Tíminn - 27.04.1991, Síða 2

! Iíkv. .?,£ lUgBbujlrnmH
--vVi.*£'-sr'“W*SKV'
Laugardagur 27. apríl 1991
2 Tíminn
Davíð ætlar að mynda
stjóm á fjómm dögum
Forseti íslands veitti í gær Davíð Oddssyni, formanni Sjálfstæðis-
flokksins, umboð til að mynda ríkisstjórn sem nyti meirihluta-
stuðnings á Alþingi. Davíð sagði að hann myndi þegar í stað hefja
formlegar viðræður við Alþýðuflokkinn. Hann sagðist búast við að
niðurstaða fengist fljótlega og nefndi fjóra daga í því sambandi.
Davíð sagði að ef sér tækist ekki að mynda Viðreisnarstjóm myndi
hann skila stjóraarmyndunarumboðinu.
Forseti íslands kallaði formenn lagsins, gekk næstur á fund forseta
stjómmálaflokkanna, sem eiga þing-
menn á Alþingi, á sinn fund í gær.
Fyrstur kom Steingrímur Her-
mannsson forsætisráðherra. Hann
sagði forseta að hann væri tilbúinn
til að reyna myndun ríkisstjórnar
þeirra þriggja flokka sem stóðu að
fráfarandi ríkisstjórn. Ólafur Ragnar
Grímsson, formaður Alþýðubanda-
og tjáði honum að hann vildi standa
að myndun félagshyggjustjómar.
Davíð Oddsson, formaður Sjálfstæð-
isflokksins, kom til fundar við forseta
kl. 15.15. Hann tjáði forseta að hann
væri reiðubúinn að reyna myndun
Viðreisnarstjórnar. Ingibjörg Sólrún
Gísladóttir og Kristín Halldórsdóttir,
fulltrúar Kvennalistans, tjáðu forset-
anum að í Ijósi þeirra viðræðna sem
átt hefðu sér stað myndu þær ekki
benda á einn frekar en annan til að fá
umboð. Síðastur kom Jón Baldvin
Hannibalsson, formaður Alþýðu-
flokksins, og ræddi við forsetann í
nær klukkustund. Hann benti á Dav-
íð Oddsson. Fáum mínútum eftir að
Jón Baldvin gekk af fundi forseta
kom Davíð til fúndar við forsetann.
Hann stoppaði stutt á þessum fundi
og kom út með bros á vör og greindi
fjölmiðlamönnum frá því að forseti
hefði veitt sér umboð til að mynda
ríkisstjóm.
Fyrsti formlegi viðræðufundur
flokkanna verður haldinn í Viðey kl.
14 í dag. Davíð sagðist reikna með að
Kratar sneru sér til
Davíðs með hálfum huga
Eftir stormasaman fund þingflokks Alþýðuflokksins gekk Jón
Baldvin Hannibalsson, formaður flokksins, á fund forseta íslands
og mælti með því við hana að Davíð Oddssyni yrði veitt umboð til að
mynda meirihlutastjóra. Mikil óánægja er innan Alþýðuflokksins
með þessa afstöðu formannsins. Gunnlaugur Stefánsson, þingmað-
ur flokksins á Austurlandi, lýsti því yflr á þingflokksfundinum að
hann væri algerlega andvígur því að byijað yrði á því að reyna að
mynda Viðreisnarstjóm.
Hann sagðist telja að ekki væri full-
reynt að mynda félagshyggjustjórn.
Fleiri munu vera sömu skoðunar í
þingflokknum, en enginn kvað jafn-
fast að orði á fundinum og Gunn-
laugur.
