Tíminn - 08.11.1990, Blaðsíða 5

FimrtrtuttacjurB.nóvember 1990
Tíminn
Með nýjum lögum um gjaldþrotaskipti er stefnt að því að Islendingar haetti
þeim „ósið“ að krefjast þess að eignalaus bú verði tekin til gjaldþrotaskipta:
Fækkar gjaldþrotum um
90% með nýjum lögum?
Líkur eru á að ef nýtt frumvarp um gjaldþrotaskipti o.fl. verði
samþykkt á Alþingi fækki gjaldþrotaúrskurðum um 85-90%.
Verði þetta niðurstaðan missir ísland af forystusætinu hvað
varðar fjölda gjaldþrotabeiðna, en fullyrða má að hvergi í vest-
rænum heimi séu kveðnir upp eins margar gjaldþrotaúrskurðir
og hér á landi. í frumvarpinu er gert ráð fyrir að lánadrottinn
borgi sjálfur kostnað vegna gjaidþrotaskipta séu engar eignir til í
búinu.
Við 85-90% gjaldþrotaskipta í
Reykjavík koma engar eignir fram. í
frumvarpi um gjaldþrotaskipti o.fl.,
sem lagt hefur verið fram á Alþingi,
er stefnt að því að faekka þessum
ónauðsynlegu gjaldþrotaskiptum.
Það eru fyrst og fremst þessi gjald-
þrot sem gera það að verkum að ís-
land á að öllum líkindum heimsmet
í fjölda gjaldþrota. Ekkert bendir þó
til að íslendingar séu neitt sérstak-
lega óskilvísir. Skýringin á þessu
liggur fyrst og fremst í þeim reglum
sem unnið er eftir hér á landi.
Þegar bú er tekið til gjaldþrota-
skipta hafa lánadrottnar í flestum
tilfellum gert margar tilraunir til að
fá skuld sfna greidda. Undir venju-
legum kringumstæðum hefur þeim
tekist að fá eins mikið upp f skuldina
og vænta má, þ.e. allar eigur skuld-
arans hafa verið teknar af honum. í
flestum löndum hætta lánadrottnar
tilraunum til að innheimta skuld
þegar þeir hafa sannfærst um að
ekki verði lengra komist. Á íslandi
þykir hins vegar sjálfsagt að krefjast
gjaldþrots þrátt fyrir að öllum sé
ljóst að ekkert kemur út úr slíkri að-
gerð. Markús Sigurbjörnsson pró-
fessor, sem tók þátt í að semja frum-
varpið, kallar þetta ósið.
í frumvarpinu er gert ráð fyrir að sá
sem krefst gjaldþrotaskipta beri
kostnað af störfum skiptastjóra og af
skiptum að öðru leyti, ef eignir
koma ekki fram við skiptin sem
standa undir útgjöldum. Ætla má að
lánadrottinn hugsi sig tvisvar um
áður en hann krefst gjaldþrotaskipta
ef hann veit að skuldarinn er eigna-
laus.
Markús Sigurbjörnsson sagði í
samtali við Tímann að áætla mætti
að kostnaður vegna dæmigerðs
gjaldþrots þar sem engar eignir
koma fram, væri varlega áætlaður í
kringum 30 þúsund krónur. Hingað
til hefur ríkissjóður borið þennan
kostnað, en verði frumvarpið sam-
þykkt verða lánadrottnar að bera
kostnaðinn. Sparnaður ríkissjóðs
ætti því að verða umtalsverður.
Markús sagði að með frumvarpinu
væri einnig steftit að því að stytta
eitthvað þrautagöngu skuldaranna.
„Frumvarpið ætti að draga úr því að
menn séu ekki bara svínbeygðir,
heldur dustaðir líka.“
Frumvarpið um gjaldþrotaskipti
o.fl. er mikið að vöxtum. Það er í 192
greinum og telur 130 blaðsíður með
greinargerð. Að stofni til er það
byggt á lögum um gjaldþrot frá
1978. Inn í það eru einnig dregið lög
um nauðasamninga frá 1924.
