Tíminn - 20.10.1989, Blaðsíða 5

Föstudagur 20. október 1989
Tíminn 5
Viöbotar uthlutanir fullvirðisrettar Jons Helgasonar fyrrverandi landbunaðarraðherra fullkomlega löglegar samkvæmt aliti lögfræðinga:
RÍKISENDURSKOÐUN
FER MEÐ RANGT MÁL
Samkvæmt álitsgerð um lögfræðileg atriði í skýrslu Ríkis-
endurskoðunar um framkvæmd búvörulagana, frá Tryggva
Gunnarssyni lögfræðingi og Þorgeiri Örlygssyni lagaprófess-
or, kemur fram að álit Ríkisendurskoðunar á reglugerðum er
Jón Helgason setti sem landbúnaðarráðherra hefur enga
þýðingu að Iögum og getur alls ekki verið grundvöllur þess
að ríkissjóður synji fyrir greiðsluskyldu sína samkvæmt
ákvæðum þeirra.
Umræddar tvær reglugerðir voru
settar árið 1987 og giltu um fullvirð-
isrétt til framleiðslu sauðfjárafurða
verðalagsárin 1987-1989, án þess að
gerðar væru á þeim breytingar. Segja
lögfræðingarnir tveir að þær fullyrð-
ingar Ríkisendurskoðunar að reglu-
gerðirnar hafi ekki lagastoð standist
ekki. Landbúnaðarráðherra hafi
ótvírætt haft formlega heimild til
setningar þeirra og þær hafi verið
efnislega innan þeirra marka sem
búvörulögin setja. Það sé á misskiln-
ingi byggt hjá Ríkisendurskoðun að
ákvæði reglugerðar nr. 157/1987 um
líflambasölu hafi leitt til aukningar á
verðábyrgð ríkissjóðs umfrarn
ákvæði búvörusamningana. Land-
búnaðarráðherra hafi verið heimilt
að úthluta allt að 13.500 ærgildis-
afurða fullvirðisrétti umfram magn-
tölur búvörusamnings, og á þeim
tíma sem reglugerðin hafi verið
gefin út hafi verið gerðar fullnægj-
andi ráðstafanir til þess að afla fjár
til þess að mæta skuldbindingum af
því tilefni.
Orðrétt segir í álitsgerðinni: „Við
teljum, að ekki standist sú órök-
studda fullyrðing Ríkisendur-
skoðunar, að ríkissjóður sé ekki
greiðsluskyldur vegna verðábyrgðar
á fullvirðisrétti, sem úthlutað hefur
verið til framleiðenda á grundvelli
reglugerða nr. 157/1987 og 443/1987.
Ríkissjóður er að okkar áliti tví-
mælalaust greiðsluskyldur í þeim
efnum, þar sem að reglugerðirnar
voru settar af þar til bærum fram-
kvæmdavaldshafa.“
Þá er bent á að Ríkisendurskoðun
mistúlki tilganginn með setningu
búvörulaganna hvað framleiðslu-
stjórnun varði. Álit ríkisendur-
skoðunar sé að megintilgangurinn
hafi verið að draga úr framleiðslu
búvara í áföngum uns því marki væri
náð að framleiðsla fullnægði sem
næst neysluþörf innanlands. í álits-
gerðinni segir: „Þvert á móti er
tilgangur laganna að þessu leyti
skýrður svo í lögunum sjálfum og
athugasemdum greinargerðar með
þeim að aðlaga beri framleiðsluna
að tiltækum mörkuðum, þ.e. bæði
innlendum og erlendum mörkuðum
og því gert ráð fyrir ákveðinni um-
framframleiðslu."
Loks er tekið fram í skýrslu lög-
fræðinganna að ekki sé hægt að
fallast á það álit Ríkisendurskoðun-
ar að í sjöunda kafla búvörulaganna
skorti skýr efnisákvæði um grund-
vallaratriði sjálfrar framleiðslu-
stjórnunarinnar og að óljóst sé, með
hvaða hætti ákvarða eigi fullvirðis-
rétt svæðanna og einstakra framleið-
enda. Ekki verði talið að löggjafinn
hafi við setningu reglna um fram-
leiðslustjórnun búvöru framselt vald
sitt í víðtækara mæli til fram-
kvæmdavaldshafa en við setningu
reglna um stjórnun fiskveiða.
- ÁG
17. þing Landssambands íslenskra verslunarmanna:
Fordæma auknar
skattaálögur
„17. þing L.Í.V. lýsir ábyrgð á
hendur stjórnvöldum vegna þess ör-
yggisleysis sem víða er í atvinnumál-
um. Stjórnvöld haf brugðist þeirri
skyldu sinni að sjá til þess að grund-
völlur atvinnufyrirtækja sé treystur.