Fjölmennur kjördæmisráðsfundur
Alþýðuflokksins á Austurlandi sam-
þykkti einróma að mæla með að
reynt yrði að mynda félagshyggju-
stjórn sem hafi það að meginmark-
miði að ná víðtækri þjóðarsátt er
tryggi lífskjör og búsetu í landinu. Á
flokksstjórnarfundi Alþýðuflokksins
hvatti Gunnlaugur Stefánsson,
þingmaður flokksins í kjördæminu,
til þess að (yrst yrði reynt að mynda
stjórn Alþýðuflokks, Alþýðubanda-
lags og Framsóknarflokks og látið
yrði á það reyna hvort málefnaleg
samstaða væri milli flokkanna.
Eftir fimm klukkutíma flokks-
Borgarleikhúsið:
Ástarbréf
adonsku
Á næstunni koma hingað til
lands tveir danskir leikarar og
færa upp í Borgarleikhúsinu
gestaleik frá Betty Nansen leik-
húsinu f Kaupmannahöfn. Þetta
eru þau Ebbe Rode og Bodfl Kjer
sem ieika Kærlighededsbreve
(Ástarbréf) eða Love letters eins
og leikrítið heitir á frummálinu,
en það er bandarískt að uppruna.
Þau Rode og Kjer hafa leikið
Kærlighedsbreve síðan í mars
1989 og hlotið mikið lof íyrir.
Höfundur verksins, Bandaríkja-
maðurinn A.R. Gurney, hefur
verið mikils metinn fyrir verk sín
vestan haís og veridð Love lett-
ers hefur farið slgurför um
heiminn.
Sýningar á þessu verki verða í
Borgarieikhúsinu þann 5. og 6.
maí og hefjast kl. 20 báða dag-
ana. -sbs.
stjómarfund Alþýðuflokksins í
fyrrakvöld komu nokkrir helstu for-
ystumenn hans saman til skrafs og
ráðagerða. Sá fundur stóð til tvö um
nóttina. Niðurstaða fundarins mun
hafa orðið sú að Jón Baldvin faeri
með þau skilaboð á fund forseta ís-
lands að Alþýðuflokkurinn legði til
að Davíð Oddssyni yrði veitt stjórn-
arumboð. Fregnir um að sjálfstæð-
ismenn og alþýðubandalagsmenn
væru farnir að tala saman um
stjórnarmyndun munu hafa ráðið
miklu um að forystumenn krata
ákváðu að snúa sér alfarið að því að
mynda viðreisn.
Margir félagar í alþýðuflokknum
telja að Jón Baldvin hafi ekki túlkað
flokksstjórnarfundinn rétt þegar
hann sagði að fundarmenn hefðu
allflestir mælt með að reynt yrði
fyrst að mynda Viðreisn. Margir vör-
uðu við Viðreisn en vildu ekki tala
afdráttarlaust gegn formanni sínum
á þessu augnabliki. Á fundinum
voru lesin upp skeyti frá fjarstödd-
um flokksstjórnarmönnum, m.a. frá
Guðmundi Árna Stefánssyni, bæjar-
stjóra í Hafnarfirði, þar sem varað
var mjög ákveðið við Viðreisn. Ýms-
ir bentu einnig á að mjög fáir flokks-
menn af landsbyggðinni gátu mætt
á fundinn, en þar er mjög almenn
andstaða við Viðreisn.
Innan þingflokks sjálfstæðismanna
eru nokkrir menn sem vilja miklu
frekar fara í samstarf með Alþýðu-
bandalaginu en Alþýðuflokknum.
láldar eru meiri líkur á að utanrík-
isráðuneytið komi í hlut Sjálfstæð-
isflokksins ef flokkurinn fer í stjórn
með Alþýðubandalaginu, en margir
sjálfstæðismenn telja mjög mikil-
vægt að þéir fái það ráðuneyti og
Björn Bjarnason verði utanríkisráð-
herra.
