Tíminn - 24.03.1990, Blaðsíða 5

Laugardagur 24. mars 1990
inimiT A
Tíminn 5
Björn Pálsson hefur kært Landbúnaðarráðuneytið og Framleiðsluráð landbúnaðarins:
Stefnir yfirvöidum fyrir
300 illa fengin ærgildi
Asbjöm Magnússon.
Ásbjörn
Magnússon
látinn
Ferðamálafrömuðurinn Asbjöm
Magnússon er látinn, 69 ára að
aldri.
Ásbjöm lagði gjörva hönd á
margt sem við kom flugi, ferða-
lögum og upplýsingastarfsemi og
var ffumheiji í rekstri nútíma
ferðaskrifstofú og síðar auglýs-
inga- og kynningarfyrirtækis.
Hann var fæddur í Reykjavík
1921. Flug og flugumferðarstjóm
lærði Ásbjöm í Kanada og var
um skeið flugumferðarstjóri upp
úr stríðinu. Síðar var hann for-
stjóri skrifstofti Loftleiða í Kaup-
mannahöfn. Um árabil rak hann
hina viðamiklu ferðaskrifstofú
Orlof og síðar auglýsingastofú.
Ásbjöm gaf út tímaritið Flug
sem hafði töluverð áhrif á sínum
tíma og síðar á ævinni starfaði
hann talsvert að upplýsinga- og
útgáfúmálum. Hann var félags-
lyndur í besta lagi og var í stjóm-
um fjölda félaga og ldúbba heima
og erlendis og heimsborgabragur
á hugmyndum hans og athöfnum.
Ásbjöm var kvæntur Margréti
Matthíasdóttur gerfi- og hár-
kollumeistara Þjóðleikhússins.
Bjöm Pálsson á Löngumýri, hefur stefnt landbúnað-
arráðuneytinu og Framleiðsluráði landbúnaðarins
fýrir að hafa svipt sig 300 ærgilda fullvirðisrétti. Málið
verður dómfest í Reykjavík næstkomandi fimmtudag.
Þetta erfýrsta mál sinnar tegundar hér á landi og hef-
ur verulegt fordæmisgildi.
Bjom Palsson a Löngumýri er m.a. þekktur fyrir söguleg málaferii. Hann lætur ekki deigan síga þrátt fyrir 85 ára aldur og
hefur nú stefnt Landbúnaöarráöuneytinu og Framleiðsluráði fyrir aö hafa haft af sér 300 ærgildi.
leiðsluréttinn, því að þá er jörðin
verðlaus. Það er miklu meiri skaði en
að missa kvótann í bili,“ sagði Bjöm.
Annað atriði, sem Bjöm vekur at-
hygli á, er að það sé mjög óheppilegt
að fela stjómum Búnaðarsamband-
anna á hverju svæði að úthluta við-
bótarkvóta til bænda, eins og nú er
gert.
„Með þessu fyrirkomulagi þurfa
þeir að úthluta sjálfum sér, vensla-
mönnum, ættmönnum og vinum sín-
um. Þetta nær náttúrlega ekki nokk-
urri átt og er algerlega siðlaust,“
sagði Bjöm. - ÁG
Forsaga þess er sú að Bjöm lánaði
íyrir nokkrum árum sonum sínum
tveimur bú sitt á Löngumýri. Annar
þeirra vildi breyta úr sauðfjárbúskap
yfir í búskap með kýr. Fyrir þessu
fékkst munnleg heimild. í framhaldi
af því fargaði sonur Bjöms ánum og
keypti sér kvígukálfa í staðinn. Þegar
átti að ganga endanlega ffá þessari
búháttabreytingu, fékkst ekki til þess
leyfi frá yfirvöldum. Þeir feðgar
vildu þá fá til baka þann rétt sem þeir
höfðu haft til ffamleiðslu kindakjöts.
Þeirri kröfú var einnig synjað. Málið
snýst um að endurheimta þennan
ffamleiðslurétt. í rúmlega tvö ár hef-
ur Bjöm reynt að fá yfirvöld land-
búnaðarmála til þess að viðurkenna
tilkall sitt til ffamleiðsluréttarins, en
án árangurs. Hann telur sig því nú
nauðbeygðan til þess að fara með
málið fyrir dómstóla: Lögmaður
Bjöms er Haraldur Blöndal hrl.
Til viðbótar þeim skaða, sem hlaust
af missi 300 ærgilda ffamleiðslurétt-
ar, þurfti að skera niður kýmar komn-
ar að burði, eða selja þær fyrir afslátt-
arverð.
Bjöm Pálsson býr enn þrátt fyrir að
hann sé nú kominn á níræðis aldur.
Hann segir að yfirvöld landbúnaðar-
mála hafi ekki komið heiðarlega
fram í þessu máli.
„Þeir stóðu ekki við þann samning,
sem búið var að gera, en það er best
að vera ekki of stórorður,“ sagði
Bjöm i samtali við Tímann í gær.
„Menn eiga að standa við orð sín.
Fyrst þeir gátu það ekki áttu þeir í
það minnsta að skila þeim kvóta, sem
við létum af hendi þegar kindumar
vom skomar.“
„Þetta er
algerlega siólaust“
Bjöm sagði að með þessu væri hann
ekki að skorast undan því að taka þátt
í að minnka kindakjötsframleiðsluna
í landinu. Þvert á móti vildi hann
gangast undir þá 20 - 30% skerðingu
sem sauðfjárbændur hafa almennt
þurft að þola.