í frumvarpinu er það nýmæli að
skipa skal skiptastjóra við öll gjald-
þrotaskipti. Þetta ákvæði byggir á
þeirri forsendu að gjaldþrotum
fækki verulega. Hingað til hefur gilt
sú meginreglan að héraðsdómarar
fari með þessi störf. Heimild er í lög-
unum frá 1978 að skipa sérstaka
skiptastjóra og það er oftast gert ef
talið er að einhverjar eignir séu til í
búinu. Rökin fyrir þessari breytingu
eru þau að óeðlilegt þykir að dómar-
ar skipti sér að gjaldþrotaskiptum.
Það getur gefið tilefni til að draga
óhlutdrægni þeirra í efa ef leysa þarf
úr ágreiningi í tengslum við skiptin
fyrir dómstólum. í öðru lagi fara
gjaldþrotaskiptin fram í þágu lána-
drottna þrotamanns, en í því ljósi er
nærtækt að skiptin fari þá fram á
kostnað þeirra, með því að sérstak-
lega ráðinn maður framkvæmi
skiptin og fái þóknun greidda af fjár-
munum sem hefðu ella komið í hlut
lánadrottna. Þá þykir reynslan af
störfum bústjóra og skiptastjóra
vera góð. Það hefur sýnt sig að
meira fæst út úr gjaldþrotaskiptum
þegar sérstakur maður hefur unnið
að þeim en þegar héraðsdómarar
hafa unnið þessi störf.
í lögunum frá 1978 voru í fyrsta
sinn lögfest hér á landi ákvæði um
greiðslustöðvun. Með þeim átti í
senn að veita mönnum sérstakt úr-
ræði til að leitast við að koma nýrri
skipan á fjármál sín og að stuðla um
leið að því að fyrr kæmi til kasta
gjaldþrotaskipta en áður hafði verið,
væntanlega með því að greiðslu-
stöðvun gæti gefið hlutaðeigendum
tóm til að komast að raun um að til-
gangslaust væri að verja frekari tíma
í viðleitni til að komast hjá gjald-
þroti. í greinargerð með frumvarp-
inu segir að þessar reglur hafi í ýms-
um atriðum reynst vel, en þær hafi
þó verið misnotaðar í nokkrum
mæli og því markmiði þeirra að flýta
fyrir að til gjaldþrotaskipta komi,
hafí varla verið náð. í frumvarpinu
eru því gerðar nokkrar breytingar á
reglum um greiðslustöðvun, sem
byggja aðallega á fenginni reynslu.
íeldri lögum um gjaldþrotaskipti
eru ákvæði um aðstoðarmann
skuldara. Ákvæðin eru hins vegar
óljós og því hefur ríkt óvissa í fram-
kvæmd í þessu efni. í frumvarpinu
er kveðið fasta á um hlutverk að-
stoðarmanns. Tekið er af skarið með
að aðstoðarmaður verði að taka
virkan þátt í öllum fjárhagslegum
ráðstöfunum skuldarans og í reynd
er aðstoðarmaður gerður ábyrgur
gagnvart lánadrottnum fyrir því að
ekkert verði aðhafst á greiðslustöðv-
anatímabilinu þeim til tjóns. Með
þessu er verið að reyna að minnka
líkur á skuldari nái að koma eignum
sínum úr gjaldþrotabúi, en nokkur
dæmi eru um að það hafi verið
reynt. -EÓ
Almannavarnir ríkisins:
Björgunarskóli
tekur til starfa
Hólmavík:
Hafnarframkvæmdum
er lokið að sinni
f gær, 7.nóvember var Björgunar-
og ruðningsskóli Almannavarna og
Slysavamafélags íslands settur.
Fyrsta námskeiðið er haldið á veg-
um Slysavamafélags íslands og er
það samkvæmt samkomulagi AI-
mannavaraa ríkisins við landsfélög
björgunarsveita frá 29. júlí 1986.
