Tíminn - 29.01.1991, Blaðsíða 4

4 Tíminn
Þriðjudagur 29. janúar 1991
OLIUSTRAUMURINN I
PERSAFLÓA STÖÐVAÐUR
Olía var nánast hætt að leka í Persaflóa
frá Kúvæt í gær eftir að bandamenn
gerðu loftárásir á olíuleiðslumar sem
leiddar höfðu verið til sjávar. Olía hélt
áfram að leka í smáum stíl en menn vom
ekki vissir um hvort það væri vegna þess
að pípumar væm að tæma sig eða flug-
vélar bandamanna hefðu misst af ein-
hverri pípu. „Ég held að þetta hafí allt
gengið vel. Við þurfum að bíða og sjá
hvort við þurfum að fara annan leiðang-
ur,“ sagði Norman Schwartzkopf, yfír-
maður herafla bandamanna í Saudi-Arab-
íu, eftir árásina.
Bandamenn sendu nokkrar F-lll
sprengjuflugvélar seint á laugar-
dagskvöldiö til að stöðva olíulekann.
Verkfræðingar frá Kúvæt sem
þekktu til voru fengnir til að velja
ákveðin skotmörk. Árásin virðist
hafa tekist vel því olíuflekkurinn er
hættur að stækka og eldarnir sem
loga í olíunni hafa minnkað. Olían
nær nú yfir 900 ferkílómetra svæði
og telja umhverfissinnar að á milli 5
til 10 milljónir tunna af olíu séu í
Flóanum.
írakar hafa ekki viðurkennt ásak-
anir bandamanna um að þeir hafi
dælt olíu af ásettu ráði í Flóann,
heldur segja þeir að bandamenn hafi
grandað tveimur ftjllhlöðnum olíu-
skipum sem þeir (írakar) hafi komið
fyrir meðfram strönd Kúvæts. Einn-
ig segja þeir að sprengjuárásir
bandamanna á olíuhreinsistöðvar í
Kúvæt sé ein af orsökum olíunnar á
Flóanum.
Þetta er langstærsta „olíuslys" sem
orðið hefur. Það mun hafa áhrif á
sjávarlíf í Flóanum í marga áratugi
og einnig ógnar það vinnslu neyslu-
vatns úr sjó, að sögn sérfræðinga, en
Saudi-Arabar fá um helming af
neysluvatni sínu úr sjó. Herir
bandamanna nota hins vegar ein-
göngu neysluvatn sem fengið er úr
borholum og mun þetta því ekki
hafa áhrif á vatnsneyslu
Tálið var að með þessu væru írakar
að hindra landgöngu bandamanna
af sjó en bandamenn segja að þetta
hafi engin áhrif á hernaðaráætlanir
þeirra.
Hundruð sérfræðinga frá Banda-
ríkjunum, Evrópu og Miðaustur-
löndum eru nú að hefja hreinsunar-
aðgerðir. Norðmenn eru meðal
þeirra þjóða sem hafa boðist til að
hjálpa en þeir búa að nokkurri
reynslu af olíuhreinsun úr Norður-
sjó.
íraskir flugmenn
flýja til Irans
Sextíu og níu íröskum flugvélum
hafði verið flogið til írans um miðjan
dag í gær að sögn bandarískra heryf-
irvalda og var sífellt að bætast við þá
tölu. 39 þessara flugvéla voru úr
íraska flughernum en afgangurinn
var farþegavélar og flutningavélar.
íranir, sem eru hlutlausir í stríðinu,
hafa ákveðið að kyrrsetja allar er-
lendar flugvélar þangað til stríðinu
lýkur. Menn voru í vafa hvort flug-
mennirnir væru að flýja eða hvort
þeir væru að framfylgja skipunum og
tilgangurinn væri að bjarga flugvél-
unum frá skemmdum.
Herflugvélarnar eru nánast allar af
einni og sömu tegundinni, jjeirri
fullkomnustu sem írakar eiga. Irakar
eiga ekki vel þjálfaða flugmenn til
þess að fljúga þessum vélum. Það að
vélarnar skuli vera allar af þessari
tegund þykir benda til þess að ekki sé
um óskipulegan flótta flugmanna að
ræða.
írakar geta enn
beitt efnavopnum
Yfirmaður yfir efnavopnahernaði
Sovétmanna, hershöfðinginn S.
Petrov, sagði í vitali sem birtist í
sovéska dagblaðinu Izvestia á mánu-
dag að írakar væru enn færir um að
beita efna- og sýklavopnum þrátt
fyrir að þeir hafi beðið mikið tjón í
loftárásum bandamanna.
Petrov segir að samkvæmt sérfræð-
ingum (KGB?) eigi írakar 2.000-
4.000 tonn af efnavopnum, mest
sinnepsgas en einnig cyanidgas, Tá-
bun og Sarin. Hann sagði að ekki
væri hægt að útiloka að þeir hefðu
botulin sýkla en aðeins hundrað
grömm af þeim geta drepið nokkur
hundruð milljónir manns.
