Tíminn - 20.09.1991, Blaðsíða 2

Tíminn - 20.09.1991, Blaðsíða 2
2 Tíminn Föstudagur 20. september 1991 Fátt er svo með öllu illt Bjarga okurvextirnir nú lífeyri okkar í ellinni? Verulega góð raunávöxtun, sem SAL- lífeyrissjóðirnir hafa haft af eignum sínum síðustu árin, gefur tilefni til nokkurrar bjartsýni nú um sinn, segir m.a. f nýrri Hagskýrslu SAL. Vegna þessa hafí tekist að minnka hinn geigvænlega fortíðarvanda sjóðanna, sem varð til við gífurlega lýrnun á eignum sjóðanna á óðaverðbólguárunum 1970 til 1979. „En ávöxtun á fjármagni sjóðanna, ásamt rekstrar- kostnaði, eru einmitt þeir þættir í starfsemi sjóðanna sem eru einna mikilvægastir og geta yfírleitt skipt sköpum, hvort lífeyrissjóður eigi lífvænlega framtíð fyrir höndum eða ekki,“ segir í skýrslunni. Segja má að árið 1984 hafi verið fyrsta árið sem SAL-sjóðirnir fengu já- kvæða raunávöxtun, þ.e. umfram lánskjaravísitölu, af heildareignum sínum. En síðan hefur raunávöxtun verið há. Árin 1985-89 voru raunvext- ir 6,65% að meðaltali á ári, þar af 7,9% hið síðasta þessara ára, en síðan 7,3% árið 1990. Stig og verðmæti stemma „Verðmætishlutfair er annar þeirra mælikvarða sem notaðir eru á stöðu sjóðanna hverju sinni. Þar er borið saman reiknað verðmæti þeirra stiga (réttinda) sem sjóðfélagar hafa áunnið sér annars vegar, og heildareignir (höfuðstóll) sjóðanna hins vegar. Á þennan mælikvarða rýmuðu eignir sjóðanna ár frá ári allan 8. áratuginn. Lægst fór hlutfallið árið 1980, þegar höfuðstóll sjóðanna dugði ekki orðið fyrir nema tæplega helmingnum af verðmæti samtals um 278.000 áunn- inna stiga sjóðfélaga SAL- sjóðanna. Síðan hefur hins vegar hagurinn verið að vænkast, raunar svo mjög, að á síð- asta ári stóðust nokkum veginn á reiknuð verðmæti um 831.000 áunn- inna stiga og höfuðstóll sjóðanna. Báðar þessar tölur vom rösklega 42 milljarðar króna um síðustu áramót Réttindin þrefaldast á áratug Stigaeign (réttindi) sjóðfélaga um síðustu áramót var, sem sjá má, um þrefalt meiri en árið 1980. Þá vom samanlagðar eignir sjóðanna rúmar 627 milljónir króna, sem verðbætt með lánskjaravísitölu svarar til um 9 milljarða í lok síðasta árs. Eignir sjóð- anna (rúmlega 42 milljarðar) hafa þannig hátt í fimmfaldast á einum áratug. En eignir SAL-sjóðanna em um 32% af heildareignum allra lífeyr- issjóða landsins. Sú breyting, að greiða iðgjöld af öll- um launum í stað dagvinnulaunanna einna, eykur geysilega á áunnin rétt- indi sjóðfélaga. Þannig unnu SAL-fé- lagar sér inn hátt í tvöfalt fleiri stig (90 þúsund) á síðasta ári heldur en fimm ámm áður (tæp 47 þúsund). Þótt staða SAL-sjóðanna hafi stór- batnað, þýðir það víst ekki að eigend- ur þeirra (sjóðfélagar) geti þar með horft áhyggjulausir til framtíðarinnar. „Ef horft er til framtíðar er nauðsyn- legt að leiðrétta reiknigmndvöll sjóð- anna, því tryggingafræðilegar úttektir sýna vemlegan halla á framtíðar- skuldbindingum og að þeir geti ekki til lengdar greitt jafnmikinn lífeyri og þeir gera nú,“ segir í skýrslunni. Allt að 20% í skrif- stofukostnað Rekstrarkostnaðurinn er annar höf- uðþátturinn í afkomu lífeyrissjóða, eins og áður segir. Hjá Sókn dugðu 3,5% iðgjaldanna, auk lántöku- og annarra þjónustugjalda, í