Tíminn - 10.03.1989, Síða 6

6 Tíminn
Föstudagur 10. mars 1989
UMSJÓN: JÓHANNA BIRNIR
ISPRETTIR
Hestamennska er íþrótt sem verður vinsælli með hverju árinu
sem líður.
Um landið á essi
Hestaíþróttin er í örum vexti og verður vinsælli með
hverju árinu sem líður.
Landssamband hestamanna telur liðlega sjö þúsund
félaga. í sambandinu eru um fjörutíu félög hestamanna
víðs vegar af landinu. Landssambandið verður fertugt í
ár og er ýmislegt á döfinni varðandi afmælishaldið.
Sambandið hefur staðið fyrir útgáfu bóka um hesta og
hirðingu þeirra, þjálfað dómara og margt fleira. Þá eru
fjórðungsmót hestamanna og landsmótin haldin á veg-
um þess.
Af vexti einstakra félaga má sem dæmi nefna að í
Hestamannafélaginu Fák voru á árinu 1987 liðlega sjö
hundruð félagar. Árið eftir var talan komin yfir þúsund
og það sem af er þessu ári hafa meira en hundrað manns
gengið í félagið.
Einnig er ræktun reiðhesta og búskapur með hesta
atvinnugrein sem lagt er meira upp úr með hverju árinu
sem líður.
Til að byrja með
Fyrir nokkrum árum var vand-
fundin sú manneskja sem ekki hafði
haft einhver kynni af hestuni. Nú er
aftur vaxin úr grasi kynslóð sem
telur fjölmarga einstaklinga sem
hafa alið allan sinn aldur á mölinni
og aldrei komið á hestbak.
En hvar er þá best að byrja ef
maður hefur aldrei kynnst hesta-
íþróttinni og fyllist allt í einu brenn-
andi áhuga.
Félagsstarf hestamannafélaganna
er ntjög blómlegt. Þar eru haldnir
fyrirlestrar, fróðir menn eru á hverju
strái til að spyrja ráða og svo mætti
lengi telja. Því má segja upplagt að
áhugasamir byrji á því að ganga í
hestamannafélögin og gerist virkir
meðlimir.
Síðan er að öllum líkindum
skynsamlegast að koma sér á reið-
námskeið. Hestamannafélögin
standa vel flest fyrir reiðnámskeið-
um og er oft hægt að fá leigða hesta
hjá þeim. Á byrjendanámskeiðum
er kennd áseta auk umhirðu hesta og
reiðtygja.
Fyrsti hópurinn
utan af landi
Hjá Reiðskólanum í Víðidal sem
hefur aðsetur sitt í Rciðhöllinni
fengust þær upplýsingar að nám-
skeiðin væru yfirleitt tíu tímar,
fimmtíu mínútur í senn. Tveir þess-
ara tíma eru bóklegir og afgangurinn
verklegur.
Bjarni Sigurðsson skólastjóri
Reiðskólans í Víðidal sagði Tíman-
um að nú hefði verið tekin upp
reiðkennsla sem valgrein við nokkra
fjölbrautarskóla og grunnskóla einn-
ig. „Þetta var samþykkt fyrir nokkru
af menntamálaráðuneytinu. Ár-
múlaskóli er þegar byrjaður og Ár-
bæjarskóli einnig. Fyrir nokkrui
kom síðan hópur frá Vík í Mýrdal
og lauk einu tíu tíma námskeiði á
einni helgi." Þetta námskeiðersíðan
metið við skólann sem valgrein.
Hópurinn frá Vík er sá fyrsti sem
kemur til kennslu utan af landi. En
fleiri munu fylgja í kjölfarið eftir því
sem skólum fjölgar sem bjóða upp á
reiðkennslu í vali.
Þessi kennsla hentar þeint vel sem
eru byrjendur í íþróttinni og hinunt
reyndar líka því alltaf er hægt að
læra nteira í sambandi við hesta.
Frá Melgraseyri
á reiðnámskeið
Á nokkrum stöðum á landinu er
engin aðstaða fyrir hendi til reið-
náms. Ekki láta allir það á sig fá eins
og Kristen Swenson sem kcmur
gagngert frá Melgraseyri við Isa-
fjarðardjúp til Reykjavíkur og sækir
reiðnámskeið í Reiðhöllinni.
Kristen er frá Arisona í Banda-
ríkjunum en hefur búið í sex ár á
íslandi. Hún og eiginmaður hennar
eru nteð fjárbúskap en eiga níu
hesta. „Égsá reiðnámskeiðið auglýst
í hestamannabíaði og dreif mig af
stað. Ég hef stundað hestamennsku
frá barnæsku úti í Bandaríkjunum
og eftir að ég kont hingað. Mig
langaði að kynnast betur hinum
mismunandi gangtegundum og læra
af hestamönnum sem eru reyndari
en ég í meðferð íslenska hestsins"
sagði Kristen í samtali við Tímann.
Hún sótti tíu daga námskeið í Reið-
höllinni en fór að því loknu aftur
heim.
