Tíminn - 27.10.1990, Blaðsíða 8

8 Tíminn
Laugardagur 27. október 1990 Laugardagur 27. október 1990 ,
Tíminn 17
Gullbrúðkaup Hallbjargar Bjarnadóttur og Fischers:
Björt mey og hrein
í hálfrar
aldar hjúskap
Hallbjörg Bjarnadóttir söngkona,
myndlistarmaður, — eigum við kannski að segja
jjöllistakona — og maður hennar Fischer — Jens Fischer
Nielsen lyjjafrœðingur, apótekari, myndlistarmaður
og líka fjöllistamaður þótt ekki hafi farið sögum af sönglist
hans — eiga gullbrúðkaup á mánudaginn kemur.
A dögunum barst Garra hér á Tímanum bréf frá þeim
hjónum þar sem segir meðal annars:
„Mánudaginn 29. okt. hefur okkur heppnast— þrátt
fyrirýmsa spádóma og getgátur — að vera kvœnt hvort
öðru í 50 ár.
Með listrænni kveðju:
Hallbjörg og Fischer. “
Heiðurshjónin Hallbjörg og Fischer
eru í helgarviðtalinu að þessu sinni.
Hjónaband þeirra átti sér óvenju
skamman aðdraganda og ekki var því
spáð langlífi. Hallbjörg var því fyrst
spurð hvort hún hefði sjálf getað
ímyndað sér í upphafi þess, hvort það
myndi halda jafn lengi og raunin er
orðin.
„Já, ég trúði því og það gerði hann líka.
En það voru aðrir aðilar sem trúðu því
ekki. Það voru margir sem töldu það
óvíst að hjónabandið héldi lengur en
kannski hálfan mánuð. Sigurður Hlíð-
ar, dýralæknir á Akureyri, sem var góð-
ur vinur okkar sagði, kannski í gríni án
þess að ég viti þaö: „Þetta stendur ekki
lengi yfir.“
— Voru fleiri hrakspár?
„Já, já. Auðvitað frá fjölskyldu og
venslafólki. Ein frænka mín á Akranesi
spurði mig hvernig á því stæði að ég
væri að giftast gömlum manni, en
henni fannst Fischer vera gamall vegna
þess að hann hafði svo hátt enni. Fisher
hafði og hefur alltaf haft hátt enni,
svona eins og gáfumenn hafa, og hann
hafði líka mikið hár í hnakkanum. En
frænku minni fannst kannski þess
vegna hann vera gamall maður og hún
hálf skammaði mig fyrir að vera að gift-
ast svona gamlingja. En henni fannst
það þó huggun harmi gegn að þetta
hjónaband okkar myndi ekki endast
neitt, kannski nokkrar vikur sem væri
svo sem ágætt og í lagi. En þegar því
lyki væri ég þar með hólpin, enda væru
svo margir ungir og fallegir menn á ís-
landi að ég yrði ekkert á flæðiskeri
stödd, þrátt fyrir frumhlaupið með
„gamlingjanum“.“
Hamingjuhjónaband
í hálfa öld
— Hefur alltaf ríkt eindrægni milli
ykkar? Hafið þið Fischer alltaf verið
sátt?
,AHtaf. Það hefur aldrei hrotið eitt
styggðarorð milli okkar. Aldrei. Það er
vegna þess að við höfum bæði sömu
áhugamál, svo sem að mála. Raunar
höfum við bæði áhuga á öllu listrænu.
Við erum bæði á sama sviði og þegar
svo er trúi ég að hjónabönd haldist
lengur en ef konan og maðurinn hafa
sitt hvert áhugamálið og ég tala nú ekki
um ef þau standa um leið fast á sínu,
eins og flest fólk gerir. En við erum
bæði ákaflega meyr við hvort annað og
á milli okkar hafa aldrei hrotið styggð-
aryrði. Við erum alltaf sammála í öllu,
hvort sem það út af (yrir sig er rétt eða
rangt — en það er gott að vera sam-
mála.“
— Hafið þið aldrei litið í kring um
ykkur?
„Ef þú átt við landslagið og umhverfið
þá er svarið já. Ég gat til dæmis aldrei
lært á bíl í Ameríku, vegna þess hve ég
var hrifin af landslaginu og sífellt að
horfa út um bílgluggann á það. Þetta
endaði með því að ökukennarinn henti
mér út og sagði að ég væri of annars
hugar til að geta nokkru sinni lært á
bfl.“
Engin hlióarhopp
— Ég á nú við hvort þú hafir aldrei lit-
ið á aðra menn og Fischer á aðrar kon-
ur?
