Tíminn - 22.10.1987, Blaðsíða 15

Fimmtudagur 22. október 1987
Tíminn 15
illllliillllllllllllllllllll MINNING ... ...
Helgi Jósef
Halldórsson
Fæddur: 17. nóvember 1915
Dáinn: 13. október 1987
Fregnin um lát náins vinar veldur
sárum trega, en kaliar jafnframt
fram í hugann þakkir og ljúfar
minningar. Þetta sannreyndi ég,
þegar systir mín tilkynnti mér lát
eiginmanns síns. Ég átti samt að
vera viðbúin þessari sorgarfregn,
þar sem hann hafði háð harða bar-
áttu við banvænan sjúkdóm undan-
farna 3 mánuði. Helgi Jósef Hall-
dórsson hét hann, fæddur 17. nóv.
1915 að Kjalvararstöðum í Reyk-
holtsdal. Foreldrar hans voru merk-
ishjónin búendur þar Guðný Þor-
steinsdóttir og Halldór Þórðarson.
Helgi var yngstur átta barna þeirra
hjóna. Hann ólst upp við ástríki
foreldra og systkina í friðsælli menn-
ingarsveit. Héraðsskólinn í Reyk-
holti tók til starfa haustið 1931 og
hugði fólk gott til þess að æskan
fengi tækifæri til að víkka sjóndeild-
arhring sinn með því að sækja hann
og afla sér hagnýtrar menntunar.
Helgi var einn í þeim hópi, sem
þangað fór, en hugur hans stóð til
meiri menntunar. Hann innritaðist í
Menntaskóla Reykjavíkur og lauk
þaðan stúdentsprófi. Þaðan lá leiðin
í Háskóla íslands og lauk hann cand.
mag. prófi í íslenskum fræðum það-
an árið 1945. Það ár gerðist hann
kennari í íslensku og ensku við
Stýrimannaskólann í Reykjavík.
Gegndi hann því starfi við góðan
orðstír og vinsældir, þar til hann lét
af störfum fyrir aldurs sakir, en þá
með óbugaða starfsorku. Helgi var
fjölhæfur atorkumaður og féll aldrei
verk úr hendi. Auk síns aðalstarfs
fékkst hann mikið við bókmennta-
iðju. Hann samdi kennslubók í
ensku, samdi rit um sagnfræðileg
efni og fékkst við þýðingar, svo að
nokkuð sé nefnt.
Þann 24. febr. 1945 gengu þau í
hjónaband Helgi og Guðbjörg Guð-
bjartsdóttir systir mín, yngsta barn
hjónanna Guðbröndu Þorbjargar
Guðbrandsdóttur og Guðbjarts
Kristjánssonar á Hjarðarfelli í
Hnappadalssýslu.
Hófust þá kynni mín og minnar
fjölskyldu við Helga, sem héldust
óslitið og aldrei féll skuggi á, þar til
yfir lauk. Við Guðbjörg vorum
yngstar í barnahópnum á Hjarðar-
felli og alla tíð mjög samrýmdar.
Okkar góða samband reyndist traust
og varanlegt, þó að leiðir skildust.
Helgi og Guðbjörg stofnuðu heimili
í Reykjavík, en ég giftist og fór að
búa í sveitinni fyrir vestan. Það var
mér alltaf tilhlökkunarefni að fá
systur mína og mág með dætur sínar
til sumardvalar um lengri eða
skemmri tíma, börnin okkar voru
samrýmd og ferskleiki og gleði fylgdi
fjölskyldunni. Þau hjónin eiga 4
dætur, taldar eftir aldursröð. Sigrún,
Guðný, Þorbjörg og Áslaug. Þær
systurnar eru allar vel gefnar og
góðar konur og hafa allar lokið
háskólaprófum. Þeim hefur öllum
farnast giftusamlega og verið tengd-
ar foreldrum sínum og heimili þeirra
sterkum kærleiksböndum.
Helgi var góður eiginmaður og
faðir, dagfarsprúður, með hressilegt
og sérlega aðlaðandi viðmót. Heim-
ili þeirra hjóna var sannkallað fyrir-
myndarheimili. Reglusemi, þrifnað-
ur og hófsemi voru ríkjandi þættir,
sem sköpuðu farsælt heimilislíf.
Milli þeirra hjóna ríkti gagnkvæm
virðing sem gaf lífi þeirra traust og
farsæld. Helgi varsérlega barngóður
og eins og hann var mikill félagi og
vinur dætra sinna, fengu börnin
þeirra að njóta gæða afa síns í
óvenju ríkum mæli. Umhyggja hans
og veitandi lífsgleði hafði greiða leið
að hugum barnabarnanna. Ég veit
að þessi góðu áhrif munu varðveitast
í hugum þeirra og lýsa þeim fram á
æviveginn.
