Tíminn - 10.04.1991, Blaðsíða 6

6 Tíminn
Miðvikudagur 10. apríl 1991
Tíminn
MÁLSVARI FRJÁLSLYNDIS, SAMVINNU OG FÉLAGSHYGGJU
Útgefandi: Framsóknarflokkurinn og
Framsóknarfélögin (Reykjavík
Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason
Ritstjórar: Indriði G. Þorsteinsson ábm.
Ingvar Gislason
Aðstoðarritstjóri: Oddur Ólafsson
Fréttastjórar: Birgir Guðmundsson
Stefán Ásgrímsson
Auglýsingastjóri: Steingrímur Gislason
SkrifstofurLyngháls 9,110 Reykjavlk. Slml: 686300.
Auglýsingasíml: 680001. Kvöldsfmar: Áskrift og dreifing 686300,
ritstjóm, fréttastjórar 686306, Iþróttir 686332, tæknideild 686387.
Setnlng og umbrot: Tæknideild Tfmans. Prentun: Oddi hf.
Mánaöaráskrift kr. 1100,-, verð I lausasölu kr. 100,- og kr. 120,- um
helgar. Grunnverð auglýsinga kr. 725,- pr. dálksentimetri
Póstfax: 68-76-91
Deyfð Davíðs
Davíð Oddsson var formannsefni Morgunblaðs-
ins í frægum formannsslag á landsfundi Sjálf-
stæðisflokksins fyrr í vetur. Margt stuðlaði að
þeirri afstöðu útgefenda Morgunblaðsins. Þeir
telja það hefð, nokkurs konar óskráð lög, að
íhaldsborgarstjóri í Reykjavík hafi forgangsrétt til
formannsstöðunnar, og vilja að það sjáist í verki.
Þorsteinn Pálsson hafði ekki fetað slóð hefðar-
innar til formannsstólsins, einkum að því leyti til
að hann hafði ekki sinnt borgarmálefnum sjálf-
stæðismanna í Reykjavík og hafði að auki unnið
sér það til saka gegn flokksstólpum þeim sem gefa
út Morgunblaðið að ganga úr vistinni hjá þeim á
sínum tíma til þess að gerast ráðamaður við út-
gáfu Vísis, elsta íslenska dagblaðsins. Þegar allt
þetta er skoðað er síst að furða þótt fulltrúi Morg-
unblaðsins á landsfundi Sjálfstæðisflokksins yrði
fyrstur til að fagna Davíð Oddssyni með framréttri
hendi eins og blaðaljósmyndir af þeim atburði
votta.
Hitt er svo annað mál hvort Morgunblaðinu hef-
ur orðið að ósk sinni um að geta sýnt mannamun-
inn á hinum nýja formanni og þeim sem felldur
var. Þeir sem fylgst hafa með orðum og athöfnum
Davíðs Oddssonar eftir að nokkuð fór að reyna á
hann sem flokksforingja í kosningabaráttu hafa
orðið vitni að þess háttar bakslagi í framgöngu
sem menn trúa ekki sínum eigin augum að geti
átt sér stað um kappsaman og úrræðamikinn for-
ystumann sem hann var sagður vera.
Jafnvel Morgunblaðið á ekki annars úrkosti en
auglýsa skerpuleysi Davíðs Oddssonar þegar hann
þarf öðru að sinna en einföldunarpólitík íhalds-
meirihlutans í Reykjavík.
Skerpuleysi Davíðs kemur fram í öllum stærstu
málum þjóðarinnar. Hann upplýsir almenning,
m.a. með tilstuðlan Morgunblaðsins, um að
hvorki hann sjálfur né flokkurinn hafi mótaða
stefnu í fiskveiðimálum. í reynd styðja sjálfstæð-
ismenn því fiskveiðistefnu Halldórs Ásgrímssonar
og fer vel á því. Þeir hafa ekki í önnur hús að
venda.
