Tíminn - 22.11.1989, Blaðsíða 4

4 Tíminn
Miðvikudagur 22. nóvember 1989
ÚTLÖND
Enn halda bardagar áfram í San Salvador:
Hótel Sheraton á valdi
sveita Farabundo Marti
Hótel Sheraton í San Salvador er nú á valdi skæruliðasveita
Farabundo Marti þjóðfrelsisfylkingarinnar, en í gær héldu
bardagar áfram í borginni ellefta daginn í röð. Virðist ekkert
benda til þess að stjórnarherinn í El Salvador nái að hrekja
skæruliðasveitirnar út úr höfuðborginni.
Stjórnarhermaður stöðvar bifreið við farartálma í San Salvador. Skæruliðar
Farabundo Marti hafa nú Sheratonhótelið þar í borg á valdi sínu.
FRÉTTAYFIRLIT
WASHINGTON - Hans
Dietrich-Genscher utanrikis-
ráðherra Vestur-Þýskalands
kom til Washington í opinbera
heimsókn og tók með sér
steypumola úr Berlínarmúrn-
um. Að auki kom hann með
þau skilaboð að Vestur-Þjóð-
verjar og Austur-Þjóðverjar
væru ein og sama þjóðin.
MOSKVA -Mikhaíl Gorbat-
sjof forseti Sovétríkjannasagði
að leiðtoga kommúnista í
Moskvu og Austur-Evrópu
hefðu haldið uppi rangri stefnu
í rúman áratug og því væru
breytingarnar í Austur-Evrópu
nú svo skyndilegar sem raun
ber vitni. Verið sé að vinna upp
tapaðan tíma.
BÚKAREST - Nicolae
Ceausescu leiðtogi Rúmeníu
fékk einróma lof hjá flokksfé-
lögum sínum í kommúnista-
flokknum á flokksþingi þeirra.
Harðlínustefna hans var sam-
þykkt einróma, enda ekki full-
trúum til framdráttar að setja
sig upp á móti harðstjóranum.
BONN - Vestur-þýskur ráð-
herra sem ræddi við Egon
Krenz leiðtoga Austur-Þýska-
lands um helgina sagði að
Austur-Þjóðverjar stefnu að
því að halda frjálsar kosningar
næsta haust eða í síðasta lagi
vorið 1991.
NAIRÓBÍ - Alþjóðabankinn
vill koma Afríku út út fátæktinni'
mep nýjum samningum um
efnahagsaðstöð sem gera
peningasummurnar sem fóru í
að endurreisa Evrópu eftir
heimstyrjöldina síðari að
skiptimynt í samanburði.
CANAVERALHÖFÐI -
Hverfandi líkur eru á að geim-
skutlan Discovery verði skotið
á loft í dag eins oa áætlað var.
Geimskutlan á að flytja leyni-
legan hernaðarlegan búnað út
í geiminn.
MOSKVA - Framkvæmda-
stjóri framúrstefnuleikhúss í
Moskvu, Nikolai Gubenko var
kosinn menningarmálaráð-
herra Sovétríkjanna á fundi
Æðsta ráðsins. Gubenko hefur
heitið nýrri fjölþjóðlegri menn-
ingarstefnu.
Að minnsta kosti tuttugu útlend-
ingar eru á valdi skæruliða á Shera-
ton hótelinu, þar af fjórir Banda-
ríkjamenn sem skæruliðar fullyrða
að séu hernaðarráðgjafar sem
Bandaríkjastjórn hefur sent til að
aðstoða stjórnarherinn í El Salva-
dor. Talið er að rúmlega fimmtíu
bandarískir hernaðarráðgjafar séu
starfandi í El Salvador.
Skæruliðar hafa sagst reiðubúnir
að sleppa útlendingunum svo fremi
sem stjórnarherinn hleypi sjúkra-
bifreiðum Alþjóða Rauðakrossins
gegnum farartálma sem settir hafa
verið á allar leiðir til og frá Sheraton-
hótelinu. Reyndar segir talsmaður
Farabundo Marti að útlendingarnir
séu ekki gíslar skæruliða, enda sé
gíslataka ekki venja þeirra. Það sé
einungis farartálmar stjórnarhersins
sem ekki vilja hleypa starfsmönnum
Rauðakrossins að hótelinu sem komi
í veg fyrir að útlendingarnir geti
yfirgefið staðinn.
