Tíminn - 20.12.1988, Qupperneq 14

Tíminn - 20.12.1988, Qupperneq 14
14 Tíminn Þriðjudagur 20. desember 1988 §hb T1 rkv/iviwvi ■ nnr Jólakort - Jólakort! Höfum til sölu tvær gerðir af fallegum jólakortum. Einnig hálsbindí, blómavasa og glösin vinsælu með flokksmerkinu. Landssamband framsóknarkvenna Nóatúni 21, - s. 24480 Jólaalmanak SUF 1988 Eftirtalin vinningsnúmer hafa komið upp: 1. des. 1. nr. 1851 8. des. 2. nr. 4829 2. des. 3. nr. 7315 9. des. 4. nr. 1899 3. des. 5. nr. 6122 10. des. 6. nr. 1500 4. des. 7. nr. 2993 11. des. 8. nr. 8376 5. des. 9. nr. 1780 12. des. 10. nr. 3258 6. des. 11. nr. 1984 13. des. 12. nr. 8352 7. des. 13. nr. 8240 14. des. 14. nr. 7307 15. nr. 16. nr. 17. nr. 18. nr. 19. nr. 20. nr. 21. nr. 22. nr. 23. nr. 24. nr. 25. nr. 26. nr. 27. nr. 28. nr. 1340 15. des. 7485 6401 16. des. 5984 6305 17. des. 1398 4671 18.des. 5488 714 19. des. 7300 4456 20. des. 1016 3260 6725 29. nr. 30. nr. 31. nr. 32. nr. 33. nr. 34. nr. 35. nr. 36. nr. 37. nr. 38. nr. 39. nr. 40. nr. 808 6106 3764 7229 784 1932 4457 2933 7299 5351 1068 5818 Velunnarar! Látið ekki happ úr hendi sleppa. Gerið skil og leggið baráttunni lið. Allar frekari upplýsingar eru veittar í síma 91-24480 eða 91-21379 og á skrifstofu Framsóknarflokksins, Nóatúni 21, Reykjavík. SUF Símavarsla Tíminn óskar eftir að ráða starfskraft í hálfsdags starf á skiptiborð, í einn og hálfan mánuð. Upplýsingar gefur skrifstofustjóri í síma 686300. Tíminn llllllllllllllllllllllllll BÓKMENNTIR .. ..... ... . ... Sefandi sáttargerð Bókarheiti: Mlnna, „Engin venjuleg mamma“ Hofundur samkvæmt tltllsfðu: „Helga Tor- berg lýkur sögu móður slnnar, Guðflnnu Brelðfjörð" Útgefandl: isafold Bókarstærð: 173 bls. Sagan Minna, „engin venjuleg mamma“ er að nokkru leyti ævisaga Guðfinnu Breiðfjörð, hæfileikaríkr- ar og sérstæðrar konu eftir bókinni að dæma. Minna var dugnaðarfork-, ur, „ehgin venjuleg mamma“, en átti við geðræn vandamál að stríða og var drjúgan hluta ævi sinnar vistuð á stofnunum fyrir geðveika. Hún varð sjálfbjarga og hóf þá að rita ævisögu sína til að vinna gegn hleypidómum um geðsjúkt fólk. Hún lést frá bókinni ólokinni, 63 ára gömul. Dóttir hennar tók síðar upp þráðinn í sama skyni með einskonar tiltali frá eigin brjósti sem hún óf um handrit móður sinnar og lauk við bókina með þessum hætti. Aðal- persónunni, Minnu, hefur þar með verið lýst frá tveimur sjónarmiðum, hennar eigin og dóttur hennar - Helga vefur tiltal sitt um skáletraðar innskotsgreinar, handrit móður sinnar. Gerir þetta af helst til mikilli tilfinningasemi: „Kannski þarf ég að spyrja þig einhvers?" ávarpar Helga handritið. Frásagnaraðferðin leiðir að vísu til mikillar tilfinningalegrar nálægðar en er einkar hentug til að fjalla um efnið af raunsæi sem er yfirlýstur tilgangur beggja höfunda, bókin á að vera „innlegg í umræðuna um breytt viðhorf til fólks með geðræn vandamál“. Vísað er til eins af þeim bannorðum fyrri tíma sem nú eru að verða hversdagslegt mál milli manna og í opinberri umræðu. En orð og athöfn fylgjast ekki að í þessari bók, hún er einkum