þennan kostnaðarlið. Meðaltal allra sjóðanna var 5,7% árið 1989. En dæmi em um að alit upp í fimmtungur iðgjaldanna hverfi í rekstrarkostnað. Metið eiga tveir lífeyrissjóðir á Akureyri, Iðju og trésmiða. En alls fór þriðjungur SAL- sjóðanna með 10-20% iðgjaldatekn- anna, auk lántökugjalda, í rekstrar- kostnað árið 1989. „Engum þarf að koma á óvart að lífeyrissjóðir með mjög hátt kostnaðarhlutfall eiga sér enga framtíð," segir m.a. í skýrslunni. Rekstrarkostnaðurinn er líka mæld- ur sem hlutfall af eignum. Það hlutfall var 0,6% að meðaltali hjá sjóðunum öllum árið 1989. Til samanburðar bendir skýrsluhöfundur m.a. á, að svokölluðum séreignarsjóðum er heimilt að taka 2% af öllum innistæð- um sjóðfélaga sinna í þóknun. Sömu- leiðis er bent á, að ýmsir verðbréfa- sjóðir taki allt að 2% af höfuðstól í þóknun við innlausn hlutdeildarbréfa. Og í þriðja lagi er vísað til þess vaxta- munar inn- og útlána sem bankar og sparisjóðir telji sig þurfa á að halda til greiðslu rekstrarkostnaðar. - HEI Farsímanet í Evrópu verður sameiginlegt Tollgæslan: Tifpm fpi/iim TVEIR TEKNIR cvdid eiivri ■ T lllll Vm T UL Englendingar hafa falið fyrirtækinu Motorola að framleiða og setja upp síma- og þjónustukerfi fyrir GSM (Global System for Mobile Communic- ations), þ.e. sameiginlegt farsímanet í Evrópu. Með tilkomu GSM-kerfisins geta farsímaeigendur hringt milliliða- laust milli átján landa í Evrópu. Nýi samningurinn felur í sér að Mo- torola mun framleiða megnið af þeim búnaði, sem Cellnet í Englandi þarfn- ast til að koma á fót GSM- kerfinu, og verður það gert fyrir árslok 1993. Náin samvinna hefur verið milli Motorola og Cellnet frá árinu 1984, en Cellnet annast rekstur kerfisins í Englandi. Geir Ragnarsson, verkfræðingur hjá símstöðvadeild Pósts og síma, segir í samtali við Tímann að Evrópubúar þurfi að koma sér saman um ákveðinn staðal. Það eru mörg kerfi í gangi núna. Kerfið, sem íslendingar nota, er upphaflega norrænt kerfi, sem hefur breiðst út til Sviss og einhverra fleiri landa. Nú hafa Englendingar ákveðið að nota þennan staðal, þ.e. GSM-kerfið. Það eru meiri talgæði í þessu kerfi, því það er stafrænt. Auk þess er ýmislegt nýtt í GSM-kerfinu sem ekki er í gamla kerfinu, það má segja að þetta sé fullkomnara kerfi. Aðalatriðið er að með þessari ákvörð- un eru Evrópubúar að koma sér sam- an um einn staðal. Núverandi kerfi er alls ekki svo slæmt, en kerfin eru allt- af að verða fullkomnari og möguieik- amir að verða fleiri. GSM-kerfið er enn á tilraunastigi, en það verður mjög sennilega komið í gagnið á ís- landi innan 10 ára, segir Geir. Með til- komu GSM-kerfisins hér á landi þurfa farsímanotendur að kaupa farsíma hannaða fyrir umrætt kerfi. Geir telur að þrátt fýrir tilkomu nýja kerfisins, komi núverandi kerfi til með að vera áfram í notkun um ókominn tíma. -js Tveir menn voru nýverið teknir straumbreyta. Söluverð slíkrar höndum vegna tilraunar tll að vöru hér er um 4.5 milljónir smygla fatnaði til landsins. Málið króna. er upplýst og á leið til ríkissak- í gámunum voru 126 leðurhús- sóknara. gögn. Varningurinn var falinn i Við tollskoðun á húsgögnum í sætisgrindum, klæddur þar af. tveimur gámum, sem komu til