Tíminn - 18.04.1990, Blaðsíða 14

14 Tíminn
Miðvikudagur 18. apríl 1990
MINNING
Gunnar Jónsson
frá Breiðabólstað, Reykholtsdal
Fæddur 2. janúar 1927
Dáinn 9. aprfl 1990
Páskahelgin er tími vonar og til-
beiðslu í hugum allra kristinna
manna. Fráfall nákomins vinar í
páskavikunni ber því að á þeim tím
þegar atburðir páskahclgarinnar í
Jerúsalem minna okkur einmitt á
það enn einu sinni hvemig við öll,
vegna pínu og upprisu Jesú Krists,
eigum fyrirheit um eilíft líf þcgar
veraldarvafstrinu lýkur.
Gunnar Jónsson fæddist að Breióa-
bólstað í Reykholtsdal 2. janúar
1927. Hann átti sín æskuspor í fögr-
um sveitum sögufrægra Borgarfjarð-
ardala, á heimili foreldra og systra á
landnámsjörðinni I Reykholtsdal.
Bærinn stendur hátt i hlíð þar sem
sést til flestra bæja í dalnum. Þar er
sumardýrðin ólýsanleg á björtum og
kyrrum sumarkvöldum. Reykir stíga
hátt til lofts frá heitum hverum,
grænar grundir og grónir hálsar.
Fljótið liðast um dalinn, en blá fjöll í
(jarska, og hvítir jökulkollar mynda
umgjörö þetta dýrðlega listaverk
náttúrunnar. Og kyrrð þessara ljúfu,
björtu sumarkvölda dalsins er oft
svo algjör að heyra má hljómkviðu
búpeningsins og mannamál vítt og
breitt um dalinn.
A slíkum kvöldum verða örlög Is-
landssögunnar lifandi vettvangur í
Reykholtsdal. Enn rýkur úr lauginni
hans Snorra, þar sem íslenskur hér-
aðshöfðingi færði í letur atburði í lífi
þjóðar sinnar og gaf að auki frænd-
þjóð okkar Norðmönnum homsteina
í þeirra sögu. Sagnfræði og heimildir
Reykholtsbóndans eru afreksverk
sem mölur og ryð fá ekki grandað.
Heimskringlu hans geta ungir Reyk-
dælir enn þann dag í dag notað sem
leiðsögubók í Miklagarði.
Gunnar Jónsson varð þeirrar gæfu
aðnjótandi að fæðast og alast upp og
lifa sín manndómsár í faðmi þessara
fögru sögufrægu byggða. Hann ólst
upp í foreldrahúsum ásamt tveimur
eldri systrum sínum. Foreldrar hans
voru Jón óðalsbóndi Ingólfssonar
Guðmundssonar kirkjusmiðs og
bónda að Breiðabólstað og konu
hans Valgerðar Erlendsdóttur frá
Sturlureykjum í Reykholtsdal. Eftir-
lifandi systur Gunnars eru Unnur
Jónsdóttir, húsfreyja, Deildartungu í
Reykholtsdal, og Sigrún Jónsdóttir,
húsfreyja í Reykjavík.
Gunnar ólst upp við trausta búskap-
arhætti forfeðra sinna og tók við
búsforráðum er faðir hans dró sig í
hlé. Gunnar var traustur bóndi sem
rak bú sitt með fyrirhyggju og af
dugnaði og reglusemi. Hann, eins og
faðir hans áður, íylgdist vel með öll-
um nýjungum i búskapargreinum,
nýtti sér það besta sem tæknin bauð
á hverjum tíma. Hélt hann áfram
traustu samstarfi við nágrannana,
skólastjóra og kennarabændur í
Reykholti, enda liggja túnin saman.
Ríkti þar skemmtileg samvinna um
nýtingu dýrra landbúnaðarvéla sem
faðir hans hafði tekið upp með
Reykholtsbændum og byggðist það
samstarf á langri og traustri vináttu.
Gunnar hélt ungur í héraðsskólann
í Reykholti sem jafnan hefur reynst
ungu fólki drjúg og haldgóð mennta-
braut.
Gunnar giftist 30. desember 1965
eftirlifandi eiginkonu sinni, Sigríði
J. Valdimarsdóttur, og gekk í föður-
stað tveim, þá ungum, sonum henn-
ar, Brynjólfi og Valdimar, og tengd-
ist einnig bömum þcirra innilegum
„afa“-böndum.
