Tíminn - 10.01.1989, Blaðsíða 9

Þriðjudagur 10. janúar 1989
Tíminn 9
VETTVANGUR
Rósmundur G. Ingvarsson:
Er ekki mælirinn fullur?
Ríkisfjölmiðlunum okkar ber
skylda til að gæta hlutleysis eins og
allir vita, en starfsmenn Sjónvarps
virðast alveg gleyma því þegar
eitthvað er minnst á bændur eða
sauðfé. Hefur Sjónvarpið þá verið
mjög áberandi hlutdrægt undanfar-
in misseri með sífelldum myndum
af rcfabörðum við öll möguleg
tækifæri. Það er greinilega kapp-
kostað að telja öllu fólki trú um að
það sé eingöngu sauðkindin og svo
bændur, sem eigi sök á öllum
uppblæstri og gróðureyðingu hér á
landi, en það er fjarri hinu sanna.
Maður vikunnar
Unt þverbak keyrði með efn-
isvali og rofabarðasýningum í
þættinum „Maður vikunnar“ 3.
des. sl. Starfsmaður Sjónvarpsins,
sem landsbyggðarbúar þekkja af
miður góðum hug í þeirra garð,
virtist þar vera að gefa Jóni Sig-
urðssyni, alþýðuflokksmanni og
ráðherra með meiru, sérstakt tæki-
færi til að auglýsa og „rökstyðja“
sínar hugmyndir um sambúð
bænda og sauðkinda við landið, -
án þess að neinn væri til andsvara.
Þetta var stuttu eftir að sami Jón
og hugmyndir hans um róttækar og
öfgafullar aðgerðir í gróðurvernd-
armálum m.a. um sölubann á
kindakjöti frá stórum svæðunt á
landinu. voru þar til umræðu fyrst
á kratafundi og síðan á Alþingi og
rækilega skýrt frá þeim í fréttum
og kastljósum ásamt með hinum
hefðbundnu rofabarða- og sauð-
kindamyndum og öskuhaugaurðun
á eldgömlu úrgangskjöti. (Auðvit-
að heldur fólk að það hafi verið l.
flokks dilkakjöt). Flestum rnun
hafa fundist Jón hafa fengið nægi-
legt pláss með þetta efni í ríkis-
fjölmiðlunum, þó að þátturinn
Maður vikunnar bættist ekki við.
Venjulega eru slíkir þættir um
viðkomandi mann, líf hans og
störf. en þarna var nánast einvörð-
ungu fjallað um þetta eina áhuga-
ntál. Hér var greinilega ekki vcrið
að kynna manninn, heldur var
verið að koma enn einu höggi á
bændur.
Umræða á villigötum
Ég álít að Sjónvarpið eigi stóran
þátt í því að landverndunarumræð-
an er komin út í öfgar, sem hefur
verið mjög áberandi síðustu vik-
Að sjálfsögðu má títt-
nefndur Jón hafasínar
skoðanir og koma
þeim á framfæri. Við
því er ekkert að segja.
En þáttur Sjónvarpsins
í áróðrinum gegn
sauðfénu er löngu orð-
inn óþolandi. Byggðin
stendur og fellur með
sauðfénu mjög víða.
Er ekki fólksflóttinn úr
sveitunum nógur?
urnar. Þeir gróðurverndaraðilar
sem halda sönsum í umræðunni
eru að verða undir, en öfgarnar
vaða uppi. Allt miðar að því að
drepa niður sem flest af sauðfénu
og setja sveitirnar í eyði.
Að sjálfsögðu má títtnefndur
Jón hafa sínar skoðanir og konta
þeim á framfæri. Við því er ckkert
að segja. En þáttur Sjónvarpsins í
áróðrinum gegn sauðfcnu er löngu
orðinn óþolandi. Byggöin sterulur
og fellur með sauðfénu ntjög víða.
Er ekki fólksflóttinn úr sveitunum
nógur?
Sú skoðun, scnt mjög er haldið
að fólki um þéssar ntundir, að
sauðkindin ein eigi sök á gróður-
eyðingunni sem orðin er á íslandi
frá landnámi er röng og fáránleg.
. Gróðurlendiseyðingin á sér margar
orsakir og trúlega vega þyngst
hitastig og veðrátta, auk eldgos-
anna og afleiðinga þeirra.
Áhrifaríkasti
fjölmiðillinn misnotaður
Að lokum vil ég minna á, að
menn mega vara sig á því, að rífa
niður undirstöðuatvinnugreinar
þjóðarinnar eins og nú er verið að
gera við sauðfjárbúskapinn. Þegar
undirstaðan cr tekin þá hrynur öll
byggingin. Jafnvel þó undirstaðan
sé aðeins veikt þá getur borgin
hrunið. Bændur hljóta að vera
orðnir langþreyttir á öfgakenndum
rofabarðasýningum og tilheyrandi
umræðu ogþótt þeir séu þrautseig-
ir á raunastund þá má öllu ofbjóða,
einkanlega þegar lang áhrifaríkasti
fjölmiðillinn er í síbylju gróflega
misnotaður eins og Sjónvarpiö í
niðurskurðaráróðrinum gcgn sauð-
kindum og bændum. Er mælirinn
ekki fullur?
