Tíminn - 29.11.1988, Side 12

12 Tíminn
Þriðjudagur 29. nóvember 1988
FRÉTTAYFIRLIT
WASHINGTON - Banda-
ríkiastjórn sem neitaöi Arafat
leiðtoga Palestínu um vega-
bréfsáritun er alls ekki á móti
því aö fundur allsherjarþings
Sameinuöu þjóöanna er fjalla
skal um Palestínumáliö verið
haldinn annars staðar en í
Bandaríkjunum þar sem höf-
uðstöðvar SÞ eru til húsa.
GENF - Rauði krossinn sem
fylgst hefur meö skiptum siúkra
og særðra stríðsfanga Iraka
og írana á nú í viðræðum við
ríkin tvö í von um að þau haldi
áfram fangaskiptum, en ekki
hefur verið skipst á nema litlum
hluta þeirra sjúku og særðu
fanga sem ríkin höfðu samið
um.
BANKOK - Ríkisstjórn-
Thailands hefur komið á fót
sérstökum sjóð til að aðstoða
fólk er sárt á um að binda eftir
flóðin í landinu sem kostuðu
að minnsta kosti 900 manns
lífið í síðustu viku.
ISLAMABAD - Nýr forseti
Pakistan mun verða kjörinn
12. desember, en kjósa þarf til
forsetaembættisins þar sem
Zia ul-Haq sem var forseti fórst
í flugslysi í ágústmánuði. Þá
hefur Ghulam Ishaq Kahn sem
gegnir forsetaembættinu til
bráðabirgða ákveðið að flýta
útnefningu forsætisráðherra
og mun hann útnefna nýjan
forsætisráðherra á morgun.
Allar líkur eru á að það verði
Benazir Bhutto.
WASHINGTON - Við
skiptahalli Bandaríkjanna varð
óhagstæður um 28,53 millj-
arða dollara á þriðja ársfjórö-
ungi þessa árs og hefur því
nokkuð dregið úr honum frá
því sem var fyrri part ársins.
MOSKVA - Geimfar með
franskri og sovéskri áhöfn
lagðist að sovésku geimstöð-
inni Mír. Þarmunu geimfararnir
vinna vísindastörf. Víst er talið
að geimfararnir sem fyrir eru í
Mír séu fegnir heimsókn, en
þeir hafa verið úti í geimnum í
tæpt ár.
JERÚSALEM - Forsætis-
ráðherra Israels og leiðtogi
hins hægri sinnaða Lik-
udbandalags, Yitzhak Shamir,
segist reíðubúinn að láta
Verkamannaflokknum eftir tvö
mikilvæg ráðherraembætti í
nýrri ríkisstjórn flokkanna
tveggja.
NEW YORK - Chase Man-
hattan bankinn hækkaði út-
lánsvexti sína um 0,5% í gær
og eru vexti hagstæðustu lána
þar nú 10,5%. Eru það hæstu
vextir á hagstæðustu lánum
sem verið hafa í Bandaríkjun-
um frá því í janúar 1985. Er
gert ráð fyrir að aðrir bankar
fylgi í kjölfarið. Helstu bankar
hækkuðu vexti í úr 9,5% í
10% í febrúarmánuði síðast-
liðnum.
ÚTLÖND
Bandaríkjamenn bregðast skyldu sinni sem
gestgjafar Sameinuðu þjóðanna:
Arafat fær ekki
vegabréfsáritun
Bandaríkjamenn hristu heldur
betur upp í arabaheiminum og víðar
um helgina er þeir neituðu Yasser
Arafat leiðtoga útlagastjórnar Pal-
estínumanna um vegabréfsáritun, en
Arafat hugðist ávarpa allsherjarþing
Samcinuðu þjóðanna 1. desember.
Sjálfur Peres de Cuellar fram-
kvæmdastjóri Sameinuðu þjóðanna
hefur lýst vanþóknun sinni á þessari
ákvörðun Bandaríkjamanna og segir
þá hafa brugðist gestgjafaskyldu
sinni.
Frelsissamtök Palestínu hafa farið
fram á að Arababandalagið haldi
sérstakan fund vegna þessa máls og
hugmyndir eru á lofti um að Samein-
uðu þjóðirnar fjalli um málefni Pal-
estínumanna á fundi í Sviss þar sem
Bandaríkjamenn hafi brugðist
skyldu sinni og brotið samning er
gerður var við Sameinuðu þjóðirnar
árið 1947. f þeim samningi skuld-
binda Bandaríkjamenn sig til að
hindra ekki ferðir fulltrúa aðildar-
ríkja Sameinuðu þjóðanna til höfuð-
stöðvanna í New York. PLO hefur
haft aukaaðild að samtökunum.