Árás skæruliðanna á Escaion
hverfið þar sem Hótel Sheraton er
staðsett kom mjög flatt upp á stjórn-
arherinn. Escalonhverfið er auðkýf-
ingahverfi San Salvador og talið
einna síðasta hverfið sem skæruliðar
ættu að geta náð fótfestu í.
Stjórnvöld í Tékkóslóvakíu hafa
nú neyðst að slaka á klónni gegn
andófsmönnum eftir að rúm tvö-
hundruð þúsund manns kröfðust
lýrðæðis og mannréttinda á mót-
mæiafundi á Wenceslastorgi á mánu-
dagskvöld. Það hefur þó lítil áhrif
haft á andófsmenn því í gærkvöldi
höfðu rúmlega hundrað þúsund
manns safnast saman á þessu sögu-
fræga torgi og kröfðust afsagnar
Milosar Jakes leiðtoga kommúnista-
Stjórnarherinn hefur öllum öku-
leiðum að Escolanhverfinu, en segist
ekki geta hrakið skæruliðana á brott
úr hótelinu þar sem skæruliðarnir
hafi komið fyrir sprengjum við inn-
ganga, stigaganga og lyftur hótels-
ins.
Hótelstjóri Sheraton sagði í gær
að útlendingarnir væru allir mjög vel
á sig komnir, liðu ekki skort, vel
væri með þá farið og að þeir væru
ekki óttaslegnir.
Talsmaður Farabundo Marti
þjóðfrelsishreyfingarinnar sagði að
skæruliðar hefðu ákveðið að ná
tangarhaldi í hverfi auðkýfinga í San
Salvador þar sem það tryggði að
stjórnarherinn yrði ekki eins
sprengjuglaður og í verkamanna-
hverfum borgarinnar þar sem blóð-
ugirbardagar hafastaðið í tíu daga.
Þegar árásin var gerð á Sheraton-
hótelið var þar staddur Joao Baena
Soares framkvæmdastjóri Samtaka
Ameríkuríkja, en hann hélt til El
Salvador til að reyna að koma á fót
vopnahléi og samningaviðræðum.
Ríkisstjórn hægri öfgamannsins Al-
fredos Cristiani hefur hafnað öllum
slíkum hugmyndum. Soares komst
hins vegar óáreittur frá Sheraton-
hótelinu eftir árás skæruliðanna.
Bandaríkjastjórn hefur fordæmt
flokksins og æðsta manns Tékkósl-
óvakíu.
Ladislav Adamec forsætisráð-
herra Tékkóslóvakíu ræddi í gær við
leiðtoga andófsmanna um ástand
mála í landinu. Hann hét þeim
umbótum og sagði ekkert því til
fyrirstöðu að óflokkbundnir um-
bótasinnar tækju sæti í ríkisstjórn
sinni. Þá lofaði hann því einnig að
lögreglu yrði ekki beitt gegn mót-
mælendum eins og gert var á föstu-
Farabundo Marti fyrir að hertaka
Sheratonhótelið og kallar það
hryðjuverk. Hefur George Bush
Harðlínumaðurinn Lev Zaikov
sem á sæti ■ stjórnarnefnd sovéska
kommúnistaflokksins hefur verið
vikið úr starfi sem æðsti maður
Moskvudeildar kommúnistaflokks-
ins. Ekki er enn Ijóst hvort Zaikov
mun halda sæti sínu í stjórnarnefnd-
inni, en Ijóst er að staða hans þar er
mjög veik eftir þessa atburði, en
talið er víst að Mikhaíl Gorbatsjof
forseti Sovétríkjanna standi að baki
þessari brottvikningu.
Lev Zaikov tók við sem æðsti
maður Moskvudeildarinnar eftir að
hinn róttæki umbótasinni Boris
Jeltsin hafði gengið of langt í um-
bótahugmyndum sínum í nóvember
árið 1986. Zaikov hafði fengið fulla
aðild að stjórnarnefndinni í mars-
mánuði það ár.
Talsmaður Moskvudeildar sov-
éska kommúnistaflokksins sem
skýrði frá brottvikningu Zaikovs
sagði að við stöðu hans tæki Júrí
Prokofjév sem var næstráðandi Za-
ikovs. Talsmaðurinn gaf ekki fleiri
skýringar á brottvikningu Zaikovs.
dag þegar lögreglan slasaði fjölda
manns í átökum á Wencesiastorgi.
Þá fyrirskipaði Adamec opinbera
rannsókn á þeim lögregluaðgerðum,
en orðrómur er á kreiki um að fjórir
menn að minnsta kosti hafi látist
eftir barsmíðar lögreglu.