Hestakaup
Þegar fólk er einu sinni komið
með hestabakteríuna í blóðið er
nánast engin lækning til.
Þegar að því kemur að kaupa sér
hest er einfaldast að snúa sér beint
til reiðkennara eða annarra hesta-
manna og spyrja þá ráða. Félag
hrossabænda selur hesta, það gera
einnig margar tamningamiðstöðvar
og svo framvegis. Svo má alltaf
auglýsa eftir hesti eða lesa auglýsing-
ar unt hrossasölu.
Verð á reiðhesti er misjafnt og fer
eftir gæðum hrossins. En miða má
við að brúklegur reiðhestur kosti á
milli 110 til 150 þúsund krónur. "Nú
er löngu liðin tíð að karlmennirnir
ríði gæðingunum, konurnar þeim
mýkstu og krakkarnir skrölti á jálk-
ununi. Sérstaklega þarf að vanda til
við val á barnahesti. Börnin þurfa
strax í upphafi að kynnast bestu
hliðum hestanna til að þau seinna
meir geti skynjað það góða í hverj-
um hesti" sagði Bjarni.
Hann sagði það útbreiddan mis-
skilning en reyndar ósköp vel
skiljanlegan að börnum væru gefin
folöld í stað reiðhesta til að byrja
með. „En meðan barnið bíður eftir
Kirsten Swenson býr á Melgras-
eyri við ísafjarðardjúp en sækir
reiðnámskeið í Reiðhöilinni.
væntanlegum reiðhesti vex það úr
grasi og dýrmætur tími fer til spillis.
Það er fátt eins þroskandi fyrir börn
og unglinga og umgengni við hesta.
Við vitum þá allavega hvar við
höfum þau á meðan þau eru að
stússast í hesthúsinu. Þegar tryppið
svo kemur úr tamningu kannski sex
vetra gamalt er unglingurinn uppgef-
inn upp á biðinni og skiptir á því og
vélhjóli. Eða þá að hrossið reynist
vera hin versta bikkja." Bjarni vildi
að gefnu tilefni benda á að sá tími
væri liðinn að drykkjuhefð fylgdi
hestamönnum.
Hýsing hrossa
Einhversstaðar þarf að hýsa hest-
inn og þá komum við aftur að
hestamannafélögunum. Hjá þeim
má yfirleitt fá leigða bása í húsum
félaganna. Kostnaðurinn við það er
nokkuð mismunandi. En til dæmis
má nefna að í Víðidalnum kostar
plássið um 38 þúsund krónur fyrir
veturinn. Er þá innifalið fóður og
hirðing húsanna. Eigendurnir sjá
svo sjálfir um járningar, þjálfun og
aðra umhirðu hestanna.
Á sumrin þarf að koma hestunum
í haga. Þar verður enn einu sinni
bent á hestamannafélögin ef við-
komandi þekkir engan bónda sem
tekur hesta í sumarbeit. Venjulega
eru tekin mánaðargjöld fyrir hestana
sem eru frá fimm og upp í átta
hundruð krónur á mánuði fyrir
hvern hest.
Annar útbúnaður
Hestamaðurinn þarf vitaskuld að
fá sér reiðtygi þegar hesturinn er
kominn. Byrjunarkostnaður er
nokkuð mikill en ef vel er farið með
góð reiðtygi endast þau lengi.
í versluninni Ástund fengust þær
upplýsingar að verð á hnökkunt væri
mjög mismunandi. Indverskir
hnakkar eru ódýrastir á um 17
þúsund krónur. Síðan er hægt að fá
hnakka á allt að 50 þúsund krónum.
Það er með hnakka eins og annað
að þeir ódýrustu eru ekki alltaf besti
kosturinn. Hnakkurinn þarf að vera
sterkur og hæfa bæði reiðmanni og
hrossi. íslensku vörurnar til dæmis,
eru ef til vill ekki þær ódýrustu sem
völ er á en hafa hingað til reynst
mjög vel.
Fylgihlutir eins og gjarðir, reiði,
ístöð og ístaðsólar kosta frá fjögur
þúsund krónum upp í tæp ellefu'
þúsund samtals. Eins er með beisli,
að verð á þeim er mjög mismunandi.
Þar má reikna með um þrjú þúsund
krónum, með taum og mélum og
getur þá skeikað þúsund krónum til
eða frá.
Ekki má gleyma hjálminum, en
öryggishjálmar kosta um tvö þúsund
krónur. Reiðstígvél kosta þetta á
bilinu tvö til þrjú þúsund, nerna
leðurstígvél sem eru auðvitað mun
dýrari. Reiðbuxur ntá síðan fá á allt
frá þrjú þúsund krónum upp í tíu
þúsund krónur.
Hestamennska er dýrt áhugamál
en hún er mjög gefandi. Umgengni
við dýr hvort sem það eru hestar eða
aðrar skepnur er hverjum manni
holl og þau geta kennt okkur ýmis-
legt sent við lærum ekki annars
staðar. jkb