vitnis- burður um rótlausa tilfinningasemi Helgu sjálfrar, þess utan samsafn staðreynda úr æviferli móður hennar. Hvorug skyggnist svo neinu nemi á bak við staðreyndir eða grefst fyrir rætur tilfinninga. Minna - Guðfinna Breiðfjörð. Texti Minnu sjálfrar verður því fyrirferðarmeiri sem lengra líður á frásögnina. Sjúkrasagan er einkum samin af henni sjálfri, frásögn af vist hennar á Kleppi og síðan á endur- hæfingarheimilinu Ási, einnig grein- ir hún frá hvernig henni reyndist að komast út í samfélag „heilbrigðra“ á ný. Að þessum köflum er mestur fengur og þrátt fyrir ígrundunarleys- ið talsverður svo lítið sem um efnið hefur verið skrifað af innlendum vettvangi. Frásögn Minnu af „hinu ytra“ lífi geðsjúkra er hispurslaus, næstum skýrslukennd. Hún greinir frá fordómum utanveggja, tómlæti í garð þess sjúka innanveggja og upp- gjöf þess vitstola. Hún fjallar um samskipti sín við „kerfið'* sem hún kallar Klepp II, og hefði verið hægt að bæta þau skrif með því að stytta þau. Spurningar leituðu oft á Minnu, t.d. hvers vegna svo fór fyrir henni sem gerði, en hana virðist hafa skort áræði til að leita svara. A.m.k. örlar ekki á slíkri viðleitni í skrifum hennar. En dóttirin þá? Sjónarmið það sem hún valdi sér, er í sjálfu sér gagnrýnið, en þeirri viðleitni er ekki fylgt eftir, efnið hvorki skyggnt né í það kafað, því fer fjarri. Fremur að hún tipli á steinum, dýfi tánni í - og kippir henni svo að sér. Frásögn Helgu einkennist af næst- um barnslegri aðdáun á móðurinni. Hún leggur sig fram við lýsingar á fegurð hennar og þó sérstaklega við lýsingar á kjólum hennar og ytra umbúnaði. Minna var alltaf fín og sæt í augum annarra, skemmtileg og vinsæl. Og þegar dætur hennar voru í hennar umsjá gilti allt þetta um þær líka. Á hinn bóginn má heita að Helga hlaupi yfir þá kafla í lífi móður sinnar sem líklegir eru til að vera undirrót þess sem síðar varð. Hvað gerðist í Eyjum annað en að Minna lék þar í leikritum? Einhvern ádrátt fær lesandi, þegar þar er komið sögu, um misferli föður og eiginmanns í embætti - fyrir góðsem- is sakir - og skilnað upp úr því. En tiltal Helgu er ekki þess efnis að slík mál varði það neitt frekar, enda við hæfi að líkja því hjali við eftirmæli miðlungsprest, frekar en sálfræði- lega og félagslega afhjúpun. Við sefandi sáttargerð um látna mann- eskju til stuðnings hinum eftirlif- andi. Einsemd hinna hugsjúku er varla minni þrátt fyrir útkomu þessarar bókar. Annar aðalhöfundur hefur þó væntanlega skrifað sig frá efninu og þó það komi málinu ekki við er það þó eitthvað. Frágangur á bókinni er góður. Myndir eru allmargar. Þær sýna lokaðan heim ókunnugs fjölskyldu- lífs sem heldur áfram að vera það að lestri loknum. María Anna Þorsteinsdóttir íslenskar þjóðlífsmyndir Ólöf J. Jónsdóttir: f gegnum tíðlna. Minnisstæö atvik Víkurútgáfan. Hér segja 12 menn frá minnisverð- um atvikum. Fremst segir frá Albert Guðmundssyni og er það þáttur frá frægðarför hans sem knattspyrnu- kappa úti í heimi og styðst sú saga mjög við frásögn Jónasar frá Hriflu í Bókinni um Albert. Þessu næst eru fjögur