Við andlát Helga J. Halldórssonar
cand.mag.
mágs míns, vakna margar kærar
minningar. Ég á honum margt og
mikið að þakka. Allt frá þvf að
fundum okkar bar fyrst saman og til
hinstu stundar, hefur hann verið
mér og mínu fólki trúfastur vinur og
velgjörðarmaður. Við þessi leiðar-
lok eru mér þakkir efst í huga. Ég
og börnin mín þakka Helga vináttu
og umhyggju. Dætrum mínum var
hann sérstaklega góður og nærgæt-
inn, þegar þær oft og tíðum voru
langdvölum á heimili þeirra hjóna,
sem börn og unglingar. Þar dvaldi
um tíma yngri dóttir mín, sem
móðir, með veik börn sín og naut
þar þá sem endranær velvilja og
fórnfýsi. Hún þakkar af alhug föður-
lega umhyggju.
Við hjónin kveðjum góðan vin
með söknuð í huga og þökkum fyrir
vináttu og órofa tryggð á liðnum
árum. Ég og fjölskylda mín vottum
eftirlifandi eiginkonu, dætrum og
börnum þeirra innilega samúð.
Minningin um ástkæran eiginmann,
föður og afa mun verða þeim Ijós á
ævivegi.
Ragnheiður Guðbjartsdóttir,
Akranesi
„Því er lokið, því lauk í morgun“
sagði Guðbjörg systir mín, er hún
hringdi til mín síðdegis 13. þ.m. og
sagði mér andlát manns síns Helga
J. Halldórssonar. Þá var lokið
ströngu sjúkdómsstríði við ólækn-
andi sjúkdóm.
Helgi fæddist að Kjalvararstöðum
í Reykholtsdal og var yngstur 10
barna hjónanna Halldórs Þórðar-
sonar bónda þar og konu hans
Guðnýjar Þorsteinsdóttur. Hann
ólst upp á Kjalvararstöðum í hópi
hinna mörgu systkina.
Æskuár Helga voru kreppuárin,
sem voru mörgum erfið. Á þeim
árum fór Helgi til náms í Reykholts-
skóla og tók gagnfræðapróf utan
skóla. Að því búnu innritaðist hann
í Menntaskólann í Reykjavík og tók
þar stúdentspróf vorið 1939. Vetur-
inn 1939 til 1940 nam hann í
Kennaraskóla fslands og lauk kenn-
araprófi 1940. Síðan fór hann til
náms í íslenskudeild Háskóla íslands
og lauk magisterprófi í íslenskum
fræðum 1945. Samhliða náminu
stundaði hann jafnan kennslu í
hlutastarfi. Meðal annars kenndi
hann einn vetur á Reykjum í Mos-
fellssveit. Enskunám stundaði Helgi
eitt sumar í Summerschool for Teac-
hers of English í Englandi. Strax að
loknu háskólanáminu hóf hann fulla
kennslu og var íslensku- og
enskukennari við Stýrimannaskól-,
ann í Reykjavík alla starfsævi sína
frá árinu 1945 þar til hann hætti fyrir
aldurs sakir.
Helgi var mjög vel látinn af nem-
endum sínum og féll starfið einkar
vel. Honum var mjög lagið að
kenna. Hann hafði næman mál-
smekk og góða framsetningu. Þessu
kynntust allir landsmenn, því Helgi
annaðist iengi útvarpsþáttinn „ís-
lenskt mál“ og var mjög vinsæll í því
starfi. Þá þóttu þættir hans í sjón-
varpinu „Myndhverf orðtök" mjög
eftirtektarverðir og vel gerðir.
Þeim, sem þessar línur ritar, þótti
þeir einstaklega góðir og upplýsandi
um forna atvinnuhætti, sem mynd-
uðu hin sérstæðu „myndhverfu
orðtök". Þeir sýndu fjölhæfi
íslenskunnar til að bera minningu
fornra vinnubragða milli kynslóða á
þennan sérstæða hátt. Þeir tengdu
saman landið og söguna í fortíð,
nútíð og framtíð. Gerð þáttanna
sýndu bæði sögulega og málfarslega
þekkingu Helga og næmi hans fyrir
hvorutveggja og mat hans á gildi
þessara mátta í menningarlífi þjóð-
arinnar.
Helgi var náttúruunnandi og vildi
vera í lifandi sambandi bæði við
náttúruna og atvinnulíf landsmanna.
Hann stundaði því útivist, þegar
hann átti þess kost.