Vandinn verður ekki rakinn til of
hárra launa, heldur stjórnleysis og
óráðsíu," segir í kjaramálaályktun
sem samþykkt var á 17. þingi Lands-
sambands íslenskra verslunar-
manna, sem fram fór um helgina.
í ályktuninni segir ennfremur að
leita verið allra leiða til að draga úr
verðbólgu og minnka fjármagns-
kostnað. Þingið leggst alfarið gegn
og fordæmir auknar skattaálögur
stjórnvalda á launafólk.
f næstu kjarasamningum telur
landssambandi að leggja verði höfuð
áherslu á þrjá þætti, að laun sem um
Ingibjörg R. Guðmundsdóttir.
verði samið, verði verðtryggð að
fullu og tryggt verða að lægri laun
hækki verulega. Jafnframt að gera
þurfi sérstakt átak til að leiðrétta
kjör verslunarmanna, þar sem marg-
ir þeirra hafi dregist verulega aftur
úr, miðað við ýmsa aðra hópa. í
síðasta lagi að stjórnvöld taki á
verðlagsmálum af fullri alvöru og
ljóst sé að verulegar kjarabætur
einkum til hinna lægst launuðu geti
falist í niðurfærslu verðlags.
Á þinginu var kosinn nýr formað-
ur, Ingibjörg R. Guðmundsdóttir, í
stað Björns Þórhallssonar sem verið
hefur formaður LÍV sl. 18 ár, en gaf
ekki kost á sér til endurkjörs.
Ingibjörg hefur m.a. setið í stjórn
Verslunarmannafélags Reykjavíkur
í 13 ár og var varaformaður þess
félags í þrjú ár. - ABÓ
Eyrnakonfekt frá Jazzsveit F.I.H.:
Linkola á íslandi
Hér á landi er nú staddur á vegum
Nord-Jazz finnski hljómsveitarstjór-
inn, tónskáldið og píanóleikarinn
Jukka Linkola. Hann er hingað
kominn til að stjórna og vinna með
úrvalsliði íslenskra jazzmanna vik-
una 16.-22. október.
Úrvalsliðið, eða Jazzsveit F.I.H.
er að mestu skipuð kennurum við
tónnlistarskóla F.I.H. mun halda
tónleika undir stjórn Linkola í nýj-
um sal F.I.H. að Rauðagerði 27
laugardaginn 21. október og hefjast
tónleikarnir kl. 16. Á dagskrá verða
ný verk eftir Jukka Linkola, en hann
hefur samið fjölda tónverka jafnt
jazz sem klassíska tónlist, og hafa
verk hans verið flutt víða um heim.
Linkola er nú aðalstjórnandi við
borgarleikhúsið í Helsinki. Sveitina
sem flytja mun tónelskum áheyrend-
um verk Linkola skipa þeir: Björn
Thoroddsen, Gunnlaugur Briem,
Stefán Stefánsson, Sigurður Flosa-
son, Kjartan Valdimarsson, Össur
Geirsson, Bjarni Sveinbjörnsson,
Sæbjörn Jónsson, Reynir Sigurðsson
og Martin van der Falk.
Pálmi Jónsson, alþingismaður:
Vegna athugasemdar forsætisráðuneytisins
I Tímanum í gær birtast athuga-
semdir Guðmundar Benediktsson-
ar, ráðuneytisstjóra í forsætisráðu-
neytinu, við orð mín í umræðum
utan dagskrár á Alþingi sl. mánu-
dag. Athugasemdir ráðuneytisins
lúta að því, að ég hafi talið tvo
starfsmenn ráðuneytisins ráðna án
heimilda, þ.e.a.s. starfsmann, sem
ráðinn var í stað Magnúsar Torfa
Ólafssonar og er nú titlaður skrif-
stofustjóri, og efnahagsráðgjafa
forsætisráðherra.
