Tíminn - 03.12.1988, Blaðsíða 3

Laugardagur 3. desember 1988
Vt í r ) M ‘r
HELGIN
3

I-
einmitt þar lá þýski kafbáturinn fyrir
Braga og er engu líkara en að hann
hafi vitað upp á hár um þessa nýju
siglingaleið.
Þegar skipstjórinn á Braga kom
upp að kafbátnum með skipsskjölin,
voru allir menn uppi og hafði bátur-
inn þá sett upp loftskeytastengur og
náð sambandi við Þýskaland. Undr-
uðust þeir Bragamenn hve fljótir
þeir voru að koma loftnetinu upp.
Voru Þjóðverjar kátir, þar sem þeir
höfðu fengið þá fregn að. þýski
flutningakafbáturinn Bremen væri
kominn til Amerfku heilu og höldnu
í gegn um herskipagirðingar
bandamanna.
Guðmundi skipstjóra var boðið
upp í turn kafbátsins, þar sem kaf-
bátsforinginn og nokkrir aðrir biðu
hans. Spurði nú foringinn hvaða
skip þetta væri, hvaðan það væri,
hvert það ætlaði og hvaða farm það
væri með. Spurði Guðmundur þá
aftur hvaðan þeir væru. Yfirforing-
inn svaraði þvf engu en gaf merki,
og um leið breiddu hinir þýska
herfánann út fyrir framan hann. Brá
honum þá allmjög, því að í lengstu
lög hafði hann vonað að þetta væri
enskur kafbátur. En þetta var þá
kafbáturinn U 49 frá Emden.
Þegar ákveðið var að sökkva
Braga, voru öll matvæli tekin úr
honum og flutt yfir í kafbátinn.
Ennfremur tóku Þjóðverjarnir riffil
og belgíska marghleypu, sem skip-
stjóri átti. Matvælunum var öllum
skilað aftur þegar hætt var við að
sökkva skipinu, nema einum kassa
af smjörlíki og einum kassa af mjólk,
en í staðinn lét skipstjóri þá fá 14
flöskur af koníaki og sjenever.
Þjóðverjar þeir sem komu um
borð í Braga voru fjarska kurteisir
og alúðlegir og höfðu engan andvara
á sér. Var því líkast sem þeir litu á
skipshöfnina sem sína menn. Foringi
þeirra hafði verið skipstjóri í fjögiir
ár á veiðiskipi frá Esbjerg í Dan-
mörku og talaði dönsku reiprenn-
andi. Varð því fljótt um viðkynningu
og sambúðin góð allan tímann.
Á fyrsta degi eftir að Þjóðverjar
tóku Braga mættu þeir stóru segl-
skipi. Brunnu víkingarnir í skinninu
að stöðva það og sprengja það í loft
upp. En veður var svo slæmt að það
var ekki viðlit. Urðu þeir því, þótt
leitt þætti, að láta skipið sigla sinn
sjó og sáu það seinast til þess að það
sigldi norður með írlandsströnd.
Fjölgar um borð
Nú er þar til máls að taka er fyrr
var frá horfið, að þeir á Braga gáfust
upp við að leita að skipverjum af
hinu sökkvandi skipi, Seatoniu, og
Á árum fyrri heimsstyrjaldar var
vistin um borð í kafbátunum
ekki eftirsóknarverð. Bátarnir
voru þröngir og kaldir. Myndin
er úr vélarrúmi eins þeirra.
sigldu suður á bóginn. Var þá haldið
til hafs með hægri ferð og stefnt í
suðurátt. Var líkri stefnu haldið alla
næstu nótt og fram undir klukkan 10
næsta morgun. Var þá komið suður
í Biscayflóa á þær slóðir, sem gert
hafði verið ráð fyrir að þeir hittu
kafbátinn.