Desembcr 1988 R.I.
Sinfóníutónleikarnir
Fyrstu sinfóníutónleikar ársins
voru haldnir í Háskólabíói 5. janúar.
Páll P. Pálsson stjórnaði, einleikari
á píanó var Guðmundur Magnús-
son. Á efnisskrá voru þrjú verk,
hvert eftir tónjöfur sinnar aldar:
forleikur að Töfraflautunni eftir
Mozart, snilling 18. aldar, píanó-
konsert nr. 1 eftir Beethoven, jöfur
19. aldar og Sinfónía í C eftir
Stravinskíj, eitt höfuðskáld hinnar
20.
Töfraflautan er meðal yndisleg-
ustu tónverka í heimi, og sýning
hennar í íslensku óperunni um árið
mjög eftirminnileg. Fyrir mynd-
bandalið er hin fræga og ágæta
uppfærsla Ingmars Bergmans til í
betri leigum, afar falleg og skemmti-
leg og með prýðilegum söngvurum.
Og nú fengum við sem sagt forleik-
inn í Háskólabíói. Flutningurinn var
eilítið hátíðlegur, kannski í og með
vegna þess að strengjaliö hljómsveit-
arinnar var fjölmennara en venja er
með þetta verk. þannig að óvenju
lítið bar á hinum litríku tréblásturs-
hljóðfærum, ekki síst flautunni, sent
ásamt með ástinni er aðalatriði í
þessari óperu. En þrátt fyrir þetta
var Töfraflautan nú með betri „Moz-
örtum" sem Sinfónían hefurgert um
hríð, svo ég muni.
Guömundur Magnússon (f. 1957)
er m.a. ólíkur öðrum píanóleikur-
um, sem með hljómsveitinni hafa
spilað, að hann virðist vera næstum
því ævilaus - venjulega segir tón-
leikaskráin frá því að píanóleikarinn
sé heimsfrægur snillingur, hafi bvrj-
að að læra á píanó áður en hann sleit
barnsskónum, haldið sinn fyrsta op-
inbera konsert 9 ára að aldri, lært
hjá heimsfrægum kennurum o.s.frv.
og síðan kemur ntílulangur listi yfir
sigra á píanókeppnum. En unt
Guðmund segir skráin ckki annað
en að hann hafi lært í Tónlistar-
skólanum í Reykjavík og síðan í
Köln, og sé núna kennari í Garðabæ
og Keflavík. Að auki kom svo í Ijós
að hann spilaði í aðalatriðum dável
og líklega mjög í stíl við það sem á
að spila konsertinn. Þessi konscrt,
sem lærðir menn segja raunar að sé
2. konsert meistarans þótt hann hafi
verið gefinn út á undan hinum
fyrsta, er mjög undir áhrifum Moz-
arts og píanistanum er ekki ætlað að
geisla neitt sérstaklega - píanóið er
Sigríður Jónsdóttir
Alltaf er nýtt og efnilegt tónlistar-
fólk að koma fram á sjónarsviðið,
enda ekki meiri gróska í nokkurri
listgrein hér á landi en í tónlistinni.
Uppskeran er sem sagt eins og til var
sáð: íslendingar hafa staðið vel að
tónlistarmálum síðustu áratugina,
tónlistarskólar út um allt fullir af
áhugasamri æsku. og æðri tónlistar-
stofnanir hér í bænum með Sinfóníu-
hljómsveitina í broddi fylkingar.
Enda er hér um alvöru listgrein að
ræða, þar sem ekkert er um að tala
að fara létt með hlutina: enginn
getur orðið frambærilegur tónlistar-
maður nema með mikilli vinnu,
ólíkt því sem ntann grunar um
sumar aðrar listgreinar.
Ung söngkona, Sigríður Jónsdótt-
ir. mezzósópran, hélt sína fyrstu
tónleika hér á landi í Norræna
húsinu 4. janúar, við undirleik Jón-
asar Ingimundarsonar. Sigríður
lærði hjá Ólöfu Harðardóttur í Söng-
skólanum og síðan í Bandaríkjun-
um, þaðan sem hún er að ljúka
Bachelorsprófi um þessar mundir.
Efnisskráin var fjölbreytt og
spannaði þrjár aldir, frá Bononcini
(f. 1672) og Pergolesi (f. 1710) til
Benjamíns Brittens (1913-1976). Þar
á milli var Frauenliebe und -leben,
söngljóðaflokkur Schumanns, og var
hann sístur hjá Sigrfði, enda þarf
líklega eldri og þroskameiri söng-
konu til að gera því verki bestu skil.