Skemmst er af því að segja að
hvergi í ræðu minni kemur það
fram sem mín skoðun, að þessir
tveir starfsmenn hafi verið ráðnir
án heimilda. Athugasemdir ráðu-
neytisins eru því byggðar á mis-
skilningi, enda vissi ég ekki til að
sá mæti maður, Guðmundur Bene-
diktsson, hefði verið viðstaddur
umræðuna.
f hinni tilvitnuðu ræðu sagði ég
eftirfarandi:
„Á síðustu árum hefur gætt vax-
andi tilhneigingar til þess hjá ein-
stökum ráðherrum að sniðganga
reglugerð um Stjórnarráð íslands
og ráða fleiri pólitíska aðstoðar-
menn til starfa en reglugerðin
heimilar. í 14. gr. reglugerðar við
lög um Stjórnarráð íslands segir
svo:
„Ráðherra er heimilt að kveðja
sér til aðstoðar, meðan hann gegnir
embætti, mann utan ráðuneytisins
sem starfi þar sem deildarstjóri,
enda hverfi hann úr starfi jafn-
skjótt sem ráðherra."
Ég fullyrði að þessi ákvæði reglu-
gerðarinnar eru nú sniðgengin af
einstökum ráðherrum. Hæstvirstur
forsætisráðherra hefur sinn aðstoð-
armann, svo sem hann hefur fulla
heimild til. Hann hefur einnig
nýlega ráðið blaðafulltrúa ríkis-
stjórnarinnar í stað Magnúsar
Torfa Ólafssonar, sem að vísu ber
starfsheitið „skrifstofustjóri" og
eru þá tveir skrifstofustjórar í for-
sætisráðuneytinu. Þá hefur hann
einnig ráðið efnahagsráðgjafa sem
álitið hefur verið að væri efnahags-
ráðgjafi ríkisstjórnarinnar, en er
nú titlaður efnahagsráðgjafi for-
sætisráðherra.
Á sama tíma hefur hæstvirtur
fjármálaráðherra ekki einungis
ráðið sér varaformann Alþýðu-
bandalagsins sem aðstoðarráð-
herra, heldur hefur hann einnig
ráðið sérstakan pólitískan efna-
hagsráðgjafa og sérstakan pólitísk-
an blaðafulltrúa. Hér er vitaskuld
um ótvírætt brot að ræða á því
ákvæði reglugerðar við lög um
Stjómarráð íslands sem ég vitnaði
til áðan og spyrja má, hvort það sé
stefna hæstvirtrar ríkisstjómar að
hvert ráðuneyti fyrir sig hafi sér-
stakan efnahagsráðgjafa og hvert
ráðuneyti fyrir sig hafi líka sérstak-
an blaðafulltrúa og að þessir starfs-
menn komi til viðbótar hinum
pólitísku aðstoðarmönnum ráð-
herra?“
Ef þetta er lesið í heild sést, að
þau orð sem ég lét falla um starfs-
menn forsætisráðuneytisins em
nauðsynlegur aðdragandi til þess
að gefa þeim fullyrðingum mínum
aukin þunga, að ákvæði reglugerð-
ar við stjórnarráðslögin séu brotin
af fjármálaráðherra, þegar hann
ræður til sín, auk sérstaks aðstoð-
armanns, pólitískan efnahagsráð-
gjafa og pólitískan blaðafulltrúa.
Ég tel þetta svo skýrt orðað að ekki
þurfi að misskilja og undrast það
að sjá athugasemdir í Iöngu máli
við það, sem á einum stað er kallað
„hugleiðingar Pálma Jónssonar"
og ekki er fótur fyrir.
Á hinn bóginn segi ég í ræðu
minni, um starfsmann sem ráðinn
var í stað Magnúsar Torfa Ólafs-
sonar, að hann hafi „starfsheitið
skrifstofustjóri og eru þá tveir
skrifstofustjórar í forsætisráðu-
neytinu“. Ég hafði ekki fleiri orð
um. Ég tel þetta hins vegar vafa-
samt og kemur ekkert því máli við
hvort skrifstofustjórinn heitir Gísli
Árnason eða Helga Jónsdóttir
ellegar hvort hann skuli ver lög-
lærður eða ekki. Það skiptir heldur
ekki máli þótt Ragnhildur Helga-
dóttir hafi „brotið ísinn“, en benda
má á þann mismun þessara tveggja
ráðuneyta, að samkvæmt starfs-
mannaskrá eru heimilaðar stöður á
aðalskrifstofu forsætisráðuneytis-
ins 11 og alls á vegum ráðuneytisins
32, en á aðalskrifstofu mennta-
málaráðuneytisins 45 og alls á veg-
um þess ráðuneytis 5033.
Að lokum vil ég fagna þeirri
viðurkenningu forsætisráðuneytis-
ins sem felst í því, að engin athuga-
semd er gerð við þann kafla ræðu
minnar, sem fjallaði um ráðningu
á þeim deildarstjóra ráðuneytisins,
sem starfar utan veggja þess sem
aðstoðarmaður Stefáns Valgeirs-
sonar.