V-Þjóðverjar, Belgar og Hollend-
ingar hafa gagnrýnt þessa ákvörðun
Bandaríkjamanna og ítalir hafa sagt
hana „vafasama". Vildu Hollending-
ar meira að segja að Evrópubanda-
lagið léti málið til sín taka. Sovét-
menn liafa gagnrýnt þessa ákvörðun
harðlega.
Utanríkisráðherrar Egyptalands
og íraks hafa frestað för sinni til
höfðustöðva Sameinuðu þjóðanna
vegna þessa máls. Flest arabaríkin
hafa fordæmt þetta athæfi Banda-
ríkjamanna sem kemur Arafat og
hófsantari Palestínumönnum mjög
illa þar sem ákvörðunin gæti þýtt
skipbrot hófsamrarstefnu Palestínu-
manna sem Arafat hefur barið í
gegn að undanförnu. Enda stóð ekki
á hinunt herskárri samtökum Palest-
ínumanna að dæma stefnu Arafats
vonlausa.
Arafat fær ekki vegabréfsáritun til Bandaríkjanna og getur því ekki ávarpað
allshcrjarþing Sameinuðu þjóðanna.
fsraelar hins vegar fagna þessari
ákvörðun mjög enda hafa þeir,
ásamt valdamiklum gyðingum í
Bandaríkjunum, barist mjög gegn
því að Arafat fengi vegabréfsáaritun
og viljað allt til þess vinna að Arafat
gæti ekki ávarpað allsherjarþingið
sem leiðtogi hins nýja Palestínuríkis.
Rök Bandaríkjamanna fyrir því
að Arafat fái ekki vegabréfsáritun
eru þau að hann sé hryðjuverkantað-
ur þar sem samtök hans PLO hafi
staðið fyrir hryðjuverkum í gegnum
tíðina. Það hindraði Bandaríkja-
menn ekki að veita Arafat vega-
bréfsáritun er 'hann ávarpaði alls-
herjarþingið árið 1974.
Samkomulag
0PEC ríkja
undirritað
Eftir erfiða fæðingu þá náðu
OPEC ríkin í gær samkomulagi
um framleiðslukvóta, hámarks-
verð og lágmarksverð á olíu, en
það hefur ekki tekist sl. tvö ár.
Það munaði þó engu að allt
færi í háaloft á sunnudag þegar
undirrita átti sögulegt samkomu-
lag um kvóta og hámarksverð, en
íranar höfðu þá lagt blessun sína
yfir samkomulagið en þeir höfðu
verið helsti þröskuldurinn. Á síð-
ustu stundu lögðu Sádi-Arbar
fram tillögu um lágmarksverð og
gátu franar og sum önnur aðildar-
ríkin ekki fallist á þá tillögu í
fyrstu. En eftir ströng fundarhöld
náðist endanlegt samkomulag
ríkjanna.
Framleiðsla OPEC ríkjanna
verður dregin saman úr 23 millj-
ónum fata á dag í 18,5 milljón föt
á dag.
Hámarksverð á olíufatið hjá
OPEC ríkjunum verður 18 doll-
arar, en lágmarksverð 13 dollar-
ar. Sádí-Arabar höfðu lagt til að
lágmarksverð yrði 15 dollarar, en
urðu að gefa eftir.
Sovétmenn í
stórtækum
kornkaupum
Sovétmenn voru stórtækir í
kornkaupum í gær og ættu því að
geta bakað brauð á næstunni.
Þeir undirrituðu samninga um
kaup á níu milljón tonnum af
korni frá Bandaríkjunum árlega
næstu fimm árin og um kaup á
tveimur milljón tonnum frá
Frökkum.
Samningurinn við Frakka var
undirritaður í kjölfar heimsóknar
Mitterrands Frakklandsforseta til
Moskvu og gerir hann ráð fyrir að .
Sovétmenn greiði 280 milljón
dollara fyrir kornið.
Samningurinn við Bandaríkja-
menn var einnig undirritaður í
gær, en fyrri kornsamningur ríkj-
anna rann út í septembermánuði.
Gerir samningurinn ráð fyrir að
Sovétmenn kaupi níu milljón
tonn af korni á hverju ári næstu
fimm árin.