Fjóra söngva Gabríels Fauré flutti
Sigríður Jónsdóttir
hún prýilega - framburður hennar á
mörgum tungumálum heyrðist mér,
eftir lítilli kunnáttu að vísu, vera
mjög góður, sem er til marks um
atvinnumannsleg vinnubrögð. Einn-
ig söng hún fjögur íslensk lög, tvö
eftir Kaldalóns og tvö eftir Pál
ísólfsson. Og endaði með Danny
Boy sem ég helt alltaf að væri eftir
Forster, en er líklega írskt eða
skoskt þjóðlag.
Sigríður er sýnilega mikið efni í
söngkonu, en ekki fullunnið úr því
efni ennþá. Prýðileg rödd og mjög
sterk á efri nótunum en veikari á
Jónas Ingimundarson
hinum neðri, örugg og skemmtileg
framkoma, góður textaframburður.
Öndun hennar er talsvert ábótavant,
sem m.a. kom fram í ofurlítið
óöruggum tóni á köflum; væri hún
blásari mundi ég ráðleggja langa
tóna.
Ekki þarf að segja margt um leik
Jónasar Ingimundarsonar, svo marg-
reyndur undirleikari er hann. Þessir
fyrstu tónleikar Sigríðar Jónsdóttur,
sem fylltu Norræna húsið áheyrend-
um, gefa vísbendingu um að hún sé
meðal okkar efnilegustu ungu söng-
kvenna. Sig.St.
Guðmundur Magnússon.
frekar hluti af hljómsYeitinni. Guð-
mundur var sýnilega taugaóstyrkur
framan af, en það bráði fljótlega af
honunt og allt fór vel. Helst virtist
vcra vottur af óvissu hjá hljómsveit-
arstjóra hvcnær kadcnsunum tveim-
ur væri lokið.
Síðust á cfnisskrá var svo Sinfónía
í C eftir Stravinskíj (1882-1971),
sem skráin segir bera yfirskriftina
„Guði til dýrðar". Hún var frumflutt
í Chicago árið 1940, á 50 ára afmæli
sinfóníuhljómsveitarinnar þar. Páll
stjórnaði röggsamlega og mcð stíl
scm tónskáldinu hcfði væntanlcga
líkað vel, því Stravinskíj var á móti
öllum kúnstum: cf allir hljóðfæra-
leikarar spila cftir nótunum og fylgjti
fyrirmælum um styrkleika og „fras-
eringar" út í æsar, þá hljómar verkið
eins og þaö átti að hljóma, óháð því
hvcrnig stjórnandinn ólmast á pallin-
um. Þessi sinfónía Stravinskíjs er
samt ekki meðal httns skcmmtileg-
ustu verka, þykir mér, enda tók það
áhcyrendur dálítinn tíma að hita sig
upp í fullan krafl í klappinu. Sig.St.
Síðbúið skrif
um ágæta
söngleika
Viðamikilli hádegistónleikaröð
Háskólans í Norræna húsinu lauk
1988 með söngleikunt Ernu Guð-
mundsdóttur sópransöngkonu og
Hólmfríðar Sigurðardóttur píanó-
leikara hinn 21. desember. Erna
lærði hjá Rut Magnúsdóttur og
Elísabetu Erlingsdóttur í Tónlist-
arskólanum í Reykjavík og lauk
síðan Mastersprófi í Bandaríkjun-
um vorið 1988. Hólmfríður lærði
hjá Ragnari H. Ragnar á ísafirði
og síðan í Múnchen; síðan 1980
hefur hún starfað við Söngskólann
í Reykjavík.
Efnisskráin var þrískipt: fyrst
þrír söngvar eftir enska tónskáldið
Henry Purcell (1659-1695), þá þrjú
söngljóð eftir Hugo Wolf (1860-
1903) og loks fimm argentínsk
alþýðulög eftir Alberto Ginastera
(f. 1916), eitt helsta tónskáld Suð-
ur-Ameríku.
Þetta voru sérlega skemmtilegir
tónleikar. Það sem fyrst vakti at-
hygli var hinn furðulega fíni fram-
burður söngkonunnar á öllunt
þremur tungumálum - mcira að
segja virtist enskan í Purccll vera
einhvers konar síð-miðaldaenska,
eins og við á um 17. aldar mann.
Og S-in í þýskunni voru blásin eins
og hár á hefðarfrú. í annan stað
flutti hún söngvana mjög vel, með
tilliti til efnis og anda þeirra, eins
og vænta mætti af reyndari söng-
konu. Því söngvaflokkarnir þrír
eru sannarlega mjög ólíkir. Og í
þriðja stað hefur hún skemmtilega
rödd, mjög háan sópran.
Þær Hólmfríður höfðu sýnilega
æft efnisskrána vel. Píanóhlutverk-
ið er engu síður ólíkt hjá hinum
þremur tónskáldum en söngvarnir
sjálfir, nútímalegt hjá Ginastera
en allþvælið hjá Wolf-og niðurlag-
ið í „Ich hab’in Penna“ eftir Wolf
víst með því versta sem undir-
leikarar lenda í; Hólmfríður komst
frá öllu þessu með sóma. Sig. St.