Fyrir um það bil fimmtán árum fór
heilsa Gunnars að gefa sig og líkam-
legir burðir þessa hrausta og gjörvi-
lcga manns urðu aldrei samir eftir
það. Lét Gunnar fljótlega af búskap-
arstörfum og stundaði eftir það störf
við verslun og þjónustu, þar til fyrjr
fáum áram, eftir að þau hjónin fiuttu
til Reykjavíkur, að hann ásamt konu
sinni tók að sér gæslu og umsýslu-
störf við dvalarheimili aldraðra við
Bólstaðarhlíð í Reykjavík. Þeim
störfum sinnti Gunnar eins og öðrum
af alúð og árvekni sem eldri borgar-
ar þessarar fjölmennu byggðar
kunnu vel að meta. Gunnar kunni
vel við sig í „borginni við Sundin“
en oft mun hugurinn hafa reikað upp
til Borgarfjarðardalanna, og þá ylj-
uðu ljúfar minningar bjartra sumar-
daga og vetrarkyrrðar og góðra
stunda í byggðum og upp til heiða.
Gunnar kenndi skyndilega hjarta-
meins á pálmasunnudag og var þá
fluttur á Borgarspítalann þar sem
hann lést að kvöldi næsta dags. Ætt-
ingjar og vinir Gunnar Jónssonar
syrgja og sakna hins góða drengs við
skyndilega brottför hans. Þeir eru
þakklátir fyrir samverustundirnar
með Gunnari því framkoma hans og
viðmót og vammlaus drengskapur á
öllum sviðum hafði mannbætandi
áhrif á alla þá er áttu því láni að
fagna að eiga með honum samleið.
gþ-
„Félagsbróðir, granninn góði,
greiði ég þér i smáum óði
hlýja kveðju hinsta sinn.
Lít égyfir lif til baka
litið meir en næturvaka
sýnist forni ferillinn. “
Þetta erindi úr ljóðinu Sigurður
Gíslason frá Kletti eftir Kristleif á
Stóra Kroppi vildi ég gera að mínum
orðum þegar ég er nú sestur niður til
að minnast vinar og nágranna míns,
Gunnars á „Breiða“. í raun og veru
segir þetta erindi allt sem segja þarf
og því e.t.v. best að hafa þessi orð
ekki fleiri. En þar sem vinátta og
samstarf okkar Gunnars var með
nokkuð sérstæðum hætti langar mig
til að bæta nokkrum orðum við.
Gunnar var fæddur á Breiðabólstað
í Reykholtsdal 2. janúar 1927, sonur
hjónanna Jóns Ingólfssonar bónda
þar og konu hans Valgerðar Erlends-
dóttur. Ingólfur Guðmundsson,
bóndi á Breiðabólstað, faðir Jóns,
var frá Helludal í Biskupstungum en
kona hans var Halla Pálsdóttir frá
Koti á Rangárvöllum. Erlendur
Gunnarsson, bóndi á Sturlureykjum,
faðir Valgerðar, var frá Geirshlíð í
Flókadal. Erlendur var tvíkvæntur.
Seinni kona hans hét Andrea Jó-
hannesdóttir frá Akranesi og var hún
móðir Valgerðar. Báðir afar Gunnars
voru annálaðir hagleiks- og dugnað-
armenn og kappsfúllir að hveiju sem
þeir gengu. Hér verður ætt Gunnars
ekki rakin frekar. Það verða aðrir
mér færari að gera.
Gunnar ólst upp ásamt tveimur
systrum sinum, Unni og Sigrúnu, hjá
foreldrum sínum á Breiðabólstað og
átti þar heima til ársins 1984 að
hann flutti til Reykjavíkur og stund-
aði þar ýmiss konar vinnu til hinsta
dags. Ekki hef ég trú á að Gunnar
hafi kunnað vel við sig á mölinni, til
þess var hann of mikið bam sveitar-
innar. Grunur minn er sá að hugur-
inn hafi ærið oft hvarflað upp í Dal-
inn þó að hann segði það ekki berum
orðum, enda ekki hans máti að flíka
tilfinningum sínum eða bera þær á
borð fyrir aðra. En hvenær og hvar
sem fundum bar saman barst talið
fljótlega að afkomu manna á æsku-
stöðvunum, högum þeirra og hátt-
um, tíðarfari og afkomu, svo auð-
fundið var hvar hugurinn dvaldi.