Af því að í skólanum er ekki
kennsla á sumrin gat hann leyft sér
að sinna öðrum áhugaefnum þá
mánuði ársins, sem hann ekki þurfti
að kenna. Hann var allmörg sumur
í brúarvinnu með mági sínum Sigfúsi
Kristjánssyni brúarsmið. Mest var
þá um brúargerð víðsvegar á Vest-
fjörðum í stórbrotinni náttúru þess
landshluta. Sex sumur var Helgi
háseti á togurum eða síldarskipum
m.a. á aflaskipi með Þorsteini Gísla-
syni, fiskimálastjóra. í þessum störf-
um kynntist Helgi bæði landinu, sem
hann unni og sænum sem umlykur
landið, sem hvorutveggja gefur
þegnum þess hið daglega lifibrauð.
Einnig kynntist hann erfiðismönn-
um, sem vinna í sveita síns andlits að
öflun lífsbjargar bæði á landi og sjó.
Hann skildi því vel hlutskipti þeirra
stétta og hafði samúð með lífsbar-
áttu þeirra.
En Helgi kom víðar við. Hann
vann mikið að þýðingum bóka og
var mjög vandvirkur á því sviði.
Hann þýddi hið mikla ritverk Peters
Hallberg, Hús skáldsins og allmarg-
ar skáldsögur að auki. Auk þess
ritaði hann bækur um ritverk Hall-
dórs Laxness. Þ.e. þætti um sagn-
fræði íslandsklukkunnar og skýring-
ar við Gerplu. Ýmislegt fleira liggur
eftir hann af rituðu máli.
Eins og áður segir var Helgi
náttúruunnandi og tileinkaði hann
sér líka fábrotna en heilbrigða lifn-
aðarhætti, stundaði gönguferðir á
sumrin, skíðaferðir á veturna og
sund þegar hann mátti því við koma.
Helgi kvæntist systur minni Guð-
björgu 24. febrúar 1945, og hafa þau
átt heimili í Reykjavík alla tíð og nú
síðustu áratugina að Vatnsholti 8.
Helgi var góður heimilisfaðir og
sinnti heimili sínu og fjölskyldu eins
og best verður gert. Fjölskyldan
hefur verið mjög samhent í leik og
starfi. Þau hjón eignuðust fjórar
dætur. Þær eru: Sigrún, eðlis-
fræðingur og stærðfræðingur frá
Edinborgarháskóla með meiru. Hún
vann um nokkur ár sem tölvu-
fræðingur hjá Rannsóknarstofnun
landbúnaðarins og jafnframt vann
hún að orðasafni um tölvumál. Hún
vinnur nú hjá Hagstofu íslands. Hún
er gift Ara Arnalds, verkfræðingi.
Guðný. Hún tók M.A. próf í náms-
fræðum frá háskólanum East Anglia
í Englandi til viðbótar kennaraprófi
frá Kennaraháskóla íslands. Hún
vinnur nú á skrifstofu ráðherra-
nefndar Norðurlanda í Kaupmanna-
höfn. Guðný er ógift. Þorbjörg,
magister í latínu. Hún er gift dönsk-
um manni Jörgen Jörgensen, magist-
er í norrænum fræðum. Þau búa í
Danmörku. Áslaug, náttúrufræðing-
ur frá Manitobaháskóla. Hún vinnur
að jurtakynbótum hjá Rannsóknar-
stofnun landbúnaðarins. Hún er gift
enskum manni, Nicholas J. G. Hall,
kerfisfræðingi. Eins og hér kemur
fram hafa þær systur allar notið
bestu menntunar í háskólum, bæði
hér heima og erlendis.
Ég kynntist Helga, þegar við unn-
um saman við brúargerð við Reykja-
dalsá í Reykholtsdals hreppi,
haustið 1939. Við lágum saman í
tjaldi í indælli hausttíð í nokkrar
vikur. Á kvöldin rauluðum við sam-
an þjóðlög og létt dægurlög okkur til
yndis og ræddum um þjóðlífið og þá
óráðnu framtíð, sem báðir áttum þá
og reyndum að ráða í rúnir hennar.
Þessir haustdagar voru fagrir og
ánægjulegir.
Öll ár sem síðan eru liðin höfum
við átt mikið saman að sælda. Það
var alltaf ánægjulegt að vera í návist
Helga og njóta þekkingar hans á
sögu landsins, íslenskrar tungu og
ræða við hann um mannlífið í land-
inu.
Hann var alltaf sami góði félaginn
sem ég kynntist fyrir 48 árum við
Reykjadalsá og skilningsríkur á
samtíð sína.
Ég og fjölskylda mín dvöldum oft
á heimili Guðbjargar og Helga og
nutum þar gestrisni þeirra og mikils
höfðingsskapar.
Við þökkum af alhug allar þær
samverustundir og hjálpsemi okkur
veitta alla tíð.
Við vottum öllum aðstandendum
samúð á þessum sorgardegi og ósk-
um fjölskyldunni bjartrar framtíðar.
