Tíminn - 26.09.1990, Blaðsíða 5

Miðvikudagur 26. september 1990
Tíminn 5
Kaup sjómanna lækkar
vegna hækkunar á olíu
Fyrirhuguð olíuverðhækkun á eflir að koma illa niður á mörgum
manninum. Ein er þó sú stétt hér á landi er verður fyrir hreinni
kaupskerðingu vegna hækkana á olíu. Hlutur sjómanna kemur til
með að minnka töluvert vegna þessara hækkana, en eins og kunnugt
er þá fá sjómenn borgað eftir svo kölluðum aflahlut, sem er hlutur
hvers sjómanns af heildarhagnaði sldpsins í lok hverrar ferðar. OIíu-
kostnaður minnkar þennan hagnað og því minnka tekjur sjómanna
ef olíuverð hækkar.
Hólmgeir Jónsson hjá Sjómanna-
sambandinu sagði að ef miðað væri við
40% hækkun á olíuverði, minnkaði
skiptaverð sjómanna úr 76% niður í
70%, sem þýðir 8% kaupskerðingu, en
hann tók einnig ffam að engar tölur
væru staðfestar enn um hækkunina.
Þá nefndi Hólmgeir að Sjómannasam-
bandið hefði fullan hug á að bæta sjó-
mönnum upp þessa kaupskerðingu en
það mál væri ekki alveg í þeirra hönd-
um.
Að mati Hólmgeirs eru einungis tvær
leiðir, sem koma til greina, til að koma
á móts við kaupskerðingu sjómanna.
Hægt væri að lagfæra þessa olíuverð-
tengingu eða hreinlega að bæta þetta
upp í fiskverði. Um tíu prósent hækkun
á fiskverði myndi gera áhrif olíuverð-
hækkunar að engu á laun sjómanna.
Margir velta því eflaust fyrir sér hvort
þessi kaupskerðing sjómanna skipti
nokkru þar sem oft má heyra talað um
há laun sjómanna og að árstekjur
þeirra skipti milljónum. Svaraði Hólm-
geir þessari spumingu til að auðvitað
væri hægt að benda á eitt og eitt skip
sem aflað hefðu vel það árið og tekjur
sjóamanna því miklar samkvæmt því.
En það væri því miður bara lítíll hluti
sjómanna, sem væru á þessum aflaháu
skipum, það væru flestir sem fengju
ósköp venjulegar tekjur yfir árið. Benti
Hólmgeir á að kaupbygging sjómanna
væri 60.000 krónur á mánuði fyrir tólf
tíma vinnudag sex daga vikunnar og í
þó nokkur skipti kæmi það fyrir, er afl-
aði illa, að menn fengju einungis þessa
kauptryggingu. khg.
Stefán Stefánsson deildarstjórí í menntamálaráðuneytinu (t.h.) veitir Pétrí Th. Péturssyni fh. Björgunametsins
Markús hf. viðurkenningu fýrír árangur í Halios verkefninu.
Samstarfsverkefni er í gangi á milli íslenskra, franskra
og spænskra aðilja undir nafninu Halios:
Endurhagræðing
í fiskiflotanum
Krabbameinsfélög á Norðurlöndum með sameiginlegt átak:
Verðlaun veitt
fyrir að hætta
reykingum
íslensk, frönsk og spænsk fyrir-
tæki, samtök í iðnaði og stofn-
anir hafa nú í tvö ár unnið að
samstarfsverkefni undir nafn-
inu „Halios“. Markmið verkefn-
isins er að auka hagkvænuii og
framleiðni fiskveiðiflotans í Evr-
ópu, með tilstuðlan nýsköpunar
og þróunar tækja og kerfa fyrir
sjávarútveginn. Þessi þróun nær
til skipsins sjálfs sem og til
þeirra tækja, sem notuð eru við
veiðar, vinnslu afla, rekstur
skips og til að gæta að öryggi
þess og áhafhar.
Verkefninu hefur verið skipt í tvo
hluta. Annars vegar er unnið að þró-
un á búnaði, tækjum og heildarkerf-
um til nota um borð í fiskiskipum.
Hins vegar er unnið að hönnun og
smíði skipa sem geta orðið eins kon-
ar fyrirmynd fiskiskipa þessa áratug-
ar og þar munu einnig þau tæki sem
hönnuð verða í fyrri hlutanum vera
notuð. Við þróun tækja og kerfa hafa
fyrirtækin myndað verkefnishópa,
sem hver fyrir sig leysir ákveðin verk.
Niðurstöðu þeirrar vöruþróunar má
svo markaðsfæra og selja sem ein-
stakar lausnir eða þær ganga inn í
stærri heild verkefnisins.
Þátttaka íslendinga í verkefninu
hefur fyrst og fremst tekið mið af
þróun tækja og búnaðar. Verkefni
fyrirtækjanna ná til upplýsinga-
tækni, þar sem verið er að vinna að
samræmingu upplýsinga á tölvu-
tæku formi og úrvinnslu þeirra svo
taka megi skjótari og betri ákvarðan-
ir við stjómun skipsins. Einnig er
unnið að þróun betra og fullkomnara
flutningskerfis fyrir ísaðan fisk, bæði
í lest skipsins og við löndun afla.
Þá hefur verið unnið að frekari þró-
un og endurbótum á búnaði til björg-
unar manna úr sjá, en því verkefni er
nú að Ijúka um þessar mundir. Hér er
um að ræða björgunarnetið Markús,
eða „Markús Wildsea-netið", en að
þróun þess hefur verið unnið sl. þrjú
ár. Með breytingum, sem gerðar voru
á netinu, hefur náðst veruiegur
spamaður í framleiðslu þess og
birgðahaldi, auk meiri hagkvæmni í
dreifingu. Framleiðslukostnaður hef-
ur nú þegar lækkað um 25% og með
meiri framleiðslu getur hann lækkað
umalltað40%. -hs.