Einkum var þetta áberandi þegar
vora tók og loftið fylltist gróðurilmi.
Þá munu vafalaust hafa liðið um
huga hans minningar um iójagræn
tún, grænkandi móa og lömbin
hoppandi á þúfnakollunum.
Já, Gunnar var svo sannarlega bam
sinnar sveitar þótt örlögin höguðu
því svo að hann flutti burtu.
Það fcnnir í fomar slóðir, götumar
sem áður vora fljótfamar gróa upp,
hverfa og gleymast en minningamar
lifa. Það var ekki löng leið eftir
gömlu götunni sem lá upp túnið í
Reykholti og skáhallt upp hálsinn að
Breiðabólstað. Þessa götu gekk ég
oft þegar ég var bam og ekki lengd-
ist leiðin við að finna að á Breiða-
bólstað var maður alltaf velkominn.
Atti það eftir að sannast betur síðar.
Það mun hafa verið nokkm fyrir jól
árið 1941 að skarlatssótt kom upp í
Héraðsskólanum í Reykholti. Eg
vann þá við íþróttakennslu víða um
land á vegum U.M.F.I. en Steini
bróðir minn var í skóla í Reykjavík.
Ekki kom til mála að við færum
heim um jólin og ættum síðan á
hættu að bera veikina út um allt
land. Vissum við bræður varla hvar
við vildum helst eyða jólunum.
Fengum við þá skilaboð um að okk-
ur væri velkomið að vera á Breiða
um jólin og eftir það kom enginn
annar staður til greina, a.m.k. ekki í
mínum huga. Dvöldum við svo þar
um jólin og fram yfir áramót og
voru móttökurnar þannig að mér
fannst ég vera orðinn einn af Qöl-
skyldunni. Slíkur vinargreiði verður
seint fúllþakkaður. Tíminn líður. Ár-
ið 1947 fer ég að búa með föður
mínum í Reykholti og nokkmm ár-
um síðar fer Gunnar að búa með
föður sínum á Breiða. Gott sam-
komulag ríkti alla tíð milli þessara
bæja og samstarf var mikið. Þegar
vélvæðingin hélt innreið sína í ís-
lenskan landbúnað var mikið kapp-
hlaup um að ná í þær fáu dráttarvélar
sem í boði vom. Var þá bmgðið á
það ráð að Breiðabólstaður og Reyk-
holt keyptu eina dráttarvél saman og
stóð þá ekki á afgreiðslu. Var það
stór stund er gripurinn kom. En nú
fjölgaði bæði dráttarvélum og tækj-
um smátt og smátt, einkum hey-
vinnutækjum, og samtímis fór sam-
vinna okkar við heyskapinn vaxandi,.
sérstaklega við hirðingu. Við sáum
að með því að vinna saman nýttust
tækin mun betur og um leið sparað-
ist tími. Var fyrst farið með öll tækin
á annan bæinn og síðan á hinn og
ekki hirt um að halda bókhald þótt
unnið væri einum eða tveimur tím-
um lengur á öðmm bænum en hin-
um og er sá reikningur því óupp-
gerður. Um slíkt var ekki hugsað
heldur aðeins að ná sem mestu heyi
á sem stystum tíma. Vagnamir þutu
fram og aftur allan daginn og árang-
urinn minni á gömlu þjóðsöguna
„Heim í garð til Sæmundar“. Þetta
vom vinnubrögð sem Gunnari líkaði
og í fúllu samræmi við áhuga hans
og kapp. Eitt atvik er mér sérstak-
lega minnisstætt frá þessum ámm.
Góður þerrir hafði verið í nokkra
daga og mikið hey þurrt á báðum
bæjunum, ýmist flatt eða í beðjum.
Ákveðið var að fara í hirðingu dag-
inn eftir, enda veðurspá góð. Byrjað
var á Breiða um morguninn og allt
gekk vel eins og venjulega. Um há-
degi fór þó veðurútlit að verða tví-
sýnt svo búast mátti við síðdegis-
skúmm. Vildi Gunnar þá ólmur að
við flyttum okkur I Reykholt svo að
við næðum einhverju inn þar líka ef
illa færi. Við aftókum það með öllu
að eyða tíma í að fiytja „vélaher-
deildina", eins og við kölluðum tæk-
in okkar í milli, milli bæja og vomm
sannfærð um að við myndum sleppa.