Málið er upplýst og verður sent landsins í byrjun þessa mánaðar ríkissaksóknara. Mennlmir tveir frá Thailandi, fundu starfsmenn. hafa viðurkennt alla aðild að Tollgæslunnar 396 gaflabuxur málinu. Er annar þeirra einn af með vörumerlri Levis, 199 sUki- eigendum innfiutningsfyrirtæk- bindi, 109 silkiskyrtur, 20 jakka- isins, hinn starfsmaður þess. föt, 26 þráðlausa síma og 25 -aá. REKSTUR TIMANS I SKOÐUN TRAKTOR-KNÚNAR VARA-RAFSTÖÐVAR Eins eða f Þriggja fasa. Stærð- irfrá 10 K.V.A. ♦ l COMPACT ¥Éip^& MölMySmHF Járnhálsi 2 ■ Sími 91-683266 -110 Rvk Pósthólf 10180 Endurskipulagning og endurmat á rekstri Tímans stendur nú fyrir dyrum. Sl. fostudag gerði Stein- grímur Hermannsson, formaður blaðstjómar Tímans, starfsfólki grein fyrir því að þunglega horfði með rekstur blaðsins að óbreyttu, og að í tengslum við þetta endur- mat myndi öllu starfsliði blaðsins verða sagt upp frá og með næstu mánaðamótum. Það þýðir að um áramót verða ráöningarsamningar starfsmanna lausir. Ákveðið hefur verið að útgáfa blaðsins verði óbreytt a.m.k. til ára- móta, en tíminn þangað til notaður til að skapa blaðinu traustari rekstr- argrundvöll með það að leiðarljósi að tryggja útkomu blaðsins í fram- tíðinni. Blaðið myndi þannig verða mótvægi við Morgunblaðið og DV, sem leynt og ljóst lúta forræði hægriaflanna í íslensku þjóðfélagi. Greiðslustöðvun Þjóðviljans hefur þrengt mjög peningalegt svigrúm hjá Tímanum, en prentun, pökkun og dreifing er sameiginleg hjá þess- um blöðum. Fari svo að útgáfa Þjóð- viljans stöðvist má búast við að kostnaður við þessa sameiginlegu Enn ekki búið að borga myndirnar Grétar Hjaltason myndlistarmaður hafði samband við blaðið vegna fréttar í gær um kaup fyrrum dóms- málaráðherra á myndum eftir hann fyrir sýslumannsembættið á Sel- fossi. Grétar vildi leiðrétta ranghermi í fréttinni þar sem sagt var að áður en til kaupa ráðuneytisins hafi komið, hafi umræddar myndir verið á sölu- sýningu í Reykjavík og ekki selst. Það er ekki rétt og biðjumst við velvirð- ingar á því mishermi sem og því að sagt var að myndirnar væru 11,'en þær munu hafa verið 12. Aðspurður um kaupverð myndanna sagðist Grétar hafa látið þær á mjög hóflegu verði, innan við 200 þúsund krónur, en þær hafi hins vegar ekki enn verið greiddar. Hann benti ennfremur á að áður en til þessara kaupa hafi komið hafi hann verið búinn að ræða þau við lögreglumenn á Selfossi, en láðst að ræða fýrst við sýslumann. þætti aukist. Þrátt fýrir þröngan efnahag er staða Tímans margfalt vænlegri en hinna Blaðaprentsblaðanna, enda sjá til muna fleiri Tímann en Þjóð- viljann og Alþýðublaðið til smans. Það mun hins vegar ekki koma í ljós fyrr en að nokkrum vikum eða jafn- vel mánuðum liðnum hver niður- staðan verður í þeirri endurskipu- lagningu sem nú er farin af stað. Þangað til mun blaðið halda áfram að koma út í því formi sem verið hefur. - BG Hreppsnefnd Gerðahrepps: Allur fisk- ur fari á markað Hreppsnefnd Gerðahrepps beinir þeim filmælum til rikds- stjómar í slands að hún beltl sér fýrir því að sett verði lög um að allur fískur, sem veiddur er á íslandsmiðum, verði boðhtn upp á fiskmörkuðum hériendis. -aá

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.