„Nei, aldrei. Aldrei, aldrei, aldrei, aldr-
ei. Hjónabandið hefur alltaf verið of
gott til slíks í öll þessi ár. Hins vegar
veit ég ekki hvað gæti komið fyrir þessa
síðustu daga fram til brúðkaupsdags-
ins, þess tuttugasta og níunda. En það
hefur haldið hingað til.“
— Þið kynntust á Akureyri. Var mikill
rómans á Akureyri í þann tíð?
„Ekki fannst mér það nú. Það var hins
vegar engin snjókoma þennan dag. Mér
fannst ekki sérstaklega mikið til um Ak-
ureyri. En það var þó mjög fallegur
garður þarna skammt utan við sjálfan
bæinn. En ég veit ekki hvað ég á að
segja um Akureyringa sjálfa eða Norð-
lendinga yfirleitt, annað en það að þeir
eru ólíkir okkur á Suðurlandi og í sjálfu
sér er ekkert ljótt við að segja það, enda
segi ég það í góðri meiningu."
Senn til íslands
— Hvað eruð þið hjón að gera núna?
„Við höfum verið að mála og selja mál-
verk í allt sumar og höfum staðið á
bólakafi í málverkum. Við erum búin að
selja málverk út um alla Evrópu og höf-
um haft gríðarlega mikið að gera. Þá
hefur það verið ætlun okkar að fara
suður til Ítalíu, þar sem ég ætla að ná
mér í marmara í höggmynd af betlikerl-
ingunni sem ég hef hugsað mér að gera.
Við höfum bara ekki haft tíma til þess
enn, þar sem hjá okkur hefur verið fullt
hús af gestum og viðskiptavinum. Þeir
sfðustu fóru fyrir fáum dögurn."
Hallbjörg og Fischer reka gallerí í
stóru húsi sem þau eiga, skammt utan
við Ebeltoft á austurströnd Jótlands í
Danmörku. í húsinu voru áður sýning-
arsalir og eru enn, þótt nú séu þar ein-
vörðungu verk þeirra hjóna. Hallbjörg
segir að þau hugsi sér nú að flytja senn
til íslands, þótt gott sé að vera í Ebelt-
oft. En hvers vegna þá að fara þaðan?
„Það er of mikið af skordýrum hér, sem
eru mig lifandi að drepa. Þar að auki
eru hér eiturnöðrur eða höggormar, en
hvergi í Danmörku er meira af þeim
kvikindum en hér á Mols. Þeir eru stór-
hættulegir. Eitt sinn í sumar gengum
við yfir litla trébrú hér í grenndinni og
það kom heili flekkurinn af snákum
beint á móti okkur, svo við máttum
forða okkur á harðahlaupum undan
ósköpunum. Þetta er því nokkurt
hættusvæði,“ segir Hallbjörg. „En hér
er mikið um ferðamenn, bæði innlenda
og erlenda, og t.d. er ekki langt síðan
Samkór Selfoss var hér á ferðinni og
söng við afskaplega góðar undirtektir.
Þá er hér lystibátahöfn og margt sigl-
ingafólk hvaðanæva kemur í hana.
Nú, en húsið okkar er allt of stórt fyrir
okkur tvö — 206 fermetrar, sem er allt
of stórt. Við erum því að hugsa um að
losna við húsið og við komum heim til
íslands alkomin einhvern tímann. Ég
veit ekki hvenær, það fer eftir fjöl-
skylduástæðum, en við komum alkom-
in.“
— Syngurðu ennþá?
„Já, elskan mín góða. Ég hef reyndar
ekki verið með hljómsveitum hér, eins
og ég gerði í gamla daga. En ég fékk þó
tilboð um daginn um að koma fram
með jazzstórhljómsveit sem refrain-
söngkona, svipað eins og í gamla daga,
þegar ég var að byrja. Eg vildi þó ekki
taka þessu tilboði. Ég ætla ekki að enda
eins og ég byrjaði.“
Höfundarlautiin
til Svíþjóöar?
— Þú söngst ung inn á plötu virðulega
söngtexta um bjarta mey og hreina og
um að vorið væri komið með nokkuð
öðrum hætti en tíðkast hafði og undir
öðrum lögum. Olli sú plata ekki tals-
verðu uppnámi í viðkvæmum sálum á
sínum tíma?