Skoðanaslappleiki Davíðs birtist í því að hann er
að reyna að sverja af sér forgöngu sína um þá
stefnumörkun og framtíðarvon aldamótanefndar
flokksins að ísland verði innan Evrópubandalags-
ins eftir 8-9 ár. Þessi afneitun á Evrópuhugsjón
Davíðs Oddssonar, sem hann er sjálfur að myndast
við að hafa uppi, vekur ekki athygli á honum fyrir
skerpu, heldur kveikir e.t.v. hjá brjóstgóðu fólki,
þegar best lætur, nokkra vorkunnsemi, en deyfir
annars traust þeirra sem trúðu á hann sem mik-
inn „leiðtoga“. En hér á engin vorkunnsemi við.
Davíð Oddsson mótaði þá Evrópustefnu Sjálfstæð-
isflokksins, að þjóðin skuli búa sig undir að ganga
í Evrópubandalagið. Það er sú framtíðarsýn sem
forystumenn Sjálfstæðisflokksins hafa fyrir aug-
unum. Á því hefur engin breyting orðið.
GARRI 1111

í eioii tíma var útvarpsráð meö
virðuIegUstu stofnunum landsins.
Þangað voru valdir til setu pólit-
ískir speklngar flokkanna og langt
var frá því að öUum væri bleypt í
hefur orðið að vflda fyrir jweytu-
legum listsösíalisma Sveins Ein-
arssonar. Fréttastofurnar reyna
að vlðbalda blutleysi, en bar $KJa
fréttakóngar í bverju s«t» og ætía
sér persónulega mcstan blut í
fréttaflutningi kvoidsins. Á bak
við dvelur svo hinn raunver
iaútvarpsias, eg er retðubúið tfl að
menn á fréttastofu sjónvarps en
ekki eigendur hennar, þótt þeir
hafl raunar vedð aldir upp við þá
skoðun af Starfsmannafllaginu.
Þeir töldu breytingu útvarpsráðs
vera móðgun við „helgan rétt“.
Sjónvarpið flutti mfldar fréttir af
stÖðvun útvarpsráðs, eins og um
"""......*...........'"""liiiilli
ræða.
ast tfl að aðrir befðu endaiflegar
skoðanir á málum aðrir er ót-
Itmir þess. Fréttastofe var retón
undir stjórn Jóns Magnússonar,
en hann var þeirrar gerðar að
blaöamenn samtímans, afskap-
kga sanngjarn og víðsýnn maður.
í tíð Jóns Magnússonar hófst
þjónusta við fóltóð í iandinu, sem
byggði á útsendingu margvfslegra
upplýsinga sem komu sér vcl, og
er þá ekkí átt við skipafréttir, sem
eru fyrir löngu orðnar merkingar-
lausar. Starfsmannafélag Ríkisút-
varpsins var þá ektó til í þeirrí
mynd, sem það er nú, og engin
talaði um þjónustuhlutverk út-
varpsins. Það var svo sjáifsagt.
Raunverulegur
stjómandi
En tímarnir breytast. Útvarps-
ráð ræður engu lengur um þann
mannsöfnuð, sem hreiðraö hefur
um sig á útvarpi og sjónvarpi, og
er mitóð meiri en nokkur þörf er
fyrir. Útvarpsráð heyrir fyrst í
tekjum sínum af meðferð ein-
stakHnga á dagskrárliðum, þar
sem póiitík og frændsemi situr í
fyrinúmi. Margir smákóngar eru
teknir við af útvarpsráði og út-
vaipsstjÓra, svo stofnanir þessar
eru því sem næst stjómlausar. Sú
bijálæðisiega strákagleði sem
kom með Ingva Hrafni og tírafni
Gunniaugssyni tii sjúnvarpsins
Svo þegar árekstrar verða við út
scm
grfpur fram fyrir hendumar á Hð-
inu, verða smákóngamir stór-
móðgaðir, enda vissu þeir ektó
betur en Rikisútvarpið væri stofn-
un sem þeir réðu.
Starfsmenn ekki
eigendur
Fréttamenn höfðu ákveðlð að
efna til skoðanakönnunár í kjör-
dæmunum og birta úrslit hennar í
þáttum með frambjóðcndum og
kjósendum. I>að hefði þýtt að síð-
asta niðurstaða skoðanakönnunar
hefði birst tveimur dögum fyrir
kjördag. Útvarpsráði fannst að
slík skoðanakönnun kynni að geta
haft áhrif á niðurstöðu kosnlng-
anna í þessu tfltefena kjördæmi,
sem var Reykjavík, einkum vegna
þess hve hún birtist seint. Þetta er
skiljaniegt sjónarmið, sem sýnir
glöggt að nauðsynlegt er að setja
reglur um kannanir eins ög þess-
ar. t>að sem vekur furðu í málinu
er hinn mikli fréttaflutningur af
afstöðu útvarpsráðs. Eðlilegt
hefði verið að telja aö hér væri um
að ræða innanhússmál, þar sem
réttur aðili tók ákvörðun um að
skoöanakönnun skyldi ekki birt
samhliða þætti uro kjördæmið.
En smákóngamir á fréttastofu
sjónvarps gleyma því alltaf á milli
svona stjómunarkasta útvarps-
ráðs, aö þeir eru aðeins starfs-
ráð var í fulhtm réttl með að taka
hvað sú ákvörðun var seint tetón,
alveg eins og ráðiö hafi fengið
símhringingu utan úr bæ á síð-
ustn stundu. f>að getur bent til
þess að útvarpsráð eigi að vera
sijómsamara. Það er einí aðiiinn
sem getur haft stjóm i Rflcisút-
varpinu. Því valdi beitir útvarps-
ráð næstum aldrel Þess vegna er
ekki að undra, þótt einstakhr
starfsmenn hagi störfum sinum
þannig, að varia er hægt að áltta
annað en að þeir eigi stofnunina. í
þau örfáu skipti sem það hendir
að segja verður liðinu, að það hafi
enn efeki fengið afsal fyrir stofh-
unlnni, veröur það að fréttum hJá
fréttastofum útvarps og sjón-
varps. Þessar fréttir eiga aö sýna
að það eru vondir menn sem sitja
í útvarpsráði. Almenningur veit
hins vegar, og hefur fyrir því
reynslu, að það er aðeins Starfs-
mannafélagiö, sem heidur að
starfsmenn eigi Rðcisútvarpið. Út-
varpsráð hefur vald sítt frá Al-
fréttastpfunuro að virða, nema
þeir vilji stöðugt láta minna sig á,
að þeir eru eiouogis í vinnu hjá
Kíkisútvarpinu. Til að losna frá
þeirri staðreynd verður Starfs-
mannafélagið að gera tiiiögu um
að útvarpsráð verði rekið. Garri

MM8 VÍTT OG BREITT WtgggggnaammmmmmmBUM
Stikkfrí í pólitík
Það þykja mikil ódæmi meðal
sjálfstæðismanna og alþýðufiokks-
manna að Steingrímur Hermanns-
son hefur krafið forystumenn
flokkana um að þeir skýri stefnu
sína til aðildar íslands að Evrópu-
bandalaginu. Þeir og málgögn
þeirra rjúka upp til handa og fóta
og halda því fram af blákaldri al-
vöru að aðild íslands að bandalag-
inu sé ekki til umræðu, enginn
hafi sótt um upptöku fyrir íslands
hönd og að alls ekki sé tímabært að
ræða hvernig standa skuli að mál-
um.
Framsókn samþykkti á síðasta
flokksþingi að flokkurinn stæði á
móti aðild að EB og eru forsend-
urnar þær að þjóðinni muni vegna
betur utan þess en innan.
Það er því eðlilegt að flokkurinn
taki skýra afstöðu gegn aðildinni í
kosningastefnuskrá og í þeirri bar-
áttu sem fram fer á milli flokkanna
þessa dagana.
Nú eða síðar?