Greinilegt er að tékknesk stjórn-
völd hafa nú loks séð sér þann kost
vænstann að snúa við blaðinu og
freista þess að halda völdum með
því að taka upp þá umbótastefnu
Bandaríkjaforseti lýst yfir djúpum
áhyggjum vegna árása skæruliða á
hverfi auðkýfinga San Salvador.
Eftir brottvikningu Zaikovs fer
staða harðlínumanna innan sovéska
kommúnistaflokksins að verða harla
veik, því Gorbatsjof hefur verði
iðinn við að losa sig við harðlínu-
menn undanfarið ár. Síðast í sept-
ember var Viktor Chebrikov fyrrum
yfirmanni KGB sparkað úr stjórnar-
nefndinni og sömu urðu örlög Vladi-
mírs Scherbitsky þáverandi leiðtoga
Úkraínudeildar kommnistaflokks-
ins, en þeir komust til sinna valda á
tímu Leoníds Brjésnefs. Þá var
harðlínumaðurinn Viktor Afanasjév
rekinn sem ritstjóri Prövdu í síðasta
mánuði, en hann hafði gegnt þeirri
stöðu í þrettán ár.
Talið er að Gorbatsjof sé að nú
undirbúa sveitarstjórnarkosningar
sem fram munu fara í marsmánuði
með því að koma vinsælum umbóta-
sinnum í lykilstöður í hinar ýmsu
staðbundnu deildir kommúnista-
flokksins svo flokkurinn hafi betri
möguleika gegn óháðum frambjóð-
endum.
sem tröllriðið hefur hinu gamla harð-
línukerfi kommúnismans í Austur-
Evrópu að undanförnu. Adameg
skýrði frá því í gær að stjórnvöld
væru reiðubúin til viðræðna við öll
samtök andstæð ríkisstjórninni og
kommúnistaflokknum, þar með tal-
in mannréttindasamtökin Charter
77.
Þjóðstjórn mynd-
uð í Grikklandi
Grískir stjórnmálaleiðtogar hafa
samþykkt að mynda þjóðstjórn
þar sem hinir þrír stóru stjórnmála-
flokkar landsins skipta með sér
ráðherraembættum. Með þessu
binda þeir enda á þá stjórnarkrísu
sem verið hefur í landinu undan-
farna sextán daga og koma í veg
fyrir að halda þurfi þriðju þing-
kosningarnar á þessu ári. Hins
vegar verður kosið á ný í aprílmán-
uði.
Eftir maraþonfundarhöld komu
leiðtogar hægrimanna, sósíalista
og kommúnista sér saman um að
mynda þjóðstjórnina, en sam-
kvæmt stjórnarskrá landsins hafa
þingmenn takmarkaðan tíma til að
mynda ríkisstjórn. Takist þeim það
ekki verður að halda kosningar.
Þær kosningar hefðu orðið 17.
desember ef ekki hefði náðst sam-
komulag. Nú hafa flokkarnir
ákveðið að kosningar verði haldnar
í apríl.
Það verður fyrrum seðlabanka-
stjóri Grikklands, Xenophon Zo-
lotas, 85 ára að aldri, sem verður
forsætisráðherra. Zolotas var ráð-
herra í þjóðstjórn þeirri sem sett
var á fót árið 1974 þegar herfor-
ingjastjórnin lét af völdum og hafði
verið seðlabankastjóri frá árinu
1955 til 1967 þegar herforingja-
stjórnin tók völdin. Hann tók við
því embætti að nýju árið 1974 og
gegndi því til ársins 1981 þegar
hann fór á eftirlaun.
- Langir erfiðir dagar eru liðnir.
Allir flokkar viku hagsmunum sín-
um til hliðar og ákváðu að mynda
ríkisstjórn undir forsæti Zolotas,
sagði Constantine Mitsotakis leið-
togi hægri manna á fréttamanna-
fundi eftir að samkomulag hafði
náðst. Andreas Papandreu leiðtogi
sósíalista og Harilios Florakis leið-
togi kommúnista tóku undir þessi
orð Mitsotakis, en enginn þre-
menninganna mun gegna ráðherra-
embætti í hinni nýju ríkisstjórn.
Tvöhundrað þúsund manna útifundur í Prag krefst lýöræöis:
Hardlínustef na T ékka linast
Harðlínumönnum fækkar enn
í sovéska kommúnistaflokknum: