Tíminn - 29.01.1991, Blaðsíða 7

Þriðjudagur 29. janúar 1991
Tíminn 7
Myndin er tekin í Oyrhólaey á
góðum sumardegi og margir
ferðamenn í eynni. Fyrir miðju
blasa við úti fýrir eynni kletta-
drangamir Stampar.
málastofnunar í vatnakerfinu auk
þess sem seiðin voru merkt með
mismunandi aðferðum, svo sem
örmerkjum, uggaklippingu og ut-
análiggjandi merkjum til að geta
fylgst með vaxtarhraða þeirra,
göngumynstri og endurheimtu.
í sumar er leið var endurheimta
laxa úr sjó tæplega 500 laxar, auk
þess sem verulegt magn af sjóbirt-
ingi og sjóbleikju er á svæðinu.
Heimtur á silungi hafa verið við-
unandi og vaxtarhraði góður.
Stangveiði í
Hvammsá
Hluti af laxinum sem endurheimt-
ist var tekinn og fluttur upp í
Hvammsá, sem fellur í Dyrhólaós,
og sleppt þar til að láta veiða hann
á stöng. Voru seld veiðileyfi í ánni
og fékkst dýrmæt reynsla af þessari
tilraun í sumar sem mun verða
framhald á næsta sumar.
Menn telja að árangurinn til
þessa í Dyrhólaósi lofi góðu um
framhaldið. Ráðamenn Dyrhólalax
vilja fara gætilega í sakirnar og
vinna sig áfram með sem minnst-
um tilkostnaði þar til séð verður
að unnt sé að gera hlutina með
hagnaði. Víst er að starfsemi af
þessu tagi getur orðið lyftistöng
fyrir byggðina í Mýrdalshreppi, ef
rétt er á spilum haldið og menn
hafi að leiðarljósi þau vinnubrögð
sem þeir hafa ástundað til þessa.
eh.
Dyrhólaós fær
nýtt hlutverk
Hafnargerð í
Dyrhólaey
Dyrhólaós er í næsta nágrenni
Víkur í Mýrdal, en ósinn er vestan
Reynisfjalls. í ósinn falla nokkrar
ár og lækir, eins og Hvammsá, sem
er mikilvægust þeirra. Útrennsli
óssins til sjávar er fast við Dyrhóla-
ey. Það hefur verið draumur Vest-
ur- Skaftfellinga um langt skeið,
að byggð yrði höfn við Dyrhólaey,
en hafnleysi, allt frá Stokkseyri í
vestri og að Höfn í Hornafirði í
austri, hefur sem alkunna er háð
mjög byggðunum á þessu svæði
landsins. Almennt er talið að
heppilegasti staður á hafnlausa
svæðinu á Suðurlandi til hafnar-
gerðar sé við Dyrhólaey.
Margvíslegar athuganir og rann-
sóknir hafa verið unnar í sambandi
við hafnargerð við Dyrhólaey, m.a.
hafa komið fram nokkrar tillögur
um staðsetningu og íýrirkomulag
hafnar þarna. Þannig setti Sigur-
bjartur Jóhannesson, tæknifræð-
ingur frá Brekkum, á sínum tíma
fram, með teikningu, hugmynd
sína um höfn við Dyrhólaey. Ekk-
ert raunhæft á framkvæmdasviði
hefur þó gerst til þessa til hafnar-
gerðar við Dyrhólaey.
Líklegt má telja að þar strandi á
því hversu kostnaðarsöm hafnar-
gerðin yrði og eins hitt að miklar
hafnarbætur hafa verið gerðar í
Þorlákshöfn, auk stórbættra sam-
gangna á landi með varanlegu slit-
lagi á vegi um Suðurlandsundir-
lendið, sem minnkað hafa vega-
lengdir til muna. Þá má segja að
hið fasta skipulag fiskveiða með
Dyrhólaós — útrennsli vatnsins. Myndin tekin á lágflæði. Amardrangur blasir við. Fjær sést til Reynis-
fjalls, handan ÓSSÍnS. Mynd: Einar Hannesson
væntanlega til að minna á þessa
hugsjón þeirra um hafnargerð. Þar
hafa verið fremstir í flokki Reynir
Ragnarsson frá Höfðabrekku,
ferðaþjónustubóndi á Reynis-
brekku, flugmaður og lögreglu-
þjónn í Vík, og Sigþór Sigurðsson í
Litlahvammi.
Frá náttúrunnar hendi hefur
lengst af verið sjógenginn silungur
á Dyrhólaósssvæðinu sem nytjað-
ur hefur verið fyrst og fremst á
seinni tímum af þeim sem veiði-
rétt eiga í sjálfum ósnum. Dyr-
hólaós er 4,8 ferkm að flatarmáli
og víðast undir 2 metrum á dýpt.
Seltu gætir mjög í ósavatninu, en
er mismunandi frá einum stað til
annars. Útfall óssins lokast stund-
um að vetrarlagi þegar vatnsmagn
fengið nýtt hlutverk. Það felst í
hafbeitarstarfsemi. Á sínum tíma
var stofnað veiðifélag um vatna-
svæði óssins sem hefur það verk-
efni á sinni könnu að stunda fiski-
rækt og ráðstafa veiði á svæðinu.
Formaður félagsins er Jón Sveins-
son bóndi, Reyni í Mýrdal.
Um nokkurra ára skeið höfðu
nokkrir aðilar kannað möguleika
þarna til hafbeitar og fiskeldis í
Dyrhólaósi. Þetta eru Veiðifélag
Dyrhólaóss, Eldisstöðinn hf. í Vík
og Björgun hf. Þetta var gert í
samráði við Byggðastofnun og
leiddi þetta starf til þess að þeir
stofnuðu félag, Dyrhólalax hf„ til
að sinna tilraunastarfi á þessu
sviði. Auk fyrrgreindra aðila eru
einstaklingar hluthafar í Dyrhóla-
laxi. Formaður félagsins er Þor-
steinn Gunnarsson, bóndi í Vatns-
skarðshólum, en framkvæmda-
stjóri þess er Guðni Einarsson í
Þórisholti.
Sumarið 1989 var félagið með
fiskhald með lax og silung í el-
diskvíum í Dyrhólaósi, sem síðar
var sleppt frjálsum þegar hentaði.
Laxaseiðin voru frá eldisstöðinni
að Spóastöðum í Biskupstungum.
Árin áður hafði Stangaveiðifélagið
Stakkur í Vík haft svæðið á leigu í
nokkur ár og sleppt fjölda laxa-,
sjóbirtings- og sjóbleikjuseiða í
vatnasvæðið frá eldisstöðinni í Vík,
en þarna var helstur í fýrirsvari
Þórir N. Kjartansson í Vík. Jafn-
framt þessu var hafið víðtækt
rannsóknastarf á vegum Veiði-
Hafbeit með lax og sjógenginn sil-
ung hefur staðið í Dyrhólaósi sein-
ustu ár á vegum Dyrhólalax hf.
Fyrstu seiðunum var sleppt til
sjávar 1989 úr eldiskvíum og end-
urheimta á fiski sl. sumar gaf góð-
ar vonir um árangursríkt starf í
framtíðinni. Tæplega 500 laxar
skiluðu sér úr hafi 1990, sem er
um 4-5% heimta. En hinn mikil-
vægi rannsóknarþáttur þessa verk-
efnis er unninn á vegum Veiði-
málastofnunar.
kvóta og tilheyrandi skorðum hafi
endanlega kippt stoðunum undan
hafnargerð og útgerð á nýjum
stað, eins og við Dyrhólaey.
Róið til físlgar
Eigi að síður róa menn til fiskjar á
hjólaskipi frá Dyrhólaey, úr
Kirkjufjöru og Víkurfjöru, m.a.
er í lágmarki og er hann þá uppi,
eins og sagt er, og hækkar þá yfir-
borð hans töluvert. Slíkt er þekkt
víðar á Suðurlandi, eins og í Holt-
sósi. Þegar svo háttar til er ósinn
mokaður út.
Hafbeitartilraunir
Sem fýrr segir hefur Dyrhólaós nú

LEIKHUS
ÍrS 'a /iv í-.
Leikfélag M.H. sýnir heimsfrægan söngleik:
Söngleikurinn
Rocky Horror
sýndur íIðnó
Atriöi úr söngleiknum Rocky Horror Show sem leikfélag M.H. sýnir um
þessar mundir.
Leikfélag Menntaskólans við
Hamrahlíð sýnir um þessar mundir
söngleikinn Rocky Horror Show eft-
ir Richard O’Brian. Sýningin er
einkar glæsileg og óhætt að segja að
hún sé með dýrustu og íburðar-
mestu sýningum sem skólaleikfélag
hefur sett upp.