„Jú, það gerði hún og hún var ekki
spiluð í útvarpi framan af. Hins vegar
hefur Pétur Pétursson spilað hana tals-
vert í útvarpinu í seinni tíð. Ég hef hins
vegar aldrei fengið krónu fyrir spilun
plötunnar í útvarpi. Ég talaði við út-
varpsstjóra um það, síðast þegar ég var
á íslandi, en menn vildu ekkert gera fyr-
ir mig í þessu máli, og ekki Stef heldur.
Það er eitthvað óábyggilegt í sambandi
við þessi mál þarna heima og ég vil
helst ekki hreyfa við þessu meira, því að
ég fékk bara hálf leiðinlegan anda á
móti mér, þegar ég fitjaði upp á þessu.
Lagið Vorið er komið er lag sem ég hef
samið sjálf. Upphaflega lagið, sem
venjulega er sungið við textann Vorið er
komið, er hins vegar eftir Svíann Lind-
blad. Fyrir einhver mistök var nafn
Lindblads prentað á plötumiðann. Það
getur verið ástæða þess að ég hef engin
Stefgjöld fengið fyrir lagið. Útvarps-
stjóri taldi sig ekkert geta gert í málinu
og ég vildi því ekki aðhafast neitt frekar
í því — setja lögfræðing í það eða slíkt.
Ég hef aldrei átt í þess konar stríði og
hef haft og hef annað að gera við minn
tíma en standa í slíku.“
— Hefurðu þá aldrei fengið krónu fyr-
ir lagið?
„Nei. Það er sjálfsagt vegna nafns Sví-
ans á plötunni og í það hengja menn
sig.“
— En er ekki hægt að ganga úr skugga
um að Svíinn samdi aldrei neitt í lík-
ingu við þitt lag?
„Sjálfsagt væri það ekki neitt mál, ef ég
gæfi mér tíma til þess að fara til Sví-
þjóðar og ganga úr skugga um þetta.
Þann tíma hef ég bara ekki. En ríkisút-
varpsmenn hafa ekki viljað segja mér
hvort þeir hafi alla tíð greitt Stefgjöld
til Svíþjóðar fyrir lagið eða ekki. Og
auðvitað er Lindblad dáinn fyrir löngu,
svo það hlyti þá að vera fjölskylda hans
sem fengið hefur peningana. Sé það
svo, vona ég bara að þetta fólk hafi not-
ið peninganna og að þeir hafi komið
niður þar sem þeirra var þörf. í sjálfu
sér gerir það mér ekkert til, því ég hef
aldrei verið í neinum peningakrögg-
um.“
Betlikerling t marmara
— Hverjar eru framtíðaráætlanir ykkar
hjóna fyrir utan að flytja til íslands?
„Ég er að hugsa um nú í haust og vet-
ur að taka tíma hjá þekktum dönskum
myndhöggvara sem ætlar að hjálpa mér
við betlikerlinguna. Hann hefur ráðlagt
mér að byrja ekki á að fást við marmar-
ann, heldur ætti ég að byrja á að gera
lágmyndir (relief) og sjá hvernig það
gengur fyrst. Ég hef hins vegar undir-
búið kerlinguna vandlega og gert teikn-
ingar sem myndhöggvarinn er ánægð-
ur með og telur góðar og er ekki í vafa
um að ég ráði við verkið með hans
hjálp.“
Eiginmaður Hallbjargar, Jens Fischer
Nielsen, er lyfjafræðingur og starfaði
sem slíkur á Akureyri, þegar hann og
kona hans kynntust í fyrsta sinn. Hann
talar fyrirtaksgóða íslensku bæði frá því
hann bjó og starfaði á íslandi. Auk þess
segist hann halda málinu við með því
að tala íslensku á miðvikudögum. Hann
var spurður hvernig tilfinning það væri
að hafa verið giftur sömu konunni í
hálfa öld.
Hallbjörg eða Bing Crosby
,Alveg dásamlegt. Það hefur aldrei ver-
ið einhæfninni eða tilbreytingarleysinu
fyrir að fara. Hallbjörg hefur alltaf haft
kímnina í lagi og þegar ég hringdi heim
í gamla daga, vissi ég aldrei hvort sá
sem svaraði væri Bing Crosby, Ella Fitz-
gerald, Eisenhower, Ólafur Thors eða
hún sjálf. Það hefúr því aldrei vantað
gleðina eða tilbreytinguna. Ég held
raunar að ég hefði aldrei getað verið
giftur nema listakonu, ég tala nú ekki
um ef maður hefur sjálfur snert af lista-
manni í sér, eða eitthvað meira en
snert.