Lofthernaður bandamanna hefur
ekki heppnast fullkomlega en hann
heldur áfram. Margir sérfræðingar
eru þeirrar skoðunar að flugárásir
séu ekki besta leiðin til að koma í
veg fyrir efnavopna- og sýklastríð.
Reuter-SÞJ
Sómalía:
Persaflóastríðið:
BARDAGAR HÆTTIR
Hryðjuverk
Mohamed Siad Barre, forseti
Sómalíu, flúði ásamt hersveitum
sínum frá Mogadishu, höfuðborg
landsins, á sunnudag. Byltingar-
menn fognuöu sigri og bardagar
sem höföu staðið yfír í fjórar vik-
ur hættu. Talið var að forsetinn
færi til Kenýa. Hann komst til
valda árið 1969 í valdaráni án
blóðsúthellinga. Honum hefur
tekist illa að sameina þjóðina sem
er margskipt í ættbálka.
Talsmaður ættbálksins, sem
barðist við hersveitir forsetans í
borginni, sagði að bráðabirgða-
stjórn yrði stofnuð á næstunni.
Tveir aðrir ættbálkar, sem börðust
einnig við sveitir forsetans, myndu
fá fulltrúa í bráðabirgðaríkis-
stjórninni. Innan árs mun svo ný
ríkisstjórn verða valin í þjóðarat-
kvæðagreiðslu að sögn talsmanns-
ins.
Enn eru einhverjir bardagar í
norðurhluta landsins. Talsverður
matar- og lyfjaskortur hefur verið í
höfuðborginni frá því að bardagar
hófust þar 30. desember síðastlið-
inn. Tálsmaður ættbálksins, sem
hrakti forsetann úr borginni, sagði
að Sómalía mundi leita fljótlega
eftir erlendri aðstoð.
Flestir stjórnmálaskýrendur sjá
fyrir sér óörugga og jafnvel blóð-
uga framtíð fyrir Sómalíu. Þjóðin,
sem er skipt í marga ættbálka, er
stjórnað af a.m.k. sjö ættbálkum
sem allir eru vel vopnum búnir.
Reuter-SÞJ
Eldflaug skemmdi aðalstöðvar Amer-
ican Express bankans í Aþenu í
Grikklandi í gærmorgun en engir
slösuðust, að sögn lögreglu.
Eldflaugin sem notuð var við verkn-
aðinn er eins og þær sem gríski her-
inn hefur yfir að ráða. Vitað er til þess
að hryðjuverkasamtökin 17. nóvem-
ber, sem styðja íraka í Persaflóastríð-
inu, eigi slíkar flaugar. Hryðjuverka-
samtökin lýstu yfir ábyrgð sinni á
þremur sprengjum sem sprungu í
Aþenu seinasta föstudag. „Þetta er
verk 17. nóvember og er líklega tengt
Persaflóastríðinu," var haft eftir að-
stoðarlögregluvarðstjóra í Aþenu um
eldflaugaárásina á American Express
bankann. Fljótlega eftir árásina var
sérstökum lögreglusveitum, vopnuð-
um sjálfvirkum vopnum, skipað í
varðstöðu fyrir utan sendiráð Banda-
ríkjanna, Frakka, Breta og annarra
vestrænna ríkja sem áberandi eru í
stríðinu. Sprengja sprakk fyrir utan
skattstofu í tyrknesku höfuðborginni
Ankara á mánudaginn. Skemmdir
urðu en engir slösuðust. Ekki var víst
hvort hryðjuverkið tengdist Persa-
flóastríðinu. Á sunnudag sprungu
tvær sprengjur í borginni en þær ullu
eingöngu skemmdum. Hryðjuverka-
samtök sem styðja íraka í Persaflóa-
stríðinu lýstu yfir ábyrgð sinni á
sprengjunum á sunnudag.Þá
sprungu sprengjur í Beirút í Líbanon
á helginni. Enginn meiðsli urðu, að-
eins skemmdir.
Útför Ólafs Noregskonungs verður á
morgun. Gífúrlegar öryggisráðstafan-
ir hafa verið gerðar til að koma í veg
fyrir hugsanleg hryðjuverk. M.a.
munu 3.000 hermenn taka þátt í
gæslunni ásamt lögreglunni.
Reuter-SÞJ
FRETTAYFIRLIT
Nikósía - Flugvélar bandamanna hafa farið
í yfir 25.000 flugferöir og þar af er um helm-
ingur árásarferðír.
Moskva - Hershöfðingi f sovéska hernum
sagði að flugher bandamanna hafi náð eyði-
leggja hluta af efna- og sýklavopnum (raka
en írakar gætu enn beitt þessum vopnum.
London - Bretar sem þegar eiga I efna-
hagserfiðleikum hafa farið þess á leit við vin-
veitt ríki sem styðja bandamenn i strfðinu að
styrkja striðsreksturinn efnahagslega.
London - Nærri 70 íraskar flugvélar höfðu
flogið til (rans um miðjan dag i gær þar
sem þær voru kyrrsettar þangað til stríðinu
lýkur.