Tíminn - 19.01.1991, Blaðsíða 10

18
T HELGIN Laugardagur 19. janúar 1991
SAKAMÁL SAKAMÁL SAKAMÁL SAKAMÁL SAKAMÁL SAKAMÁL
í laki hinnar myrtu fannst blóðugt far eftir vinstri lófa
en aldrei var staðfest eftir hvern það var. Samt var
maður dæmdur í lífstíðarfangelsi, að því er virðist á
grundvelli nokkurra orða fórnarlambsins í andarslitr-
unum.
Elsie Gillam mælti nokkur orð meðan líf hennar Ijaraði út. Var nafn
morðingja hennar meðal þeirra?
Marshalltown í Iowa er ósköp ró-
legur 25 þúsund manna bær og íbú-
amir eru stoltir af góðum skólum,
verslanamiðstöðvum, almennings-
görðum, prýðilegri heilbrigðisþjón-
ustu og blómlegri safnaðarstarf-
semi. Þeir hreykja sér líka af sérlega
duglegu lögregluliði.
Þann 3. júní 1987 var framið í
Marshalltown morð sem lögreglan
lýsti sem einu því hrottalegasta sem
sögur færu af þar. Mikill ótti greip
um sig meðal bæjarbúa.
Upphafið var að maður sem átti
heima spölkorn frá miðbænum
hringdi til lögreglunnar og kvaðst
óttast að eitthvað hefði komið fýrir
nágrannakonu sína, kennarann
Elsie Gillam. Hann og kona hans
hefðu verið sofandi nokkru eftir
miðnætti þegar þau heyrðu tor-
kennilegan hávaða frá húsi hennar
og síðan kjökur eða kvein.
Maðurinn hringdi klukkan rúm-
lega hálftvö og nokkrum mínútum
síðar voru lögreglubílar og sjúkra-
bíll komnir að heimili Elsie. Lög-
reglumenn fundu hina 57 ára Elsie á
náttkjólnum, liggjandi í rúmi sínu í
miklum blóðpolli og blóðið rann
enn úr stungusárum á líkama henn-
ar. Með miklum erfiðismunum tókst
henni að stynja upp nokkrum orð-
um og segja lögreglunni að ná-
granni sinn hefði ráðist á sig. Hún
var flutt í ofboði á sjúkrahúsið þar
sem hún lést hálfri annarri stundu
síðar.
Fréttamenn vildu ólmir fá að vita
hvort Elsie hefði nefnt nafn morð-
ingja síns en James Wilkinson lög-
reglustjóri neitaði staðfastlega að
svara því. Hann sagði aðeins að sér-
fræðingar frá ríkislögreglunni hefðu
verið til kvaddir og myndu þeir
rannsaka vettvang í Ieit að vísbend-
ingum um morðingjann.
Lögreglumenn rannsökuðu húsið
og fundu engin merki um innbrot.
Vera kynni að Elsie hefði gleymt að
læsa að sér. Augljós merki um átök
voru í stofunni, stólar lágu á bakinu
og slíkt en engu virtist hafa verið
rænt og ekki hafði verið rótað í
hirslum. Ekki virtist rán því vera
ástæða morðsins.
Rannsókn á áverkum líksins
leiddi í ljós margar hnífstungur í
bringu og kvið fórnarlambsins.
Einnig benti allt til að konan hefði
verið beitt kynferðislegu ofbeldi. Af
áverkum á höndum hennar og
handleggjum mátti sjá að hún hafði
veitt kröftuga mótspyrnu.
Þegar tæknimenn ríkislögregl-
unnar komu á staðinn voru öll her-
bergi ljósmynduð og fingrafarasér-
fræðingar fóru á stúfana með duft
sitt og bursta. Aðrir ryksuguðu hús-
gögnin í leit að trefjum og hárum.
Ekkert fór framhjá þessum sérfræð-
ingum og þeir voru að störfum fram
undir morguninn.
Hver var sá grunaði?
Rannsóknarlögreglumenn sem
könnuðu hagi hinnar myrtu komust
að því að hún hafði kennt ensku,
bandaríska sögu og spænsku í
menntaskóla undanfarin 19 ár. Að
sögn skólastjórans hafði Elsie Gil-
lam verið skarpgreind kona og frá-
bær kennari. Hann vissi ekki til að
hún hefði átt neina fjandmenn og
vísaði á bug öllum getgátum um að
óánægður nemandi ætti sök á
ódæðinu.
Elsie hafði skilið við mann sinn
fyrir 17 árum og síðan búið ein í litla
húsinu sínu. Hún var að mestu ein
og fékk fáar heimsóknir að því er ná-
grannarnir sögðu.
í krufningsskýrslu kom fram að
ekki færri en 25 hnífstungur voru á
líkinu og að Elsie hafði verið nauðg-
að. Nokkrir litlir skurðir voru um-
hverfis munn hennar.
Nágrannar voru spurðir hvort
þeir hefðu orðið varir grunsamlegra
mannaferða um kvöldið eða hvort
ókunnugir bílar hefðu sést í grennd-
inni. Ekkert kom fram sem vert var
að athuga því allir höfðu verið hátt-
aðir og flestir sofnaðir þegar atburð-
urinn varð.
Vinir, ættingjar og samstarfsfólk
var einnig spurt spjörunum úr ef
vera kynni að einhver byggi yfir
gagnlegum upplýsingum. Ekkert
kom fram þar heldur.
Á fundi með fréttamönnum á
fimmtudeginum eftir morðið neit-
aði Wilkinson enn að skýra frá því
sem Elsie hafði sagt áður en hún
lést. Hann sagði aðeins að rætt hefði
verið við fjölda manns og allar vís-
bendingar raktar. Sumar þeirra
gætu ef til vill leitt til árangurs en
enn væri of snemmt að fullyrða
nokkuð.
