Tíminn - 19.01.1991, Blaðsíða 2

10 T HELGIN
Laugardagur 19. janúar 1991
Snjókeðjur
Dráttarvéla og vörubifreiða
Eigum fyrirliggjandi
hinar níðsterku
snjókeðjur frá
TELLEFSDAL í Noregi
Krossbönd tryggja
mun betra grip
G/oöuSf*
- okkar heimur snýst um gæði
Lágmúla 5 Reykjavík Sími 681555
FÉLAGSMÁLASTOFNUN REYKJAVÍKURBORGAR
Síðumúla 39 -108 Reykjavík - Sími 678500
Staða yfirsálfræðings
Staða yfirsálfræðings við unglingadeild Félags-
málastofnunar er laus frá 1. mars nk. Starfið felst
í skipulagi sálfræðiþjónustu við unglingadeild,
ráðgjöf við stofnanir fyrir unglinga og meðferð
einstakra mála.
Nánari upplýsingar gefa forstöðumaður ung-
lingadeildar, sími 622760, og yfirmaður fjöl-
skyldudeildar, sími 678500.
Umsóknarfrestur er til 30. janúar nk.
Umsóknum skal skila til Félagsmálastofnunar
Reykjavíkurborgar, Síðumúla 39, á umsóknar-
eyðublöðum sem þar fást.
Utboð
Innkaupastofnun Reykjavíkurborgar, f.h. Garðyrkjustjóra Reykja-
víkurborgar, óskar eftir tilboðum í að gera gangstíg í Hljómskála-
garðinum í Reykjavík, frá Bjarkargötu að Sóleyjargötu.
Utboðsgögn verða afhent á skrifstofu vorri, Fríkirkjuvegi 3,
Reykjavík, gegn kr. 10.000,- skilatryggingu.
Tilboðin verða opnuð á sama stað miðvikudaginn 30. janúar kl.
14.00.
INNKAUPASTOFNUN REYKJAVÍKURBORGAR
(Reykjavík Purchasing Center)
Fríkirkjuvegi 3 - Sími 25800 - P.O. Box 878
Utboð
Innkaupastofnun Reykjavíkurborgar, f.h. Byggingadeildar Borg-
arverkfræðings, óskar eftir tilboðum í málningu á íbúðum aldr-
aðra.
Útboðsgögn verða afhent á skrifstofu vorri, F.'íkirkjuvegi 3,
Reykjavik, gegn kr. 5.000,- skilatryggingu.
Tilboðin verða opnuð á sama stað miðvikudaginn 6. febrúar kl.
14.00.
INNKAUPASTOFNUN REYKJAVÍKURBORGAR
(Reykjavík Purchasing Center)
Fríkirkjuvegi 3 - Siml 25800 - P.O. Box 878
Breiðabólstaður í Fljótshlíð. Vígin á konungsmönnum áttu eftir að baka Ögmundi öröugleika.
Sigling
sævíkings
en netið slóst yfir fuglinn. Fengust
þar þrjú hundruð fuglar og munaði
um minna, því allt voru þetta gæsir.
'foldi Ögmundur þetta jarteikn og
lét skipta upp með fátæklingum
næsta rúmhelgan dag. Þaðan er
þetta orðtak og eignað Ögmundi:
„Þá skal grípa gæs er gefst“. Lýsir
sagan í senn siðavendni og trúrækni
Ögmundar.
Hinn atburðurinn varð 1509 eða
1510. Umboðsmaður á Bessastöðum
reið austur um sveitir við sjöunda
mann. Hittu þeir heimamenn á
Breiðabólstað, veittust að þeim og
hröktu þá heim og inn um karldyrn-
ar. En þeir er fyrir voru heima gengu
þá út um hinar dyrnar búnir til
varnar, gerðu áhlaup á Bessastaða-
menn, særðu suma en drápu einn
eða tvo. Einn hinna særðu græddi
Vigfús lögmaður Erlendsson, læknir
góður. Svo er sagt að atburður þessi
hafi orðið að fyrirmælum Ögmund-
ar og galt hann þess seinna, sem síð-
ar getur.
Vígið í Viðey
Árið 1515 fór Ögmundur frá Breiða-
bólstað og gerðist ábóti í Viðey. Var
klaustrið allauðugt og eigi rýrnaði
það við stjórn Ögmundar. Eru enn
til skjöl sem votta hve ötull hann var
að ná góðum jörðum og öðrum
eignum undir klaustrið. Þá gerði
Stefán biskup hann að prófasti í
Kjalarnesþingi eða mestum hluta
þess. Og officialis varð hann einnig.
