Tíminn - 18.08.1988, Blaðsíða 19

Tíminri. -19
Fimmtudagur 18. ágúst 1988
Raisa Gorbatsjova, hin 54 ára
gamla eiginkona sovéska þjóðar-
leiðtogans, hefur tekið vestræna
heiminn með trompi. Hún hefur
verið kölluð „gimsteinninn í sov-
ésku krúnunni", þessi lífsglaða
amma með vingjarnlega brosið og
eðlilegu framkomuna.
Hins vegar er hún ekki alveg
jafn vinsæl heima fyrir, að minnsta
kosti ekki meðal roskinna borgara.
Þeir telja „úrkynjaðan" iífsmáta
hennar skaðlegan rétttrúuðum
kommúnistum á öllum aldri. Þeir
yngri eru himinlifandi og sjá gjarn-
an í Raisu tækifæri til að hressa
upp á klæðaburð sinn.
Hvernig kona er Raisa eigin-
lega? Allir vita að hún er gift
einum valdamesta manni í heimi -
Mikhail Gorbatsjof.
Fólk á Vesturlöndum veit ekki
margt um hana, annað en það sem
sést, þegar hún kemur í heimsókn.
Enginn efast um að hún er manni
sínum mikill styrkur, þegar um er
að ræða að hafa áhrif vestantjalds.
Raunar virðist hún eilítið leyndar-
dómsfull. Raisa er lítið fyrir að tala
um sjálfa sig við vestræna blaða-
menn.
Eitt og annað hefur þó síast út
gegn um þykka múra Kremlar. Til
dæmis neitaði Gorbatjsof ekki í
sjónvarpsviðtali að þau hjón ræddu
stjórnmál sín á milli, rétt eins og
allt annað.
Raisa og Mikhail eru afi og
amma. Irna dóttir þeirra, sem er
að minnsta kosti jafn glæsileg og
móðir hennar, á dóttur sem heitir
Oksana og er kölluð Sasha. Raisa
hefur alltaf tíma fyrir telpuna og
Raisa fylgir manni sínum allt og
vekur jafnan aðdáun.
nýtur þess að vera amma.
Raisa er tungumálamanneskja,
en flaggar því lítt heima fyrir, þar
sem ekki telst til kosta að tala
annað en rússnesku. Þegar hún
kom til Parísar fyrir þremur árum,
fór hún í heimsókn í tískuhús
Cardins og öllum til undrunar tal-
aði hún reiprennandi ensku, all-
góða þýsku og vel nothæfa frönsku.
Cardin sjálfur var mjög hrifin af
henni, þegar hann impraði á mark-
aðsmálum í Sovét með fatnað sinn
í huga og kallar hann ekki allt
ömmu sína í viðskiptamálum.
Vitað er að Raisa er fædd 1934,
en ekki hvar. Flestir vita þó að hún
er af gyðingum komin. Hún er
doktor í heimspeki frá háskólanum
í Moskvu og kynntist Mikhail á
námsárunum þar, en hann nam
lögfræði á sama stað.
Fordómafullir Rússar kvarta yfir
óhófi Raisu, af því að hun hefur
keypt sér föt og skartgripi á Vestur-
löndum. Þeir voru ekki ófáir sem
glenntu upp augun, þegar hún
keypti sér demantseyrnalokka í
Bond Street í London og greiddi
með American Express-korti, sem
er tákn auðvaldshyggjunnar sjálfr-
ar í augum margra Rússa.
Þannig
klæddist
Raisa í
heimsókn í
franska
utanríkis-
ráðuneytið,
mjög við
hæfí.
Kristinn Snæland:!
UM STRÆTI OG TORG
SÓMAFÓLK
Unaðsreitur
Því er ekki að neita, að þrátt
fyrir aðfinnslur mínar um eitt og
annað sem mér finnst miður fara
um frágang eða umgengni um lönd
eða aðrar eignir borgarinnar, þá er
víða að finna hið gagnstæða eða
einstaklega vandaðan frágang og
snyrtilega umgengni. Nefni ég enn,
rétt sem dæmi, hús og lóð Raf-
magnsveitu Reykjavíkur við
Suðurlandsbraut/Grensásveg. Þar
er allt svo glerfínt, hreint og strokið
að jafnvel ég kemst í gott skap í
hvert sinn sem ég þarf að greiða
rafmagnsreikninginn. Það er verst
að reikningurinn skuli ekki koma
vikulega. Annan unaðsreit fann ég
nýlega, en það er lítill almennings-
garður upp af Sogavegi, milli Ak-
urgerðis og Grundargerðis, en
hægast er að koma að honum frá
Grundargerði, rétt ofan Sogaveg-
ar. Þarna er margvíslegur trjágróð-
ur og skjólgóðir lundir víðsvegar,
með bekkjum. í einu horni garðs-
ins er afmarkaður blómagarður
með margskonar blómum og for-
vitnilegum gróðri. í annan stað er
svæði með leiktækjum fyrir börnin.