Nú sáu þeir á Braga þrjá togara
saman, ekki langt í burtu. Var þá
siglt í áttina til þeirra. Allt í einu sáu
þeir að einn togarinn sökk og var þá
sett á fulla ferð, því nú vissu Þjóð-
verjarnir að þarna mundi kafbátur-
inn vera. Reyndist það rétt. Kafbát-
urinn var þá ofansjávar með loftnets-
stengur uppi.
Við hlið kafbátsins lá mannaður
bátur og á þiifari hans var ótrúlega
mannmargt. Var nú Braga gefið
merki að senda bát sinn þangað, og
var það gert. Sótti hann 15 menn um
borð í kafbátinn og voru það skip-
verjar af Seatoniu, sem kafbáturinn
hafði bjargað. Á bátnum sem lá við
hlið kafbátsins vorú 10 menn af
togaranum, sem sökkt var.
Þegar kom um borð í Braga var
farið að spyrja menn af Seatoniu
spjörunum úr. Þeir sögðu að 32
menn hefðu verið á skipinu og þegar
kafbáturinn hefði stöðvað það og
skipað þeim að fara frá borði, hefðu
16 farið í hvorn bát og róið í burtu,
en kafbáturinn skaut þá tundur-
skeyti á skipið.
Fyrir öðrum bátnum var stýrimað-
ur, en skipstjóri fyrir hinum. Bátur
stýrimanns setti upp segl og sigldi
áleiðis til lands og vissu þeir ekki
meira um hann, annað en hvað talið
var líklegt að hjálparbeitiskipið með
sænsku hlutleysismerkjunum hefði
bjargað honum. Kafbáturinn komst
í kast við það skip. Skaut skipið á
hann mörgum fallbyssuskotum sem
ekki hæfðu og kafbáturinn sendi því
tvö tundurskeyti, sem hæfðu ekki
heldur. Skildi þar með þeim, en
vegna ótta við kafbátinn mun skipið
ekki hafa viljað skipta sér neitt af
Braga, er það mætti honum/
Bátur skipstjórans á Seatonia
hafði laskast nokkuð þegar honum
var rennt fyrir borð og var naumast
sjófær. Tóku því kafbátsmenn bát-
verja alla til sín, en slepptu bátnum.
Fimmtán voru nú komnir um borð í
Braga, en skipstjóra tók kafbáturinn
til fanga, vegna þess að skjöl hans
voru ekki í lagi og hann var hortug-
ur.
Skipverjar af togaranum höfðu þá
sögu að segja að þegar kafbáturinn
kom á vettvang, stöðvaði hann alla
togarana þrjá og setti menn um
borð. Sökkti síðan skipi þeirra, eftir
að þeir voru allir komnir um borð í
bátinn.
Kolaflutningur
Nú voru eftir tveir togarar. Lá
annar þeirra fyrir botnvörpunni, en
hinn hélt sér við með vélinni.
Vegna þess að farið var að ganga
á kol Braga, ákváðu Þjóðverjar að
taka skyldi 50 smálestir af kolum úr
togurunum og flytja um borð í hann.
Var þegar byrjað á því verki. Eng-
lendingar voru látnir vinna að því að
ná kolunum upp úr lest og flytja þau
til Braga, en Bragamenn tóku á
móti. Var byrjað að taka kolin úr
þeim togaranum, sem lá fyrir vörp-
unni. En nú tók að hvessa og hrakti
Braga hvað eftir annað frá togaran-
um. Tafði þetta vinnuna mjög, svo
að það var tekið til bragðs að binda
skipin saman með kaðli og vír. Eftir
það gekk betur um stund. Alltaf
herti veðrið, svo að nú drógu þeir
varla áfram, sem áttu að róa bátnum
milli skipanna. Var þá strengdur
mjór kaðall í milli þeirra og báturinn
dreginn á honum. Þetta dugði
snöggvast, en þá var sjór farinn að
ganga svo yfir Braga að koiarúmin
ætluðu að fyllast og höfðu dælurnar
ekki við. Þá var hætt við kolaflutn-
inginn og höfðu nú Braga bæst
eitthvað um 15 smálestir.