Upphaf fimbulfambsins er að
Davíð flokksformaður lýsti yfir að
ef tillögur um aðild íslands að EB
kæmu fram, væri það skoðun sín
og flokks síns að efna bæri til þjóð-
aratkvæðagreiðslu um málið.
Steingrímur Hermannsson tók
hann á orðinu og sagði að kjósend-
ur ættu þegar kost á að greiða at-
kvæði um málið og benti á að
flokkur sinn hefði þegar tekið
ákveðna afstöðu og væru því at-
kvæði greidd Framsókn einnig at-
kvæði á móti aðild að EB.
Að svo mæltu losnaði heldur bet-
ur um málbeinin á frambjóðend-
um íhalds og krata og sverja þeir
hver í kapp við annan að þeir viti
ekkert til að verið sé að sækja um
upptöku í EB, enda viti þeir varla
hvaða skepna þetta er og hvernig
beri að umgangast hana.
Moggi skrifar leiðara um málið og
segir engar tillögur vera á leiðinni
um að leitað verði aðildar að EB og
að Davíð hafi enga stefnu í málinu.
Hins vegar þvertekur Morgunblað-
ið ekki fyrir að einstaklingar, flokk-
ar og fjölmiðlar geti haft skoðanir
á þessum málum, einsog það er
orðað. Og Moggi hefur skoðun.
Hún er sú að veiðiheimildir er-
lendra ríkja innan íslenskrar fisk-
veiðilögsögu komi ekki til greina
og að eignaraðild útlendinga að ís-
lenskum sjávarútvegsfyrirtækjum
komi ekki til greina.
Það er kannski ljótt að segja það,
en ekki verður betur séð en að
Morgunblaðið fylgi dyggilega
Framsóknarlínunni í málinu og sé
þar með sammála Steingrími Her-
mannssyni um afstöðuna til EB.
Helsti rökstuðningur Framsóknar
gegn aðild er hinn sami og Moggi
lýsir yfir að sé sín stefna í málinu.
Það vita nefnilega allir sem vilja
vita að einhliða eignarhald þjóða
innan EB á auðlindum og atvinnu-
tækjum kemur ekki til greina
fremur en önnur einokun. EB tek-
ur ekki inn nýja meðlimi sem ætla
sér eingöngu ágóðann af aðildinni
en láta ekkert í staðinn.
Aðgöngumiði okkar að EB er auð-
lindalögsagan og sjávarútvegsfyr-
irtækin. Það veit Framsókn og það
veit Moggi og drepur málinu á
dreif með því að taka undir með
formanni Árvakursflokksins um
þjóðaratkvæði einhvern tíma
seinna ef ef ef...
Stefnuleysið er eina stefnan sem
Sjálfstæðisflokkurinn hefur á mál-
inu.
En það má Moggi eiga, að hann
getur þó státað af Framsóknar-
stefnunni, þótt hann sé að reyna að
sýna hið gagnstæða.
Hlutleysi þar til eftir
kosningar
Utanríkisráðherra segir réttilega
að hann hafi ekki verið og sé ekki
að semja um aðild að EB. Hann
lýsir nú yfir að við séum aðeins að
semja með EFTA um takmarkaðan
fríverslunarsamning við EB, en
það eru viðræðurnar um evrópska
efnahagssvæðið sem hann á þar
við.
Jón Baldvin segir að Steingrímur
gæti alveg eins haldið því fram að
fara ætti að kjósa um hvort ísland
ætti að sækja um upptöku í Banda-
ríkin, eins og að halda því fram að
einhverjum hafi dottið annað eins
í hug og að íslendingar sæki um
aðild að EB. Hvorugt er á dagskrá,
segir formaður Alþýðuflokksins í
DV í gær.
Vel má það vera rétt, en verður
það ekki vonum seinna að íhald og
kratar taki pólitík upp í dagskrá
sína eftir kosningarnar.
En afstaðan til EB er stórpólitísk-
asta mál þessara kosninga. OÓ