Ég hef alltaf haft listabakteríuna í mér.
Karli föður mínum var hins vegar um
og ó og vildi að ég menntaðist til ein-
hvers fasts starfs. Þess vegna gerðist ég
lyfjafræðingur. Það gladdi föður minn,
því honum þótti það tryggara að blanda
efnum í smyrsli og lyf, en að blanda
saman litum og jafnvel fýndni.“
Ég kenndi Hallbjörgu töluvert að
blanda í lyf, þegar ég var með apótekið í
Hallbjörg Bjamadóttir og Jens Fischer
Nielsen.
Stykkishólmi um tíma og það gekk
ágætlega. Hins vegar var Stykkishólm-
ur fábreyttur og ekkert fyrir okkur. Við
stóðum því stutt við þar en fórum það-
an beina leið til Parísar. Annars bjargaði
það okkur þarna í Stykkishólmi að við
höfðum gott andlegt samneyti við hér-
aðslækninn, Eyþór Dalberg, og hans
ágætu bandarísku konu.
Öðrum íbúum kynntumst við ekkert
og mér skilst að þeir hafi mest undrast
að kona apótekarans gengi um götur
þorpsins með rauðlakkaðar táneglur.
En það er nú svo með listrænt þenkj-
andi fólk að það hagar sér stundum dá-
lítið öðruvísi en annað fólk, enda hugs-
ar það öðruvísi og nennir ekki að tala í
sífellu um gluggatjöld, gardínur eða
skyrhræring og slíkt."
— Var mikið um rómans á Akureyri,
þegar þið Hallbjörg kynntust þar, og
varst þú rómantískur ungur maður?
„Kannski ekki beint rómantískur,
heldur forvitinn. Ég fór á söngskemmt-
un Hallbjargar á Akureyri, sem hafði
verið auglýst þannig að Hallbjörg
myndi syngja í hljóðnema, sem var víst
í fýrsta sinn á fslandi. Hún söng hrein-
lega dásamlega, en hljómsveitin var
hins vegar eins og hún væri að leika við
jarðarför. Hljómsveitarmennirnir voru
grafkyrrir og þeim stökk ekki bros á vör.
Hallbjörg mín
hundaheppni
Ég kom mér síðan í kynni við Hall-
björgu eftir skemmtunina og ör-
skömmu síðar vorum við trúlofuð. TVú-
lofunin stóð í hálfan mánuð, en þá tók
ég mér far með litlu rauðu póstflugvél-
inni til Reykjavíkur. Síðan giftumst við
hjá fógeta í einum hvelli og gáfum okk-
ur ekki tíma til að halda neina veislu, en
fengum okkur bara gúllas í hádeginu í
Ingólfskaffi, sem var ágætt á bragðið.
Ég dreif mig síðan norður og Hallbjörg
kom skömmu síðar.“
— Sástu einhverntímann eftir að hafa
bundið þig í svona miklu hasti?
„Nei, aldrei. Þvert á móti. Þetta var
mín hundaheppni. Ég er heldur ekki frá
því að íslenskar stúlkur séu betri en
margar aðrar, — bæði tryggari og ekki
eins kröfuharðar. Hallbjörg var í það
minnsta ekki kröfuhörð til efnislegra
gæða og við byrjuðum mjög smátt með
einn sófa sem einasta húsgagnið í einu
herbergi. Þessi sófi var hið merkasta
þing. Við sátum á honum, sváfum í
honum, mötuðumst á honum og fórum
reyndar á honum ofan í bæ einu sinni,
en það er önnur saga. En við matseld og
bakstur var Hallbjörg ekki sérlega fim
þarna í fyrstunni og skömmu eftir að
við byrjuðum að búa, hélt kvenfélagið á
Akureyri kökubasar til ágóða fyrir bygg-
ingu kirkjunnar. Hallbjörg bakaði sand-
köku fyrir basarinn. Ég heyrði seinna
að sandkakan hefði verið notuð sem
hornsteinn kirkjunnar, því að þetta var
sterk kaka, ekki síður en sú sem bakaði
hana.“
Stefán Ásgrímsson