suðurvæng-
ur bandalagsins hefur ávallt
verið talinn veikur vegna
stöðugra deilna Tyrklands og
Grikklands, sem bæði eiga að-
ild að Atlantshafsbandalaginu.
Illllllllllllllll
ÚTLÖND llllllllllllllllll
lllllllllllilll
lilllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
llllilll!!
Spenna yfir Skandinavíu:
Sovésk herþota ógnar
sænskri herflugvél
Sovésk „Flanker“ (Su-27) herþota af þeirri gerð er flaug á norsku Orionvclina.
Að morgni sl. Þór Jónsson
fimmtudagsvarðþað fréttaritari
atvik yfir Gotlandi, Tímans á
við austurströnd Gotlandi.
Svíþjóðar að minnstu munaði að
sovésk orustuflugvél flygi á sænska
eftirlitsflugvél. Að sögn hins sænska
flugmanns Caravellen eftirlitsflug-
vélarinnar flaug sovésk orustuflug-
vél af gerðinni Sukhoi (Su-17) svo
nálægt sænsku flugvélinni að engu
munaði að hún klippti af væng
sænsku vélarinnar, sem varð að
víkja snarlega undan. Sovéska flug-
vélin flaug fram með vinstra væng
sænsku vélarinnar þannig að einung-
is munaði um 25 metrum, sem er
hársbreidd þcgar um er að ræða svo
hraðskreiðar flugvélar. Pessi atburð-
ur gerðist yfir hafinu á milli á milli
Gotlands og miðlínunnar milli Sov-
étríkjanna og Svíþjóðar.
Þessi atburður er mjög keimlíkur
því sem gerðist við Norður-Noreg
yfir Barentshafinu á sunnudag, þeg-
ar sovésk orustuflugvél rakst utan í
væng norskrar kafbátaleitarflugvélar
af Orion gerð. Báðar flugvclarnar,
sú sænska og sú norska voru á
alþjóðlegum flugleiðum.
„Það slapp í þetta skipti, en ein-
hvern daginn mun eitthvað alvarlegt
eiga sér stað,“ sagði einn áhafnar-
meðlinrur sænsku vélarinnar. „Þetta
gerðist á örfáum sekúndum en við
sáum að sovéska orustuþotan var vel
vopnum búin.“
Ætlunin var að þegja yfir þessu
máli, cnda þykirsænskum hernaðar-
yfirvöldum oröið nóg komið af slík-
um umræðum eftir ítrekuð tilfelli
um “ókunnuga" og kunnuga kafbáta
í sænska skerjagarðinum, en eftir
atburðin við Noreg þótti ekki stætt á
því.
I framhaldi af þessu hafa Svíar
ákveðið að senda orustuflugvélar
sínar af Viggen gerð til að fylgja
Caravellen eftirlitsflugvélum sínum.
en Viggen þoturnar jafnast á við
sovéskar þotur af gerðinni Mig 29.
Þessi áhættusama iðja Sovét-
manna er að mestu rakin til áhrifa
flugs Rust til Rauða torgsins, eins og
margfrægt er. En sú skýring er þó
ekki einhlít, því að sögn Jan Tunin-
ger í sænsku strandgæslunni á það að
hafa gerst æ oftar að Svíar hafi rekist
á sovéskar flugvélar svo nálægt Sví-
þjóð og oft er bil milli flugvéla
ríkjanna um 100 metrar, en alþjóð-
legar reglur segja að ekki megi vera
minna en 300 metrar milli flugvéla.
Það má jafnvel segja að yfir og
umhverfis Gotland fari fram eins-
konar platstríð milli Svía og Sovét-
manna, þar sem þeir skiptast á um
að elta hvor annan. Til dæmis hafi
sovésk orustuflugvél hrapað í sjóinn
í fyrra eftir að hafa elt sænska
Viggen þotu í eftirlitsflugi á þessu
svæði.
Nú velta Svíar mjög fyrir sér hvað
næst muni gerast í þessu gervistríði
ríkjanna.
Svíar hafa þó ekki fylgt í kjölfar
Norðmanna, sein mótmæitu harð-
lega atferli sovéska flugmannsins og
kröfðu Sovétríkin skýringa á atburð-
inum. Gorbatsjov hefur lýst því yfir
að þar hafi verið um slys að ræða og
sett sérstaka nefnd til að rannsaka
málið.
Sveitarstjórnarkosningarnar í Noregi:
Kjósendur leita
yst til hægri
Framfaraflokkurinn undir forystu
Carl 1. Hagen vann stærsta sigurinn
í norsku sveitar- og fylkisstjórnar-
kosningunum í fyrradag. Er Fram-
faraflokkurinn þar með orðinn þriðji
stærsti flokkur Noregs.
Stærstu flokkarnir, Verkamanna-
flokkurinn, sem situr í ríkisstjórn,
og Hægri fiokkurinn töpuðu umtals-
verðu fylgi. Framfaraflokkurinn tvö-
faldaði fylgi sitt og fékk það einkum
í stærstu þéttbýlisstöðunum og með-
al þeirra sem kjósa í fyrsta sinn.
