Tíminn - 09.06.1990, Blaðsíða 1

Fyrir 120 árum gerðist sá fáheyrði atburður
að ungur guðfrœðingur nam unnustu sína á brott
úr foreldrahúsum að nœturþeli
AÐ ER í öndverðum janúarmánuði 1911 að aldraður Is-
lendingur liggur á sjúkrabeð vestur í Ameríku. Hann er
dauðvona og sér þó enginn á honum að hann sé kominn
að fótum fram. Þau sjötíu og fjögur ár, sem hann á að
baki, hafa ekki náð að fölskva glæður þess síkvika æskufjörs
sem auðkennir augu hans og gerir þau hverjum manni minnis-
stæð og þjáningamar, sem eru því sárarí sem sjúkdómurinn
heijar hraustarí líkama, koma ekki heldur neinum angistarstun-
um fram á varir hans. Sjúklingurínn er staðráðinn í að halda þeim
í skeflum uns yfir lýkur og að sama skapi gætir hann þess vand-
lega að láta hvorki heyra til sín æðmorð né sjálfsaumkunar. Siíkt
hefur aldrei verið honum að skapi, þó að stundum hafi ævisigl-
ingin orðið æði kröpp, og allra síst mundi hann, eins og nú
standa sakir, vilja auka á hryggð ástvina sinna með fánýtu hug-
arvíli. Þessi hreysti er hinum aðframkomna manni ekki neitt for-
dildaratríði og gæti ekki heldur verið það. Þegar dauðinn boðar
heimsókn sína verða menn að koma til dyranna eins og þeir em
klæddir. Uppgerð og sýndarmennska stenst sjaldan augnaráð
hans, en hér þarf sjúklingurinn ekki slíkra muna með. Honum
hefur alla tíð veríð áskapað að taka hverju því sem að höndum
ber með fullkomnu æðmleysi og enginn sem þama er viðstadd-
ur getur veríð í vafa um að það er víkingur og hetja sem í þetta
sinn er að því kominn að kveðja.
Ekki þarf að efa að sjúklingurinn
sjálfur fari nærri um það, að hveiju
dregur. Hann finnur það á sér og
þess utan má hann vel bera skyn á
sjúkdóm sinn. Það er einmitt eitt af
hinum óvæntu viðbrögðum hans að
hafa á gamals aldri numið Iæknavís-
indi við ameríska háskóla, og fyrir
örfáum mánuðum er þessum nýja
námsferli lokið með æmum sóma. Á
skrifborði hans er skírteini, nýkom-
ið frá heilbrigðisstjóminni, þar sem
honum er heimilað að starfa sem
fúllgildur læknir.
Um þetta er sjúklingurinn máske
að hugsa þessa stundina, og ef til
vill finnur hann til þess með nokkuð
sárri eftirsjón að nú verði honum
ekki framar auðið að taka upp þenn-
an starfsþátt, sem hefði mátt vera
síðasti áfanginn á langri og tilbreyt-
ingaríkri ævi. Hann hefúr alla tíð,
frá því hann komst á legg, haft lif-
andi áhuga fyrir því að lina þjáning-
ar annarra, andlegar og líkamlegar,
og koma þeim, er í nauðum vom
staddir, til bjargar með ráðum og
dáð. Það er því ekki annað en rökvís
afleiðing rótgróinnar hneigðar að
þessi aldni guðsmaður og sálusorg-
ari, sem gegnt hefur prestsembætti I
tveimur heimsálfúm, skuli á efri ár-
um hafa bætt læknislistinni ofan á
guðfræðina. Um margt hefúr hann
verið á undan samtíð sinni, en samt
ekki hvað síst í líknarmálum, þar
sem hann hefur unnið brautryðj-
endastarf með þjóð sinni. Samferða-
mennimir hafa auðvitað þakkað
honum þetta misjafnlega eins og
gengur, en hverju skiptir það? Hann
hefur hvorki hugsað til ávinnings né
þakklætis. Starfið sjálft og einbeit-
ing meðfæddrar orku hefur verið
honum laun og umbun.
En því nær sem dregur úrslitastund,
því oftar og lengur leitar hugurinn
yfir hafið og heim til íslands, þar
sem hann hefur ekki aðeins slitið
bamsskónum, heldur einnig lifað sín
mestu manndómsár. Og þegar konan
hans, sem fylgt hefúr honum af mik-
illi trúfestu um allar mannraunir og
örðugleika, lýtur ofan að honum og
tekur ástúðlega um hönd hans, þá er
sem veggir herbergisins hverfi í
iiiiiiliiiil!
iilllliiilli
J
AM, Æ
mm
' '
m ■