Margir þingmenn Sjálfstæðis-
flokksins af landsbyggðinni óttast
um hag landsbyggðarinnar ef af
myndun Viðreisnarstjórnar verður,
ekki síst ef Alþýðuflokkurinn fær
annaðhvort landbúnaðar- eða sjáv-
arútvegsráðuneytið. Þeir óttast að
byggðamál verði neðarlega á mál-
efnaskrá Viðreisnarstjórnar og að
Sjálfstæðisflokknum verði kennt
um ef illa verður haldið á byggða-
málum í slíkri stjórn. Þeir geta ekki
hugsað sér að tekinn veröi upp auð-
lindaskattur á sjávarútveginn og
þeir óttast jafnframt að enn meira
verði þrengt að bændum ef nýgerð-
ur búvörusamningur verður endur-
skoðaður.
Alþýðuflokksmenn gera kröfu um
að fá utanríkisráðuneytið, landbún-
aðarráðuneytið og sjávarútvegs-
ráðuneytið. Reiknað er með að sjálf-
stæðismenn veröi að láta undan
kröfu krata um að fá utanríkisráðu-
neytið. Hins vegar verður mjög erf-
itt fyrir sjálfstæðismenn að láta hin
tvö ráðuneytin eftir. Alþýðuflokkur-
inn er í aðstöðu til að gera kröfur og
því er hætt við að Sjálfstæðisflokk-
urinn verði að gefa eftir annaöhvort
landbúnaðar- eða sjávarútvegsráðu-
neytið.
Fylgismenn þess að stjórn Sjálf-
stæðisflokks og Alþýðubandalags
verði mynduð benda á að þaö hafi
verið flokksmenn í þessum tveimur
flokkum sem hafi átt mestan þátt í
að ná samningum um þjóðarsátt.
Því sé Iíklegra að friður ríki á vinnu-
markaði þegar stjórn þessara flokka
situr að völdum en viðreisnarstjórn.
-EÓ
viðræðum myndi Ijúka á innan við
fjórum dögum. Ekki mun vera ætl-
unin að semja langan málefnasamn-
ing heldur verða helstu verkefni
stjórnarinnar skilgreind. Davíð sagð-
ist vera bjartsýnn á að flokkarnir nái
saman. Hann sagði ekki vera mikinn
málefnaágreining milli flokkanna.
Hann var spurður sérstaklega um
landbúnaðarmál og svaraði því til að
þar væri áherslumunur og ljóst
mætti vera að flokkarnir yrðu að
mætast á miðri leið í landbúnaðar-
málum. -EÓ
Steingrímur Hermannsson forsætisráðherra:
hófst fyrir
tveim mánuðum
Steingrímur Hermannsson for-
sætisráðherra sagði að undirbún-
ingur að myndun nýrrar Viðreisn-
arstjómar hefði hafist tveimur
mánuðum fyrir kosningar. Hann
sagðist telja að gerð hefði verið
tilraun til að mynda Viðreisn jafn-
vel þó að ríkisstjómarflokkamir
hefðu fengið 33 eða 34 þingmenn
í kosningunum.
Steingrímur kallaði blaðamenn á
sinn fund í gær. Tilgangur fund-
arins var annars vegar að þakka
fjölmiðlamönnum fyrir gott sam-
starf á kjÖrtímabilinu og hins veg*
ar að gefa þeim tækifæri til að
spyija um atburði síðustu daga.
Steingrímur sagðist telja að það
væri hægt að ná málcfnalegri
samstöðu milli flokkanna sem
stóðu að myndun síðustu ríkis-
stjómar. Hann sagðist hins vegar
gera sér grein fyrir að hugur for-
ystumanna Aiþýðuflokksins stæði
til þess að mynda ríkisstjóm með
Sjálfstæðisflokknum. Jón Bald-
vin Hannibalsson, formaður Al-
þýðuflokksins, gerði Steingrími
grein fyrir þessu á fundi sem þeir
áttu í hádeginu í gær. Á fundinum
ræddu þeir um samstarf flokk-
anna og þann árangur sem ríkis-
stjóra þessara flokka náði á síð-
asta kjörtímabili. Þeir voru sam-
mála um að árangurínn værí mik-
ill og að hann byggðist fyrst og
fremst á þeirri málefnasamstöðu
sem náðist milli Alþýðuflokks og
Framsóknarflokks haustið 1988.