Nú er þetta ekkert betra eða meira
en annarsstaðar má finna í borginni
en staðurinn vakti forvitni mína og
ég fór sérstaka skoðunarferð um
garðinn. Er skemmst frá því að
segja að hvert sem litið var, bar allt
vitni um einstaka snyrtimeqnsku
og alúð. Blómabeðin, trjáreitirnir
og grasflatirnar, allt tandurhreint,
snyrt og snurfusað. Hvergi rusl að
sjá, brotna grein eða illgresi. Ég
hugsaði með mér að sælgætisbréf
eða sígarettustubb hlyti ég að
finna, en þó ég gengi alla göngustíga
garðsins fannst ekkert slíkt. Því
miður veit ég ekki deili á þeim sem
þarna vinna eða nöfn þeirra, en
eftir höfðinu dansa limirnir og víst
er að sá vinnuflokkur sem þarna
vinnur er góður og undir góðri
stjórn. Það fólk sem svona vinnur
er sannkallað sómafólk.
Hans Petersen hf.
Það bar við nýlega, þegar sá
afskiptasami skrifari sem hér situr
við vél, ók niður Höfðabakka, þá
birtist á götunni og við hana hrein
skæðadrífa af alls konar bréfarusli.'
Nú er það engin nýlunda að þeir
sem aka rusli á öskuhaugana við
Gufunes, gangi svo illa frá farmi
bifreiða sinna að næsta lítið sé eftir
þegar loks er komið á haugana.
Ruslinu er þá dreift jafnt og þétt
um alla borg. Þarna virtist hinsveg-
ar sem óhapp hefði orðið og eitt
ílát hreinlega tæmst á götuna. Við
rannsókn á ruslinu kom í ljós að
umslög og fleira sem þarna var, var
allt merkt Hans Petersen hf. Nú er
fyrirtækið ekki langt þarna undan,
uppi á Lynghálsi, og tók því skrifari
lúkufylli af rusli og ók með það að
upphafsstað. Er ekki að orðlengja
það að starfsfólk fyrirtækisins tók
upplýsingum um ruslið með þökk-
um og um tíu mínútum síðar,
þegar skrifari átti aftur erindi niður
Höfðabakkann var starfsfólk frá
Hans Petersen önnum kafið við að
tína upp ruslið. Þarna voru hárrétt
og skjót viðbrögð. Fólk sem vinnur
svona er sannkallað sómafólk.
Hinir sem taka að sér að aka
rusli á öskuhaugana og eru svo
nánast eins og rusladreifarar á
leiðinni ættu að taka sín vinnu-
brögð til endurskoðunar. Auðvitað
á enginn að flytja rusl um borgina
nema svo um búið að það komist
þangað sem því er ætlað. Dæmin
um sóðana sjást hvern dag við
Ártúnsbrekku, Höfðabakka og
Gullinbrú. Það væri ágætis verk-
efni fyrir lögregluna, þegar lítið
kemur inn á radarinn í Ártúns-
brekku, að gefa gaum að sóðunum
sem aka rusli án yfirbreiðslu. Þeir
ættu a.m.k. að þola áminningu.
Húsnæðisvandræði
Eins og flestum er kunnugt ríkja
veruleg húsnæðisvandræði í borg-
inni. Hluti af vandanum er að
fjöldi fólks hefur enganveginn efni
á að greiða þá leigu sem krafist er.
Ástandið er þannig að dæmi eru
um einstaklinga sem nú búa í
húsbílum. Þá ertil athugunarhvort
ekki megi leysa vanda margra með
því að nýta tjaldstæðið í Laugar-
dalnum betur, þannig að þeir sem
eiga hjólhýsi geti fengið þar vetrar-
geymslu fyrir hýsin og leigt þau
jafnframt út. Þetta kann að þykja
heldur hráslagaleg tillaga en stað-
reynd er að margir búa nú við
húsakynni sem eru miklu verri en
lítið hjólhýsi. Það skal tekið fram
að flest hjólhýsi má tengja við
rafmagn frá rafveitu og svo hitt að
með því að búa í hjólhýsi á tjald-
stæðinu í Laugardal þá hefur fólkið
þó aðgang að baði og þvottaað-
stöðu sem oft vantar þegar leigt er
lélegt húsnæði í borginni. Vitan-
lega er mér ljóst að þessi tillaga fær
engar undirtektir, því samþykkt
hennar þýðir viðurkenningu á því
ófremdarástandi sem nú ríkir í
húsnæðismálum í borginni. Ég er
reyndar nokkuð viss um að vanda-
málið er há leiga en ekki skortur á
húsnæði. Ég er og nokkuð viss um
að fjöldi fólks greiddi með ánægju
svona 10 þúsund krónur á mánuði
fyrir gott hjólhýsi í Laugardal.