Gunnar Guðbjartsson
Helgi J. Halldórsson var kvæntur
systur minni, Guðbjörgu. Með
þakklátum liuga geymum við þær
minningar sem aldrei féll skuggi á í
44 ár. Heimili okkar deildu þeirri
gleði sem frá honum stafaði frá
fyrstu tíð, mest ereitthvað bjátaði á,
en þá voru þau hjón strax komin til
að örva og hressa og benda á hinar
björtu hliðar lífsins. Jól og aðrar
stórhátíðir héldum við hátíðlegar
sameiginlega. Við sungum og geng-
um kringum jólatréð eða fórum í
spurningaleiki ýmiskonar, hann svo
ljúfur við börnin. sín sem okkar, og
einnig barnabörn okkar hjóna. Ef
eitthvað bjátaði á hjá börnum okkar
voru þau hjón alltaf tilbúin að rétta
hjáparhönd og græða sárin. Þannig
var það ætíð. Nú síðustu árin veittu
þau umhyggju sína Guðbrandi
bróður okkar sem dvelur á öldrunar-
heimilinu Grund. Hclgi var aldrei
svo þreyttur að hann ætti ekki orku
aflögu til þess að hjálpa Guju að
sækja hann og gleðja á ýmsa vegu.
Fyrir það megum við systkinin sér-
staklega þakka.
Svo er um fleira, t.d. þegar hann
leiddi okkur um refilstigu bók-
menntanna. Ég minnist sumars er ég
lá veik á spítala. Þá færði hann mér
bækur Laxness. Þeim hafði ég aðeins
kynnst og lesið áður, t.d. Vefarann
mikla frá Kasmír. Mér opnaðist nýr
heimur er ég las Heimsljós að tilvís-
un Helga. Það sem þar er ritað snerti
mig djúpt, þó mest kaflinn um
gömlu hjónin undir Jökli þar sem
hver hlutur var til vegna ástúðar
gömlu hjónanna, en mundi glatast
þcgar hendur þeirra hættu að hlúa
að þeim. Margt er líkt með þessu og
kærlcika Helga til hans nánustu.
Þess vegna trúum viö því að gerðir
hans muni lengi standa þeim til
heilla.
Alheimsguð geymi þig og hlúi að
minningunum.
Ást og gleði i hendur hnldist
hcims á grýttum vegi.
Vel þú skult á dýrum dcgi
hyggja þrátt að því.
Elín og Sigfús.
Gestur Guðbrandsson
minning
14. okt. s.l. birtist minningar-
grein um Gest Guðbrandsson í
Tímanum. Svo illa tókst til að í
prentun féllu nokkrar sctningar
niður þar sem getiö er um ætt
Gests.
Um leið ogTíminn biðst vclvirð-
ingar á þessum glöpum, rcynir
blaðið að bæta úr og birta það scm
á vantaði í greinina. Fer sú klausa
hér á eftir:
Guðbrandur faðir Gests var son-
ur Brynjólfs b. Jónssonar á Hruna-
krók og Kaldbak, Guðnasonar frá
Þvcrspyrnu, og fyrri konu lians,
Kristrúnar Brandsdóttur frá Arn-
arstöðum í Flóa. Kristrún var af
Víkingslækjarætt, en forfcður
Brynjólfs hafa búið í Hrunamanna-
hreppi í margar kynslóðir. Jónína
móðir Gests var dóttir Gests
Gamalíclssonar, bónda á Gafli og
Skúfslæk í Flóa, og konu hans,
Kristínar Jónsdóttur b. Jónssonar
í Syðraseli í Hrunamánnahrcppi.
+
Þökkum innilega auðsýnda samúð og hlýhug við andlát og útför
Páls Sigfússonar,
frá Hviteyrum, Álftamýri 44
Kristján Pálsson Alla B. Albertsdóttir
Sig. Steindór Pálsson,
barnabörn og barnabarnabörn
Dieselbíll til sölu
Toyota Crown diesel árg. ’83, sjálfskiptur, með
vökvastýri, veltistýri, rafmagnslæsingum og á
nýjum vetrardekkjum til sölu. Upplýsingar í síma
91-10300.
Framleiðsluráð landbúnaðarins
auglýsir
Með tilvísun til 10. greinar reglugerðar nr. 445/
1986 um fullvirðisrétt til framleiðslu sauðfjárafurða
verðlagsárið 1987/1988 skulu þeir framleiðendur,
sem ætla að geyma framleiðslurétt vegna slátrun-
ar á tímabilinu frá 10. nóv. nk. - maíloka 1988
tilkynna til framleiðsluráðs fyrir 20. nóv. nk.
fyrirætlanir sínar um það efni.
Framleiðsluráð landbúnaðarins