Á fundi Steingríms og Jóns
Baldvins var nokkuð rætt um þau
orð sem féllu ( kosningabarátt-
unni um afstÖðu flokkanna tii
Evrópubandalagsins. Steingrím-
ur sagðist vera ákveðinn í að erfa
þau orð ekki við Jón Baldvin og
hann vonaði að Jón Baidvin
myndi ekki gera það heldur við
sig. Steingrímur viðurkenndi að
umræðan um EB í kosningabar-
áttunni hefði gengið lengra en
ætlast hefði verið til og því miður
hefði hún ekki alltaf verið mái-
efnaleg.
Steingrímur sagði að ÓJafur
Ragnar Grímsson, formaður Al-
þýðubandalagsins, hefði fyrstur
nefnt þann möguleika að Jón
Baldvin yrði forsætisráðherra og
hann sagði að þetta hefði verið
gert án samráðs viö sig. Stein-
grímur sagði að yerkaskipting í
nýrri rfldssfjóra væri eltt þeirra
atriða sem flokkarnir þyrftu að
semja um, þar með talið forsætis-
ráðherraembættið. Hann sagðist
hins vegar hafa kosið að samráð
hefði verið haft við sig áður en
Jóni Baldvini var gert umrætt til-
boð.
Steingrfmur sagðist vera stoltur
af því að hafa leitt þá ríkisstjóm
sem nú er að fara frá völdum.
Hann sagði að hún hefði náð stór-
kostiegum arangri í efnahagsmál-
um og mörgum öðrum málum. í
tíð þessarar rflrisstjórnar hefði
tekist víðtæk samstaða í þjóðfé-
laginu um efnahagsstefnuna, en
hann sagði það sína skoðun aö að-
eins með slíkri samstöðu væri
unnt að stjóraa efnahagsmálum
þjóðarinnar farsællcga.
Steingrímur tók að lokum fram
að hann væri ekki að hætta sem
formaður Framsóknarflokksins.
Hann sagði að ef Framsóknar-
flokkurinn yrði utan ríkisstjóraar
næsta kjörtímabil myndi hann
veita nýrri ríkisstjóra strangt að-
hald í málefnalegri stjórnarand-
stoðu. Hann sagði jafnframt að þá
myndi sér gefast tækifæri tfl að
sinna betur flokksmálunum, en
hann sagði að það hefði hann ekki
getað gert eins og hann hefði viij-
að m.a. vegna þess að hann hefur
verið ráðherra allan þann tíma
sem hann hefur verið formaður
Framsóknarflokksins. -EÓ
Kassagerðin framleiöir fyrir Sovét
Kassagerð Reykjavíkur fram-
leiðir nú um 30 tonn af umbúð-
um fyrir Sovétmenn. Þær hyggj-
ast þeir setja um rækju sem þeir
ætla, í samvinnu við Nígeríu-
menn, að veiða undan vestur-
strönd Afríku.
Viðskipti Kassagerðarinnar eru
til komin vegna hugsanlegra
kaupa Sovétmanna á Ljósafossi
Eimskipafélagsins. Hann verður
þá gerður út til að frysta rækju-
afla skipaflota Sovétmanna vest-
ur undan Afríku. Sovétmennirn-
ir greiða Kassagerðinni í gjald-
eyri. Ef viðskiptin reynast vel
hafa Kassagerðamenn hug á að
halda þeim áfram.
„Við ætlum að skoða frekara
samstarf við þá. í fyrstu fram-
leiðum við 30 til 40 tonn. Ef vel
gengur verður framhald á, og þá
fara þessi viðskipti að skipta
okkur miklu máli,“ segir Leifur
Agnarsson, framkvæmdastjóri
Kassagerðarinnar.