Því urðu Bragamenn fegnir að
ekki náðist meira af kolum, því
Þjóðverjar höfðu sagt þeim að þeir
ættu að fara með þeim suður til
Gibraltar, ef kol fengjust nóg.
Síðan voru matvæli úr togaranum
flutt um borð í Braga og eins skips-
hafnirnar tvær, 20 menn, lOafhvoru
skipi.
Hundi beðið lífs
Togurunum skyldi nú sökkt.
Höfðu Þjóðverjar áður komið
sprengjunum fyrir í þeim á hentug-
um stöðum. Skipuðu þeir nú Braga-
mönnum að róa með sig um borð í
togarana, til þess að kveikja í
sprengjunum.
Þá kom skipstjórinn af öðrum
togaranum til Guðmundar skip-
stjóra. Var hann með tárin í augun-
um og sagði kjökrandi frá því að
hundur sem hann átti hefði orðið
eftir um borð. Bað hann nú Guð-
mund blessaðan að fá Þjóðverjana
og menn sína til að bjarga hundin-
um. Það var auðsótt mál. Hundinum
var bjargað og í þakklætisskyni fyrir
það gaf skipstjóri Guðmundi
hundinn. Átti Guðmundur hann
nokkra hríð, var boðið stórfé fyrir
hann í Santander, en afdrif hans
urðu þau að hann fór fyrir borð á
Braga. Þjóðverjar létu Bragamenn
hjálpa sér að kveikja í sprengjunum
og svo var aftur farið um borð í
Braga. En gleymst hafði að leysa
kaðalinn, sem batt hann við enska
togarann. Hefði verið ógaman að
vera svo að segja rétt við hlið hans,
þegar sprengingin varð. Þess vegna
var það tekið til fangaráðs að vinda
kaðalinn upp á vörpuvinduna, þang-
að til hann slitnaði og Bragi varð
laus og sigldi brott.
Ekki sáu þeir togarana sökkva,
því nú var orðið myrkt af nótt.
Kafbáturinn var þá farinn sína leið.
Togarar þessir hétu „Caswell" frá
Swansea, „Harfat Castle“ frá sama
stað og „Kyoto" frá Cardiff.
Enn þrengist um borð
Tekið var nú að þrengjast um
borð í Braga, þar sem þar höfðu
bæst við 49 menn, 45 af hinum
sökktu skipum og fjórir Þjóðverjar.
Meðal Seatonia skipshafnarinnar
Vertu óvenju stundvís
með Sérþjónustu stafrœna símakerfisins
|f símanúmerið
þitt er tengt
stafræna síma-
kerfinu og þú
ert með tónvalssíma með
tökkunum □ E og □
getur þú nýtt þér fjölbreytta
og hagnýta SÉRÞJÓNUSTU I
STAFRÆNA SÍMAKERFINU.
Vahning/Áminning
Dæmi um einn þjónustu-
þátt af mörgum innan
Sérþjónustunnar er
VAKNING/ÁMINNING.
Ef þú þarft nauðsynlega
að vakna á ákveðnum
tíma eða láta minna þig
á áríðandi stefnumót er
hér einföld og örugg leið.
Þú stimplar inn ákveðinn
tíma í símann þinn og í
fyllingu tímans hringir
síminn og minnir
þig á að beðið
hafi verið um
upphringingu.
Óbrigðult.
VAKNING/ÁMINNING er nú
þegar tengd öllum símum í
stafræna símakerfinu. Þú getur
því notfært þér þessa þjónustu
strax án þess að gerast
áskrifandi að henni.
Kynntu þér SÉRÞJÓN-
USTU STAFRÆNA
SÍMAKERFISINS
nánar í söludeildum
Pósts og síma eða á póst-
og símstöðvum.
SÉRÞJÓNUSTA
í STAFRÆNA
SÍMAKERFINU
POSTUR OG SÍMI