Miðnefnd sovéska kommúnistaflokksins fundar í uppeisnarhreiðrinu Eistlandi:
Ræðir stjórnarskrána
Miöncfnd sovéska kommúnista-
flokksins hélt í uppreisnarhreiðrið
Eistland ■ gær til að ræða tillögur að
stjórnarskrárbreytingum sem lagðar
verða fyrir Æðsta ráð Sovétríkjanna
í dag. Hugmyndunum hefur vægast
sagt verið illa tekið í Eistlandi og
hafa Eistar hafnað þeim á þingi sínu
þar sem þeir telja hugmyndirnar
skerða sjálfsákvörðunarrétt sovét-
lýðveldanna.
Sömu stefnu hafa þing Georgíu og
Azerbaijan tekið, þó þau lýðveldi
hafi ekki gengið eins langt og Eist-
land sem krafist Itefur fullveldis.
Litháar og Lettar hafa einnig gagn-
rýnt hugmyndirnar.
Mikhaíl Gorbatsjov sendi þessum
sovétlýðveldum hörð skeyti í sjón-
varpsávarpi á sunnudagskvöld þar
sem hann hafnaði ýtrustu kröfum
Eista um fullveldi, gagnrýndi lpið-
toga og sakaði þá um mistök í
kynningu á umbótastefnu sinni.
Gorbatsjov lagði áherslu á að sam-
komulag yrði að nást um stjórnar-
skrárbreytingarnar en gaf sterklega
í skyn að ekki kæmi til greina að
Kremlverjar gæfu eftir völd sín yfir
lýðveldunum.
Talið var að harðar deilur yrðu á
fundi miðnefndarinnar í gær, enda
er ástand víða mjög órólegt í Sovét-
ríkjunum. Eystrasaltsríkin hafa lagt
áherslu á sjálfstæði sitt og Azerar og
Armenar berast á banaspjótum í
Azerbaijan og Armeníu.
Að minnsta kosti tíu manns hafa
látist í kynþáttaátökum í Azerbaijan
undanfarið og sögusagnir eru á
kreiki um að mun fleiri hafi fallið.
Þá gerðist það í gær að armenski
leyniherinn fyrir frelsun Armeníu
sem barist hefur fyrir sjálfstæði Arm-
ena í Tyrklandi lýsti því yfir að
herinn myndi hefna fyrir aðför Az-
era að Armenum í Azerbaijan. Er
þetta í fyrsta sinni sem samtökin láta
til sín taka frá því kynþáttaólgan
braust upp á yfirborðið í Armeníu
og Azerbaijan í byrjun þessa árs.
Samtökin hafa staðið fyrir morðum
og sprengjutilræðum er beinst hafa
gegn Tyrkjum, en samtökin saka
Tyrki um að hafa myrt 1,5 milljón
Armena í seinni heimsstyrjöldinni.
Sýrlendingar illa þreyttir á átökum í suðurhluta Beirút:
Handtaka fjölda Shíta
Sýrlenski herinn lét til skarar
skríða í suðurhverfum Beirútborg-
ar í gær eftir fimm daga bardaga
andstæðra skæruliðasvgita Shíta.
Sýrlenskir hermenn gengu hús úr
húsi, handtók þrjúhundruð skæru-
liða og gerði vopn þeirra upptæk.
Það voru um sexhundruð vel
vopnaðir hermenn sem tóku þátt í
þessari „lögregluaðgerð" Sýrlend-
inga gegn Amalsveitunum og Hiz-
bollah samtökunum sem hafa verið
að drepa hverjir aðra að undan-
förnu í baráttunni um yfirráð í
hverfum Shítamúslíma í Beirút.
Amalsveitirnar eru hliðhollar Sýr-
lendingum en Hizbollah hliðhollir
írönum.
Hermenn Sýrlendinga höfðu
fengið skipun um að skjóta alla
byssumenn, enda orðnir lang-
þreyttir á því að koma á vopnahlé-
um sem öll hafa verið brotin eftir
skamma stund.
„Ef þið sjáið einhvern bregða
byssu þá skjótið hann samstundis.
Drepið hann á staðnum. Við erum
ekki að leika okkur hér,“ var
dagskipan liðsforingja til her-
manna sinna áður en þeir hófu leit
að vopnum í sjö hæða blokk í
Bourjun Abu Haidar hverfinu,
einskonar Breiðholti þeirra Beirút-
búa.
Að minnsta kosti tuttugu og níu
manns hafa verið drepnir og sjötíu
og tveir hafa særst frá því átök
Shítanna brutust út á fimmtudag-
inn.
Alls mun hálf milljón manna
búa í þeim hverfum þar sem átökin
hafa átt sér stað undanfarana daga.