Tíminn - 10.11.1989, Blaðsíða 5

Föstudagur 10. nóvember 1989
Tíminn 5
Austur-Þjóðverjar fá heimild til að ferðast beint til V-Þýskalands:
Berlínarmúrinn er nú
táknrænn minnisvarði
Á tilfinningaþrungnum blaðamannafundi um kvöldmatar-
leytið í gær tilkynnti Gunter Schabowski, talsmaður austur-
þýska kommúnistaflokksins að öllum hömlum á ferðafrelsi
Austur-Þjóðverja til að fara vestur yfir til V-Þýskalands hafi
verið aflétt og að hver sem er gæti nú farið og sótt um
vegabréfáritum. Fréttaskýrendur lýsa þessu sem einhverri
mest sláandi einstakri ákvörðun austur-þýskra stjórnvalda
síðan Berlínarmúrinn var reistur árið 1961, enda geri þessi
ákvörðun múrinn tilgangslausan og hann sé lítið annað en
táknrænn minnisvarði.
Að sögn Gunter Schabowski tók
þessi ákvörðum um ferðafrelsi gildi
strax í gærkvöldi. „Ákvörðun um
það að gera öllum austur-þýskum
borgurum kleift að yfirgefa landið í
gegnum landamærastöðvar okkar
var tekin í dag,“ sagði Schabowski á
blaðamannafundinum í gær. Að-
spurður um hvort Berlínarmúrinn
og gaddavírsflækjur á landamærun-
um hefði þá einhverju hlutverki að
gegna, svaraði hann því til að enn
myndu þessi mannvirki standa sem
tákn um skilin milli austurs og
vesturs, milii NATO og Varsjár-
bandalagsins. Hins vegar mætti segja
að með bættum samskiptum austurs
og vestur og afvopnunarviðræðum
að undanförnu hefði milkilvægi þess-
ara skila minnkað verulega.
Á undanförnum vikum hafa um
250.000 manns flúið Austur-Þýska-
land með því að fara fyrst til ná-
grannaríkjanna í austurblokkinni,
aðallega Tékkóslavíu og þaðan vest-
ur yfir. Stjórnvöld í Vestur-Þýska-
landi gera ráð fyrir að um 1,2 til 1,4
milljónir manns hyggist flýja til V-
Þýskalands. Á skyndifundi v-þýska
sambandsþingsins í gær þar sem
yfirvofandi flæði Austur-Þjóðverja
var á dagskrá ásamt nýjustu fregnum
þaðan lýstu talsmenn allra stjórn-
málaflokka ánægju með aukið frelsi
í Austur-Þýskalandi. Þannig sagði
t.d. formaður Frjálsra demókrata,
Otto Lambsdorff, en flokkur hans
tekur þátt í samsteypustjórn Khols
kanslara um ákvörðunina um ferð-
afrelsið sem tilkynnt var í gær:
„Þetta þýðir í raun og veru endalok
Berlínarmúrsins og gaddavírsgirð-
inganna". Hann bætti því við að nú
þyrftu menn að taka til við að rífa
niður, í bóksaflegri merkingu múr-
inn og önnur mannvirki sem hefðu
verið byggð til að hefta ferðafrelsi
Þjóðverja milli Austur- og Vestur-
Þýskalands. Aðrir tóku í svipaðan
streng. Hins vegar eru vestur-þýskir
þingmenn meðvitaðir um það vanda-
mál sem þjóðflutningar Austur-
Þjóðverja gætu haft í för með sér, og
því lýsti flokksformaður í flokki
Khols kanslara þeirri skoðun flokks
síns að ferðafrelsið væri ekki nóg,
nauðsynlegt væri að stjórnvöld í
Austur-Þýskalandi tryggðu þegnum
sínum sjálfsforræði um eigin málefni
heima fyrir og gæfi þeim kost á
frjálsum koksningum. „Fólk sem
nýtur borgaralegra réttinda og frelsis
heima hjá sér þarf ekki að flýja
þaðan,“ sagði hann. Hans Jochen
Vogel formaður v-þýskra sósíal-
demókrata hefur tekið í sama streng
og kom fram í austur-þýsku sjón-
varpi í gær og hvatti menn til að flýja
ekki land að óhugsuðu máli heldur
halda kyrru fyrir og taka þátt í
lýðræðislegri uppbyggingu þar.
Viðbrögð forystumanna á Vestur-
löndum hafa öll verið á svipuðum
nótum og viðbrögð V-Þjóðverja,
þeir fagna auknu ferðafrelsi og því
að Berlínarmúrinn virðist vera að
verða að minnismerki, en benda um
leið á nauðsyn áframhaldandi lýð-
ræðisþróunar í Austur-Þýskalandi
sjálfu. - BG
Vinningslið Hólabrekkuskóla. F.v. Arnar Þór Jónsson, Ágúst Ingi Ágústsson og Hilmar Ramos
Hólabrekkuskóli vann
Hólabrekkuskóli vann Réttar-
holtsskóla í úrslitum spurninga-
keppni grunnskólanna í Reykjavík
í gær. Hlaut skólinn þar með
glæsilegan farandbikar og titilinn:
„Vitrasti grunnskólinn á höfuð-
borgarsvæðinu."
Er þetta fjórða árið í röð sem
Þrautalending, spurningakeppni
grunnskóla Reykjavíkur fer fram.