kvæði eftir Brynhildi H. Jónsdóttur, eiginkonu Alberts. Þau eru bókarprýði. Hvert fyrir sig væru þau samboðin góð- skáldum. Aðrir þættir bókarinnar eru myndir úr íslensku þjóðlífi. Slíkar þjóðlífsmyndir njóta mikilla vin- sælda því að þjóðin vill muna sögu sína og fortíð og skilja hana. Að vísu dvelja tveir sögumanna við veru sína í framandi landi en utanfarir og nám erlendis má flokka undir íslenskt þjóðlíf svo algengt sem það er. Frásögn Hallfríðar Jónasdóttur um fyrsta sumarið sitt í síldinni á Siglufirði ætti vel heima í lesbók um íslenska atvinnusögu, hófleg, glögg og sönn. Trúlega þykir þátturinn um Ara Jóhannesson í selinu rísa einna hæst bókmenntalega séð en auðvitað greinir menn alltaf á um það eftir smekk og geðþótta. Svo sem títt er þegar minnisstæð atvik eru rifjuð upp víkja sumir sögumenn að því sem skynjað er en hvorki mælt né vegið. Þar kemur fram trúin á huldar máttarverur og æðri hjálparhendur. Svo er til dæmis í síðasta þættinum, sem Ólöf hefur frá sjálfri sér og sækir ekki til annarra. í formála bókarinnar segir m.a.: „Stuttir frásöguþættir eru sjaldn- ast tæmandi örlagasögur, en þeir standa oft í beinum tengslum við þjóðlíf og menningu, lífsskoðun, hjátrú o.s.frv. Á þann hátt geta þeir verið fróðlegir. En öðru fremur liggur gildi þessara frásagna í hinu mannlega, - því sem liggur til grund- vallar skyldleika okkar allra.“ Þetta segir nokkuð um það með hvaða hugarfari bókin skal lesin. H.Kr. Á AKREINA- SKIPTUM VEGUM á jafnan að aka á hægri akrein Heimur í hnotskum Fjölfræði fyrir börn og unglinga Höfundar Jane Elllott og Colin Klng meö aftstoS Susan Crawford og Annabel Cralg. Bjaml Fr. Karlaaon þýddl. Bókln var fyrst útgefin af Uabome Publlshing Ltd. London 1986. „Prlntet in Yogoslavla" stendur innan á tltllblaöl. Útgefandl er Fortaglö. Eins og nafnið gefur til kynna kennir fjölmargra grasa í þessari bók. Þar er í stuttu máli gerð grein fyrir jörðinni, þeirri reikistjömu sem við búum á, eðli hennar og sérkenn- um. Við kynnumst einnig sögu jarðar, jurta- og dýraríkinu, sögu mannkyns frá öndverðu til okkar daga, háttum og siðvenjum hinna ólíku kynstofna, vísindum og helstu tækniundrum okkar tíma. Aftast í bókinni er atriðisorðaskrá. Hér hefur aðeins verið tæpt á helstu meginþáttum bókarinnar og ætti það að gefa til kynna um hvað hún fjallar öðm fremur. Texti bókar- innar er á 120 blaðsíðum. Efnis- flokkamir em rúmlega 60 og er hverjum þeirra gerð góð skil í stuttu og skýru máli. Allmargar skýringa- myndir em á hverri blaðsíðu og telst mér til við lauslega talningu að þær séu um 1000 alls. Þær em vel gerðar og veita veigamiklar upplýsingar um efnið auk þess sem þær em augna- yndi. Þessi ágæta bók er sannur fróð- leiksbrunnur fyrir unga áhugasama lesendur. Þar fá þeir svör við ótal spumingum, sem leita:' á hugann auk þess sem efni bókarinnar gefur mikil tækifæri til samræðna og ann- arra tjáskipta, sem flestir tala um að skorti svo víða nú til dags. Þetta er eiguleg bók og aðgengi- leg. Tómas Einarsson

x

Tíminn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.