Svo varð þó ekki því að næstum á
sama tíma og heyið af síðasta vagn-
inum var komið inn i hlöðu á Breiða
gerði mikla rigningargusu svo auð-
séð var að ekki yrði meira hirt dag-
inn þann. Tækin vom þó flutt yfir að
Reykholti og allir í góðu skapi nema
Gunnar. Greinilegt var að hann var
ekki ánægður með árangur dagsins
en það breyttist næsta dag. Var þá
komið glampandi sólskin og besti
þurrkur. Annaðhvort hefur Gunnar
farið snemma á fætur eða gleymt að
mjólka kýmar sínar morguninn þann
því að hann var mættur með sitt lið
fyrir allar aldir í Reykholt til að
ryðja úr blautum beðjum og snúa því
heyi sem flatt var. Er ekki að orð-
lengja það að um kvöldið var allt
hey af Reykholtstúni komið inn í
hlöðu og nú var enginn kátari en
Gunnar. Hann hafði greitt skuldina
frá deginum áður, jöfnuður var kom-
inn á. Þetta atvik lýsir betur en mörg
orð manninum Gunnari á Breiða.
Það skaðast enginn af samstarfi við
slíkan nágranna.
Fyrstu árin eftir að Gunnar hóf bú-
skap bjó hann með ýmsum bústýram
en árið 1965 kvæntist hann Sigriði
Valdimarsdóttur sem ættuð var vest-
an af Skógarströnd. Þeim Gunnari
og Sigriði varð ekki bama auðið en
Sigríður á tvo syni af fyrra hjóna-
bandi, Brynjólf og Valdimar Einars-
syni. Brynjólfúr býr nú á Breiðaból-
stað en Valdimar í Grindavík.
Það var aldrei ætlun mín að rekja
ævisögu Gunnars hér. Aðeins að
geta nokkurra atriða úr margra ára
vináttu og samferð og verða þessi
orð því ekki fleiri.
Nú þegar Gunnar er horfinn yfir
móðuna miklu, lagður upp í þá för
sem okkur er öllum áskapað að fara
fyrr eða síðar, þökkum við hjónin
margra ára vináttu og tryggð og
sendum Sigríði eiginkonu hans,
systrunum Unni og Sigrúnu svo og
öllum öðmm vandamönnum hans og
vinum innilegar samúðarkveðjur og
er ég viss um að ég mæli fyrir munn
allra systkina minna og bama okkar
hjóna.
Þó að maðurinn hverfi lifir minn-
ingin um góðan dreng.
Jón Þórisson
t
Eiginmaður minn, faðir okkar, tengdafaðir og afi
Andrés Kristjánsson, fyrrv. ritstjóri
Digranesvegi 107
Kópavogi
verðurjarðsunginnfrá Kópavogskirkju föstudaginn 20. apríl kl. 13.30.
Þeim sem vildu minnast hans er vinsamlegast bent á Landgræðslu
eða líknarfélög.
Þorgerður Kolbeinsdóttir
Guðrún Helga Andrésdóttir Gunnar Emilsson
Heiðveig Andrésdóttir
Kristján Andrésson
Kolbeinn Andrésson
Halldveig Andrésdóttir
og barnabörn.
Pétur Guðmundsson
Rósa Marinósdóttir
Snjólaug Arnardóttir
Kransar, krossar, kistu-
skreytingar, samúðarvendir
og samúðarskreytingar.
Sendum um allt land á opnunartíma
frá kl. 10-21 alla daga vikunnar
Miklubraut 68 @13630
RISIÐ
Borgartúni 32
Sjáum um erfisdrykkjur
Upplýsingar í síma 29670
í\
RAFMAGNSVEITA REYKJAVIKUR
Rafmagnsveita Reykjavíkur óskar eftir að ráða til
starfa byggingatæknifræðing til að annast land-
mælingar í hnitakerfi fyrir jarðstrengjalagnir, götu-
Ijósastólpa og loftlínur, ásamt eftirliti með bygg-
ingaframkvæmdum.
Umsækjandi þarf að hafa góða þekkingu og
reynslu í meðferð tölva og landmælingartækja.
Upplýsingar um starfið veita starfsmannastjóri
og/eða deildarstjóri byggingadeildar.
Umsóknum skal skilað til starfsmannastjóra Raf-
magnsveitunnar fyrir 5. maí n.k.
Rafmagnsveita Reykjavíkur
Suðurlandsbraut 34
S.686222
Hey til sölu
Pakkaðar heyrúllur til sölu.
Sími 98-66675.