Alls tóku 18 grunnskólar þátt í
keppninni. Markmiðið með Þraut-
alendingu er að sýna að þekking er
einhvers virði og gefa unglingunum
kost á að vinna saman og keppa í
skemmtilegri og spennandi keppni
á jákvæðan hátt. Iþrótta- og tóm-
stundaráð Reykjavíkur sá um
keppnina. SSH
Nefnd um sameiningu sjúkrahúsanna:
TILLÖGUR GANGA f
GAGNSTÆÐAR ÁTTIR
Jónas Fríðrík Jónsson formaður Stúdentaráðs afhendir Guðrúnu Helgadótt-
ur forseta Sameinaða þings undirskríftimar. Tímamynd Ami Bjama
Stúdentar mótmæla
Nokkuð langt virðist vera í að
nefnd sem heilbrígðisráðherra skip-
aði um sameiningu sjúkrahúsanna í
Reykjavík Ijúki störfum. Ástæðan
er fyrst og fremst ágreiningur innan
nefndarínnar um hvaða leiðir munu
færar í þessu efni og hafa nefndar-
menn lagt fram tillögur sem ganga í
gagnstæðar áttir.
Fulltrúar Landakots og Borgar-
spítala ásamt fulltrúa Reykjavíkur-
borgar hafa lagt fram tillögu þar sem
gert er ráð fyrir sameiningu Landa-
kots og Borgarspítala undir heitinu
Sjúkrahús Reykjavíkur sem verði
sjálfseignarstofnun. Fulltrúar
Landspítala hafa aftur á móti lagt til
að Landspítali og Borgarspítali verði
sameinaðir þar sem ekki sé grund-
völlur fyrir rekstri tveggja háskóla-
spítala í okkar smáa þjóðfélagi.
Að auki hefur sú tillaga verið
reifuð oftar en einu sinni að allir
spítalarnir þrír verði sameinaðir
undir einni yfirstjórn þar sem Borg-
arspítali og Landspítali verði bráða-
móttökusjúkrahús með ákveðinni
verkaskiptingu en Landakot öldrun-
arsjúkrahús.
Finnur Ingólfsson aðstoðarmaður
heilbrigðisráðherra er formaður
nefndarinnar. Finnur sagði í samtali
við Tímann að tillaga fulltrúa Borg-
arspítala og Tandakots væri ekki ný
af nálinni. „Þetta er sama tillagan og
fulltrúar frá Landakoti og Borgar-
spítala lögðu til strax upp úr síðustu
áramótum og var upphafið að þessu
nefndarstarfi sem hefur verið í gangi
síðan í febrúar. Úm afstöðu þessara
manna hefur því verið vitað í mjög
langan tíma.
Fulltrúar Landspítalans hafa einn-
ig lagt fram formleg drög að tillögu
og hún gengur í aðra átt. Ég hef
síðan verið með ákveðna útgáfu í
vinnslu til að reyna að ná samstöðu
milli manna um skynsamlega leið.
Það getur verið að það sé ekki hægt
að ná einingu um hagkvæmustu
leiðina fyrst um sinn en ég tel rétt að
nálgast það markmið í ákveðnum
áföngum. Það mun reyna á nefndar-
menn hvað þeir munu verða tilbúnir
að gefa eftir af sínum upprunalegu
tillögum. Staðreyndin er sú að það
eru flestir kostir skynsamlegri en
það skipulag sem ríkir í dag.“
Aðspurður um hvort sameining *
allra spítalanna þriggja væri út úr
myndinni sagði Finnur: „Ég vil ekki
útiloka neinn kost á þessari stundu.
Nefndarmenn hafa flutt tillögur sem
í raun ganga í sitt hvora áttina og
mitt hlutverk sem formaður nefndar-
innar að ná fram sameiginlegri
niðurstöðu. Það mun reyna á nefnd-
armenn að sýna samstarfsviija til að
leita að hagkvæmari lausn en við
búum við í dag.“
Vegna ágreinings í nefndinni hef-
ur starf hennar dregist á langinn. Nú
mun vera stefnt að því að nefndin
ljúki störfum fyrir áramótin.
SSH
Stúdentaráð Háskóla íslands hef-
ur að undanförnu gengist fyrir undir-
skriftasöfnun meðal stúdenta við
Háskóla íslands til að mótmæla
hvemig ríkisvaldið hyggst ráðstafa
fé Happdrættis Háskólans til bygg-
ingar Þjóðarbókhlöðu. Alls söfnuð-
ust 2646 undirskriftir á fjórum
dögum. I gær voru Guðrúnu Helga-
dóttur forseta Sameinaða þings af-
hentar undirskriftirnar.
Textinn sem stúdentarnir skrifuðu.
undir hljóðaði þannig: „Við undirrit-
aðir stúdentar- við Háskóla íslands
mótmælum freklegri ásælni ríkis-
valdsins í sjálfsaflafé skólans, en
stjórnvöld áforma að ráðstafa tæp-
lega helming af tekjum Happdrættis-
ins. Gangi slíkt eftir munu bygging-
arframkvæmdir og önnur uppbygg-
ing við skólann stöðvast, en húsnæð-
is- og tækjamál skólans em langt frá
að vera viðunandi. Stúdentar skora
á þingmenn að koma í veg fyrir
þessar fyrirætlanir.“
Á fundi Stúdentaráðs Háskóla
íslands 26. október var samþykkt
samhljóða ályktun þar sem ráðstöf-
un ríkisvaldsins á fé Happdrættisins
til Þjóðarbókhlöðunnar er mótmælt.
Þar var einnig lýst vonbrigðum með
hlut Háskólans í fjárlagafrumvarp-
inu.
Deildarráð í læknadeild Háskól-
ans hefur einnig samþykkt svipaða
ályktun og Stúdentaráð samþykkti.
Deildarráðið bendir á að skert fjár-
ráð Háskólans komi þungt niður á
læknadeildinni. -EÓ
7