Elsie var jarðsungin í lútersku
kirkjunni í Marshalltown og lík
hennar brennt. Hún lét eftir sig þrjá
syni og eina dóttur. Jafnframt hélt
lögreglan áfram að rekja vísbend-
ingar sem komu fram í dagsljósið.
Grunaðir voru yfirheyrðir en ekkert
virtist koma fram sem líklegt væri
til að leysa málið.
Sögusagnir komust á keik um að
lögreglan hefði ákveðinn mann
sterklega grunaðan og leitaði hans.
Hann væri nágranni Elsie Gillam og
hefði yfirgefið bæinn skömmu eftir
morðið. Fréttamenn reyndu mjög
að fá orðróminn staðfestan en lög-
reglan steinþagði.
Þann 11. júní var hringt og lög-
reglunni sagt að maður sem áður
hefði búið í blokk á bak við hús
Elsie, væri kominn aftur til að sækja
eigur sínar. Hann hafði búið þarna
með konu og þremur börnum henn-
ar. Lögreglubrtar þustu á vettvang til
að handtaka manninn.
Hundar röktu blóðslóð
Maðurinn hét John Albert Knox,
var þrítugur að aldri og hafði fljót-
lega fallið undir grun en tekist að
stinga af skömmu eftir morðið.
Hann var nú ákærður fyrir nauðgun
og morð að yfirlögðu ráði. TVygging
var sett ein milljón dollara.
Knox lýsti sig alsakiausan og þar
sem hann átti sáralitla peninga var
honum fenginn almennur Iögfræð-
ingur að verjanda.
Fréttamenn sem könnuðu feril
Knox komust að því að 1979 hafði
hann fengið 25 ára dóm fyrir rán en
verið náðaður 1986. Skömmu síðar
varð hann uppvís að ósiðlegu athæfi
í verksmiðju sem hann vann í í
Marshalltown. Hann hóf næst störf
á sláturhúsi og mörg vitni voru að
því að þar hafði hann reynt að hafa
kynmök við gyltur.
20. júní sendi lögreglan loks frá
sér yfirlit um málið. Þar gat að lesa
að tæknimenn hefðu fundið blóðugt
lófafar á girðingunni umhverfis hús
Elsie. Sporhundar voru látnir þefa af
því og röktu þeir slóðina að íbúð
konunnar sem Knox bjó með.
í tilkynningunni sagði ennfremur
að þegar lögreglan kom fyrst á
morðstaðinn hefði Elsie Gillam ver-
ið á lífi og með herkjum tekist að
stynja upp nokkrum oðrum. Þau
voru aðeins að „nágranni" hefði ráð-
ist á hana.
Þegar rætt var við nágrannana
um nóttina kom í Ijós að Knox var
einn örfárra sem enn voru vakandi
og sá eini sem ekki var háttaður.
Blóðdropi fannst á tröppum hússins
hjá honum. Á grundvelli þess fékk
lögreglan húsleitarheimild. Hún tók
þá í vörslu sína sýni af gólfteppinu,
niðurfallið úr baðvaskinum, ytri
húninn af baðherbergishurðinni og
hnúðinn af lásnum að innanverðu.
Við yfirheyrslur 12. nóvember fór
verjandi Knox fram á að ákæran yrði
felld niður þar sem blóðugt far á lak-
inu f rúmi Elsie væri alls ekki eftir
hönd Knox og ekki heldur Elsie eða
neinn lögreglumannanna sem
komu inn í herbergið. Verjandinn
kvaðst vera sannfærður um að ein-
hver annar væri valdur að ódæðinu.
Handarfarið dularfulla hafði verið
ítarlega rannsakað og staðfest að
það væri ekki eftir Knox. Því skyldi
honum sleppt án frekari málaleng-
inga. Verjandinn samsinnti því þó að
aðrar sannanir bentu óneitanlega til
aðildar hans. Hins vegar sögðu tveir
sérfræðingar að blóðuga farið gæti
allt eins verið eftir hæl Elsie eins og
lófa Knox eins og reynt hefði verið
að sanna.
Því miður var útilokað að sanna
þetta þar sem lík Elsie hafði þegar
verið brennt. Svo fór þó að ákæran
var felld niður en Knox var þó ekki
frjáls þar sem hann átti eftir að af-
plána dóm fyrir dónaskap og rán.
Hárin voru af ákærða
Rannsókninni var haldið áfram og
4. febrúar 1988 var John Knox aftur
ákærður fyrir nauðgun og morð
Elsie Gillam. Réttarhöld voru ákveð-
in í maí.
Þegar þau hófust sagði sækjandi
að meðal vitna ákæruvaldsins yrðu
lögreglumenn, tæknimenn, ætt-
ingjar og vinir. Einnig yrði skýrt hið
blóðuga far sem fannst í laki hinnar
myrtu.
Verjandi sagði í opnunarræðu
sinni að þær sannanir sem fyrir
lægju sönnuðu alls ekki að skjól-
stæðingur sinn væri hinn seki. Hver
væri það þá? Hann tilkynnti að John
Knox stigi sjálfur í vitnastúlku og
talaði máli sínu. Hann hefði verið
heima hjá sér að horfa á sjónvarp
þegar morðið var framið.
Þá hófust vitnaleiðslur. Lögreglu-
menn sem komið höfðu á morðstað-
inn um nóttina staðfestu að Elsie
hefði sagt að nágranni sinn hefði
ráðist á sig. Sérfræðingar upplýstu
að hár sem fundust á náttkjól Elsie
og í rúmfötunum væru af svörtum
manni en Knox er svertingi. Nánari
rannsókn háranna leiddi í ljós að
þau voru af Knox. Hár sem fundust á