„En ég vil ekki missa allan ffam-
Ný þjóðhagsspá — minnsta verðbólga hér á landi í 20 ár:
Horfurnar bjartari
en áður var talið
Samkvæmt nýrri þjóðhagsspá Þjóðhagsstofnunar bendir nú
margt til þess að betur horfi í efnahagsmálum, heldur en síðasta
þjóðhagsspá frá desember s.l. gerði ráð fýrir. Tvennt skiptir þar
mestu máli. Annars vegar mun meiri verðhækkanir sjávarafurða
á eriendum mörkuðum að undanförnu en fyrrí spá gerði ráð fyr-
irog eru jafnvel enn frekarí hækkanirframundan.
Hins vegar það að samið var um
minni launahækkanir í nýgerðum
kjarasamningum heldur en gengið
var út ffá í síðustu spá, sem hafi
skapað forsendur til að ná verðbólg-
unni niður á lægra stig en gert var ráð
fyrir — þ.e. 6—7% verðbólgu ffá
upphafi til loka ársins. Hins vegar
segir Þjóðhagsstofnun ljóst, að frek-
ara aðhalds sé þörf í ríkisfjármálum,
peningamálum og gengismálum.
Um 7% verðbólga
í endurskoðaðri þjóðhagsspá eru
helstu niðurstöður sem hér segir:
Fyrir sjávarafúrðir fæst um 10%
hærra verð í erlendri mynt 1990 en á
síðasta ári, sem bætir viðskiptakjör
um 3% milli ára.
Afkoma sjávarútvegsins hefúr batn-
að verulega og talið að flestar greinar
hans séu nú reknar með hagnaði
nema bátaflotinn.
Nýgerðir kjarasamningar breyttu
verðlagshorfúm til hins betra. Spáð
er að verðbólga geti orðið um 7% ffá
upphafí til loka þessa árs, sem verður
þá minnsta verðbólga hér á landi í
tuttugu ár.
Nokkru minni kaupmáttarrýmun er
nú spáð en í síðustu spá. Kaupmáttur
atvinnutekna á mann gæti orðið
2—3% minni en á síðasta ári.
Lakara en
í öðrum löndum
I stað 1% samdráttar er talið að
landsffamleiðsla standi í stað ffá
1989 og að þjóðartekjur geti aukist
um 1% vegna bættra viðskiptakjara.
Tekið er ffam að þetta em þó mun
lakari hagvaxtarhorfúr en i öðmm
löndum.
Halli á viðskiptum við önnur lönd er
áætlaður um 5 milljarðar kr„ eða
1,5% af landsffamleiðslu. (Hallinn
skýrist af 15 milljarða vaxtagreiðsl-
um af erlendum lánum.)
í ljósi batnandi skilyrða er það talið
mikilvægasta verkefni hagstjómar að
koma í veg fyrir vaxandi þenslu á
næstu mánuðum. Ella gæti stefnt í
tvisýnu með þann árangur sem vænst
er í baráttunni við verðbólgdrauginn.
Minni sparnaður
Þjóðhagsstofnun metur launahækk-
anir samkvæmt samningum um 5-6%
frá upphafi til loka ársins (um 1%
minni en verðlagshækkanir á sama
tíma). Hins vegar er áætlað að at-
vinnutekjur á mann verði 9-10%
hærri en í fyrra. Tekið er fram að
þetta byggir á að forsendur fyrir
kjarasamningum (um þróun verð-
lags, viðskiptakjara og landsffam-
leiðslu) standist.
Verðbólga á milli 1989 og 1990 er
talin um 13,5%, en hins vegar 6—7%
ffá upphafi til loka þessa árs. Fram-
færsluvísitalan hefúr hækkað yfir
helmingi minna á fyrsta fjórðungi
þessa árs en á sama tíma í fyrra og
reiknað er með að verulega dragi úr
verðlagshækkunum á næstu mánuð-
um. Spáð er að einkaneysla minnki
minna (1%) heldur en kaupmáttur,
sem sagt er benda til minni spamaðar
heimilanna en í fyrra.
Aflaspá fyrir 1990
Heildaraflinn á þessu ári er áætlaður
2,5% minni á fostu verðlagi en 1989.
Er þá reiknað með 950 þús.tonna
loðnuafla, sem er 40% aukning ffá
síðasta ári. Afli án loðnu yrði 5,5%
minni. Varðandi botnfisk munar mest
um 11 % samdrátt í þorkafla.
Þjóðhagsstofhun gerir ráð fyrir að
minni afli verði betur nýttur, þannig
að útflutningsframleiðslan minnki
aðeins um 0,5% til 1% milli ára. Með
öðrum orðum að sami afli skili 1-2%
meiri útflutningsafurðum. Áffam er
reiknað með töluvert aukinni ffam-
leiðslu á eldisfiski.
Botnlaust tap
á bátaflotanum
Þjóðhagsstofnun áætlar að botnfisk-
vinnsla sé rekin með 1,7% hagnaði af
tekjum miðað við rekstrarskilyrði í
febrúar (söltun 4% en ffysting 0,4%).
Um 5-6% halli á botnfiskveiðum er
allur og meira til rakinn til 13- 14%
halla á reksti bátaflotans. Aftur á
móti séu allar gerðir togara nú reknar
með hagnaði. Mestur er hann talinn
nær 9% á ffystitogurum. - HEI