Krabbameinsfélögin á Norður-
löndum efna í ár til sameiginlegs
átaks í reykingarvörnum. Snýst það
um að fá reykingarmenn til að
hætta að nota tóbak 15. október
næstkomandi og halda bindindið
næstu fiórar vikurnar, til 12. nóv-
ember. I hverju landi er heitið veg-
legum verðlaunum til að hvetja fólk
til þátttöku.
Allir reykingarmenn 16 ára og eldri
geta skráð sig til keppni með því að
fyila út innritunarblaðið, sem er
áfast bæklingi, sem gefinn er út af
tilefni þessarar samkeppni, klippa
eða rífa það af og setja það í póst eigi
síðar en 15. október. Dregið verður
úr innsendum þátttökutiikynning-
um í lok keppnistímabilsins og
nokkrir þátttakendur verðlaunaðir.
Til þess að fá verðlaunin þurfa þeir
þó að geta staðfest reykleysi sitt á
fullnægjandi hátt.
Verðlaun fyrir reykingamennina
eru alls tíu talsins eru mjög vegleg
og má þar nefna að í fyrstu verðlaun
er PS/2 30 tölva frá IBM og í önnur
verðlaun er fiugmiði fyrir tvö með
SAS til Kaupmannahafnar. Hver
þátttakandi má velja sér stuðnings-
mann sem reykir ekki og er reiðu-
búinn til að aðstoða hann við að ná
markinu. Vinni þátttakandinn til
verðlauna fær stuðningsmaður hans
lfka vinning. Eru það vöruúttektir
að andvirði tíu þúsund krónur hver.
Sérstök verðlaun verða auk þess
dregin út fyrir stuðningsmenn og
veitt óháð því hvort reykingamenn-
irnir, sem þeir studdu, hafa staðið
sig eða ekki og er fyrsti vinningur
þar af þremur ferð utan iands eða
innan að andvirði 60.000 krónur.
Stuðningsmenn verða að vera 12 ára
eða eldri.
Þrjár norrænar vinabæjarkeðjur,
sem til þess voru valdar, gegna sér-
stöku hlutverki í þessu átaki. ís-
lensku bæirnir í þeim eru Kópavog-
ur, Sauðárkrókur og Selfoss. Bæirn-
ir þrír í hverju landi keppa sín á
milli um verðlaun fyrir besta þátt-
töku og sá sem nær bestum árangri
allra vinabæjanna fær sérstaka við-
urkenningu. Hér á íslandi og í Sví-
þjóð nær átakið ekki aðeins til vina-
bæjanna þriggja heldur til alis
landsins. Þá verðlauna bæjarsjóð-
irnir í Kópavogi, á Sauðarkróki og á
Selfossi hver fyrir sig einn þátttak-
anda úr bæjarfélaginu sérstaklega.
Á tímabilinu 15. október -12. nóv-
ember verða þátttakendum veittar
leiðbeiningar og ráðgjöf í reykbind-
indi alla virka daga milli klukkan 15
og 16 í síma hjá Krabbameinsfélag-
inu.
Heildarhagsmunir
ráði í álmálinu
Stjóm Sambands sveitarfélaga á
Austurlandi harmar að ýmsir ráð-
herrar virðast hafa gleymt því fyrir-
heiti, sem gefið var í stjómarsátt-
máia núverandi ríkisstjórnar, um
efiingu atvinnulífs á landsbyggð-
inni. Þetta segir í ályktun sem
stjómin hefur sent frá sér.
Stjórn Sambandsins segir að í ljós
hafi komið, að staðsetning álvers á
Keilisnesi er ekki hagkvæmasti
kostur þjóðarbúsins eins og leynt
og ljóst hefur verið reynt að sann-
færa þjóðina um. „Stjóm SSA varar
stjómvöld mjög eindregið víð því að
láta heildarhagsmuni þjóðarinnar
víkja fyrir hagsmunum hinna fiár-
sterku á suðvesturhomi landsins.
Stjómin skorar á Alþingi og ríkis-
stjóm að nota þetta einstaka tæki-
færi til að snúa hinni óheillavæn-
legu byggðaþróun við og ganga nú
þegar til raunhæfra samningavið-
ræðna við hina erlendu aðila með
það að markmiði að reisa hið nýja
álver á landsbyggðinni." -hs.
khg.
Tekið undir með umboðsmanni Alþingis:
Stjórn Samiaka foreldra og Öll böm eiga að njóta jafnréttis
kennarafélaga í grunnskólum til náms. Samkvæmt lögum um
Reykjavíkur, Samfok, hefur skólakerfi skal kennsla í skyldu-
samþykkt ályktun um álits- námi vera ókeypis. Námsgögn
gerð umboðsmanns Alþlngis verða ekki skilin frá kennslunnl.
varðandi efnisgjald og Því eiga nemendur rétt á ókeypls
grelðslur grnnnskólanem- námsgÖgnum.“ Þá telur Samfok
enda fyrir námsbækur. Sam- að hver skóli ve/ði að hafa nokk-
fok Vekur athygii á að ofan- urt sjálfdæmi um val á náms-
nefnt styðjist ekki við sér- gögnum og megi leita þeirra út
stakar lagaheimildir. fyrir Námsgagnastofnun enda sé
í ályktun Samfoks scgir meðal um viðurkennt efni að ræða.
annars: „ Stjómin fagnar áliti Reglugerð um þetta atriði hafi
Umboðsmanns Alþingis og þeirri lengí veriið í undirbúningl og er
athygl) sem beint er grunnskól- btýnt að hún verði sett hið fyrsta.
um landsins í framhaldi af því, —'khg.