í sýningunni taka þátt 84 mennta-
skólanemar auk fjölmargra sem lagt
hafa hönd á plóginn við hönnun og
útfærslu leikmyndar. Um 60 manns
koma fram í sýningunni. Undirbún-
ingur hefur staðið yfir í allan vetur.
Söngleikinn þýddi Veturliði Guðna-
son, leikstjóri er Kolbrún Halldórs-
dóttir, tónlistarstjóri Jón Ólafsson,
leikmynd er unnin af nemendum
undir leiðsögn Guðrúnar Sigríðar
Haraldsdóttur, Ástrós Gunnarsdótt-
ir er danshöfundur og Egill Ingi-
bergsson hannar lýsingu. Sigurður
Bjóla Garðarsson annast hljóðstjórn
sýningarinnar.
Söngleikurinn Rocky Horror var
fýrst frumsýndur í Bretlandi í litlu
leikhúsi, The Theatre Upstairs, árið
1973. Sýningin sló vægast sagt strax
í gegn og var fljótlega flutt í stærra
húsnæði. Sýningin varð fádæma
vinsæl og breiddist hróður hennar
út um allan heim þegar söngleikur-
inn var kvikmyndaður. Það var árið
1975 sem kvikmyndin Rocky Horror
Picture Show breiddist yfir hvíta
tjaldið og enn þann dag í dag fýllast
kvikmyndahús víða um heim þegar
hún er sýnd. Fólk mætir uppáklætt í
búningum helstu persónanna á sýn-
ingarnar og leikur og syngur hástöf-
um á móti hvíta tjaldinu.
Rocky Horror er nú leikinn í fýrsta
sinn á íslensku. í fréttatilkynningu
frá Leikfélagi M.H. segir að þýðing
Veturliða Guðnasonar sé vandað
verk og beri í sér neista verksins.
Leikfélag M.H. hefur starfað ötul-
lega undanfarin ár. Á síðustu árum
hefur félagið sett upp leikritin Nas-
hyrningana, Antigónu og Umhverfis
jörðina á áttatíu dögum og hlotið lof
fýrir. Þær sýningar voru allar sýndar
í salarkynnum Menntaskólans við
Hamrahlíð en þar sem umsvif leikfé-
lagsins hafa líklega aldrei verið
meiri en nú, þótti ráðlegt að taka
Iðnó á leigu undir sýningar á Rocky
Horror.
Breki Karlsson, framkvæmdastjóri
sýningarinnar og nemandi í M.H.,
sagði að kostnaðurinn við sýning-
una væri mjög mikill, en þau hefðu
verið heppin, fengið ríflegan styrk
úr skólasjóði, auk þess sem ýmis fyr-
irtæki hefðu styrkt þau. Stærstu
styrktaraðilarnir eru Landsbankinn,
Vífilfell, Gaukur á Stöng og um 20
önnur fýrirtæki. Hann sagði að þó
svo að þau hefðu fengið myndarlega
styrki þá þyrfti meira til og sagði
hann að rúmlega 2000 manns þyrftu
að sjá sýninguna til þess að endar
næðu saman. Hann sagði að heildar-
kostnaður við sýninguna væri um 3
milljónir króna. Aðspurður hvers
vegna lagt hafi verið út í það stór-
virki að sýna þennan söngleik, sagði
Breki að það hefði lengi verið Rocky
Horror fiðringur í M.H.-ingum.
Kvikmyndin væri mjög vinsæl inn-
an skólans og skemmst að minnast
þess þegar hún var sýnd í skólanum
fýrir um ári og mikill fjöldi fólks
mætti uppáklætt og skemmti sér
frábærlega. Síðan hafi hjólin farið
að snúast fýrst fýrir alvöru og enda-
punkturinn á því væri þessi upp-
setning. Breki sagði að leiklistar-
áhugi hefði líklega aldrei verið meiri
í skólanum en einmitt nú og það
sýndi sig best í því að rúmlega 100
nemendur í 800 manna skóla tækju
þátt í sýningunni.
Samtals eru fýrirhugaðar 20 sýn-
ingar á verkinu fram til 17. febrúar.
Um næstu helgi er fyrirhugað að
hafa miðnætursýningar á verkinu
sem hefjast kl. 23.30. Miðaverði er
stillt í hóf og kostar hver miði 1200
krónur, en 1000 krónur fýrir skóla-
fólk. Hægt er að panta miða allan
sólarhringinn í síma 13191. —SE