Þetta fyrsta námskeið fer fram í Salt-
vík á Kjalarnesi, en þar hefur verið
komið upp búnaði sem nauðsynleg-
ur er til þessarar kennslu. Svo sem
eins og búnaðareiningu til rústa-
björgunar í sérstökum gám sem
komið hefur verið upp á svæðinu og
nauðsynlegustu rústaeftirlíkingum í
útihúsum Saltvíkur til að skapa að-
stöðu til verklegrar þjálfunar.
„Með þessu er stigið stórt skref á
sviði almannavarna og björgunar-
mála á íslandi, þar sem með því hefst
sérhæfð þjálfun í björgunarstörfum
vegna náttúruhamfara" segir í
fréttatilkynningu frá Almannavöm-
um. Þór Magnússon, Kristján Frið-
geirsson og Ásgeir Böðvarsson frá
Slysavamafélagi íslands eru leið-
beinendur á þessu námskeiði, en
þeir hafa allir öðlast réttindi sem
kennarar í björgunar- og ruðnings-
störfum frá Tækniskóla Almanna-
vama Danmerkur í Tinglev. En Haf-
þór Jónsson aðalfulltrúi hjá Al-
mannavömum ríkisins sér um
fræðslu á sviðið skipulags almanna-
vama og umsjón með námskeiðun-
um. —GEÓ
Frá Stefáni Gíslasyni fréttarítara
Tímans á Hólmavík:
Nú er lokið byggingu hafnargarðs
við Hólmavíkurhöfn, en verkið hófst
um mitt sumar. Nýi garðurinn er
norðaustanvert við höfnina og teng-
ir svonefndan Hólma eða Árnaklakk
við land.
Grjót í nýja hafnargarðinn var
fengið úr skriðu ofan við Hólmavík-
urflugvöll, og fóru alls um 12.000
rúmmetrar af grjóti í garðinn.
Heildarkostnaður með innsiglingar-
Ijósi og öllum frágangi var um 14,8
milljónir króna, en upphafleg kostn-
aðaráætlun var um 14 milljónir.
Hluti af nýja garðinum er byggður
ofan á grjótgarð, sem Óskar Hall-
dórsson stórútgerðarmaður lét
hlaða vorið 1948, en ætlun hans var
að gera þarna plan til síldarsöltunar.
Óskar lést skömmu síðar og varð
ekki af frekari framkvæmdum.
Á næsta ári er áformað að byggja
viðlegukant úr tré innan við skjól-
garðinn frá því í sumar, en viðlegu-
rými hefur ekki dugað fyrir bátaflot-
ann síðustu ár.
Vinna við hafnargarðinn í sumar
var nær öll unnin af heimamönn-
um, en verkstjóri var Aðalsteinn Að-
alsteinsson frá Hafnamálastofnun.
Borgarráð samþykkir fjárveitingu til
Hjúkrunarheimilisins Eirar:
Kostar 840 milljónir
Á fundi borgarráðs á s.l. þriðjudag Hafnarflrði, aðstandendur alz- Framkvæmdarsjóður aldraða legg-
var lÖgð fram samþykkt fyrír heimersjúklinga og sjálfseignar- ur til 240 millj. og aðrir um 100
Hjúkrunarheimilið Eir fyrir aldr- stofnunin Skjól. milljónir samtals.
aða sem byggja á í Grafarvoginum. Rcykjavíkurborg leggur alls fram Samtals em þetta um 840 mi-
Að byggingunni standa Reykja- um 330 miljjónir króna til bygg- ljónir, sem talið er að heimilið
víkurborg, Seltjamamesbær, ingar þessarar og áætlar um 75 muni kosta. Áætlað er að Eir verði
Framkvæmdarsjóður aldraðra, milljónir á ári næstu fjögur árin. fullbúin árið 1994, en vonast er til
Versunarmannafllag Reykjavíkur, Seltjamamesbær icggur 85 millj- að taka einhvem hluta hennar t
bUndravinafélögin og samtök sjó- ónir til byggingarinnar, Verslunar- notkun árið 1992.
mannadagsins í Reykjavik og mannafélagið 85 milljónir og —GEÓ