Hann byggir stefnu sína fyrst og
fremst á skattalækkunarstefnu, and-
úð á erlendum innflytjendum og
óheftu einkaframtaki eins og hinn
danski Framfaraflokkur Glistrups
gerir, en sá flokkur vann einnig
ríflegan sigur í dönsku þingkosning-
unum í síðustu viku.
Virðist nú sem flokkaskipan á
Norðurlöndum sé ekki jafn rótföst
og áður. Margir kjósendur, sérstak-
lega þeir yngri, eru greinilega þreytt-
ir á „gömlu“ flokkunum svonefndu
og taka einungis við frekar einföld-
um en beinskeyttum áróðri. Forystu-
menn hefðbundnu flokkanna í
Skandinavíu viðurkenna nú af sárri
reynslu þá staðreynd að mótmæla-
flokkarnir svonefndu eru orðnir afl
sem þarf að takast á við. Enda
verður vart hjá því komist þegar
minnihlutastjórnirnar bæði í Dan-
mörku og Noregi verða að styðjast
við Framfaraflokka í hvoru landi um
sig.
Stríö írana og íraka:
Snubbótt
friðarferð
Perezar
deCuellar
Javier Perez de Cuellar sneri frá
Bagdad í gær að aflokinni fjögurra
daga ferð til stríðsaöilanna við Persa- Javier Perez de Cuellar
flóa, Irans og íraks. Þess voru engin
merki að framkvæmdastjóri Sameinuðu þjóðanna hefði haft erindi sem
erfiði í að binda enda á hið blóðuga stríð við Persaflóa, sem hefur staðið
í 7 ár eða frá því í september 1980 þegar írak réðist inn í íran.
Kunnugir telja að allt bendi til að framkvæmdastóra Samcinuðu
j^jóðanna hafi mistekist að ryðja úr vegi þeirri meginhindrun sem stendur
í vegi þess að samþykkt þings SÞ frá 20 júlí sl. um vopnahlé verði komið
á milli stríðsaðilanna við Persaflóa, írans og Iraks, en þessi hindrun hefur
verið krafa írana um að frak verði úthrópað sem árásaraðilinn í þessum
hiidarleik.
Liggur nú fyrir að fram fari langar og strangar viðræður í Öryggisráðinu
um að setja innflutningsbann á vopn til írans. Það þykir ekki líklegt að
neitunarvaldsríkin fimm, Bandaríkin, Bretland, Frakkland, Kína og
Sovétríkin, séu samstíga í þessu máli. Heimildir staðhæfa þó að öll ríkin
nema Sovétríkin séu reiðubúin að greiða vopnasölubanni atkvæði, ef til
þess kemur.
Utanríkisráðherra Iraks, Tariq Aziz, lýsti því yfir strax að loknum
fundinum með Perez de Cuellar að Sameinuðu þjóðirnar ættu þegar að
koma slíku banni á, auk þess sem íran væri upphafsaðilinn í styrjöldinni.
Þessi yfirlýsing ráðherrans þykir styðja þær ályktanir að friðarferðin hafi
verið árangurslaus.
íranar eru hins vegar hvergi bangnir og segja vopnasölubann engin áhrif
hafa á hernaðarstyrk landsins.
Óttast menn nú að átökin magnist á ný í Persaflóa, en mjög dróg úr
þeim á meðan för framkvæmdastjórans stóð yfir. Mikill fjöldi herskipa
frá ýmsum löndum er nú staddur á Persaflóa til að tryggja siglingar
olíuskipa um innhafið. Þá mun enn eitt ríkið bætast við með herskip í
verndarflotann, en það er Ítalía, sem samþykkti að bíða með að senda
herskipin fram yfir friðarferð de Cuellars. Það er því greinilegt, í ljósi alls
þess viðbúnaðar sem orðinn er á Persaflóa, að lítið þarf út af að bera til
að meiri háttar átök verði á Persaflóa.
Astralía:
Sjálfsmorð
óvenju tíð
Ástralir virðast vera sérstak-
lega lífsleiðir ef marka iná þann
mikla fjölda einstaklinga sem þar
fellur fyrir eigin hendi.
Þær upplýsingar komu fram á
þingi geðhjúkrunarkvenna í Mel-
bourne að í Ástralíu fremja 27 af
hverjum 100.000 íbúum
sjálfsmorð, sem er með því mesta
sem gerist í veröldinni. Til
samanburðar var þess getið að í
Bandaríkjunum er tíðni sjálfs-
morða nær helmingi lægri.
Það sem gerir þennan fjölda
sjálfsmorða enn óhugnanlegri er
sú staðreynd að megin dauðaor-
sök Ástrala yngri en 25 ára er
ekki bílslys eða manndráp eins
og gjarnan annars staðar, heldur
sjálfsmorð. Þá hefur sjálfsmorðs-
tíðnin í aldurshópnum 15 til 24
ára aukist um 120% á síðustu
tveimur áratugum. Eru ástralskir
sérfræðingar jafnframt á því að
opinberar tölur segi ekki alla
söguna, því andlátsorsakir eru
oft tilgreindar af öðrum orsökum,
þó líkur bendi til sjálfsmorðs.