Stefán biskup ætlaði sjálfur Ög-
mund sér að eftirmanni. Lágu til
þess þeir atburðir, sem nú mun frá
sagt. Eitt sinn á síðustu árum ævi
sinnar, líklega síðasta sumarið sem
hann lifði, fór Stefán biskup í yfir-
reið um Kjalarnesþing. Var þá í för
með honum Erlendur Þorvarðsson,
systursonur hans, síðar lögmaður.
Þeir komu í Viðey. Þangað kom og
jafnframt Ormur Einarsson í Saur-
bæ á Kjalarnesi, sonur Einars um-
boðsmanns Þórólfssonar á Hofs-
stöðum. Ormur var þá mjög ný-
kvæntur systur Erlends. Greinir
höfðu verið með þeim Ormi og og
Erlendi um heimanmund konu
Orms. Veisla var búin biskupi er
fundum þeirra bar saman í Viðey í
þetta sinn. Bar enn mál þetta á
góma með þeim Erlendi og Ormi.
Reiddust báðir og svo kom að þeir
tóku saman í útidyrum í Viðey og
lögðu hvor til annars knífum. Stóð
með Ormi einn manna hans en einn
biskupssveina með Eriendi og urðu
þeir fyrir áverkum. Lauk svo að Er-
íendur varð Ormi að bana og var
þetta hið fyrsta víg hans. Stefáni
biskupi þótti hér komið í hið mesta
óefni og allmjög nær sér höggvið
með því að sá er veginn var átti syst-
urdóttur hans en vegandinn systur-
sonur. Á þetta ofan var klaustrið
saurgað og varðaði miklu að kirkju-
lögum. Var Ögmundur manna ólík-
legastur til vægðar í þessu efni, en
þar stóð hann til aðildar. Þá sá Stef-
án biskup það ráð að kjósa Ögmund
sér að eftirmanni til þess að forða
Erlendi frá vítum af klaustursaurg-
an. í annan stað sá Stefán biskup
þau ráð fyrir Erlendi að hann virðist
hafa sloppið furðanlega vel frá víg-
inu.
Deilur við Týla
hirðstjóra
Þegar Stefán biskup andaðist haust-
ið 1518 var sent til Viðeyjar eftir Ög-
mundi. Söng hann biskup til mold-
ar. Tók hann þá við Skálholtsbisk-
upsdæmi og stýrði því í biskupsstað
hin næstu misseri. Um þessar
mundir eða árin 1517-1520 var sá
hirðstjóri á Bessastöðum sem Týli
hét Petersen. Hafði hann áður verið
kaupmaður í Flensborg og þá fógeti
í Bramstað, áður en hann kom hing-
að til lands og gerðist hirðstjóri,
næstur á eftir Hannesi Eggertssyni.
Týli var maður heldur óstýrilátur og
ofbeldissamur. Herma vitnisburðir
að hann hafi valdur orðið að róstum
á sjálfu alþingi þrjú sumur í röð eða
1517-1519. Fyrsta sumarið eltu
menn hans lögréttumann einn á al-
þingi og skutu hann. Hafði hann þó
ekkert til saka unnið og boðið sig
undir lög og dóm í lögréttu, ef þeir
hefðu nokkrar kærur á hendur sér.
Sumarið 1518 var tekinn lögréttu-
maður einn, barinn og leikinn hart
og setti Týli hann í járn. Sá maður
hafði það eitt til saka unnið að hann
sagði upp dóm sem hann hafði
dæmt með öðrum lögréttumönnum
og lögmaður samþykkt. Á alþingi
1519 sló þeim saman Ögmundi og
Týla. Sátu þeir í lögréttu og ræddust
við um mannbætur. Er ekki ólíklegt
að talið hafi borist að vígunum á
Breiðabólstað í preststíð Ögmundar
og vígi því er varð af völdum hirð-
stjóra og manna hans á alþingi
1517. Fóru Ögmundi svo orð að ekki
hæfði að jafnar bætur kærnu fyrir
víg útlendinga sem unnið hefðu sér
til óhelgi með ránum og annarri
óhlutvendni sem fyrir íslenska
menn er útlendingar réðu hér sak-
lausa af dögum. Brást hirðstjóri þá
svo reiður við að hann bauð mönn-
um sínum að taka til vopna og gerði
sig líklegan til að leggja til Ögmund-
ar. En þá gekk Vigfús Iögmaður Er-
lendsson að, þreif um hirðstjóra og
fékk haldið honum. Bauð þá hirð-
stjóri mönnum sínum að drepa Ög-
mund. Þó varð ekki meira úr þessu
og mun Vigfús hafa fengið afstýrt
róstunum. En kærumál urðu af á
Kristján konungur II. Þá fann Ögmundurtil hræöslu eina sinnið
á ævinni er hann gekk á hans fund.